UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

gotowy

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	gotowy	gotowy	gotowy	gotowe	gotowa
M. spół.	gotów	gotów	gotów
D.	gotowego	gotowego	gotowego	gotowego	gotowej
C.	gotowemu	gotowemu	gotowemu	gotowemu	gotowej
B.	gotowego	gotowego	gotowy	gotowe	gotową
N.	gotowym	gotowym	gotowym	gotowym	gotową
Ms.	gotowym	gotowym	gotowym	gotowym	gotowej
W.	gotowy	gotowy	gotowy	gotowe	gotowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	gotowi	gotowi	gotowe	gotowe
D.	gotowych	gotowych	gotowych	gotowych
C.	gotowym	gotowym	gotowym	gotowym
B.	gotowych	gotowych	gotowych	gotowe
N.	gotowymi	gotowymi	gotowymi	gotowymi
Ms.	gotowych	gotowych	gotowych	gotowych
W.	gotowi	gotowi	gotowe	gotowe

Inne uwagi

Formy gotów używa się w połączeniach z takimi czasownikami, jak być, stać się, wydawać się, np. jest gotów, wydaje się gotów do drogi.

Pochodzenie

psł. *gotovъ 'skończony, całkowicie wykonany; przyrządzony, przygotowany, przysposobiony; skłonny, zdecydowany'

1. obiad

Definicja

taki, który został już przez kogoś zrobiony i może być już wykorzystany w danym momencie zgodnie ze swoim przeznaczeniem

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

gotowy formularz, obiad, produkt, projekt, scenariusz, wyrób

Cytaty

	Umowa przewidywała, że autostrada będzie gotowa w listopadzie 2008 r. źródło: NKJP: (ag): Autostrada za szybko, Polityka, 2008-09-20
	Jeszcze chwila i obiad był gotów. źródło: NKJP: Maria Krüger: Witaj Karolciu, 1970
	Projekt kodeksu już jest gotowy, tylko nie chcą nam go pokazać przed wyborami. źródło: NKJP: (JZ, MOS): Pokażcie, co szykujecie, Trybuna, 2006
	– Tabliczki z nazwami ulic są już gotowe. źródło: NKJP: (tw): Nowe ulice, nowe adresy, Sztafeta, 2007-07-26
	Szyjemy naprawdę bardzo różne rzeczy. Przychodzą panny młode, które chcą mieć wymarzoną suknię ślubną. Takie usługi trochę kosztują, ale na pewno zapłacimy mniej, niż w sklepie za gotową suknię . źródło: NKJP: Barbara Solarz: Krawcy wciąż w cenie, Słowo Polskie. Gazeta Wrocławska, 2006-03-07

2. do podróży

Definicja

taki, który zrobił już wszystko, co należało, aby mógł zacząć robić to, o czym będzie mowa

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

przygotowany

Połączenia

gotowy do ataku, do drogi, do gry, do odjazdu, do skoku, do wyjścia

Cytaty

	- Panie kierowniku, to ja gotowy jestem. Możemy jechać - ponagla. źródło: NKJP: Joanna Piotrowska: Gazeta Wyborcza, 1995-07-05
	Chyba są już gotowi do przejęcia władzy. źródło: NKJP: Max Cegielski: Masala, 2002
	Cofam się pół kroku, gotów do ceremonialnego ukłonu. źródło: NKJP: Jerzy Broszkiewicz: Doktor Twardowski, 1977
	Mam osiemnaście lat i nie jestem jeszcze gotowa, żeby się zaręczyć. źródło: NKJP: (wenn): Zbyt młoda, zbyt zajęta, Wieczór Wybrzeża, 2000-10-30
	Adwokat pojechał w Abruzze dopatrzyć, czy wszystko w ich górskim domu jest gotowe na przyjęcie reszty rodziny. źródło: NKJP: Tadeusz Breza: Urząd, 1960

Składnia

	+	gotowy	+	(do CZEGO \| na CO)
szyk: neutralny
	+	gotowy	+	(żeby ZDANIE)
szyk: neutralny

3. wszystko rzucić

Definicja

taki, że gdyby miał wybrać, czy zrobić to o czym mowa, czy nie zrobić, zrobi to

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Cytaty

	Już nie pierwszej młodości, patrzył zawsze spode łba, surowo, nawet groźnie. Kto go nie znał, widział w nim gotowego na wszystko ubeka. źródło: NKJP: Zdzisław Morawski: Gdzie ten dom, gdzie ten świat, 1994
	Jak podkreślają działacze partii X na liście figurują osoby, które w każdej chwili gotowe są do rzucenia dotychczasowych zajęć i objęcia posad z politycznego nadania. źródło: NKJP: Rafał Nagórski: Wicepremier dzieli stołki, Głos Pomorza, 2006
	A więc gotów jest pan poddać się bez walki? źródło: NKJP: Michał Bielecki: Dziewczyna z Banku Prowincjonalnego S. A., 1997
	Jestem gotów przysiąc, że pan Wildermayer niejednokrotnie wymykał się ze swojego salonu na korytarz, do sypialni, ba, nawet i do kuchni, i dalej na podwórko. źródło: NKJP: Stanisław Dygat: Jezioro Bodeńskie, 1946

Składnia

	+	gotowy	+	do CZEGO \| na CO
szyk: neutralny
	+	gotowy	+	BEZOKOLICZNIK
szyk: neutralny

4. wypadek

Definicja

taki, który z bardzo dużym prawdopodobieństwem może się zdarzyć, jeśli wystąpią podane okoliczności

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:

pewny

Połączenia

gotowy wypadek, gotowa śmierć; gotowe nieszczęście; awantura, tragedia, śmierć gotowa

Cytaty

Wystarczy chwila nieuwagi, o którą po kilku kieliszkach alkoholu nietrudno i problem gotowy - ostrzegają chrzanowscy policjanci.

źródło: NKJP: Uwaga policja, Dziennik Polski, 2002-12-31

Z zasięgu dzieci (dorosłych też) powinna zniknąć lornetka i teleskop. Przyglądanie się Słońcu przez przyrządy optyczne to gotowe nieszczęście - soczewki zwielokrotniają niszczące dla oka promieniowanie.

źródło: NKJP: Małgorzata T. Załoga: W czas zaćmienia, Gazeta Wyborcza, 1999-08-07

[...] wystarczy, że jakieś dziecko zainteresuje się skrzynką z przewodami i wypadek gotowy.

źródło: NKJP: (K.P.): Niebezpieczny?, Gazeta Krakowska, 2001-11-29

5. zawalić się

Definicja

w połączeniu z bezokolicznikiem wyraża możliwość dokonania się czynności, którą określa czasownik

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Cytaty

Łukowaty most wsparty na niepewnej podstawie, gotowy runąć w każdej chwili.

źródło: Internet: forum.mirriel.net

Wulkan jest gotowy wybuchnąć niemal w każdej chwili z podobną siłą co tysiące lat temu.

źródło: Internet: twojapogoda.pl

Zabytek przekrzywia się od wielu lat z powodu tąpnięć ziemi. Zjawisko tak się nasiliło, że w Pałacu Westminsterskim, siedzibie brytyjskiego parlamentu, pojawiły się pęknięcia na ścianie. Jak tak dalej pójdzie, Big Ben gotów zawalić się na turystów i parlamentarzystów!

źródło: Big Ben się zawali, Super Express, 13.10.2011 (se.pl)

Składnia

	+	gotowy	+	BEZOKOLICZNIK
szyk: neutralny

Frazeologizmy

gotowy grosz
gotowy na każde skinienie
gotowy pieniądz
ktoś ma na wszystko odpowiedź
ktoś ma na wszystko gotową odpowiedź
ktoś przychodzi na gotowe
ktoś przyszedł na gotowe

Przysłowia

U wdowy chleb gotowy

Data ostatniej modyfikacji: 24.10.2017