Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *zelьje 'rośliny niezdrewniałe, zielone, trawiaste'
Pierwotnie rzeczownik zbiorowy z przyrostkiem *-ьje od psł. *zelo. Zob. zioło .
1.a roślina
Definicja
Warianty
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin rośliny leśne i łąkowe
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | roślina |
Połączenia
- trujące ziele
- gałązka, liście ziela
Cytaty
|
Ostatnio trujące ziele pojawiło się przy drodze do Szpitala Powiatowego w Suchej Beskidzkiej. źródło: NKJP: (MPA): Nie wpaść w barszcz, Dziennik Polski - Oświęcim, 2003-08-04 |
|
|
Świeże listki tego ziela pachną cytrynką. źródło: NKJP: (mt): Przyprawy, Dziennik Tczewski, 2011 |
|
|
Wyciąg z tego ziela ma działanie przeciwkrwotoczne. źródło: NKJP: (BIS): Tasznik pomaga przy krwawieniach, Dziennik Łódzki, 2002-02-09 |
|
|
Oto cmentarz zielem zarosły. Oto poręba po krzyżach zwalonych (...) źródło: NKJP: Kazimierz Wyka: Rzecz wyobraźni, 1959 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | ziele |
zioła |
|
| D. | ziela |
ziół |
|
| C. | zielu |
ziołom |
|
| B. | ziele |
zioła |
|
| N. | zielem |
ziołami |
|
| Ms. | zielu |
ziołach |
|
| W. | ziele |
zioła |
1.b suszone
Definicja
Warianty
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie leki i sposoby leczenia, zabiegi, sprzęty medyczne
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy
Połączenia
- suszone ziele
- ziele dziurawca, macierzanki, majeranku, melisy, mięty, skrzypu
- kilogram; łyżka; szklanka ziela
- herbatka, napar, wyciąg, wywar; preparaty z ziela
Cytaty
|
Świeże lub suszone ziele lebiodki majeranku dodajemy do ciężkostrawnych potraw źródło: NKJP: (DD): Dom - Lebiodka już kwitnie, Dziennik Polski, 2002-07-24 |
|
|
Kelner w białym kitlu o nieświeżym wyglądzie włożył do szklanki torebkę liptona, zalał wodą, wrzucił ziele mięty, wytarł łyżeczkę w spodnie i stawia szklankę na stole. źródło: NKJP: Beata Pawlak: Via Dolorosa, Gazeta Wyborcza, 1998-04-10 |
|
|
- W mojej rodzinie w końcu zimy i w marcu oraz na początku wiosny piliśmy wszyscy codziennie szklankę herbaty sporządzonej z ususzonych liści pokrzywy, liści mięty, ziela melisy, ziela dziurawca, liści maliny, liści poziomki oraz kwiatów lipy. źródło: NKJP: Zbigniew Przybylak: Wiosenne herbatki i sałatki, Gazeta Pomorska, 2003-04-25 |
|
|
Szamani okładali korzeniami i zielem jeżówki trudno gojące się rany. źródło: NKJP: SIEL: Letnie przeziębienie System ochronny Trzeba dużo pić Po prostu niezawodna, Gazeta Poznańska, 2001-07-23 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | ziele |
zioła |
|
| D. | ziela |
ziół |
|
| C. | zielu |
ziołom |
|
| B. | ziele |
zioła |
|
| N. | zielem |
ziołami |
|
| Ms. | zielu |
ziołach |
|
| W. | ziele |
zioła |
1.c napar
Definicja
Warianty
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie leki i sposoby leczenia, zabiegi, sprzęty medyczne
Połączenia
- napoić kogoś; przemyć powieki zielem
Cytaty
|
Już ona będzie wiedziała, jakim cię dymem okadzić i jakim zielem napoić. źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Emilia z kwiatem lilii leśnej, 1996 |
|
|
Rada pierwsza: opuchnięte od płaczu powieki przemyj zielem świetlika, wyrwane w nagłych porywach rozpaczy włosy spal nad płomieniem świecy, oczyść ciało w odprężającej kąpieli z rumianku lub nagietka [...]. źródło: NKJP: n: Miłosne czary-mary, Cosmopolitan nr 7, 1998 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | ziele |
zioła |
|
| D. | ziela |
ziół |
|
| C. | zielu |
ziołom |
|
| B. | ziele |
zioła |
|
| N. | zielem |
ziołami |
|
| Ms. | zielu |
ziołach |
|
| W. | ziele |
zioła |
2. narkotyk
Definicja
Warianty
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie uzależnienia
Relacje znaczeniowe
Połączenia
- susz ziela
- woreczki z zielem
- palić ziele
Cytaty
|
Policjanci znaleźli również woreczki strunowe z zasuszonym zielem oraz blisko 50 używanych lufek szklanych. źródło: NKJP: (dan): Inowrocław: Policjanci odkryli na strychu inowrocławskiej kamienicy plantację konopi. Teraz poszukują plantatora, Gazeta Pomorska, 2009-10-19 |
|
|
Na ulicy zacząłem spotykać ludzi, palić ziele, zabawiać prochami... źródło: NKJP: Karol Jałochowski: Powrót hipisa marnotrawnego, Polityka, 2003-09-06 |
|
|
Lekko podgrzany lufką ziela, Piotr oswajał swoje nowe cztery kąty. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Drzwi do..., Esensja, 2007-12 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | ziele |
zioła |
|
| D. | ziela |
ziół |
|
| C. | zielu |
ziołom |
|
| B. | ziele |
zioła |
|
| N. | zielem |
ziołami |
|
| Ms. | zielu |
ziołach |
|
| W. | ziele |
zioła |