UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

płonąć

Chronologizacja

1539, SPXVI

Pochodzenie

psł. *polnǫti 'zacząć się palić, zapalić się, zapłonąć'

Forma prasłowiańska jest czasownikiem z przyrostkiem *-nǫ- od psł. *polěti 'palić się, płonąć'; zob. palić, płomień

1. ogień

Definicja

książk. 
o ogniu: powstać i być

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

Relacje znaczeniowe

synonimy:  goreć, gorzeć, palić się

Połączenia

  • ogień płonie
  • płonąć na kominku, na kuchni
  • płonąć pod kotłem
  • płonąć w kominku

Cytaty

W salonie ogień płonął na kominku, czekał na nich zastawiony do śniadania stół.

źródło: NKJP: Izabela Filipiak: Magiczne oko. Opowiadania zebrane, 2006

Mężczyźni w lnianych tunikach, przewiązanych rzemykami, obsługują ogromny miech, który podsyca ogień płonący pod dymarkami.

źródło: NKJP: Iwona Ogrodowska-Ogórek: Lekcja historii w plenerze, Echo Dnia, 2005-05-20

Jeszcze nie tak dawno, w XIX wieku, w całej Polsce płonął w kuchniach otwarty ogień.

źródło: NKJP: Smakosz: Pod gołym niebem, Dziennik Polski, 2000-07-15

Jeszcze przez chwilę sycił dłonie ciepłem płonącego w kominku ognia [...].

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Smoczy pazur, 2003

Wiele „Garbusów” malowane jest więc w różne wzory np. płonące języki ognia, kwiatki czy klubowe znaki.

źródło: NKJP: Juliusz Podolski: Sposób na życie, Gazeta Poznańska, 2001-08-08

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. płonę
płoniemy
2 os. płoniesz
płoniecie
3 os. płonie
płoną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. płonąłem
+(e)m płonął
płonęłam
+(e)m płonęła
płonęłom
+(e)m płonęło
płonęliśmy
+(e)śmy płonęli
płonęłyśmy
+(e)śmy płonęły
2 os. płonąłeś
+(e)ś płonął
płonęłaś
+(e)ś płonęła
płonęłoś
+(e)ś płonęło
płonęliście
+(e)ście płonęli
płonęłyście
+(e)ście płonęły
3 os. płonął
płonęła
płonęło
płonęli
płonęły

bezosobnik: płonięto

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę płonął
będę płonąć
będę płonęła
będę płonąć
będę płonęło
będę płonąć
będziemy płonęli
będziemy płonąć
będziemy płonęły
będziemy płonąć
2 os. będziesz płonął
będziesz płonąć
będziesz płonęła
będziesz płonąć
będziesz płonęło
będziesz płonąć
będziecie płonęli
będziecie płonąć
będziecie płonęły
będziecie płonąć
3 os. będzie płonął
będzie płonąć
będzie płonęła
będzie płonąć
będzie płonęło
będzie płonąć
będą płonęli
będą płonąć
będą płonęły
będą płonąć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. płońmy
2 os. płoń
płońcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. płonąłbym
bym płonął
płonęłabym
bym płonęła
płonęłobym
bym płonęło
płonęlibyśmy
byśmy płonęli
płonęłybyśmy
byśmy płonęły
2 os. płonąłbyś
byś płonął
płonęłabyś
byś płonęła
płonęłobyś
byś płonęło
płonęlibyście
byście płonęli
płonęłybyście
byście płonęły
3 os. płonąłby
by płonął
płonęłaby
by płonęła
płonęłoby
by płonęło
płonęliby
by płonęli
płonęłyby
by płonęły

bezosobnik: płonięto by

bezokolicznik: płonąć

imiesłów przysłówkowy współczesny: płonąc

gerundium: płonięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. płonięcie
płonięcia
D. płonięcia
płonięć
C. płonięciu
płonięciom
B. płonięcie
płonięcia
N. płonięciem
płonięciami
Ms. płonięciu
płonięciach
W. płonięcie
płonięcia

imiesłów przymiotnikowy czynny: płonący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. płonący
płonący
płonący
płonące
płonąca
D. płonącego
płonącego
płonącego
płonącego
płonącej
C. płonącemu
płonącemu
płonącemu
płonącemu
płonącej
B. płonącego
płonącego
płonący
płonące
płonącą
N. płonącym
płonącym
płonącym
płonącym
płonącą
Ms. płonącym
płonącym
płonącym
płonącym
płonącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. płonący
płonący
płonące
płonące
D. płonących
płonących
płonących
płonących
C. płonącym
płonącym
płonącym
płonącym
B. płonących
płonących
płonących
płonące
N. płonącymi
płonącymi
płonącymi
płonącymi
Ms. płonących
płonących
płonących
płonących

Składnia

Rz nieżywotny + płonąć + bez ograniczeń

2. dom

Definicja

książk. 
być niszczonym przez ogień

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

Relacje znaczeniowe

synonimy:  goreć, gorzeć, palić się

Połączenia

  • ciało, ofiara; las, stos, trawa; budynek, dach, dom, stodoła, willa; kościół; auto, ciężarówka, pojazd, samolot płonie; drzwi, gmachy, rafinerie płoną
  • płonąć na stosie
  • płonąć w ogniu
  • płonąć i buchać płomieniami, płonąć i tonąć

Cytaty

Las płonął w kilkunastu miejscach.

źródło: NKJP: (SYP, PAZ): Płonąca pustynia, Dziennik Polski, 2003-08-11

- Nie wmówisz mi, że słyszałaś, jak krzyczałam, że nasz dom płonie.

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Złodziejka pamięci, 1998

Strażacy ugasili potrawę płonącą na kuchni i obudzili śpiącego lokatora.

źródło: NKJP: /MPB/: Spowodował pożar, bo gotował i zasnął, Echo Dnia, 2007-11-06

Pojechaliśmy gasić płonące trawy.

źródło: NKJP: Bogdan Prejs: Szaleństwa księdza Jark, Dziennik Zachodni, 2002-11-22

Drewniane budynki płonęły jak pochodnia.

źródło: NKJP: WM MJ JS AK: Konin, Gazeta Poznańska, 2002-07-09

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. płonę
płoniemy
2 os. płoniesz
płoniecie
3 os. płonie
płoną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. płonąłem
+(e)m płonął
płonęłam
+(e)m płonęła
płonęłom
+(e)m płonęło
płonęliśmy
+(e)śmy płonęli
płonęłyśmy
+(e)śmy płonęły
2 os. płonąłeś
+(e)ś płonął
płonęłaś
+(e)ś płonęła
płonęłoś
+(e)ś płonęło
płonęliście
+(e)ście płonęli
płonęłyście
+(e)ście płonęły
3 os. płonął
płonęła
płonęło
płonęli
płonęły

bezosobnik: płonięto

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę płonął
będę płonąć
będę płonęła
będę płonąć
będę płonęło
będę płonąć
będziemy płonęli
będziemy płonąć
będziemy płonęły
będziemy płonąć
2 os. będziesz płonął
będziesz płonąć
będziesz płonęła
będziesz płonąć
będziesz płonęło
będziesz płonąć
będziecie płonęli
będziecie płonąć
będziecie płonęły
będziecie płonąć
3 os. będzie płonął
będzie płonąć
będzie płonęła
będzie płonąć
będzie płonęło
będzie płonąć
będą płonęli
będą płonąć
będą płonęły
będą płonąć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. płońmy
2 os. płoń
płońcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. płonąłbym
bym płonął
płonęłabym
bym płonęła
płonęłobym
bym płonęło
płonęlibyśmy
byśmy płonęli
płonęłybyśmy
byśmy płonęły
2 os. płonąłbyś
byś płonął
płonęłabyś
byś płonęła
płonęłobyś
byś płonęło
płonęlibyście
byście płonęli
płonęłybyście
byście płonęły
3 os. płonąłby
by płonął
płonęłaby
by płonęła
płonęłoby
by płonęło
płonęliby
by płonęli
płonęłyby
by płonęły

bezosobnik: płonięto by

bezokolicznik: płonąć

imiesłów przysłówkowy współczesny: płonąc

gerundium: płonięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. płonięcie
płonięcia
D. płonięcia
płonięć
C. płonięciu
płonięciom
B. płonięcie
płonięcia
N. płonięciem
płonięciami
Ms. płonięciu
płonięciach
W. płonięcie
płonięcia

imiesłów przymiotnikowy czynny: płonący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. płonący
płonący
płonący
płonące
płonąca
D. płonącego
płonącego
płonącego
płonącego
płonącej
C. płonącemu
płonącemu
płonącemu
płonącemu
płonącej
B. płonącego
płonącego
płonący
płonące
płonącą
N. płonącym
płonącym
płonącym
płonącym
płonącą
Ms. płonącym
płonącym
płonącym
płonącym
płonącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. płonący
płonący
płonące
płonące
D. płonących
płonących
płonących
płonących
C. płonącym
płonącym
płonącym
płonącym
B. płonących
płonących
płonących
płonące
N. płonącymi
płonącymi
płonącymi
płonącymi
Ms. płonących
płonących
płonących
płonących

odpowiednik aspektowy: spłonąć

3. znicz

Definicja

książk. 
paląc się płomieniem, dawać światło

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

CZŁOWIEK I TECHNIKA Energia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  goreć, gorzeć, palić się

Połączenia

  • ognisko, świeca, znicz płonie
  • płonąć pod piecem
  • płonąć przy farmie
  • płonąć w lesie

Cytaty

Warto wspomnieć, że coraz popularniejsze są u nas sylwestry na łonie natury, z kuligiem i ogniskiem, co płonie w lesie.

źródło: NKJP: Mateusz Bolechowski: Przywitaliśmy Nowy Rok, Echo Dnia, 2006-01-06

Nocą na tyskim cmentarzu znicze płoną na pojedynczych grobach.

źródło: NKJP: Tomasz Bienias: Fani obchodzili urodziny Rysia Riedla, Gazeta Wyborcza, 1994-09-10

[...] są tysiące fotografii, bukietów kwiatów i płonących świec.

źródło: NKJP: Ściana nadziei, Dziennik Polski, 2001-09-22

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. płonę
płoniemy
2 os. płoniesz
płoniecie
3 os. płonie
płoną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. płonąłem
+(e)m płonął
płonęłam
+(e)m płonęła
płonęłom
+(e)m płonęło
płonęliśmy
+(e)śmy płonęli
płonęłyśmy
+(e)śmy płonęły
2 os. płonąłeś
+(e)ś płonął
płonęłaś
+(e)ś płonęła
płonęłoś
+(e)ś płonęło
płonęliście
+(e)ście płonęli
płonęłyście
+(e)ście płonęły
3 os. płonął
płonęła
płonęło
płonęli
płonęły

bezosobnik: płonięto

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę płonął
będę płonąć
będę płonęła
będę płonąć
będę płonęło
będę płonąć
będziemy płonęli
będziemy płonąć
będziemy płonęły
będziemy płonąć
2 os. będziesz płonął
będziesz płonąć
będziesz płonęła
będziesz płonąć
będziesz płonęło
będziesz płonąć
będziecie płonęli
będziecie płonąć
będziecie płonęły
będziecie płonąć
3 os. będzie płonął
będzie płonąć
będzie płonęła
będzie płonąć
będzie płonęło
będzie płonąć
będą płonęli
będą płonąć
będą płonęły
będą płonąć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. płońmy
2 os. płoń
płońcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. płonąłbym
bym płonął
płonęłabym
bym płonęła
płonęłobym
bym płonęło
płonęlibyśmy
byśmy płonęli
płonęłybyśmy
byśmy płonęły
2 os. płonąłbyś
byś płonął
płonęłabyś
byś płonęła
płonęłobyś
byś płonęło
płonęlibyście
byście płonęli
płonęłybyście
byście płonęły
3 os. płonąłby
by płonął
płonęłaby
by płonęła
płonęłoby
by płonęło
płonęliby
by płonęli
płonęłyby
by płonęły

bezosobnik: płonięto by

bezokolicznik: płonąć

imiesłów przysłówkowy współczesny: płonąc

gerundium: płonięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. płonięcie
płonięcia
D. płonięcia
płonięć
C. płonięciu
płonięciom
B. płonięcie
płonięcia
N. płonięciem
płonięciami
Ms. płonięciu
płonięciach
W. płonięcie
płonięcia

imiesłów przymiotnikowy czynny: płonący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. płonący
płonący
płonący
płonące
płonąca
D. płonącego
płonącego
płonącego
płonącego
płonącej
C. płonącemu
płonącemu
płonącemu
płonącemu
płonącej
B. płonącego
płonącego
płonący
płonące
płonącą
N. płonącym
płonącym
płonącym
płonącym
płonącą
Ms. płonącym
płonącym
płonącym
płonącym
płonącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. płonący
płonący
płonące
płonące
D. płonących
płonących
płonących
płonących
C. płonącym
płonącym
płonącym
płonącym
B. płonących
płonących
płonących
płonące
N. płonącymi
płonącymi
płonącymi
płonącymi
Ms. płonących
płonących
płonących
płonących

Składnia

Rz nieżywotny + płonąć + bez ograniczeń

4. lampa

Definicja

książk. 
być źródłem światła - jasności

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

CZŁOWIEK I TECHNIKA Energia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  goreć, gorzeć, palić się, świecić się

Połączenia

  • lampa, lampka, światło płonie
  • płonąć nad barem
  • płonąć u sufitu

Cytaty

W kasynie po staremu płonęły lampy gazowe i w przydymionych lustrach tłoczyły się mundury, nad którymi twarze rysowały się niewyraźnie, zamazane i wszystkie do siebie podobne.

źródło: NKJP: Magdalena Tulli: W czerwieni, 1998

Przenikliwe, zielonkawe oczy Heddy zbierały w sobie światło z płonących nad barem żarówek.

źródło: NKJP: Andrzej Zaniewski: Król Tanga, 1997

Wieczorem światło płonęło w gabinecie.

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1960-1965, 1965

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. płonę
płoniemy
2 os. płoniesz
płoniecie
3 os. płonie
płoną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. płonąłem
+(e)m płonął
płonęłam
+(e)m płonęła
płonęłom
+(e)m płonęło
płonęliśmy
+(e)śmy płonęli
płonęłyśmy
+(e)śmy płonęły
2 os. płonąłeś
+(e)ś płonął
płonęłaś
+(e)ś płonęła
płonęłoś
+(e)ś płonęło
płonęliście
+(e)ście płonęli
płonęłyście
+(e)ście płonęły
3 os. płonął
płonęła
płonęło
płonęli
płonęły

bezosobnik: płonięto

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę płonął
będę płonąć
będę płonęła
będę płonąć
będę płonęło
będę płonąć
będziemy płonęli
będziemy płonąć
będziemy płonęły
będziemy płonąć
2 os. będziesz płonął
będziesz płonąć
będziesz płonęła
będziesz płonąć
będziesz płonęło
będziesz płonąć
będziecie płonęli
będziecie płonąć
będziecie płonęły
będziecie płonąć
3 os. będzie płonął
będzie płonąć
będzie płonęła
będzie płonąć
będzie płonęło
będzie płonąć
będą płonęli
będą płonąć
będą płonęły
będą płonąć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. płońmy
2 os. płoń
płońcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. płonąłbym
bym płonął
płonęłabym
bym płonęła
płonęłobym
bym płonęło
płonęlibyśmy
byśmy płonęli
płonęłybyśmy
byśmy płonęły
2 os. płonąłbyś
byś płonął
płonęłabyś
byś płonęła
płonęłobyś
byś płonęło
płonęlibyście
byście płonęli
płonęłybyście
byście płonęły
3 os. płonąłby
by płonął
płonęłaby
by płonęła
płonęłoby
by płonęło
płonęliby
by płonęli
płonęłyby
by płonęły

bezosobnik: płonięto by

bezokolicznik: płonąć

imiesłów przysłówkowy współczesny: płonąc

gerundium: płonięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. płonięcie
płonięcia
D. płonięcia
płonięć
C. płonięciu
płonięciom
B. płonięcie
płonięcia
N. płonięciem
płonięciami
Ms. płonięciu
płonięciach
W. płonięcie
płonięcia

imiesłów przymiotnikowy czynny: płonący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. płonący
płonący
płonący
płonące
płonąca
D. płonącego
płonącego
płonącego
płonącego
płonącej
C. płonącemu
płonącemu
płonącemu
płonącemu
płonącej
B. płonącego
płonącego
płonący
płonące
płonącą
N. płonącym
płonącym
płonącym
płonącym
płonącą
Ms. płonącym
płonącym
płonącym
płonącym
płonącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. płonący
płonący
płonące
płonące
D. płonących
płonących
płonących
płonących
C. płonącym
płonącym
płonącym
płonącym
B. płonących
płonących
płonących
płonące
N. płonącymi
płonącymi
płonącymi
płonącymi
Ms. płonących
płonących
płonących
płonących

Składnia

Rz nieżywotny + płonąć + bez ograniczeń

5. czerwienią

Definicja

książk. 
być bardzo wyraźnie widocznym jako coś czerwonego lub w kolorze zbliżonym do czerwonego

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Relacje znaczeniowe

synonimy:  goreć, gorzeć

Połączenia

  • płonąć czerwienią, kolorami, purpurą, rudością, szkarłatem
  • płonąć jaskrawo, różowo, żółto

Cytaty

Piasek, pomarańczowy za dnia, o zachodzie płonie czerwienią.

źródło: NKJP: Podróże, Magazyn nr 32 dodatek do Gazety Wyborczej nr 187, z dnia 1994-08-12

[...] ciemnozielone listowie podtrzymywało kiście płonących jaskrawo kwiatów.

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1996

[...] obiektywem czule obejmował powalone ze starości drzewo, pień obrośnięty mchem, jesienne, płonące rudością liści lasy...

źródło: NKJP: Marian Żyła, Dziennik Polski, 2001-01-12

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. płonę
płoniemy
2 os. płoniesz
płoniecie
3 os. płonie
płoną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. płonąłem
+(e)m płonął
płonęłam
+(e)m płonęła
płonęłom
+(e)m płonęło
płonęliśmy
+(e)śmy płonęli
płonęłyśmy
+(e)śmy płonęły
2 os. płonąłeś
+(e)ś płonął
płonęłaś
+(e)ś płonęła
płonęłoś
+(e)ś płonęło
płonęliście
+(e)ście płonęli
płonęłyście
+(e)ście płonęły
3 os. płonął
płonęła
płonęło
płonęli
płonęły

bezosobnik: płonięto

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę płonął
będę płonąć
będę płonęła
będę płonąć
będę płonęło
będę płonąć
będziemy płonęli
będziemy płonąć
będziemy płonęły
będziemy płonąć
2 os. będziesz płonął
będziesz płonąć
będziesz płonęła
będziesz płonąć
będziesz płonęło
będziesz płonąć
będziecie płonęli
będziecie płonąć
będziecie płonęły
będziecie płonąć
3 os. będzie płonął
będzie płonąć
będzie płonęła
będzie płonąć
będzie płonęło
będzie płonąć
będą płonęli
będą płonąć
będą płonęły
będą płonąć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. płońmy
2 os. płoń
płońcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. płonąłbym
bym płonął
płonęłabym
bym płonęła
płonęłobym
bym płonęło
płonęlibyśmy
byśmy płonęli
płonęłybyśmy
byśmy płonęły
2 os. płonąłbyś
byś płonął
płonęłabyś
byś płonęła
płonęłobyś
byś płonęło
płonęlibyście
byście płonęli
płonęłybyście
byście płonęły
3 os. płonąłby
by płonął
płonęłaby
by płonęła
płonęłoby
by płonęło
płonęliby
by płonęli
płonęłyby
by płonęły

bezosobnik: płonięto by

bezokolicznik: płonąć

imiesłów przysłówkowy współczesny: płonąc

gerundium: płonięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. płonięcie
płonięcia
D. płonięcia
płonięć
C. płonięciu
płonięciom
B. płonięcie
płonięcia
N. płonięciem
płonięciami
Ms. płonięciu
płonięciach
W. płonięcie
płonięcia

imiesłów przymiotnikowy czynny: płonący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. płonący
płonący
płonący
płonące
płonąca
D. płonącego
płonącego
płonącego
płonącego
płonącej
C. płonącemu
płonącemu
płonącemu
płonącemu
płonącej
B. płonącego
płonącego
płonący
płonące
płonącą
N. płonącym
płonącym
płonącym
płonącym
płonącą
Ms. płonącym
płonącym
płonącym
płonącym
płonącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. płonący
płonący
płonące
płonące
D. płonących
płonących
płonących
płonących
C. płonącym
płonącym
płonącym
płonącym
B. płonących
płonących
płonących
płonące
N. płonącymi
płonącymi
płonącymi
płonącymi
Ms. płonących
płonących
płonących
płonących

Składnia

Rz nieżywotny + płonąć +
CZYM

6. policzki

Definicja

książk. 
robić się czerwonym na twarzy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Relacje znaczeniowe

synonimy:  czerwienić się, czerwienieć, goreć, gorzeć, zaczerwieniać się

Połączenia

  • policzki, uszy płoną
  • płonąć gorączką, rumieńcem

Cytaty

Jeszcze teraz płonie rumieńcem, wspominając dzień, gdy Godlewski zastukał do „szarego domku” [...].

źródło: NKJP: Krystyna Kolińska: Orzeszkowa, złote ptaki i terroryści, 1996

Emilia bez fartuszka wyglądała jeszcze drobniej. Jej oczy i policzki płonęły.

źródło: NKJP: Irena Morawska: Relacje cz. II, Magazyn nr 26 dodatek do Gazety Wyborczej nr 148, z dnia 1997-06-27

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. płonę
płoniemy
2 os. płoniesz
płoniecie
3 os. płonie
płoną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. płonąłem
+(e)m płonął
płonęłam
+(e)m płonęła
płonęłom
+(e)m płonęło
płonęliśmy
+(e)śmy płonęli
płonęłyśmy
+(e)śmy płonęły
2 os. płonąłeś
+(e)ś płonął
płonęłaś
+(e)ś płonęła
płonęłoś
+(e)ś płonęło
płonęliście
+(e)ście płonęli
płonęłyście
+(e)ście płonęły
3 os. płonął
płonęła
płonęło
płonęli
płonęły

bezosobnik: płonięto

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę płonął
będę płonąć
będę płonęła
będę płonąć
będę płonęło
będę płonąć
będziemy płonęli
będziemy płonąć
będziemy płonęły
będziemy płonąć
2 os. będziesz płonął
będziesz płonąć
będziesz płonęła
będziesz płonąć
będziesz płonęło
będziesz płonąć
będziecie płonęli
będziecie płonąć
będziecie płonęły
będziecie płonąć
3 os. będzie płonął
będzie płonąć
będzie płonęła
będzie płonąć
będzie płonęło
będzie płonąć
będą płonęli
będą płonąć
będą płonęły
będą płonąć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. płońmy
2 os. płoń
płońcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. płonąłbym
bym płonął
płonęłabym
bym płonęła
płonęłobym
bym płonęło
płonęlibyśmy
byśmy płonęli
płonęłybyśmy
byśmy płonęły
2 os. płonąłbyś
byś płonął
płonęłabyś
byś płonęła
płonęłobyś
byś płonęło
płonęlibyście
byście płonęli
płonęłybyście
byście płonęły
3 os. płonąłby
by płonął
płonęłaby
by płonęła
płonęłoby
by płonęło
płonęliby
by płonęli
płonęłyby
by płonęły

bezosobnik: płonięto by

bezokolicznik: płonąć

imiesłów przysłówkowy współczesny: płonąc

gerundium: płonięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. płonięcie
płonięcia
D. płonięcia
płonięć
C. płonięciu
płonięciom
B. płonięcie
płonięcia
N. płonięciem
płonięciami
Ms. płonięciu
płonięciach
W. płonięcie
płonięcia

imiesłów przymiotnikowy czynny: płonący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. płonący
płonący
płonący
płonące
płonąca
D. płonącego
płonącego
płonącego
płonącego
płonącej
C. płonącemu
płonącemu
płonącemu
płonącemu
płonącej
B. płonącego
płonącego
płonący
płonące
płonącą
N. płonącym
płonącym
płonącym
płonącym
płonącą
Ms. płonącym
płonącym
płonącym
płonącym
płonącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. płonący
płonący
płonące
płonące
D. płonących
płonących
płonących
płonących
C. płonącym
płonącym
płonącym
płonącym
B. płonących
płonących
płonących
płonące
N. płonącymi
płonącymi
płonącymi
płonącymi
Ms. płonących
płonących
płonących
płonących

odpowiednik aspektowy: spłonąć

Składnia

Rz nieżywotny + płonąć +
(CZYM)

7.a zawładnąć kimś

Definicja

książk. 
być intensywnie odczuwanym przez osobę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Połączenia

  • miłość, wiara płonie
  • płonąć w sercach

Cytaty

Pokażemy, jak mocno wiara płonie w naszych sercach.

źródło: NKJP: (PP): Zapalmy watry dla papieża!, Dziennik Polski, 2002-08-17

Miłość płonie jak w czasie miodowego miesiąca.

źródło: Ewa Krasnodębska: Jak odkrywałam Amerykę, 1983 (books.google.pl)

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. płonę
płoniemy
2 os. płoniesz
płoniecie
3 os. płonie
płoną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. płonąłem
+(e)m płonął
płonęłam
+(e)m płonęła
płonęłom
+(e)m płonęło
płonęliśmy
+(e)śmy płonęli
płonęłyśmy
+(e)śmy płonęły
2 os. płonąłeś
+(e)ś płonął
płonęłaś
+(e)ś płonęła
płonęłoś
+(e)ś płonęło
płonęliście
+(e)ście płonęli
płonęłyście
+(e)ście płonęły
3 os. płonął
płonęła
płonęło
płonęli
płonęły

bezosobnik: płonięto

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę płonął
będę płonąć
będę płonęła
będę płonąć
będę płonęło
będę płonąć
będziemy płonęli
będziemy płonąć
będziemy płonęły
będziemy płonąć
2 os. będziesz płonął
będziesz płonąć
będziesz płonęła
będziesz płonąć
będziesz płonęło
będziesz płonąć
będziecie płonęli
będziecie płonąć
będziecie płonęły
będziecie płonąć
3 os. będzie płonął
będzie płonąć
będzie płonęła
będzie płonąć
będzie płonęło
będzie płonąć
będą płonęli
będą płonąć
będą płonęły
będą płonąć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. płońmy
2 os. płoń
płońcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. płonąłbym
bym płonął
płonęłabym
bym płonęła
płonęłobym
bym płonęło
płonęlibyśmy
byśmy płonęli
płonęłybyśmy
byśmy płonęły
2 os. płonąłbyś
byś płonął
płonęłabyś
byś płonęła
płonęłobyś
byś płonęło
płonęlibyście
byście płonęli
płonęłybyście
byście płonęły
3 os. płonąłby
by płonął
płonęłaby
by płonęła
płonęłoby
by płonęło
płonęliby
by płonęli
płonęłyby
by płonęły

bezosobnik: płonięto by

bezokolicznik: płonąć

imiesłów przysłówkowy współczesny: płonąc

gerundium: płonięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. płonięcie
płonięcia
D. płonięcia
płonięć
C. płonięciu
płonięciom
B. płonięcie
płonięcia
N. płonięciem
płonięciami
Ms. płonięciu
płonięciach
W. płonięcie
płonięcia

imiesłów przymiotnikowy czynny: płonący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. płonący
płonący
płonący
płonące
płonąca
D. płonącego
płonącego
płonącego
płonącego
płonącej
C. płonącemu
płonącemu
płonącemu
płonącemu
płonącej
B. płonącego
płonącego
płonący
płonące
płonącą
N. płonącym
płonącym
płonącym
płonącym
płonącą
Ms. płonącym
płonącym
płonącym
płonącym
płonącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. płonący
płonący
płonące
płonące
D. płonących
płonących
płonących
płonących
C. płonącym
płonącym
płonącym
płonącym
B. płonących
płonących
płonących
płonące
N. płonącymi
płonącymi
płonącymi
płonącymi
Ms. płonących
płonących
płonących
płonących

Składnia

Rz nieżywotny + płonąć +
w KIM

7.b gniewem

Definicja

książk. 
być ogarniętym przez silne uczucia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  goreć, gorzeć

Połączenia

  • głowa płonie
  • płonąć chęcią działania, zwierzeń..., ciekawością, emocjami, entuzjazmem, gniewem, miłością, nadzieją, namiętnością, wiarą, żądzą
  • płonąć !?od żądzy
  • płonąć z ciekawości, z gniewu, z miłości, ze szczęścia

Cytaty

Czytamy tam: Barbara urodzona z rodziny Radziwiłłów, do której król tak wielką (jak wielu podaje) płonął miłością i najserdeczniej ją kochał [...].

źródło: NKJP: Mistrz Twardowski, Dziennik Polski, 2002-06-22

- Będziemy demonstrować i pikietować do skutku, gdyż nasze serca płoną z gniewu - mówią.

źródło: NKJP: Magda Kowalczuk: Japonia przeciw Ameryce, Gazeta Wyborcza, 1995-09-27

Albowiem jam jest dziewica nietknięta i jam jest płonąca !?od żądzy miłośnica bogów i demonów.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002

Kiedy na Boże Narodzenie w zeszłym roku zawieźliśmy naszym rodakom mieszkającym we Lwowie po zaledwie kilka dolarów, płonęli ze szczęścia [...].

źródło: NKJP: Paweł Pardela: Wielkanocna pomoc dla Polaków na Ukrainie, 2000, prasa

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. płonę
płoniemy
2 os. płoniesz
płoniecie
3 os. płonie
płoną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. płonąłem
+(e)m płonął
płonęłam
+(e)m płonęła
płonęłom
+(e)m płonęło
płonęliśmy
+(e)śmy płonęli
płonęłyśmy
+(e)śmy płonęły
2 os. płonąłeś
+(e)ś płonął
płonęłaś
+(e)ś płonęła
płonęłoś
+(e)ś płonęło
płonęliście
+(e)ście płonęli
płonęłyście
+(e)ście płonęły
3 os. płonął
płonęła
płonęło
płonęli
płonęły

bezosobnik: płonięto

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę płonął
będę płonąć
będę płonęła
będę płonąć
będę płonęło
będę płonąć
będziemy płonęli
będziemy płonąć
będziemy płonęły
będziemy płonąć
2 os. będziesz płonął
będziesz płonąć
będziesz płonęła
będziesz płonąć
będziesz płonęło
będziesz płonąć
będziecie płonęli
będziecie płonąć
będziecie płonęły
będziecie płonąć
3 os. będzie płonął
będzie płonąć
będzie płonęła
będzie płonąć
będzie płonęło
będzie płonąć
będą płonęli
będą płonąć
będą płonęły
będą płonąć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. płońmy
2 os. płoń
płońcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. płonąłbym
bym płonął
płonęłabym
bym płonęła
płonęłobym
bym płonęło
płonęlibyśmy
byśmy płonęli
płonęłybyśmy
byśmy płonęły
2 os. płonąłbyś
byś płonął
płonęłabyś
byś płonęła
płonęłobyś
byś płonęło
płonęlibyście
byście płonęli
płonęłybyście
byście płonęły
3 os. płonąłby
by płonął
płonęłaby
by płonęła
płonęłoby
by płonęło
płonęliby
by płonęli
płonęłyby
by płonęły

bezosobnik: płonięto by

bezokolicznik: płonąć

imiesłów przysłówkowy współczesny: płonąc

gerundium: płonięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. płonięcie
płonięcia
D. płonięcia
płonięć
C. płonięciu
płonięciom
B. płonięcie
płonięcia
N. płonięciem
płonięciami
Ms. płonięciu
płonięciach
W. płonięcie
płonięcia

imiesłów przymiotnikowy czynny: płonący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. płonący
płonący
płonący
płonące
płonąca
D. płonącego
płonącego
płonącego
płonącego
płonącej
C. płonącemu
płonącemu
płonącemu
płonącemu
płonącej
B. płonącego
płonącego
płonący
płonące
płonącą
N. płonącym
płonącym
płonącym
płonącym
płonącą
Ms. płonącym
płonącym
płonącym
płonącym
płonącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. płonący
płonący
płonące
płonące
D. płonących
płonących
płonących
płonących
C. płonącym
płonącym
płonącym
płonącym
B. płonących
płonących
płonących
płonące
N. płonącymi
płonącymi
płonącymi
płonącymi
Ms. płonących
płonących
płonących
płonących

Składnia

Rz osobowy + płonąć +
CZYM
Rz osobowy + płonąć +
z CZEGO

Informacja normatywna

Uznawane za niepoprawne: płonąć od czegoś

Frazeologizmy

internety nie płoną
oczy błyszczą
oczy płoną

Przysłowia

Nie czas żałować róż, gdy płoną lasy
Data ostatniej modyfikacji: 10.11.2021
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj