UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

strumyk

Chronologizacja

SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

psł. *strumykъ 'mały strumień'

Rzeczownik powstały poprzez nawarstwienie strukturalnego przyrostka *-kъ na  psł.  mianownik *strumy (zob.  strumień ), pełniący pierwotnie funkcję zdrobnienia w stosunku do wyrazu podstawowego.

1. mały strumień

Definicja

mały strumień

Cytaty

Odmiana

część mowy: rzeczownik

1.a woda

Definicja

mały strumień - woda płynąca wąskim, płytkim korytem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia zbiorniki wodne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ruczaj
hiperonimy:  strumień

Połączenia

  • błękitny, czarny, czerwony; niewielki, wąski; podziemny; wartki; płynący przez las strumyk; drobne, maleńkie, małe, niewielkie, wąskie; czyste, przezroczyste; delikatne, rwące, spokojne; górskie; lodowate; sztuczne; szemrzące strumyki; strumyk wijący się między kamieniami; płynący ku rzece
  • strumyki na łąkach
  • strumyk i rzeka; strumyk, rzeka, potok; strumyki i potoki; rzeki i strumyki; strumienie i strumyki; lasy, łąki, strumyki; lasy, zagajniki, łąki, strumyki i staw
  • powierzchnia; szmer strumyka; brzegi; nurt strumyków
  • woda ze strumyka; kamienie ze strumyków
  • mostek nad strumykiem; łąki ze strumykami
  • zapory na strumykach
  • strumyk płynie; strumyki zamieniły się w potoki; popłynęły; wylały strumyki
  • pokonywać strumyk
  • dotrzeć, przywędrować do strumyka; czerpać wodę; napić się, pić wodę ze strumyka
  • przechodzić, przejście kładką przez strumyk
  • szemrać jak strumyk

Cytaty

W odstępach zaledwie kilku godzin spadło 70-80 litrów na metr kwadratowy, powodując, że małe strumyki zamieniły się w rwące potoki i rzeki.

źródło: NKJP: Straty głównie na drogach, Dziennik Polski - Oświęcim, 2001-08-03

Pili wodę ze strumyka, czasem nawet z kałuży.

źródło: NKJP: Wyrwani z piekieł, Tygodnik Podhalański nr 6, 1999

Dzięki temu, kiedy pochyli głowę, by skubnąć trawę lub napić się ze strumyka, nie zalewa jej nagła krew, pędząca z góry z siłą wodospadu.

źródło: NKJP: Małgorzata T. Załoga: W kleszczach nadciśnienia, Dodatek do Gazety Wyborczej, 1999-04-30

Czuł się bez kija jak bez ręki. Pękł mu przy przechodzeniu przez strumyk.

źródło: NKJP: Wiesław Dymny: Opowiadania zwykłe, 1997

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. strumyk
 strumyki
D. strumyka
 strumyków
C. strumykowi
 strumykom
B. strumyk
 strumyki
N. strumykiem
 strumykami
Ms. strumyku
 strumykach
W. strumyku
 strumyki

1.b płyn

Definicja

mały strumień - strużka jakiejś cieczy

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:  strumyczek
hiperonimy:  strumień

Połączenia

  • strumyk alkoholu; krwi; wody; strumyki wody deszczowej
  • strumyk czegoś spływał
  • coś ciekło strumykiem

Cytaty

Z ust cienkim strumykiem ciekła mu ślina, miał ślady paraliżu lewej strony twarzy, nad skronią bieliła się łysa zapadlina po trepanacji czaszki.

źródło: NKJP: Henryk Rozpędowski: Charleston, 2002

Proponuję zupełnie odwrotny zabieg: zmniejszmy 20-krotnie cenę alkoholu, to można zrobić, i wtedy okaże się, że ten strumyk alkoholu będzie płynął dokładnie odwrotnie, będą afery na granicach, ale to z Polski będzie się wywoziło alkohol do Niemiec, a nie odwrotnie.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 04.07.1992

Klęczałem nad nieruchomą Jovanką i bezczynnie patrzyłem, jak strumyk krwi nieśmiało wychyla się z lasu włosów, przecinając miodową skórę karku cienką, czerwoną nitką.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Góra Trzech Szkieletów, 2003

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. strumyk
 strumyki
D. strumyka
 strumyków
C. strumykowi
 strumykom
B. strumyk
 strumyki
N. strumykiem
 strumykami
Ms. strumyku
 strumykach
W. strumyku
 strumyki

Składnia

bez ograniczeń + strumyk +
CZEGO

1.c dużo czegoś

Definicja

mały strumień - dużo czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  strumień

Połączenia

  • strumyk nadziei; pomocy

Cytaty

Oni nie dążą do stworzenia Wielkiej Albanii: obawiają się, że po scaleniu wszystkich ziem zaczną tutaj masowo napływać ich ziomkowie z biedniejszych rejonów i strumyk zagranicznej pomocy trafi także do przyjezdnych.

źródło: NKJP: Podminowana kraina, Dziennik Polski, 2001-03-30

Jednak siła uczuć, jakimi darzył moją zmarłą matkę, była tak zaskakująca, że drążyła powoli w moim umyśle wąski strumyk nadziei, że ja także poznam kiedyś uczucie o wielkiej sile.

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Sezon na papierówki, 2003

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. strumyk
 strumyki
D. strumyka
 strumyków
C. strumykowi
 strumykom
B. strumyk
 strumyki
N. strumykiem
 strumykami
Ms. strumyku
 strumykach
W. strumyku
 strumyki

Składnia

bez ograniczeń + strumyk +
CZEGO
Data ostatniej modyfikacji: 09.07.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN