UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

operować

Chronologizacja

1570, SPXVI

Pochodzenie

łac. operor 'pracuję'

1. nogę

Definicja

dokonywać zabiegu chirurgicznego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie leki i sposoby leczenia, zabiegi, sprzęty medyczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

krajać, kroić

Połączenia

chirurg, doktor, lekarz operuje
operować chorego, dziecko, pacjenta, rannego; kolano, kręgosłup, nogę, oko, palec, prostatę, rękę, siatkówkę, wyrostek; hemoroidy, kataraktę, zaćmę
operować na nowotwór, na oczy, na raka, na serce, na ślepą kiszkę; na jakimś oddziale; w jakiejś klinice, w jakimś szpitalu

Cytaty

	Rodzice usłyszeli kiedyś, że pewien profesor neurochirurgii operuje chorych na parkinsona. źródło: NKJP: Wojciech Tochman: Wściekły pies, 2007
	Wczoraj rano Michał dostał narkozę. Przez ponad trzy godziny lekarze operowali mu udo. źródło: NKJP: Monika Tutak: Michał wkrótce sam stanie na nogi, Super Express, 2006
	Znachor operował pacjenta, usunął mu wyrostek robaczkowy i nawet pokazał go po operacji. źródło: NKJP: Lucjan Wolanowski: Upał i gorączka, 1970
	Najlepszy chirurg paryski nie chciał go operować, bo uważał, że pacjent jest zbyt słaby i zaraz umrze. źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Ziemia Ulro, 1977

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany lub niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	operuję	operujemy
2 os.	operujesz	operujecie
3 os.	operuje	operują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	operowałem +(e)m operował	operowałam +(e)m operowała	operowałom +(e)m operowało	operowaliśmy +(e)śmy operowali	operowałyśmy +(e)śmy operowały
2 os.	operowałeś +(e)ś operował	operowałaś +(e)ś operowała	operowałoś +(e)ś operowało	operowaliście +(e)ście operowali	operowałyście +(e)ście operowały
3 os.	operował	operowała	operowało	operowali	operowały

bezosobnik: operowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę operował będę operować	będę operowała będę operować	będę operowało będę operować	będziemy operowali będziemy operować	będziemy operowały będziemy operować
2 os.	będziesz operował będziesz operować	będziesz operowała będziesz operować	będziesz operowało będziesz operować	będziecie operowali będziecie operować	będziecie operowały będziecie operować
3 os.	będzie operował będzie operować	będzie operowała będzie operować	będzie operowało będzie operować	będą operowali będą operować	będą operowały będą operować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		operujmy
2 os.	operuj	operujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	operowałbym bym operował	operowałabym bym operowała	operowałobym bym operowało	operowalibyśmy byśmy operowali	operowałybyśmy byśmy operowały
2 os.	operowałbyś byś operował	operowałabyś byś operowała	operowałobyś byś operowało	operowalibyście byście operowali	operowałybyście byście operowały
3 os.	operowałby by operował	operowałaby by operowała	operowałoby by operowało	operowaliby by operowali	operowałyby by operowały

bezosobnik: operowano by

bezokolicznik: operować

imiesłów przysłówkowy współczesny:

operując

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

operowawszy

gerundium: operowanie

rodzaj gramatyczny: dk, ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	operowanie	operowania
D.	operowania	operowań
C.	operowaniu	operowaniom
B.	operowanie	operowania
N.	operowaniem	operowaniami
Ms.	operowaniu	operowaniach
W.	operowanie	operowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: operujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	operujący	operujący	operujący	operujące	operująca
D.	operującego	operującego	operującego	operującego	operującej
C.	operującemu	operującemu	operującemu	operującemu	operującej
B.	operującego	operującego	operujący	operujące	operującą
N.	operującym	operującym	operującym	operującym	operującą
Ms.	operującym	operującym	operującym	operującym	operującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	operujący	operujący	operujące	operujące
D.	operujących	operujących	operujących	operujących
C.	operującym	operującym	operującym	operującym
B.	operujących	operujących	operujących	operujące
N.	operującymi	operującymi	operującymi	operującymi
Ms.	operujących	operujących	operujących	operujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: operowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	operowany	operowany	operowany	operowane	operowana
D.	operowanego	operowanego	operowanego	operowanego	operowanej
C.	operowanemu	operowanemu	operowanemu	operowanemu	operowanej
B.	operowanego	operowanego	operowany	operowane	operowaną
N.	operowanym	operowanym	operowanym	operowanym	operowaną
Ms.	operowanym	operowanym	operowanym	operowanym	operowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	operowani	operowani	operowane	operowane
D.	operowanych	operowanych	operowanych	operowanych
C.	operowanym	operowanym	operowanym	operowanym
B.	operowanych	operowanych	operowanych	operowane
N.	operowanymi	operowanymi	operowanymi	operowanymi
Ms.	operowanych	operowanych	operowanych	operowanych

odpowiednik aspektowy: zoperować

Składnia

	+	operować	+	KOGO/CO + (na CO)
	+	operować	+	CO + (KOMU)

2. piórem

Definicja

książk.

posługiwać się czymś

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca

Połączenia

operować nożem, pałeczkami, piłką, sprzęgłem; argumentami, dowcipem, faktami, jakąś techniką, jakąś metodą, językiem polskim, kolorem, liczbami, metaforą, piórem, światłocieniem
operować biegle, po mistrzowsku, swobodnie, znakomicie
potrafić, umieć operować

Cytaty

	Patrzał na wielki kawał mięsa i Dzidzię niezręcznie operującą nożem. źródło: NKJP: Zofia Chądzyńska: Przez ciebie, Drabie!, 1969
	Dopiero na Wisłostradzie nauczył się właściwie operować pedałem gazu. źródło: NKJP: Mariusz Ziomecki: Lato nieśmiertelnych, 2002
	- A na kiego mu prądnica, jak on i tak jeździć nie umie - mruczy do siebie w egipskich ciemnościach, operując kluczem „dziewiętnastką”, precyzyjnie jak Chińczyk pałeczką. źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Opowieści galicyjskie, 1995
	Literatura piękna w zasadzie operuje fikcją literacką. źródło: NKJP: Zbigniew Raszewski: Raptularz (1965-67), 1967
	Język polski jest dla mnie czymś wyjątkowym, ponieważ nie tylko jestem poetą, prozaikiem, autorem teatralnym - operuję również dowcipem. źródło: NKJP: Janina Kumaniecka: Saga rodu Słonimskich, 2003

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	operuję	operujemy
2 os.	operujesz	operujecie
3 os.	operuje	operują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	operowałem +(e)m operował	operowałam +(e)m operowała	operowałom +(e)m operowało	operowaliśmy +(e)śmy operowali	operowałyśmy +(e)śmy operowały
2 os.	operowałeś +(e)ś operował	operowałaś +(e)ś operowała	operowałoś +(e)ś operowało	operowaliście +(e)ście operowali	operowałyście +(e)ście operowały
3 os.	operował	operowała	operowało	operowali	operowały

bezosobnik: operowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę operował będę operować	będę operowała będę operować	będę operowało będę operować	będziemy operowali będziemy operować	będziemy operowały będziemy operować
2 os.	będziesz operował będziesz operować	będziesz operowała będziesz operować	będziesz operowało będziesz operować	będziecie operowali będziecie operować	będziecie operowały będziecie operować
3 os.	będzie operował będzie operować	będzie operowała będzie operować	będzie operowało będzie operować	będą operowali będą operować	będą operowały będą operować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		operujmy
2 os.	operuj	operujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	operowałbym bym operował	operowałabym bym operowała	operowałobym bym operowało	operowalibyśmy byśmy operowali	operowałybyśmy byśmy operowały
2 os.	operowałbyś byś operował	operowałabyś byś operowała	operowałobyś byś operowało	operowalibyście byście operowali	operowałybyście byście operowały
3 os.	operowałby by operował	operowałaby by operowała	operowałoby by operowało	operowaliby by operowali	operowałyby by operowały

bezosobnik: operowano by

bezokolicznik: operować

imiesłów przysłówkowy współczesny:

operując

imiesłów przysłówkowy uprzedni: operowawszy

gerundium: operowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	operowanie	operowania
D.	operowania	operowań
C.	operowaniu	operowaniom
B.	operowanie	operowania
N.	operowaniem	operowaniami
Ms.	operowaniu	operowaniach
W.	operowanie	operowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: operujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	operujący	operujący	operujący	operujące	operująca
D.	operującego	operującego	operującego	operującego	operującej
C.	operującemu	operującemu	operującemu	operującemu	operującej
B.	operującego	operującego	operujący	operujące	operującą
N.	operującym	operującym	operującym	operującym	operującą
Ms.	operującym	operującym	operującym	operującym	operującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	operujący	operujący	operujące	operujące
D.	operujących	operujących	operujących	operujących
C.	operującym	operującym	operującym	operującym
B.	operujących	operujących	operujących	operujące
N.	operującymi	operującymi	operującymi	operującymi
Ms.	operujących	operujących	operujących	operujących

Składnia

Rz osobowy

operować

CZYM

3. na rynku krajowym

Definicja

prowadzić jakąś działalność w jakimś miejscu lub w jakichś warunkach

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes funkcjonowanie firm i przedsiębiorstw

Połączenia

operować na lokalnych rynkach, na rynkach dolarowych, na rynku bankowym, na stadionach, na wodach Bałtyku

Cytaty

	Firmy, które operują na rynkach lokalnych, zajmujące nisze rynkowe, działające w sektorach tradycyjnych, o ustabilizowanej produkcji, nie są narażone na tak silną presję zewnętrzną jak firmy wyżej opisane. źródło: NKJP: Edward Stawasz: Innowacje a mała firma, 1999
	Kolejna grupa nieco przechodzonych dam. „Przechodzonych” jest tu słowem właściwym, bo panie te operowały na ulicach. Tyle, że coraz odleglejszych od centrum, biedniejszych i bardziej obskurnych. źródło: NKJP: Marek Karpiński: Najstarszy zawód świata Historia prostytucji, 2010
	Max Zorin urodził się w NRD, ale wyemigrował do Francji, gdzie stał się szanowanym biznesmenem operującym na rynku technologii mikroprocesorowej. źródło: NKJP: 007: Adwersarze, czyli galeria łotrów, Esensja, 2008-11
	Luki nie wypełnia powstająca z mozołem warstwa ludzi „trzeciej prędkości”, nowoczesnych, świetnie wyedukowanych specjalistów zdolnych do operowania na globalnym rynku. źródło: NKJP: Edwin Bendyk: Zatruta studnia. Rzecz o władzy i wolności, 2002
	Nie ulega zaś wątpliwości, że najlepiej łowiska te znają rybacy islandzcy, operujący na tych wodach od przeszło tysiąca lat. źródło: NKJP: Henryk Mąka: Piraci znów atakują, 1995

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	operuję	operujemy
2 os.	operujesz	operujecie
3 os.	operuje	operują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	operowałem +(e)m operował	operowałam +(e)m operowała	operowałom +(e)m operowało	operowaliśmy +(e)śmy operowali	operowałyśmy +(e)śmy operowały
2 os.	operowałeś +(e)ś operował	operowałaś +(e)ś operowała	operowałoś +(e)ś operowało	operowaliście +(e)ście operowali	operowałyście +(e)ście operowały
3 os.	operował	operowała	operowało	operowali	operowały

bezosobnik: operowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę operował będę operować	będę operowała będę operować	będę operowało będę operować	będziemy operowali będziemy operować	będziemy operowały będziemy operować
2 os.	będziesz operował będziesz operować	będziesz operowała będziesz operować	będziesz operowało będziesz operować	będziecie operowali będziecie operować	będziecie operowały będziecie operować
3 os.	będzie operował będzie operować	będzie operowała będzie operować	będzie operowało będzie operować	będą operowali będą operować	będą operowały będą operować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		operujmy
2 os.	operuj	operujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	operowałbym bym operował	operowałabym bym operowała	operowałobym bym operowało	operowalibyśmy byśmy operowali	operowałybyśmy byśmy operowały
2 os.	operowałbyś byś operował	operowałabyś byś operowała	operowałobyś byś operowało	operowalibyście byście operowali	operowałybyście byście operowały
3 os.	operowałby by operował	operowałaby by operowała	operowałoby by operowało	operowaliby by operowali	operowałyby by operowały

bezosobnik: operowano by

bezokolicznik: operować

imiesłów przysłówkowy współczesny:

operując

imiesłów przysłówkowy uprzedni: operowawszy

gerundium: operowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	operowanie	operowania
D.	operowania	operowań
C.	operowaniu	operowaniom
B.	operowanie	operowania
N.	operowaniem	operowaniami
Ms.	operowaniu	operowaniach
W.	operowanie	operowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: operujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	operujący	operujący	operujący	operujące	operująca
D.	operującego	operującego	operującego	operującego	operującej
C.	operującemu	operującemu	operującemu	operującemu	operującej
B.	operującego	operującego	operujący	operujące	operującą
N.	operującym	operującym	operującym	operującym	operującą
Ms.	operującym	operującym	operującym	operującym	operującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	operujący	operujący	operujące	operujące
D.	operujących	operujących	operujących	operujących
C.	operującym	operującym	operującym	operującym
B.	operujących	operujących	operujących	operujące
N.	operującymi	operującymi	operującymi	operującymi
Ms.	operujących	operujących	operujących	operujących

Składnia

Rz osobowy

operować

GDZIE

4. pieniędzmi

Definicja

obracać jakimiś kwotami dla określonych korzyści

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi

Relacje znaczeniowe

synonimy:

obracać

Połączenia

operować funduszami, kapitałem, pieniędzmi, środkami finansowymi

Cytaty

Adwokat Sindona w bardzo krótkim czasie, operując ogromnymi kapitałami watykańskimi, stworzył gigantyczne imperium finansowe.

źródło: NKJP: Zdzisław Morawski: Watykan bez tajemnic, 1997

Mówiono o tym, że spółka operowała kapitałami obarczonymi 20 procentowymi odsetkami, w tej chwili już może dysponować kapitałami o oprocentowaniu nawet około 7-8%, co bardzo dynamizuje rozwój spółki.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 22.04.1999

W zasadzie operujemy pieniędzmi wpłaconymi przez pacjentów w Zakładzie Leczniczo-Opiekuńczym w Bielawie.

źródło: NKJP: Tadeusz Dudź: Łatanie dziur, Gazeta Wrocławska, 2003-03-14

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	operuję	operujemy
2 os.	operujesz	operujecie
3 os.	operuje	operują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	operowałem +(e)m operował	operowałam +(e)m operowała	operowałom +(e)m operowało	operowaliśmy +(e)śmy operowali	operowałyśmy +(e)śmy operowały
2 os.	operowałeś +(e)ś operował	operowałaś +(e)ś operowała	operowałoś +(e)ś operowało	operowaliście +(e)ście operowali	operowałyście +(e)ście operowały
3 os.	operował	operowała	operowało	operowali	operowały

bezosobnik: operowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę operował będę operować	będę operowała będę operować	będę operowało będę operować	będziemy operowali będziemy operować	będziemy operowały będziemy operować
2 os.	będziesz operował będziesz operować	będziesz operowała będziesz operować	będziesz operowało będziesz operować	będziecie operowali będziecie operować	będziecie operowały będziecie operować
3 os.	będzie operował będzie operować	będzie operowała będzie operować	będzie operowało będzie operować	będą operowali będą operować	będą operowały będą operować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		operujmy
2 os.	operuj	operujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	operowałbym bym operował	operowałabym bym operowała	operowałobym bym operowało	operowalibyśmy byśmy operowali	operowałybyśmy byśmy operowały
2 os.	operowałbyś byś operował	operowałabyś byś operowała	operowałobyś byś operowało	operowalibyście byście operowali	operowałybyście byście operowały
3 os.	operowałby by operował	operowałaby by operowała	operowałoby by operowało	operowaliby by operowali	operowałyby by operowały

bezosobnik: operowano by

bezokolicznik: operować

imiesłów przysłówkowy współczesny:

operując

imiesłów przysłówkowy uprzedni: operowawszy

gerundium: operowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	operowanie	operowania
D.	operowania	operowań
C.	operowaniu	operowaniom
B.	operowanie	operowania
N.	operowaniem	operowaniami
Ms.	operowaniu	operowaniach
W.	operowanie	operowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: operujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	operujący	operujący	operujący	operujące	operująca
D.	operującego	operującego	operującego	operującego	operującej
C.	operującemu	operującemu	operującemu	operującemu	operującej
B.	operującego	operującego	operujący	operujące	operującą
N.	operującym	operującym	operującym	operującym	operującą
Ms.	operującym	operującym	operującym	operującym	operującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	operujący	operujący	operujące	operujące
D.	operujących	operujących	operujących	operujących
C.	operującym	operującym	operującym	operującym
B.	operujących	operujących	operujących	operujące
N.	operującymi	operującymi	operującymi	operującymi
Ms.	operujących	operujących	operujących	operujących

Składnia

Rz osobowy

operować

CZYM

5. na froncie

Definicja

prowadzić walkę zbrojną na jakimś terenie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

Połączenia

oddział, wojsko operuje
operować na froncie, na morzu; w Afganistanie, w Afryce, w Małopolsce, w okolicach czegoś, w północnych Włoszech, w rejonie czegoś

Cytaty

	Uciekinierzy z południa połączyli się z wojownikami operującymi w środkowej części Massachusetts, tworząc największą armię indiańską, jaka kiedykolwiek istniała na terenach Nowej Anglii. źródło: NKJP: Zbigniew Teplicki: Wielcy Indianie Ameryki Północnej, 1994
	Szło o Żydów, marksistów rozmaitej maści oraz o członków wielkiej dywersji, o czeską piątą kolumnę, która w Sudetenlandzie operowała jeszcze za czasów Austrii, atakując niemiecki stan posiadania. źródło: NKJP: Kazimierz Moczarski: Rozmowy z katem, 1977
	Wszędzie wokoło operowały oddziały specjalne, nie było mowy, aby uwolniona przedarła się poza pierścień. źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorski: Noc, dzień i noc,1991
	Domyślał się, że operujące w Puszczy oddziały Armii Krajowej, a być może załoga polskiego szpitala polowego, który uruchomiono w pensjonacie na skraju lasu. źródło: NKJP: Mariusz Urbanek: Waldorff, ostatni baron Peerelu, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	operuję	operujemy
2 os.	operujesz	operujecie
3 os.	operuje	operują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	operowałem +(e)m operował	operowałam +(e)m operowała	operowałom +(e)m operowało	operowaliśmy +(e)śmy operowali	operowałyśmy +(e)śmy operowały
2 os.	operowałeś +(e)ś operował	operowałaś +(e)ś operowała	operowałoś +(e)ś operowało	operowaliście +(e)ście operowali	operowałyście +(e)ście operowały
3 os.	operował	operowała	operowało	operowali	operowały

bezosobnik: operowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę operował będę operować	będę operowała będę operować	będę operowało będę operować	będziemy operowali będziemy operować	będziemy operowały będziemy operować
2 os.	będziesz operował będziesz operować	będziesz operowała będziesz operować	będziesz operowało będziesz operować	będziecie operowali będziecie operować	będziecie operowały będziecie operować
3 os.	będzie operował będzie operować	będzie operowała będzie operować	będzie operowało będzie operować	będą operowali będą operować	będą operowały będą operować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		operujmy
2 os.	operuj	operujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	operowałbym bym operował	operowałabym bym operowała	operowałobym bym operowało	operowalibyśmy byśmy operowali	operowałybyśmy byśmy operowały
2 os.	operowałbyś byś operował	operowałabyś byś operowała	operowałobyś byś operowało	operowalibyście byście operowali	operowałybyście byście operowały
3 os.	operowałby by operował	operowałaby by operowała	operowałoby by operowało	operowaliby by operowali	operowałyby by operowały

bezosobnik: operowano by

bezokolicznik: operować

imiesłów przysłówkowy współczesny:

operując

imiesłów przysłówkowy uprzedni: operowawszy

gerundium: operowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	operowanie	operowania
D.	operowania	operowań
C.	operowaniu	operowaniom
B.	operowanie	operowania
N.	operowaniem	operowaniami
Ms.	operowaniu	operowaniach
W.	operowanie	operowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: operujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	operujący	operujący	operujący	operujące	operująca
D.	operującego	operującego	operującego	operującego	operującej
C.	operującemu	operującemu	operującemu	operującemu	operującej
B.	operującego	operującego	operujący	operujące	operującą
N.	operującym	operującym	operującym	operującym	operującą
Ms.	operującym	operującym	operującym	operującym	operującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	operujący	operujący	operujące	operujące
D.	operujących	operujących	operujących	operujących
C.	operującym	operującym	operującym	operującym
B.	operujących	operujących	operujących	operujące
N.	operującymi	operującymi	operującymi	operującymi
Ms.	operujących	operujących	operujących	operujących

Składnia

Rz osobowy

operować

GDZIE

6. o słońcu

Definicja

książk.

o słońcu: grzać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda warunki atmosferyczne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

grzać

Połączenia

promienie słoneczne, słońce operuje
operować od godziny którejś do którejś
operować mocno, silnie; po południu, rano, w południe, wcześnie

Cytaty

Słońce operuje wściekle. Dawno takiej pogody nie widziano w górach.

źródło: NKJP: Stanisław Zieliński: W stronę Pysznej, 2008

Unikaj słońca zwłaszcza między godziną 10 a 14, kiedy najsilniej operuje.

źródło: NKJP: Agnieszka Fedorczyk: Tyle słońca w całym mieście, Gazeta Wyborcza, 1999-05-29

Biura powinny być zaopatrzone w żaluzje i rolety, które uniemożliwiają operowanie promieni słonecznych.

źródło: NKJP: Anna Niedzielska: Obowiązki pracodawcy w czasie upałów, Gazeta Pomorska, 2009-07-13

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	operuję	operujemy
2 os.	operujesz	operujecie
3 os.	operuje	operują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	operowałem +(e)m operował	operowałam +(e)m operowała	operowałom +(e)m operowało	operowaliśmy +(e)śmy operowali	operowałyśmy +(e)śmy operowały
2 os.	operowałeś +(e)ś operował	operowałaś +(e)ś operowała	operowałoś +(e)ś operowało	operowaliście +(e)ście operowali	operowałyście +(e)ście operowały
3 os.	operował	operowała	operowało	operowali	operowały

bezosobnik: operowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę operował będę operować	będę operowała będę operować	będę operowało będę operować	będziemy operowali będziemy operować	będziemy operowały będziemy operować
2 os.	będziesz operował będziesz operować	będziesz operowała będziesz operować	będziesz operowało będziesz operować	będziecie operowali będziecie operować	będziecie operowały będziecie operować
3 os.	będzie operował będzie operować	będzie operowała będzie operować	będzie operowało będzie operować	będą operowali będą operować	będą operowały będą operować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		operujmy
2 os.	operuj	operujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	operowałbym bym operował	operowałabym bym operowała	operowałobym bym operowało	operowalibyśmy byśmy operowali	operowałybyśmy byśmy operowały
2 os.	operowałbyś byś operował	operowałabyś byś operowała	operowałobyś byś operowało	operowalibyście byście operowali	operowałybyście byście operowały
3 os.	operowałby by operował	operowałaby by operowała	operowałoby by operowało	operowaliby by operowali	operowałyby by operowały

bezosobnik: operowano by

bezokolicznik: operować

imiesłów przysłówkowy współczesny:

operując

imiesłów przysłówkowy uprzedni: operowawszy

gerundium: operowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	operowanie	operowania
D.	operowania	operowań
C.	operowaniu	operowaniom
B.	operowanie	operowania
N.	operowaniem	operowaniami
Ms.	operowaniu	operowaniach
W.	operowanie	operowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: operujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	operujący	operujący	operujący	operujące	operująca
D.	operującego	operującego	operującego	operującego	operującej
C.	operującemu	operującemu	operującemu	operującemu	operującej
B.	operującego	operującego	operujący	operujące	operującą
N.	operującym	operującym	operującym	operującym	operującą
Ms.	operującym	operującym	operującym	operującym	operującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	operujący	operujący	operujące	operujące
D.	operujących	operujących	operujących	operujących
C.	operującym	operującym	operującym	operującym
B.	operujących	operujących	operujących	operujące
N.	operującymi	operującymi	operującymi	operującymi
Ms.	operujących	operujących	operujących	operujących

Składnia

Rz nieżywotny

operować

(JAK)

Data ostatniej modyfikacji: 15.10.2018