UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

opalić

Chronologizacja

SPXVI, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

psł. *o(b)paliti 'opalić'

1. nad ogniem

Definicja

poddać powierzchnię czegoś działaniu ognia

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

Połączenia

piorun opalił
opalić głowę
opalić nad ogniem, nad płomieniem
opalone włosy
opalony zapałkami
opalony przez ogień

Cytaty

Ja ustaliłam tylko, że dziewczynie opaliło głowę i kieckę przy dekolcie, a braciszkowi głównie brzuch, bliżej dołu.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Smoczy pazur, 2003

Przed użyciem należy kawałek delikatnie opalić nad płomieniem — zmienia wtedy zabarwienie z ciemnobrązowego na ciemnozielony.

źródło: NKJP: Stanisława Olko: Makrobiotyka w polskiej kuchni czyli powrót do dawnego naturalnego sposobu odżywiania, 1994

Brudna, śmierdząca klatka, ściany opalone zapałkami, krew niezmyta, zaschnięte plamy na podłodze.

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Monografia grzechów z dziennika 1978-1989, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	opalę	opalimy
2 os.	opalisz	opalicie
3 os.	opali	opalą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	opaliłem +(e)m opalił	opaliłam +(e)m opaliła	opaliłom +(e)m opaliło	opaliliśmy +(e)śmy opalili	opaliłyśmy +(e)śmy opaliły
2 os.	opaliłeś +(e)ś opalił	opaliłaś +(e)ś opaliła	opaliłoś +(e)ś opaliło	opaliliście +(e)ście opalili	opaliłyście +(e)ście opaliły
3 os.	opalił	opaliła	opaliło	opalili	opaliły

bezosobnik: opalono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		opalmy
2 os.	opal	opalcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	opaliłbym bym opalił	opaliłabym bym opaliła	opaliłobym bym opaliło	opalilibyśmy byśmy opalili	opaliłybyśmy byśmy opaliły
2 os.	opaliłbyś byś opalił	opaliłabyś byś opaliła	opaliłobyś byś opaliło	opalilibyście byście opalili	opaliłybyście byście opaliły
3 os.	opaliłby by opalił	opaliłaby by opaliła	opaliłoby by opaliło	opaliliby by opalili	opaliłyby by opaliły

bezosobnik: opalono by

bezokolicznik: opalić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: opaliwszy

gerundium: opalenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	opalenie	opalenia
D.	opalenia	opaleń
C.	opaleniu	opaleniom
B.	opalenie	opalenia
N.	opaleniem	opaleniami
Ms.	opaleniu	opaleniach
W.	opalenie	opalenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: opalony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	opalony	opalony	opalony	opalone	opalona
D.	opalonego	opalonego	opalonego	opalonego	opalonej
C.	opalonemu	opalonemu	opalonemu	opalonemu	opalonej
B.	opalonego	opalonego	opalony	opalone	opaloną
N.	opalonym	opalonym	opalonym	opalonym	opaloną
Ms.	opalonym	opalonym	opalonym	opalonym	opalonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	opaleni	opaleni	opalone	opalone
D.	opalonych	opalonych	opalonych	opalonych
C.	opalonym	opalonym	opalonym	opalonym
B.	opalonych	opalonych	opalonych	opalone
N.	opalonymi	opalonymi	opalonymi	opalonymi
Ms.	opalonych	opalonych	opalonych	opalonych

odpowiednik aspektowy: opalać

Składnia

opalić

2. ciało

Definicja

spowodować pociemnienie swojej skóry poddając ją działaniu promieni słonecznych lub specjalnych lamp

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Pielęgnacja ciała czynności związane z pielęgnacją ciała i ich efekty

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

Połączenia

opalić ciało, nogi
opalić na słońcu, na solarium
opalony na żaglach
opalony od słońca
opalony przez słoneczko, przez słońce
opalony w solarium

Cytaty

W nowoczesnym solarium opalimy ciało już po kilku seansach nie dłuższych niż 15 minut.

źródło: NKJP: Małgorzata Lorkowska: Nawilżone, gładkie, opalone, Dodatek do Gazety Wyborczej, 1998-04-24

W gatkach, z łydkami wioślarza i rowerzysty, opalony na żaglach, o mocnych ramionach pływaka i judoki.

źródło: NKJP: Paulina Grych: Schiza, 2008

Sama bym chętnie korzystała, nie chcę dręczyć reszty ciała,
ale nogi chętnie bym spróbowała opalić w solarium, myślę, że wiele kobiet zdecydowałoby się na to, nogi trudno jest opalić naturalnie [...].

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	opalę	opalimy
2 os.	opalisz	opalicie
3 os.	opali	opalą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	opaliłem +(e)m opalił	opaliłam +(e)m opaliła	opaliłom +(e)m opaliło	opaliliśmy +(e)śmy opalili	opaliłyśmy +(e)śmy opaliły
2 os.	opaliłeś +(e)ś opalił	opaliłaś +(e)ś opaliła	opaliłoś +(e)ś opaliło	opaliliście +(e)ście opalili	opaliłyście +(e)ście opaliły
3 os.	opalił	opaliła	opaliło	opalili	opaliły

bezosobnik: opalono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		opalmy
2 os.	opal	opalcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	opaliłbym bym opalił	opaliłabym bym opaliła	opaliłobym bym opaliło	opalilibyśmy byśmy opalili	opaliłybyśmy byśmy opaliły
2 os.	opaliłbyś byś opalił	opaliłabyś byś opaliła	opaliłobyś byś opaliło	opalilibyście byście opalili	opaliłybyście byście opaliły
3 os.	opaliłby by opalił	opaliłaby by opaliła	opaliłoby by opaliło	opaliliby by opalili	opaliłyby by opaliły

bezosobnik: opalono by

bezokolicznik: opalić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: opaliwszy

gerundium: opalenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	opalenie	opalenia
D.	opalenia	opaleń
C.	opaleniu	opaleniom
B.	opalenie	opalenia
N.	opaleniem	opaleniami
Ms.	opaleniu	opaleniach
W.	opalenie	opalenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: opalony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	opalony	opalony	opalony	opalone	opalona
D.	opalonego	opalonego	opalonego	opalonego	opalonej
C.	opalonemu	opalonemu	opalonemu	opalonemu	opalonej
B.	opalonego	opalonego	opalony	opalone	opaloną
N.	opalonym	opalonym	opalonym	opalonym	opaloną
Ms.	opalonym	opalonym	opalonym	opalonym	opalonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	opaleni	opaleni	opalone	opalone
D.	opalonych	opalonych	opalonych	opalonych
C.	opalonym	opalonym	opalonym	opalonym
B.	opalonych	opalonych	opalonych	opalone
N.	opalonymi	opalonymi	opalonymi	opalonymi
Ms.	opalonych	opalonych	opalonych	opalonych

odpowiednik aspektowy: opalać

Składnia

opalić

Data ostatniej modyfikacji: 31.07.2011