UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

gruźlica

Chronologizacja

SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Tłumaczenie łacińskiej nazwy tej choroby, tuberculosis, pochodnej od tūberculum 'guzek' (zob. gruzeł).

Definicja

przewlekła, potencjalnie śmiertelna choroba zakaźna ludzi i zwierząt atakująca głównie płuca, czego charakterystycznymi objawami są kaszel i odpluwanie wydzieliny zmieszanej z krwią

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie rodzaje chorób

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Relacje znaczeniowe

synonimy:  choroba piersiowa, suchoty, tuberkuloza
hiperonimy:  choroba I

Połączenia

  • ciężka, zaawansowana gruźlica
  • gruźlica jelit, kości, kręgosłupa, nerek, oka, płuc, przewodu pokarmowego, skóry, węzłów chłonnych; bydła
  • astma i gruźlica; choroby płuc i gruźlica; malaria i gruźlica
  • bakterie, prątki, zarazki; ognisko; nosiciel, ofiara; atak, epidemia; nawrót, objawy, profilaktyka gruźlicy
  • szczepienie przeciw/przeciwko gruźlicy
  • leki; zachorowalność, zapadalność na gruźlicę
  • dzieci, pacjent, żona; walka z gruźlicą
  • chory na gruźlicę
  • gruźlica atakuje kogoś; szerzy się
  • zapobiegać gruźlicy
  • mieć, wywoływać gruźlicę;
  • leczenie, zwalczanie gruźlicy
  • zarazić się gruźlicą
  • umierać na gruźlicę

Cytaty

Żona była chora na gruźlicę. Lekarz powiedział, że niedługo umrze.

źródło: NKJP: Monika Pluskota; Leszek Wójcik: Drugie gratis, Gazeta Wyborcza, 1992-12-14

W młodości przeszedł ciężką gruźlicę płuc. Nigdy nie zapomniał, jak wiele zawdzięcza medycynie.

źródło: NKJP: Halina Poświatowska, Opowieść dla przyjaciela, 1967

Przeprowadzają dochodzenie epidemiologiczne, czy pacjent mógł się zarazić gruźlicą w pracy.

źródło: NKJP: M. Barwicka: Mazowsze na 5. miejscu w kraju. Powrót gruźlicy?, Tygodnik Ciechanowski, 2007-03-02

Na Podkarpaciu występuje minimalne zagrożenie gruźlicą bydła.

źródło: NKJP: Groźne lisy, zagrożone żubry, Dziennik Polski, 2001-11-29

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. gruźlica
gruźlice
D. gruźlicy
gruźlic
C. gruźlicy
gruźlicom
B. gruźlicę
gruźlice
N. gruźlicą
gruźlicami
Ms. gruźlicy
gruźlicach
W. gruźlico
gruźlice

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

bez ograniczeń + gruźlica + bez ograniczeń
Data ostatniej modyfikacji: 17.07.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj