UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przerzucać

Chronologizacja

SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przerzucam	przerzucamy
2 os.	przerzucasz	przerzucacie
3 os.	przerzuca	przerzucają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przerzucałem +(e)m przerzucał	przerzucałam +(e)m przerzucała	przerzucałom +(e)m przerzucało	przerzucaliśmy +(e)śmy przerzucali	przerzucałyśmy +(e)śmy przerzucały
2 os.	przerzucałeś +(e)ś przerzucał	przerzucałaś +(e)ś przerzucała	przerzucałoś +(e)ś przerzucało	przerzucaliście +(e)ście przerzucali	przerzucałyście +(e)ście przerzucały
3 os.	przerzucał	przerzucała	przerzucało	przerzucali	przerzucały

bezosobnik: przerzucano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę przerzucał będę przerzucać	będę przerzucała będę przerzucać	będę przerzucało będę przerzucać	będziemy przerzucali będziemy przerzucać	będziemy przerzucały będziemy przerzucać
2 os.	będziesz przerzucał będziesz przerzucać	będziesz przerzucała będziesz przerzucać	będziesz przerzucało będziesz przerzucać	będziecie przerzucali będziecie przerzucać	będziecie przerzucały będziecie przerzucać
3 os.	będzie przerzucał będzie przerzucać	będzie przerzucała będzie przerzucać	będzie przerzucało będzie przerzucać	będą przerzucali będą przerzucać	będą przerzucały będą przerzucać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przerzucajmy
2 os.	przerzucaj	przerzucajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przerzucałbym bym przerzucał	przerzucałabym bym przerzucała	przerzucałobym bym przerzucało	przerzucalibyśmy byśmy przerzucali	przerzucałybyśmy byśmy przerzucały
2 os.	przerzucałbyś byś przerzucał	przerzucałabyś byś przerzucała	przerzucałobyś byś przerzucało	przerzucalibyście byście przerzucali	przerzucałybyście byście przerzucały
3 os.	przerzucałby by przerzucał	przerzucałaby by przerzucała	przerzucałoby by przerzucało	przerzucaliby by przerzucali	przerzucałyby by przerzucały

bezosobnik: przerzucano by

bezokolicznik: przerzucać

imiesłów przysłówkowy współczesny: przerzucając

gerundium: przerzucanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przerzucanie	przerzucania
D.	przerzucania	przerzucań
C.	przerzucaniu	przerzucaniom
B.	przerzucanie	przerzucania
N.	przerzucaniem	przerzucaniami
Ms.	przerzucaniu	przerzucaniach
W.	przerzucanie	przerzucania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przerzucający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przerzucający	przerzucający	przerzucający	przerzucające	przerzucająca
D.	przerzucającego	przerzucającego	przerzucającego	przerzucającego	przerzucającej
C.	przerzucającemu	przerzucającemu	przerzucającemu	przerzucającemu	przerzucającej
B.	przerzucającego	przerzucającego	przerzucający	przerzucające	przerzucającą
N.	przerzucającym	przerzucającym	przerzucającym	przerzucającym	przerzucającą
Ms.	przerzucającym	przerzucającym	przerzucającym	przerzucającym	przerzucającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przerzucający	przerzucający	przerzucające	przerzucające
D.	przerzucających	przerzucających	przerzucających	przerzucających
C.	przerzucającym	przerzucającym	przerzucającym	przerzucającym
B.	przerzucających	przerzucających	przerzucających	przerzucające
N.	przerzucającymi	przerzucającymi	przerzucającymi	przerzucającymi
Ms.	przerzucających	przerzucających	przerzucających	przerzucających

imiesłów przymiotnikowy bierny: przerzucany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przerzucany	przerzucany	przerzucany	przerzucane	przerzucana
D.	przerzucanego	przerzucanego	przerzucanego	przerzucanego	przerzucanej
C.	przerzucanemu	przerzucanemu	przerzucanemu	przerzucanemu	przerzucanej
B.	przerzucanego	przerzucanego	przerzucany	przerzucane	przerzucaną
N.	przerzucanym	przerzucanym	przerzucanym	przerzucanym	przerzucaną
Ms.	przerzucanym	przerzucanym	przerzucanym	przerzucanym	przerzucanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przerzucani	przerzucani	przerzucane	przerzucane
D.	przerzucanych	przerzucanych	przerzucanych	przerzucanych
C.	przerzucanym	przerzucanym	przerzucanym	przerzucanym
B.	przerzucanych	przerzucanych	przerzucanych	przerzucane
N.	przerzucanymi	przerzucanymi	przerzucanymi	przerzucanymi
Ms.	przerzucanych	przerzucanych	przerzucanych	przerzucanych

odpowiednik aspektowy: przerzucić

Pochodzenie

Zob. rzucić

1. przez płot

Definicja

rzucając powodować zmianę położenia czegoś lub kogoś z jednego miejsca w drugie w ten sposób, że przez chwilę znajduje się ponad czymś, co może być uznane za rodzaj przeszkody lub przegrody oddzielającej te miejsca

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

przerzucać piłkę
przerzucać nad bramkarzem, nad głową, nad murem, nad poprzeczką
przerzucać przez barierkę, przez burtę, przez płot, przez poręcz
błyskawicznie przerzucać

Cytaty

	Po wykonaniu zadania rowery przerzucamy przez płot na tyłach koszar, ale plutonowy Drabik każe nam wrócić, bo nie rozbiliśmy szafy najważniejszej. źródło: KWSJP: Henryk Rozpędowski: Charleston, 2002
	Budynek dyrekcji zoo stoi przy uczęszczanej trasie, nic zatem dziwnego, że niektórzy tu właśnie przerzucają przez ogrodzenie niechciane koty. źródło: KWSJP: Hanna Jurczak-Gucwińska: Zwierzęta w moim domu, 1975
	Ludzie oszaleli - wyrzucają psy na drogach, wiążą je do przydrożnych drzew i przed schroniskiem, a nawet przerzucają nad ogrodzeniem. źródło: NKJP: Robert Domżał: Pies na miłość, Gazeta Poznańska, 2004-07-16
	Poświęcone jajka - oprócz funkcji magicznych, były także przedmiotem zabaw i prezentów. Stukano się nimi, rzucano między sobą, przerzucano przez dach kościoła, chałupy lub walczono o nie. źródło: KWSJP: Anna Zadziorko: Jajko zwykłe i niezwykłe, Tygodnik Podhalański, 1997, nr 11-12

Składnia

Rz_osobowy	+	przerzucać	+	KOGO/CO + przez CO
	+	przerzucać	+	KOGO/CO + nad CZYM

2. do lewej ręki

Definicja

rzucać z jednego miejsca w inne

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

przerzucać do drugiej (lewej, prawej) ręki, do pojemnika, do silosu, do zbiornika

Cytaty

Tnę w udo, Samuraj blokuje, klasycznie podkręca pod moją ręką, ale jestem już za aniołem, przerzucam miecz do lewej i uderzam zdradzieckim łukiem przez szyję, bark, pierś.

źródło: KWSJP: Jacek Dukaj: W kraju niewiernych, 2000

Po trzech, czterech dobach cukier jest przerzucany do silosu zewnętrznego, skąd kierowany jest do pakowni lub wysyłany cysternami do odbiorców.

źródło: NKJP: Nowy silos i pakownia cukru w Środzie Zatrudnili 90 osób źródło, Głos Wielkopolski, 2005-10-08

Następnie ryby są przerzucane do zbiorników stacjonarnych na ulicach, gdzie znajduje się woda z krany z zabójczym dla ryb chlorem.

źródło: NKJP: Usenet

Składnia

przerzucać

CO + (SKĄD) + (DOKĄD)

3. z miejsca na miejsce

Definicja

lokować coś lub kogoś w innym miejscu niż poprzednio

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:

przenosić, przewalać

Połączenia

przerzucać gnój, ludzi, siano, śmieci, śnieg, wojsko
błyskawicznie przerzucać

Cytaty

	[...] przecież żeby zasłużyć na miano prawdziwego mężczyzny, nie trzeba przerzucać cegieł na budowie czy prowadzić tira. źródło: KWSJP: Beata Czarnecka: Oczekiwana zamiana miejsc, Ozon, 2005, nr 12
	Dowództwo inwigilowało żołnierzy, przerzucało z miejsca na miejsce mniej pewne oddziały, oddawało pod sąd wojenny przypuszczalnych agitatorów. źródło: KWSJP: Stefan Kieniewicz: Historia Polski 1795-1918, 1968
	Strzelec Prutis przestał być polskim żołnierzem. Został jeńcem nr 82289. Przerzucano go od obozu do obozu. źródło: KWSJP: Stanisława Górnikiewicz: Lwy z Westerplatte, 1983
	Czuł się tak, jakby przed chwilą skończył przerzucać piątą tonę węgla. źródło: NKJP: Ryszard Stanoszek: Czerwony Tunel, Esensja, 2005

Składnia

Rz_osobowy

przerzucać

KOGO/CO + (SKĄD) + (DOKĄD)

4. przez granicę

Definicja

sprawiać, że ktoś lub coś przedostaje się nielegalnie przez granicę państwa

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa

Relacje znaczeniowe

synonimy:

przemycać, szmuglować

Połączenia

przerzucać broń, kokainę, ludzi, narkotyki, papierosy
przerzucać do getta, do ośrodka dla uchodźców

Cytaty

	Między innymi zbierała ona pieniądze na pomoc finansową dla Żydów, produkowała dla nich fałszywe dokumenty, przerzucała dzieci żydowskie z getta na stronę „aryjską” i znajdowała dla nich miejsca w polskich rodzinach lub w sierocińcach prowadzonych przez domy zakonne. źródło: KWSJP: Alicja Dybkowska, Jan Żaryn, Małgorzata Żaryn: Polskie dzieje od czasów najdawniejszych do współczesności, 1994
	Pamiętamy, że podczas powstania listopadowego przez Śmiełów przechodziła linia łączności między zaborem pruskim a Królestwem Polskim, tędy także przerzucano ochotników. źródło: KWSJP: Maria Irena Kwiatkowska, Marek Kwiatkowski, Krzysztof Wesołowski: Znane i nieznane: rezydencje, ludzie, wydarzenia, 2001
	Policja ustaliła, że przestępcy przerzucali uprowadzone kobiety przez zieloną granicę. źródło: KWSJP: Bandyci handlowali żywym towarem, Metropol, 2001, nr 13/03
	Na prośbę szefa saudyjskiego wywiadu księcia Turkiego ben Fajsala zorganizował kanały, którymi Saudyjczycy mogli bezpiecznie przerzucać pieniądze do Afganistanu. źródło: KWSJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2000
	Z końcem maja 1940 roku wezwano kilku kurierów na ulicę Donati 12. Poza Krzeptowskim byli to zakopiańczycy: Jan Bobowski, Władysław Roj-Gąsienica i Stanisław Frączysty. Oświadczono im, że będą przerzucać do kraju pieniądze i pocztę, i to w sposób sztafetowy. źródło: KWSJP: Alfons Filar: Śladami tatrzańskich kurierów, 1995

Składnia

Rz_osobowy	+	przerzucać	+	KOGO/CO + SKĄD + DOKĄD
	+	przerzucać	+	KOGO/CO + przez CO

5. przez ramię

Definicja

umieszczać przedmiot na czymś tak, żeby zwisał z obu stron

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

przerzucać linę, plecak, płaszcz, torbę
przerzucać przez barierkę, przez fotel, przez oparcie, przez plecy, przez poręcz

Cytaty

	Przerzuca przez ramię płaszcz, bierze walizkę i wychodzi najciszej, jak może. źródło: NKJP: Andrzej Bart: Rewers: nowela filmowa, 2009
	Walmann dołączał do niej, przerzucał przez barierkę tobół, wślizgiwał się pod belką na drewnianą podłogę, pachnącą zdeptanym śniegiem, smołą i wilgotnymi strzępami lin. źródło: NKJP: Stefan Chwin: Hanneman, 1995
	Z boku kilkoro dzieci ubiera się w harcerskie skafandry. Podwijają za długie rękawy, wkładają na głowę zbyt duże hełmy, wojskowe chlebaki przerzucają przez ramię i uśmiechają się do zdjęcia. źródło: NKJP: Agnieszka Malatyńska-Stankiewicz: Pamięć o warszawskich dzieciach, Dziennik Polski, 2006-08-24
	Chłopiec zrzuca ciężar i przejmuje niemowlę z rąk matki. Ta wbija drągi w piaszczystą ziemię, przerzuca przez nie linę, zasupłuje i z butelki do naczyńka wlewa spirytus. źródło: NKJP: Liliana Sonik: Dzień Kobiet, Dziennik Polski, 2008-03-03

Składnia

Rz_osobowy

przerzucać

CO + przez CO

6. papiery

Definicja

szybko przeglądać, powodując nieporządek

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

Połączenia

przerzucać dokumenty, kartki, papiery, szpargały, zawartość
gorączkowo, nerwowo, niecierpliwie przerzucać

Cytaty

	Przerzuciłem już pokaźną górę szmat, a mojej jesionki nie było. źródło: KWSJP: Stanisław Dobiasz: Nienawidzę Seneki, 1984
	Zaczął przerzucać na półce te wszystkie czapki, berety, kapelusze i wyciągnął, jakby skądś z dna, kapelusz w kolorze kremowym. źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Traktat o łuskaniu fasoli, 2007
	Gdy Agnieszka wyszła, otworzyłem szafę w przedpokoju i śpiesznie zacząłem przerzucać jej zawartość. W końcu znalazłem to, czego szukałem - olbrzymi worek marynarski. źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007
	– Widziałeś gdzieś długopis?! – przerzucam szuflady. – W naszym domu? Widzę długopisy tylko, gdy je kupuję. źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Europejka, 2004
	Jakub siedział na strychu. Przerzucał zgromadzone tu przez lata szpargały. źródło: NKJP: Małgorzata Saramonowicz: Siostra, 1996

Składnia

Rz_osobowy

przerzucać

7. kotlet

Definicja

przewracać na drugą stronę

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

przewracać

Połączenia

przerzucać kotlety, naleśniki, placki, racuchy

Cytaty

[...] placki ziemniaczane przerzucała na patelni.

źródło: NKJP: Sylwia Chutnik: Dzidzia, 2009

Kiedy brzegi naleśnika zarumienią się na brązowo, przy pomocy szpachelki przerzucamy naleśnik na drugą stronę.

źródło: Internet

90% polskich emigrantów wykonuje najgorzej płatne zajęcia, sprzątając gary w restauracjach, przerzucając kotlety w barze McDonalda, ścieląc łóżka w hotelach, rozwożąc towary po sklepie albo magazynie, albo pracując przy kasach w supermarketach.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

Rz_osobowy

przerzucać

CO + (na CO)

8. kilka stron

Definicja

czytać szybko i pobieżnie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	przeglądać
	hiperonimy:	czytać

Połączenia

przerzucać kartki, papiery, stronice; gazetę, książkę

Cytaty

	Przerzucam dalej strony omawianej książki, szukając dalszego ciągu wątku, który mnie zafrapował. źródło: KWSJP: Jan Andrzej Kłoczowski: Dobro jest większe od wszystkiego, co w świecie jest złem, Tygodnik Powszechny, 1994, nr 46
	Leżąc na koi przerzucałem stronice amerykańskiego tygodnika ze zdjęciami z ostatnich dni wojny w Polsce. źródło: KWSJP: Wicenty Z. Milenuszkiewicz: Wybierać kotwicę, 1964
	[...] dotąd przerzucałam kolejne księgi pamiętnika niedbale, poszukując tych miejsc, gdzie mogły być wzmianki o mojej matce albo o mnie. źródło: KWSJP: Hanna Kowalewska: Tego lata, w Zawrociu, 1998
	Na próżno jednak przerzucałem polskie i obce wydawnictwa fachowe, nigdzie nie napotkałem ani nazwy, ani żadnych szczegółów dotyczących rzekomego instytutu w Raju. źródło: KWSJP: Tadeusz Hołuj: Raj, 1972

Składnia

Rz_osobowy

przerzucać

9. na dwójkę

Definicja

zmieniać położenie lub ustawienie czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

przerzucać bieg, dźwignię; kanał, program, radio
przerzucać na inny program, na jedynkę (dwójkę...), na Polsat, na TVN

Cytaty

	Heinz nerwowo przerzucał stacje z banalnymi piosenkami, wreszcie zdenerwowany wyłączył radio. źródło: NKJP: Mariusz Czubaj: 21:37, 2010
	Telewizję też oglądała z klucza zgadywanki. Przerzucała kanały. By w dowolnym momencie dowolnego filmu rozpoznać schemat i przewidzieć ciąg dalszy. źródło: NKJP: Monika Rakusa: Żona Adama, 2010
	[...] siedział w charakterze rajdowego pilota obok starszego, mrukliwego mężczyzny w szarym kombinezonie i śmiesznym, murarskim berecie z antenką, który flegmatycznie przerzucał biegi, jakby wiózł klienta na niedzielny spacer. źródło: KWSJP: Janusz Płoński, Maciej Rybiński: Góralskie tango, 1978
	Z talerzem kanapek i kubkiem herbaty zasiadł przed telewizorem. Posilając się, przerzucał kanały. źródło: NKJP: Paulina Grych: Numer zerowy, 2007
	Szedł na dużej szybkości, choć szosa pięła się stromo pod górę, przerzucał biegi jak rajdowiec i wyprzedzał wszystko, co było na drodze, aż chwilami wstrzymywaliśmy dech. źródło: KWSJP: Jerzy Stefan Stawiński: Pamiętnik z trzech mórz i jednego oceanu, 1976

Składnia

Rz_osobowy

przerzucać

10. most

Definicja

książk.

budować konstrukcję umożliwiającą przejście ponad czymś z miejsca, gdzie kończy się droga na miejsce, gdzie droga z powrotem się zaczyna

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo czynności związane z budową

Połączenia

przerzucać estakadę, kładkę, most
przerzucać przez drogę, przez potok, przez rzekę, przez strumień

Cytaty

	Urzekał ją od najdawniejszych lat; jego narzutowe kamienie na łąkach, zagajniki, szerokie gościńce, przecinane płynącymi leniwie rzeczułkami, nad którymi sami mieszkańcy wsi przerzucali drewniane mosty. źródło: KWSJP: Albin Bobruk: Zagony Rososzy, 1984
	Taka jest ta racja, wspólna racja ludzi, którzy wyrównują dawne okopy nienawiści, ryte przez junkrów i faszystów, a na ich miejscu sadzą drzewa, przerzucają mosty, wznoszą fabryki i uczelnie, rozpowszechniają książki, z których ludzie obu narodów uczą się słów: pokój, braterstwo, socjalizm. źródło: KWSJP: Stefan Henel: Spotkania nad brzegami, 1952
	Zbudowano wiele brukowanych dróg (wzdłuż nich rozmieszczono posterunki i placówki rządowe), akweduktów i kanałów irygacyjnych, miasta powstawały na trudno dostępnych terenach górskich, nad przepaściami przerzucano mosty zawieszone na grubych, plecionych linach. źródło: NKJP: Alicja Kubiak: Nie mylić Inków z Majami, 2007
	Droga prowadziła przez teren górzysty, pocięty rzekami, porośnięty dżunglą. Na niektórych odcinkach przerzucano mosty co kilka kilometrów. źródło: NKJP: Adam Szostkiewicz: Bitwa o Pacyfik, Polityka, 2005-04-26
	To on stwarza bezdroża, żebyśmy mogli wytyczyć przez nie drogi, on wyznacza granice, żebyśmy mogli je przekraczać. On, jakby przez nieuwagę, pozostawia między szczytami przełęcze i przez strumienie przerzuca pnie zwalonych drzew. źródło: KWSJP: Olga Tokarczuk: Podróż ludzi księgi, 1993

Składnia

Rz_osobowy

przerzucać

CO + (nad CZYM)|(przez CO)|(na CO)

11. obowiązki

Definicja

przypisywać pewien stan, sytuację lub zobowiązanie, nazwane sąsiadującym rzeczownikiem nie sobie, lecz innym osobom

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

spychać, zrzucać, zwalać

Połączenia

przerzucać koszty; ciężar, obowiązki, odpowiedzialność, problem, winę

Cytaty

Wadą podatków pośrednich jest to, że łatwiej je przerzucać na inne podmioty, co sprzyja istotnym deformacjom w rozkładaniu ciężarów publicznych w stosunku do zakładanego przez państwo i akceptowanego przez społeczeństwo modelu.

źródło: KWSJP: Stanisław Owsiak: Finanse publiczne, 1998

Sejm przerzucał na gminy wiejskie ciężar utrzymania dróg i szkół ludowych, osłaniając wyłączone z gmin obszary dworskie. Na oświatę sejm skąpił, ograniczając i rozbudowę szkół wiejskich, i poziom nauczania.

źródło: KWSJP: Stefan Kieniewicz: Historia Polski 1795-1918, 1968

Ostatni powód jest taki, że firmy te z dużą łatwością przerzucają odpowiedzialność z organizatorów na pracowników i to właściwie oni ponoszą konsekwencje prawne, jeśli w ogóle cokolwiek da się komukolwiek udowodnić.

źródło: KWSJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 15.06.2004

Składnia

przerzucać

CO + z KOGO + na KOGO

Frazeologizmy

ktoś przerzuca bramkarza

Data ostatniej modyfikacji: 24.08.2014