UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

otwierać

Chronologizacja

2 połowa XV w., SStp

1. okno

Definicja

umożliwiać dostęp do wnętrza, usuwając przeszkodę w postaci elementu blokującego

Pochodzenie

Zob. otworzyć (okno)

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	odmykać, roztwierać, rozwierać
	antonimy:	zamykać

Połączenia

otwierać bagażnik, bramę, butelkę, drzwi, furtkę, kłódkę, kopertę, lodówkę, okno, pudełko, puszkę, skrzynkę, słoik, szafkę, szampana, szufladę, walizkę, wrota, zamek, zasuwę
otwierać kluczykiem
otwierać szeroko

Cytaty

	Ale Brygida milczy. Otwiera kluczem drzwi. źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005
	Jestem realistą, nie chodzę z głową w chmurach i szampana otwieram dopiero po osiągnięciu sukcesu. źródło: NKJP: Paweł Pawłowski: Szampana otwieram po sukcesie, Dziennik Polski - Tarnów, 2004-01-06
	Za kępą drzew, przed niskimi budynkami z podwójnymi drzwiami, ojciec wyciągał z kieszeni klucz, otwierał kłódkę i pchał ciężkie drzwi garażu. źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Dziewczyny z Portofino, 2005
	Kiedy ludzie zaczęli tu przychodzić trzy lata temu, waliły się ściany. Wiatr otwierał drzwi. źródło: NKJP: Ewa Winnicka: Nie pytaj o przełamkę, Gazeta Wyborcza, 1996-01-04
	Lucia otwierał puszkę piwa i doprawiał się przed sesją. źródło: NKJP: Bogusława Jędrasik: Gorączka; opowiadania wyuzdane, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	otwieram	otwieramy
2 os.	otwierasz	otwieracie
3 os.	otwiera	otwierają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	otwierałem +(e)m otwierał	otwierałam +(e)m otwierała	otwierałom +(e)m otwierało	otwieraliśmy +(e)śmy otwierali	otwierałyśmy +(e)śmy otwierały
2 os.	otwierałeś +(e)ś otwierał	otwierałaś +(e)ś otwierała	otwierałoś +(e)ś otwierało	otwieraliście +(e)ście otwierali	otwierałyście +(e)ście otwierały
3 os.	otwierał	otwierała	otwierało	otwierali	otwierały

bezosobnik: otwierano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę otwierał będę otwierać	będę otwierała będę otwierać	będę otwierało będę otwierać	będziemy otwierali będziemy otwierać	będziemy otwierały będziemy otwierać
2 os.	będziesz otwierał będziesz otwierać	będziesz otwierała będziesz otwierać	będziesz otwierało będziesz otwierać	będziecie otwierali będziecie otwierać	będziecie otwierały będziecie otwierać
3 os.	będzie otwierał będzie otwierać	będzie otwierała będzie otwierać	będzie otwierało będzie otwierać	będą otwierali będą otwierać	będą otwierały będą otwierać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		otwierajmy
2 os.	otwieraj	otwierajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	otwierałbym bym otwierał	otwierałabym bym otwierała	otwierałobym bym otwierało	otwieralibyśmy byśmy otwierali	otwierałybyśmy byśmy otwierały
2 os.	otwierałbyś byś otwierał	otwierałabyś byś otwierała	otwierałobyś byś otwierało	otwieralibyście byście otwierali	otwierałybyście byście otwierały
3 os.	otwierałby by otwierał	otwierałaby by otwierała	otwierałoby by otwierało	otwieraliby by otwierali	otwierałyby by otwierały

bezosobnik: otwierano by

bezokolicznik: otwierać

imiesłów przysłówkowy współczesny: otwierając

gerundium: otwieranie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	otwieranie	otwierania
D.	otwierania	otwierań
C.	otwieraniu	otwieraniom
B.	otwieranie	otwierania
N.	otwieraniem	otwieraniami
Ms.	otwieraniu	otwieraniach
W.	otwieranie	otwierania

imiesłów przymiotnikowy czynny: otwierający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	otwierający	otwierający	otwierający	otwierające	otwierająca
D.	otwierającego	otwierającego	otwierającego	otwierającego	otwierającej
C.	otwierającemu	otwierającemu	otwierającemu	otwierającemu	otwierającej
B.	otwierającego	otwierającego	otwierający	otwierające	otwierającą
N.	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającą
Ms.	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	otwierający	otwierający	otwierające	otwierające
D.	otwierających	otwierających	otwierających	otwierających
C.	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającym
B.	otwierających	otwierających	otwierających	otwierające
N.	otwierającymi	otwierającymi	otwierającymi	otwierającymi
Ms.	otwierających	otwierających	otwierających	otwierających

imiesłów przymiotnikowy bierny: otwierany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	otwierany	otwierany	otwierany	otwierane	otwierana
D.	otwieranego	otwieranego	otwieranego	otwieranego	otwieranej
C.	otwieranemu	otwieranemu	otwieranemu	otwieranemu	otwieranej
B.	otwieranego	otwieranego	otwierany	otwierane	otwieraną
N.	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieraną
Ms.	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	otwierani	otwierani	otwierane	otwierane
D.	otwieranych	otwieranych	otwieranych	otwieranych
C.	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranym
B.	otwieranych	otwieranych	otwieranych	otwierane
N.	otwieranymi	otwieranymi	otwieranymi	otwieranymi
Ms.	otwieranych	otwieranych	otwieranych	otwieranych

odpowiednik aspektowy: otworzyć

Składnia

otwierać

CO + (CZYM)

2. książkę

Definicja

oddalać od siebie przylegające dotąd części czegoś

Pochodzenie

Zob. otworzyć (okno)

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	rozchylać, rozpościerać, roztwierać, rozwierać
	antonimy:	zamykać
	hiperonimy:	rozkładać

Połączenia

otwierać buzię, dłoń, oczy, powieki, ramiona, usta; gazetę, książkę, parasol, spadochron, tomik, zeszyt
otwierać szeroko

Cytaty

	Panie zakładały kapelusze i rękawiczki, a dla ochrony przed słońcem otwierały parasolki. źródło: NKJP: Irena Domańska-Kubiak: Zakątek pamięci: życie w XIX-wiecznych dworkach kresowych, 2004
	A co trzymasz w palcach? - pyta. Otwieram dłoń z ciemnobrązowymi kasztanami. źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Asystent śmierci. Powieść o karykaturach Mahometa, o miłości i nienawiści w Europie, 2007
	Jak w poniedziałek otwieram gazetę, to najpierw patrzę, jak poszło Górnikowi, potem dopiero śledzę I ligę. źródło: NKJP: Nie spaliłem mostów, Dziennik Polski - Sport, 1998-06-29
	Stryj czekał w progu i z daleka otwierał ramiona. źródło: NKJP: Marek Ławrynowicz: Diabeł na dzwonnicy, 1998
	Dziewczyna tylko w kostiumie kąpielowym i płetwach, w otoczeniu rekinów, z których jeden groźnie otwiera paszczę - takie plakaty zapraszają na objazdowe widowisko. źródło: NKJP: (MM): Pływająca z rekinami, Dziennik Polski, 2000-10-27
	Po chwili otwiera powieki i duże, niebieskie oczy zaczynają się bacznie przyglądać otaczającym osobom. źródło: Radość życia, Tygodnik Podhalański, 1999

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	otwieram	otwieramy
2 os.	otwierasz	otwieracie
3 os.	otwiera	otwierają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	otwierałem +(e)m otwierał	otwierałam +(e)m otwierała	otwierałom +(e)m otwierało	otwieraliśmy +(e)śmy otwierali	otwierałyśmy +(e)śmy otwierały
2 os.	otwierałeś +(e)ś otwierał	otwierałaś +(e)ś otwierała	otwierałoś +(e)ś otwierało	otwieraliście +(e)ście otwierali	otwierałyście +(e)ście otwierały
3 os.	otwierał	otwierała	otwierało	otwierali	otwierały

bezosobnik: otwierano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę otwierał będę otwierać	będę otwierała będę otwierać	będę otwierało będę otwierać	będziemy otwierali będziemy otwierać	będziemy otwierały będziemy otwierać
2 os.	będziesz otwierał będziesz otwierać	będziesz otwierała będziesz otwierać	będziesz otwierało będziesz otwierać	będziecie otwierali będziecie otwierać	będziecie otwierały będziecie otwierać
3 os.	będzie otwierał będzie otwierać	będzie otwierała będzie otwierać	będzie otwierało będzie otwierać	będą otwierali będą otwierać	będą otwierały będą otwierać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		otwierajmy
2 os.	otwieraj	otwierajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	otwierałbym bym otwierał	otwierałabym bym otwierała	otwierałobym bym otwierało	otwieralibyśmy byśmy otwierali	otwierałybyśmy byśmy otwierały
2 os.	otwierałbyś byś otwierał	otwierałabyś byś otwierała	otwierałobyś byś otwierało	otwieralibyście byście otwierali	otwierałybyście byście otwierały
3 os.	otwierałby by otwierał	otwierałaby by otwierała	otwierałoby by otwierało	otwieraliby by otwierali	otwierałyby by otwierały

bezosobnik: otwierano by

bezokolicznik: otwierać

imiesłów przysłówkowy współczesny: otwierając

gerundium: otwieranie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	otwieranie	otwierania
D.	otwierania	otwierań
C.	otwieraniu	otwieraniom
B.	otwieranie	otwierania
N.	otwieraniem	otwieraniami
Ms.	otwieraniu	otwieraniach
W.	otwieranie	otwierania

imiesłów przymiotnikowy czynny: otwierający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	otwierający	otwierający	otwierający	otwierające	otwierająca
D.	otwierającego	otwierającego	otwierającego	otwierającego	otwierającej
C.	otwierającemu	otwierającemu	otwierającemu	otwierającemu	otwierającej
B.	otwierającego	otwierającego	otwierający	otwierające	otwierającą
N.	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającą
Ms.	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	otwierający	otwierający	otwierające	otwierające
D.	otwierających	otwierających	otwierających	otwierających
C.	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającym
B.	otwierających	otwierających	otwierających	otwierające
N.	otwierającymi	otwierającymi	otwierającymi	otwierającymi
Ms.	otwierających	otwierających	otwierających	otwierających

imiesłów przymiotnikowy bierny: otwierany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	otwierany	otwierany	otwierany	otwierane	otwierana
D.	otwieranego	otwieranego	otwieranego	otwieranego	otwieranej
C.	otwieranemu	otwieranemu	otwieranemu	otwieranemu	otwieranej
B.	otwieranego	otwieranego	otwierany	otwierane	otwieraną
N.	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieraną
Ms.	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	otwierani	otwierani	otwierane	otwierane
D.	otwieranych	otwieranych	otwieranych	otwieranych
C.	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranym
B.	otwieranych	otwieranych	otwieranych	otwierane
N.	otwieranymi	otwieranymi	otwieranymi	otwieranymi
Ms.	otwieranych	otwieranych	otwieranych	otwieranych

odpowiednik aspektowy: otworzyć

Składnia

Rz_żywotny

otwierać

3. muzeum

Definicja

umożliwiać korzystanie z czegoś

Pochodzenie

Zob. otworzyć (okno)

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	udostępniać
	antonimy:	zamykać
	hiperonimy:	umożliwiać

Połączenia

otwierać archiwum, rynki zbytu

Cytaty

Człowiek czuł się paniskiem, bo specjalnie dla niego w sobotę bank otwierali.

źródło: NKJP: Czyn majowy, Dziennik Polski - Pejzaż, 2002-04-27

Nie będzie żadnego ponownego, sztucznego zamykania trasy, by ją znów otwierać.

źródło: NKJP: (J.ŚW): Podwójne otwarcie, Dziennik Polski - Kraków, 2000-09-29

Szkoła otwiera magazyny i udostępni dyplomy innych roczników.

źródło: NKJP: Dziennik Polski - Tarnów, 2003-04-19

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	otwieram	otwieramy
2 os.	otwierasz	otwieracie
3 os.	otwiera	otwierają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	otwierałem +(e)m otwierał	otwierałam +(e)m otwierała	otwierałom +(e)m otwierało	otwieraliśmy +(e)śmy otwierali	otwierałyśmy +(e)śmy otwierały
2 os.	otwierałeś +(e)ś otwierał	otwierałaś +(e)ś otwierała	otwierałoś +(e)ś otwierało	otwieraliście +(e)ście otwierali	otwierałyście +(e)ście otwierały
3 os.	otwierał	otwierała	otwierało	otwierali	otwierały

bezosobnik: otwierano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę otwierał będę otwierać	będę otwierała będę otwierać	będę otwierało będę otwierać	będziemy otwierali będziemy otwierać	będziemy otwierały będziemy otwierać
2 os.	będziesz otwierał będziesz otwierać	będziesz otwierała będziesz otwierać	będziesz otwierało będziesz otwierać	będziecie otwierali będziecie otwierać	będziecie otwierały będziecie otwierać
3 os.	będzie otwierał będzie otwierać	będzie otwierała będzie otwierać	będzie otwierało będzie otwierać	będą otwierali będą otwierać	będą otwierały będą otwierać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		otwierajmy
2 os.	otwieraj	otwierajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	otwierałbym bym otwierał	otwierałabym bym otwierała	otwierałobym bym otwierało	otwieralibyśmy byśmy otwierali	otwierałybyśmy byśmy otwierały
2 os.	otwierałbyś byś otwierał	otwierałabyś byś otwierała	otwierałobyś byś otwierało	otwieralibyście byście otwierali	otwierałybyście byście otwierały
3 os.	otwierałby by otwierał	otwierałaby by otwierała	otwierałoby by otwierało	otwieraliby by otwierali	otwierałyby by otwierały

bezosobnik: otwierano by

bezokolicznik: otwierać

imiesłów przysłówkowy współczesny: otwierając

gerundium: otwieranie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	otwieranie	otwierania
D.	otwierania	otwierań
C.	otwieraniu	otwieraniom
B.	otwieranie	otwierania
N.	otwieraniem	otwieraniami
Ms.	otwieraniu	otwieraniach
W.	otwieranie	otwierania

imiesłów przymiotnikowy czynny: otwierający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	otwierający	otwierający	otwierający	otwierające	otwierająca
D.	otwierającego	otwierającego	otwierającego	otwierającego	otwierającej
C.	otwierającemu	otwierającemu	otwierającemu	otwierającemu	otwierającej
B.	otwierającego	otwierającego	otwierający	otwierające	otwierającą
N.	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającą
Ms.	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	otwierający	otwierający	otwierające	otwierające
D.	otwierających	otwierających	otwierających	otwierających
C.	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającym
B.	otwierających	otwierających	otwierających	otwierające
N.	otwierającymi	otwierającymi	otwierającymi	otwierającymi
Ms.	otwierających	otwierających	otwierających	otwierających

imiesłów przymiotnikowy bierny: otwierany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	otwierany	otwierany	otwierany	otwierane	otwierana
D.	otwieranego	otwieranego	otwieranego	otwieranego	otwieranej
C.	otwieranemu	otwieranemu	otwieranemu	otwieranemu	otwieranej
B.	otwieranego	otwieranego	otwierany	otwierane	otwieraną
N.	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieraną
Ms.	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	otwierani	otwierani	otwierane	otwierane
D.	otwieranych	otwieranych	otwieranych	otwieranych
C.	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranym
B.	otwieranych	otwieranych	otwieranych	otwierane
N.	otwieranymi	otwieranymi	otwieranymi	otwieranymi
Ms.	otwieranych	otwieranych	otwieranych	otwieranych

odpowiednik aspektowy: otworzyć

Składnia

Rz_osobowy

otwierać

CO + (dla KOGO)

4. biznes

Definicja

rozpoczynać działalność związaną z zarabianiem lub pomnażaniem pieniędzy

Pochodzenie

Zob. otworzyć (okno)

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes funkcjonowanie firm i przedsiębiorstw

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	rozpoczynać, roztwierać
	antonimy:	zamykać

Połączenia

otwierać biznes, filię, klub, konto, rachunek, sklep, szkołę

Cytaty

	Spółka z Jedliny-Zdrój otwiera tam produkcję zabawek i pomocy naukowych. źródło: NKJP: Elżbieta Mosingiewicz: Ciągle szukam pracy - kolejny odcinek, Gazeta Wyborcza, 1994-03-11
	Czyżby to oznaczało, że rząd otwiera rachunki nieoprocentowane i nie ma dochodu do budżetu z tego tytułu? źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 21.11.2002
	Za pieniądze podatników, czyli mieszkańców gmin kupują nieruchomości, otwierają konta bankowe, tworzą strukturę tego związku niezgodnie z wolą wyborców, którzy ich do tego powołali. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 31.07.1992
	Whoopie otwiera własną firmę doradczą. Chce przejąć dawnych klientów. źródło: NKJP: Paweł Kwaśniewski: Partnerzy, Gazeta Wyborcza, 1998-02-13

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	otwieram	otwieramy
2 os.	otwierasz	otwieracie
3 os.	otwiera	otwierają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	otwierałem +(e)m otwierał	otwierałam +(e)m otwierała	otwierałom +(e)m otwierało	otwieraliśmy +(e)śmy otwierali	otwierałyśmy +(e)śmy otwierały
2 os.	otwierałeś +(e)ś otwierał	otwierałaś +(e)ś otwierała	otwierałoś +(e)ś otwierało	otwieraliście +(e)ście otwierali	otwierałyście +(e)ście otwierały
3 os.	otwierał	otwierała	otwierało	otwierali	otwierały

bezosobnik: otwierano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę otwierał będę otwierać	będę otwierała będę otwierać	będę otwierało będę otwierać	będziemy otwierali będziemy otwierać	będziemy otwierały będziemy otwierać
2 os.	będziesz otwierał będziesz otwierać	będziesz otwierała będziesz otwierać	będziesz otwierało będziesz otwierać	będziecie otwierali będziecie otwierać	będziecie otwierały będziecie otwierać
3 os.	będzie otwierał będzie otwierać	będzie otwierała będzie otwierać	będzie otwierało będzie otwierać	będą otwierali będą otwierać	będą otwierały będą otwierać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		otwierajmy
2 os.	otwieraj	otwierajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	otwierałbym bym otwierał	otwierałabym bym otwierała	otwierałobym bym otwierało	otwieralibyśmy byśmy otwierali	otwierałybyśmy byśmy otwierały
2 os.	otwierałbyś byś otwierał	otwierałabyś byś otwierała	otwierałobyś byś otwierało	otwieralibyście byście otwierali	otwierałybyście byście otwierały
3 os.	otwierałby by otwierał	otwierałaby by otwierała	otwierałoby by otwierało	otwieraliby by otwierali	otwierałyby by otwierały

bezosobnik: otwierano by

bezokolicznik: otwierać

imiesłów przysłówkowy współczesny: otwierając

gerundium: otwieranie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	otwieranie	otwierania
D.	otwierania	otwierań
C.	otwieraniu	otwieraniom
B.	otwieranie	otwierania
N.	otwieraniem	otwieraniami
Ms.	otwieraniu	otwieraniach
W.	otwieranie	otwierania

imiesłów przymiotnikowy czynny: otwierający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	otwierający	otwierający	otwierający	otwierające	otwierająca
D.	otwierającego	otwierającego	otwierającego	otwierającego	otwierającej
C.	otwierającemu	otwierającemu	otwierającemu	otwierającemu	otwierającej
B.	otwierającego	otwierającego	otwierający	otwierające	otwierającą
N.	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającą
Ms.	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	otwierający	otwierający	otwierające	otwierające
D.	otwierających	otwierających	otwierających	otwierających
C.	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającym
B.	otwierających	otwierających	otwierających	otwierające
N.	otwierającymi	otwierającymi	otwierającymi	otwierającymi
Ms.	otwierających	otwierających	otwierających	otwierających

imiesłów przymiotnikowy bierny: otwierany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	otwierany	otwierany	otwierany	otwierane	otwierana
D.	otwieranego	otwieranego	otwieranego	otwieranego	otwieranej
C.	otwieranemu	otwieranemu	otwieranemu	otwieranemu	otwieranej
B.	otwieranego	otwieranego	otwierany	otwierane	otwieraną
N.	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieraną
Ms.	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	otwierani	otwierani	otwierane	otwierane
D.	otwieranych	otwieranych	otwieranych	otwieranych
C.	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranym
B.	otwieranych	otwieranych	otwieranych	otwierane
N.	otwieranymi	otwieranymi	otwieranymi	otwieranymi
Ms.	otwieranych	otwieranych	otwieranych	otwieranych

odpowiednik aspektowy: otworzyć

Składnia

Rz_osobowy

otwierać

5. festiwal

Definicja

rozpoczynać w oficjalny sposób

Pochodzenie

Zob. otworzyć (okno)

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja zwyczaje i obyczaje

Relacje znaczeniowe

	antonimy:	zamykać
	hiperonimy:	rozpoczynać

Połączenia

otwierać dyskusję, festiwal, obrady, posiedzenie, wystawę, zebranie, zjazd
otwierać uroczyście

Cytaty

	Posiedzenia wszędzie otwierali najstarsi radni. źródło: NKJP: Pierwsze sesje w gminach, Dziennik Polski, 2002-11-20
	Otwieram przewód sądowy; proszę prokuratora o odczytanie aktu oskarżenia. źródło: NKJP: (PAP): Piąta próba, Dziennik Polski, 2001-09-06
	Otwieram dyskusję. Proszę o zabranie głosu [...]. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 04.12.1997
	Otwierając 45. sezon Filharmonii Rzeszowskiej jej dyrektor naczelny obszernie objaśnił kondycję finansową jedynej tego typu placówki kulturalnej w województwie podkarpackim: co rok zmniejszające się dotacje, co rok coraz większy procent budżetu „zdobywany własnymi siłami”. źródło: NKJP: (JS): Pierwsze cięcie: „Dni baletowe”, Dziennik Polski, 2000-10-27

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	otwieram	otwieramy
2 os.	otwierasz	otwieracie
3 os.	otwiera	otwierają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	otwierałem +(e)m otwierał	otwierałam +(e)m otwierała	otwierałom +(e)m otwierało	otwieraliśmy +(e)śmy otwierali	otwierałyśmy +(e)śmy otwierały
2 os.	otwierałeś +(e)ś otwierał	otwierałaś +(e)ś otwierała	otwierałoś +(e)ś otwierało	otwieraliście +(e)ście otwierali	otwierałyście +(e)ście otwierały
3 os.	otwierał	otwierała	otwierało	otwierali	otwierały

bezosobnik: otwierano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę otwierał będę otwierać	będę otwierała będę otwierać	będę otwierało będę otwierać	będziemy otwierali będziemy otwierać	będziemy otwierały będziemy otwierać
2 os.	będziesz otwierał będziesz otwierać	będziesz otwierała będziesz otwierać	będziesz otwierało będziesz otwierać	będziecie otwierali będziecie otwierać	będziecie otwierały będziecie otwierać
3 os.	będzie otwierał będzie otwierać	będzie otwierała będzie otwierać	będzie otwierało będzie otwierać	będą otwierali będą otwierać	będą otwierały będą otwierać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		otwierajmy
2 os.	otwieraj	otwierajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	otwierałbym bym otwierał	otwierałabym bym otwierała	otwierałobym bym otwierało	otwieralibyśmy byśmy otwierali	otwierałybyśmy byśmy otwierały
2 os.	otwierałbyś byś otwierał	otwierałabyś byś otwierała	otwierałobyś byś otwierało	otwieralibyście byście otwierali	otwierałybyście byście otwierały
3 os.	otwierałby by otwierał	otwierałaby by otwierała	otwierałoby by otwierało	otwieraliby by otwierali	otwierałyby by otwierały

bezosobnik: otwierano by

bezokolicznik: otwierać

imiesłów przysłówkowy współczesny: otwierając

gerundium: otwieranie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	otwieranie	otwierania
D.	otwierania	otwierań
C.	otwieraniu	otwieraniom
B.	otwieranie	otwierania
N.	otwieraniem	otwieraniami
Ms.	otwieraniu	otwieraniach
W.	otwieranie	otwierania

imiesłów przymiotnikowy czynny: otwierający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	otwierający	otwierający	otwierający	otwierające	otwierająca
D.	otwierającego	otwierającego	otwierającego	otwierającego	otwierającej
C.	otwierającemu	otwierającemu	otwierającemu	otwierającemu	otwierającej
B.	otwierającego	otwierającego	otwierający	otwierające	otwierającą
N.	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającą
Ms.	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	otwierający	otwierający	otwierające	otwierające
D.	otwierających	otwierających	otwierających	otwierających
C.	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającym
B.	otwierających	otwierających	otwierających	otwierające
N.	otwierającymi	otwierającymi	otwierającymi	otwierającymi
Ms.	otwierających	otwierających	otwierających	otwierających

imiesłów przymiotnikowy bierny: otwierany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	otwierany	otwierany	otwierany	otwierane	otwierana
D.	otwieranego	otwieranego	otwieranego	otwieranego	otwieranej
C.	otwieranemu	otwieranemu	otwieranemu	otwieranemu	otwieranej
B.	otwieranego	otwieranego	otwierany	otwierane	otwieraną
N.	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieraną
Ms.	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	otwierani	otwierani	otwierane	otwierane
D.	otwieranych	otwieranych	otwieranych	otwieranych
C.	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranym
B.	otwieranych	otwieranych	otwieranych	otwierane
N.	otwieranymi	otwieranymi	otwieranymi	otwieranymi
Ms.	otwieranych	otwieranych	otwieranych	otwieranych

odpowiednik aspektowy: otworzyć

Składnia

Rz_osobowy

otwierać

6. pochód

Definicja

znajdować się na początku listy lub serii zdarzeń

Pochodzenie

Zob. otworzyć (okno)

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie kolejność

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	rozpoczynać
	antonimy:	zamykać
	hiperonimy:	zaczynać

Połączenia

otwierać album, artykuł, listę, pochód

Cytaty

	Myślę, że ten podstawowy błąd, błąd niecierpliwości i błąd niedemokratycznego obyczaju otwiera serię innych błędów, które popełniliśmy w naszych dążeniach do powiększenia klubu pięknych, zdrowych i bogatych. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 25.05.1995
	Pochód zawsze otwierał transparent z napisem: „Ujrzał Pan naszą pracę i był zadowolony, a potem zapytawszy o zarobki nasze, usiadł i zapłakał”. źródło: NKJP: (GEG): Dreptanie w miejscu, Dziennik Polski - Małopolska, 2000-12-20
	Po nabożeństwie, odprawionym w kościele pod wezwaniem Świętego Jana i Ewangelisty, wyruszył w miasto dożynkowy korowód. Otwierała go kawalkada bryczek, zaprzężonych w michałowskie taranty. źródło: NKJP: Teresa Krąż: Dożynki w słońcu, Echo Dnia, 2005-09-05
	Listę inwestycji otwiera czynna już obwodnica. źródło: NKJP: Krzysztof Bik-Jurkow: Gminna przyjaźń z inwestorami, Dziennik Polski - Dom, 2002-10-09

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	otwieram	otwieramy
2 os.	otwierasz	otwieracie
3 os.	otwiera	otwierają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	otwierałem +(e)m otwierał	otwierałam +(e)m otwierała	otwierałom +(e)m otwierało	otwieraliśmy +(e)śmy otwierali	otwierałyśmy +(e)śmy otwierały
2 os.	otwierałeś +(e)ś otwierał	otwierałaś +(e)ś otwierała	otwierałoś +(e)ś otwierało	otwieraliście +(e)ście otwierali	otwierałyście +(e)ście otwierały
3 os.	otwierał	otwierała	otwierało	otwierali	otwierały

bezosobnik: otwierano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę otwierał będę otwierać	będę otwierała będę otwierać	będę otwierało będę otwierać	będziemy otwierali będziemy otwierać	będziemy otwierały będziemy otwierać
2 os.	będziesz otwierał będziesz otwierać	będziesz otwierała będziesz otwierać	będziesz otwierało będziesz otwierać	będziecie otwierali będziecie otwierać	będziecie otwierały będziecie otwierać
3 os.	będzie otwierał będzie otwierać	będzie otwierała będzie otwierać	będzie otwierało będzie otwierać	będą otwierali będą otwierać	będą otwierały będą otwierać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		otwierajmy
2 os.	otwieraj	otwierajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	otwierałbym bym otwierał	otwierałabym bym otwierała	otwierałobym bym otwierało	otwieralibyśmy byśmy otwierali	otwierałybyśmy byśmy otwierały
2 os.	otwierałbyś byś otwierał	otwierałabyś byś otwierała	otwierałobyś byś otwierało	otwieralibyście byście otwierali	otwierałybyście byście otwierały
3 os.	otwierałby by otwierał	otwierałaby by otwierała	otwierałoby by otwierało	otwieraliby by otwierali	otwierałyby by otwierały

bezosobnik: otwierano by

bezokolicznik: otwierać

imiesłów przysłówkowy współczesny: otwierając

gerundium: otwieranie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	otwieranie	otwierania
D.	otwierania	otwierań
C.	otwieraniu	otwieraniom
B.	otwieranie	otwierania
N.	otwieraniem	otwieraniami
Ms.	otwieraniu	otwieraniach
W.	otwieranie	otwierania

imiesłów przymiotnikowy czynny: otwierający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	otwierający	otwierający	otwierający	otwierające	otwierająca
D.	otwierającego	otwierającego	otwierającego	otwierającego	otwierającej
C.	otwierającemu	otwierającemu	otwierającemu	otwierającemu	otwierającej
B.	otwierającego	otwierającego	otwierający	otwierające	otwierającą
N.	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającą
Ms.	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	otwierający	otwierający	otwierające	otwierające
D.	otwierających	otwierających	otwierających	otwierających
C.	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającym
B.	otwierających	otwierających	otwierających	otwierające
N.	otwierającymi	otwierającymi	otwierającymi	otwierającymi
Ms.	otwierających	otwierających	otwierających	otwierających

imiesłów przymiotnikowy bierny: otwierany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	otwierany	otwierany	otwierany	otwierane	otwierana
D.	otwieranego	otwieranego	otwieranego	otwieranego	otwieranej
C.	otwieranemu	otwieranemu	otwieranemu	otwieranemu	otwieranej
B.	otwieranego	otwieranego	otwierany	otwierane	otwieraną
N.	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieraną
Ms.	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	otwierani	otwierani	otwierane	otwierane
D.	otwieranych	otwieranych	otwieranych	otwieranych
C.	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranym
B.	otwieranych	otwieranych	otwieranych	otwierane
N.	otwieranymi	otwieranymi	otwieranymi	otwieranymi
Ms.	otwieranych	otwieranych	otwieranych	otwieranych

odpowiednik aspektowy: otworzyć

Składnia

otwierać

7. plik

Definicja

uwidaczniać na ekranie komputera

Pochodzenie

Zob. otworzyć (plik)

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny komputery/informatyka

Relacje znaczeniowe

	antonimy:	zamykać
	hiperonimy:	uruchamiać

Połączenia

otwierać aplikacje, linki, plik, załączniki; Painta, Worda...

Cytaty

	Tylko projekt kościoła w Witkowicach jest zapisany jako plik PDF i ten otwiera program Foxit Reader 2.0 Beta. źródło: NKJP: Internet
	Podwójne kliknięcie myszką na okno, wyświetlające tak zarchiwizowaną stronę, otwiera skojarzone z obiektem aplikacje, np. kliknięcie na dokument MS Word uruchamia tę aplikację. źródło: NKJP: Beata Winkler: Ekologiczne biuro, prasa, 2000
	Niestety, wkrótce mogą pojawić się nowe odmiany z innymi nazwami - najlepiej więc nie otwierać plików, które nie są wyraźnie i w zindywidualizowany sposób opisane przez znanego nam nadawcę. źródło: NKJP: Krótko mówiąc..., Dziennik Polski, 2001-01-30
	Będziesz na nim grał w najnowsze gry, czy otwierał aplikacje biurowe? źródło: NKJP: Internet
	Przychodzi rano do pracy i otwiera prywatną pocztę. Zaczyna odpisywać na maile od znajomych. źródło: NKJP: Łukasz Pałka: Ile pracy w pracy?, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2005-11-07

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	otwieram	otwieramy
2 os.	otwierasz	otwieracie
3 os.	otwiera	otwierają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	otwierałem +(e)m otwierał	otwierałam +(e)m otwierała	otwierałom +(e)m otwierało	otwieraliśmy +(e)śmy otwierali	otwierałyśmy +(e)śmy otwierały
2 os.	otwierałeś +(e)ś otwierał	otwierałaś +(e)ś otwierała	otwierałoś +(e)ś otwierało	otwieraliście +(e)ście otwierali	otwierałyście +(e)ście otwierały
3 os.	otwierał	otwierała	otwierało	otwierali	otwierały

bezosobnik: otwierano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę otwierał będę otwierać	będę otwierała będę otwierać	będę otwierało będę otwierać	będziemy otwierali będziemy otwierać	będziemy otwierały będziemy otwierać
2 os.	będziesz otwierał będziesz otwierać	będziesz otwierała będziesz otwierać	będziesz otwierało będziesz otwierać	będziecie otwierali będziecie otwierać	będziecie otwierały będziecie otwierać
3 os.	będzie otwierał będzie otwierać	będzie otwierała będzie otwierać	będzie otwierało będzie otwierać	będą otwierali będą otwierać	będą otwierały będą otwierać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		otwierajmy
2 os.	otwieraj	otwierajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	otwierałbym bym otwierał	otwierałabym bym otwierała	otwierałobym bym otwierało	otwieralibyśmy byśmy otwierali	otwierałybyśmy byśmy otwierały
2 os.	otwierałbyś byś otwierał	otwierałabyś byś otwierała	otwierałobyś byś otwierało	otwieralibyście byście otwierali	otwierałybyście byście otwierały
3 os.	otwierałby by otwierał	otwierałaby by otwierała	otwierałoby by otwierało	otwieraliby by otwierali	otwierałyby by otwierały

bezosobnik: otwierano by

bezokolicznik: otwierać

imiesłów przysłówkowy współczesny: otwierając

gerundium: otwieranie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	otwieranie	otwierania
D.	otwierania	otwierań
C.	otwieraniu	otwieraniom
B.	otwieranie	otwierania
N.	otwieraniem	otwieraniami
Ms.	otwieraniu	otwieraniach
W.	otwieranie	otwierania

imiesłów przymiotnikowy czynny: otwierający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	otwierający	otwierający	otwierający	otwierające	otwierająca
D.	otwierającego	otwierającego	otwierającego	otwierającego	otwierającej
C.	otwierającemu	otwierającemu	otwierającemu	otwierającemu	otwierającej
B.	otwierającego	otwierającego	otwierający	otwierające	otwierającą
N.	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającą
Ms.	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	otwierający	otwierający	otwierające	otwierające
D.	otwierających	otwierających	otwierających	otwierających
C.	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającym
B.	otwierających	otwierających	otwierających	otwierające
N.	otwierającymi	otwierającymi	otwierającymi	otwierającymi
Ms.	otwierających	otwierających	otwierających	otwierających

imiesłów przymiotnikowy bierny: otwierany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	otwierany	otwierany	otwierany	otwierane	otwierana
D.	otwieranego	otwieranego	otwieranego	otwieranego	otwieranej
C.	otwieranemu	otwieranemu	otwieranemu	otwieranemu	otwieranej
B.	otwieranego	otwieranego	otwierany	otwierane	otwieraną
N.	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieraną
Ms.	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	otwierani	otwierani	otwierane	otwierane
D.	otwieranych	otwieranych	otwieranych	otwieranych
C.	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranym
B.	otwieranych	otwieranych	otwieranych	otwierane
N.	otwieranymi	otwieranymi	otwieranymi	otwieranymi
Ms.	otwieranych	otwieranych	otwieranych	otwieranych

odpowiednik aspektowy: otworzyć

Składnia

otwierać

8. brzuch

Definicja

rozcinać część ciała w celach medycznych

Pochodzenie

Zob. otworzyć (okno)

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie leki i sposoby leczenia, zabiegi, sprzęty medyczne

Relacje znaczeniowe

	antonimy:	zamykać
	hiperonimy:	rozcinać

Połączenia

otwierać jamę brzuszną, klatkę piersiową

Cytaty

Kiedy pęknie krwiak lekarz, by ratować pacjenta, ma dwa wyjścia: albo otwierać klatkę piersiową lub brzuch, albo skorzystać z metody polegającej na bezoperacyjnym zabezpieczeniu naczyń od wewnątrz.

źródło: NKJP: Beata Alukiewicz: Uratują życie wielu chorym, Echo Dnia, 2006-06-10

Następnie szeroko otwierano jamę brzuszną przez przecięcie powłok w linii środkowej i otwierano klatkę piersiową przez przecięcie przepony na całej długości przedniej ściany klatki piersiowej.

źródło: NKJP: Stefan Chłopicki: Badania nad endotoksemią w modelu izolowanych płuc szczura..., 2000

Może być wykonywany metodą laparoskopii (nie trzeba wtedy otwierać jamy brzusznej, robi się tylko niewielkie nacięcia, przez które lekarz wprowadza narzędzie - operacja trwa krócej niż klasyczna, szybciej też przebiega rehabilitacja pacjentki).

źródło: NKJP: Beata Pawlak: Nie zabijasz, a jednak..., Gazeta Wyborcza, 1995-05-10

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	otwieram	otwieramy
2 os.	otwierasz	otwieracie
3 os.	otwiera	otwierają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	otwierałem +(e)m otwierał	otwierałam +(e)m otwierała	otwierałom +(e)m otwierało	otwieraliśmy +(e)śmy otwierali	otwierałyśmy +(e)śmy otwierały
2 os.	otwierałeś +(e)ś otwierał	otwierałaś +(e)ś otwierała	otwierałoś +(e)ś otwierało	otwieraliście +(e)ście otwierali	otwierałyście +(e)ście otwierały
3 os.	otwierał	otwierała	otwierało	otwierali	otwierały

bezosobnik: otwierano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę otwierał będę otwierać	będę otwierała będę otwierać	będę otwierało będę otwierać	będziemy otwierali będziemy otwierać	będziemy otwierały będziemy otwierać
2 os.	będziesz otwierał będziesz otwierać	będziesz otwierała będziesz otwierać	będziesz otwierało będziesz otwierać	będziecie otwierali będziecie otwierać	będziecie otwierały będziecie otwierać
3 os.	będzie otwierał będzie otwierać	będzie otwierała będzie otwierać	będzie otwierało będzie otwierać	będą otwierali będą otwierać	będą otwierały będą otwierać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		otwierajmy
2 os.	otwieraj	otwierajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	otwierałbym bym otwierał	otwierałabym bym otwierała	otwierałobym bym otwierało	otwieralibyśmy byśmy otwierali	otwierałybyśmy byśmy otwierały
2 os.	otwierałbyś byś otwierał	otwierałabyś byś otwierała	otwierałobyś byś otwierało	otwieralibyście byście otwierali	otwierałybyście byście otwierały
3 os.	otwierałby by otwierał	otwierałaby by otwierała	otwierałoby by otwierało	otwieraliby by otwierali	otwierałyby by otwierały

bezosobnik: otwierano by

bezokolicznik: otwierać

imiesłów przysłówkowy współczesny: otwierając

gerundium: otwieranie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	otwieranie	otwierania
D.	otwierania	otwierań
C.	otwieraniu	otwieraniom
B.	otwieranie	otwierania
N.	otwieraniem	otwieraniami
Ms.	otwieraniu	otwieraniach
W.	otwieranie	otwierania

imiesłów przymiotnikowy czynny: otwierający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	otwierający	otwierający	otwierający	otwierające	otwierająca
D.	otwierającego	otwierającego	otwierającego	otwierającego	otwierającej
C.	otwierającemu	otwierającemu	otwierającemu	otwierającemu	otwierającej
B.	otwierającego	otwierającego	otwierający	otwierające	otwierającą
N.	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającą
Ms.	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	otwierający	otwierający	otwierające	otwierające
D.	otwierających	otwierających	otwierających	otwierających
C.	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającym
B.	otwierających	otwierających	otwierających	otwierające
N.	otwierającymi	otwierającymi	otwierającymi	otwierającymi
Ms.	otwierających	otwierających	otwierających	otwierających

imiesłów przymiotnikowy bierny: otwierany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	otwierany	otwierany	otwierany	otwierane	otwierana
D.	otwieranego	otwieranego	otwieranego	otwieranego	otwieranej
C.	otwieranemu	otwieranemu	otwieranemu	otwieranemu	otwieranej
B.	otwieranego	otwieranego	otwierany	otwierane	otwieraną
N.	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieraną
Ms.	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	otwierani	otwierani	otwierane	otwierane
D.	otwieranych	otwieranych	otwieranych	otwieranych
C.	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranym
B.	otwieranych	otwieranych	otwieranych	otwierane
N.	otwieranymi	otwieranymi	otwieranymi	otwieranymi
Ms.	otwieranych	otwieranych	otwieranych	otwieranych

odpowiednik aspektowy: otworzyć

Składnia

Rz_osobowy

otwierać

9. możliwości

Definicja

powodować, że coś staje się możliwe do osiągnięcia lub zrozumienia

Pochodzenie

Zob. otworzyć (okno)

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	przybliżać
	antonimy:	zamykać

Połączenia

otwierać możliwości, perspektywy

Cytaty

	Prawdziwym jest tylko takie wyzwolenie i taki awans kobiety, który, otwierając przed nią perspektywy rozwoju zawodowego i społecznego, nie odbiera jej przynależności do płci pięknej, uwalnia od niewoli czasu, kuchni i dzieci. źródło: NKJP: Teodor Krzysztof Toeplitz: Mój wybór: rzeczy mniejsze, 1998
	Jest to kompendium wiedzy o sieci, które bezboleśnie otwiera świat wirtualnych podróży po zasobach www. Książka prowadzi nas od podstawowych pojęć i definicji przez historię Internetu aż po instalację modemu i możliwości popularnych przeglądarek. źródło: NKJP: Sieć od podstaw, Dziennik Polski - Komputer, 2000-09-05
	Wprawdzie lombardzki Mediolan jest najważniejszym ośrodkiem handlu winiarskiego, ale to sąsiedni Piemont otwiera świat tych największych, najgodniejszych, iście królewskich win. źródło: NKJP: Eugeniusz Kabatc: Vinum sacrum et profanum: wino w kulturze, wino w naturze, wino na naszym stole, 2003
	Czy wobec niespójności aksjologicznej istniejących tekstów konstytucyjnych i wobec faktu, że nie ma precyzyjnej konstytucji, sytuacja ta nie otwiera możliwości zbyt daleko idącej aktywności dla Trybunału Konstytucyjnego? źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 03.07.1996
	Największą nagrodą jest publiczne uznanie, które otwiera drogę do awansu i udziału w coraz bardziej odpowiedzialnych zadaniach. źródło: NKJP: Edwin Bendyk: Pożytki z zabawy, Polityka, 2007-04-28

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	otwieram	otwieramy
2 os.	otwierasz	otwieracie
3 os.	otwiera	otwierają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	otwierałem +(e)m otwierał	otwierałam +(e)m otwierała	otwierałom +(e)m otwierało	otwieraliśmy +(e)śmy otwierali	otwierałyśmy +(e)śmy otwierały
2 os.	otwierałeś +(e)ś otwierał	otwierałaś +(e)ś otwierała	otwierałoś +(e)ś otwierało	otwieraliście +(e)ście otwierali	otwierałyście +(e)ście otwierały
3 os.	otwierał	otwierała	otwierało	otwierali	otwierały

bezosobnik: otwierano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę otwierał będę otwierać	będę otwierała będę otwierać	będę otwierało będę otwierać	będziemy otwierali będziemy otwierać	będziemy otwierały będziemy otwierać
2 os.	będziesz otwierał będziesz otwierać	będziesz otwierała będziesz otwierać	będziesz otwierało będziesz otwierać	będziecie otwierali będziecie otwierać	będziecie otwierały będziecie otwierać
3 os.	będzie otwierał będzie otwierać	będzie otwierała będzie otwierać	będzie otwierało będzie otwierać	będą otwierali będą otwierać	będą otwierały będą otwierać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		otwierajmy
2 os.	otwieraj	otwierajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	otwierałbym bym otwierał	otwierałabym bym otwierała	otwierałobym bym otwierało	otwieralibyśmy byśmy otwierali	otwierałybyśmy byśmy otwierały
2 os.	otwierałbyś byś otwierał	otwierałabyś byś otwierała	otwierałobyś byś otwierało	otwieralibyście byście otwierali	otwierałybyście byście otwierały
3 os.	otwierałby by otwierał	otwierałaby by otwierała	otwierałoby by otwierało	otwieraliby by otwierali	otwierałyby by otwierały

bezosobnik: otwierano by

bezokolicznik: otwierać

imiesłów przysłówkowy współczesny: otwierając

gerundium: otwieranie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	otwieranie	otwierania
D.	otwierania	otwierań
C.	otwieraniu	otwieraniom
B.	otwieranie	otwierania
N.	otwieraniem	otwieraniami
Ms.	otwieraniu	otwieraniach
W.	otwieranie	otwierania

imiesłów przymiotnikowy czynny: otwierający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	otwierający	otwierający	otwierający	otwierające	otwierająca
D.	otwierającego	otwierającego	otwierającego	otwierającego	otwierającej
C.	otwierającemu	otwierającemu	otwierającemu	otwierającemu	otwierającej
B.	otwierającego	otwierającego	otwierający	otwierające	otwierającą
N.	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającą
Ms.	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	otwierający	otwierający	otwierające	otwierające
D.	otwierających	otwierających	otwierających	otwierających
C.	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającym
B.	otwierających	otwierających	otwierających	otwierające
N.	otwierającymi	otwierającymi	otwierającymi	otwierającymi
Ms.	otwierających	otwierających	otwierających	otwierających

odpowiednik aspektowy: otworzyć

Składnia

otwierać

CO + (przed KIM)

10. radio

Definicja

pot.

rozpoczynać odbiór programu

Pochodzenie

Zob. otworzyć (okno)

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Środki masowego przekazu

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

antonimy:

wyłączać, zamykać

Połączenia

otwierać radio, telewizor

Cytaty

Dziś, gdy otwieramy telewizor i widzimy rozebranego, spoconego, kudłatego człowieka miotającego się na estradzie - to nie wiemy, czy to program muzyczny, informacyjny, kulturalny, młodzieżowy czy religijny.

źródło: NKJP: Teresa Bogucka: Wszystko osobno, Gazeta Wyborcza, 1997-03-15

Co rano, gdy otwieram radio, słyszę, że rząd tworzy strefę ekonomiczną w następnym województwie - oburza się Edward Nowak, w 1992 roku wiceminister przemysłu i pełnomocnik ds. stref ekonomicznych.

źródło: NKJP: Michał Matys, Danuta Majka: Samoloty na klocki, Gazeta Wyborcza, 1997-11-19

Otwieram telewizor, a tu debata nad ustrojem sądów administracyjnych.

źródło: NKJP: W. Hagedorny: Rozsądek i okolice: Rzecz - pospolita?, Tygodnik Ciechanowski, 2002-08-02

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	otwieram	otwieramy
2 os.	otwierasz	otwieracie
3 os.	otwiera	otwierają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	otwierałem +(e)m otwierał	otwierałam +(e)m otwierała	otwierałom +(e)m otwierało	otwieraliśmy +(e)śmy otwierali	otwierałyśmy +(e)śmy otwierały
2 os.	otwierałeś +(e)ś otwierał	otwierałaś +(e)ś otwierała	otwierałoś +(e)ś otwierało	otwieraliście +(e)ście otwierali	otwierałyście +(e)ście otwierały
3 os.	otwierał	otwierała	otwierało	otwierali	otwierały

bezosobnik: otwierano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę otwierał będę otwierać	będę otwierała będę otwierać	będę otwierało będę otwierać	będziemy otwierali będziemy otwierać	będziemy otwierały będziemy otwierać
2 os.	będziesz otwierał będziesz otwierać	będziesz otwierała będziesz otwierać	będziesz otwierało będziesz otwierać	będziecie otwierali będziecie otwierać	będziecie otwierały będziecie otwierać
3 os.	będzie otwierał będzie otwierać	będzie otwierała będzie otwierać	będzie otwierało będzie otwierać	będą otwierali będą otwierać	będą otwierały będą otwierać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		otwierajmy
2 os.	otwieraj	otwierajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	otwierałbym bym otwierał	otwierałabym bym otwierała	otwierałobym bym otwierało	otwieralibyśmy byśmy otwierali	otwierałybyśmy byśmy otwierały
2 os.	otwierałbyś byś otwierał	otwierałabyś byś otwierała	otwierałobyś byś otwierało	otwieralibyście byście otwierali	otwierałybyście byście otwierały
3 os.	otwierałby by otwierał	otwierałaby by otwierała	otwierałoby by otwierało	otwieraliby by otwierali	otwierałyby by otwierały

bezosobnik: otwierano by

bezokolicznik: otwierać

imiesłów przysłówkowy współczesny: otwierając

gerundium: otwieranie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	otwieranie	otwierania
D.	otwierania	otwierań
C.	otwieraniu	otwieraniom
B.	otwieranie	otwierania
N.	otwieraniem	otwieraniami
Ms.	otwieraniu	otwieraniach
W.	otwieranie	otwierania

imiesłów przymiotnikowy czynny: otwierający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	otwierający	otwierający	otwierający	otwierające	otwierająca
D.	otwierającego	otwierającego	otwierającego	otwierającego	otwierającej
C.	otwierającemu	otwierającemu	otwierającemu	otwierającemu	otwierającej
B.	otwierającego	otwierającego	otwierający	otwierające	otwierającą
N.	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającą
Ms.	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	otwierający	otwierający	otwierające	otwierające
D.	otwierających	otwierających	otwierających	otwierających
C.	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającym
B.	otwierających	otwierających	otwierających	otwierające
N.	otwierającymi	otwierającymi	otwierającymi	otwierającymi
Ms.	otwierających	otwierających	otwierających	otwierających

imiesłów przymiotnikowy bierny: otwierany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	otwierany	otwierany	otwierany	otwierane	otwierana
D.	otwieranego	otwieranego	otwieranego	otwieranego	otwieranej
C.	otwieranemu	otwieranemu	otwieranemu	otwieranemu	otwieranej
B.	otwieranego	otwieranego	otwierany	otwierane	otwieraną
N.	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieraną
Ms.	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	otwierani	otwierani	otwierane	otwierane
D.	otwieranych	otwieranych	otwieranych	otwieranych
C.	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranym
B.	otwieranych	otwieranych	otwieranych	otwierane
N.	otwieranymi	otwieranymi	otwieranymi	otwieranymi
Ms.	otwieranych	otwieranych	otwieranych	otwieranych

odpowiednik aspektowy: otworzyć

Składnia

Rz_osobowy

otwierać

11. na świat

Definicja

powodować, że ktoś lub coś jest gotowe na zmiany

Pochodzenie

Zob. otworzyć (okno)

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

otwierać na świat, na zmiany

Cytaty

	Kiedy uczysz się języka zupełnie innego od ojczystego, zmuszasz swój mózg do bardziej efektywnego wysiłku i otwierasz go na nowe doznania. źródło: NKJP: Maria Włodkowska-Banaś: Flamenco nie lubię, Dziennik Polski, 2006-02-09
	Gotowość do kwestionowania samego siebie, swoich poglądów i postaw, stała i szczera chęć podawania w wątpliwość posiadanej dotąd wiedzy, znajomości tego, co nas otacza, co składa się na nasze życie, otwierają mnie na nowe, nieznane dotąd przygody z Bogiem, odsłaniają nowe perspektywy wiary, odsłaniają jej nową siłę. źródło: NKJP: Zdzisław Józef Kijas: Znalazłem perłę, 2010
	Jak każda impreza mająca swój oddźwięk w kraju, Jarmark Słupski jest doskonałym sposobem na promowanie miasta. Po pierwsze, ułatwia lokalnym handlowcom zawieranie kontraktów z krajowymi dostawcami towarów i otwiera rynek na nowości. źródło: NKJP: Maciej Jaroszewicz: Jarmark w barwach jesieni, Dziennik Bałtycki, 2000-11-23
	Jeszcze prawie sto lat po złamaniu tej izolacji przez Amerykanów, którzy praktycznie wymusili traktat handlowy otwierający Japonię na świat, jej społeczeństwo żyło w cieniu swojego cesarza. źródło: NKJP: Marek Kondraciuk: Poranna świeżość kwitnącej wiśni, Dziennik Łódzki, 2001-11-02

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	otwieram	otwieramy
2 os.	otwierasz	otwieracie
3 os.	otwiera	otwierają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	otwierałem +(e)m otwierał	otwierałam +(e)m otwierała	otwierałom +(e)m otwierało	otwieraliśmy +(e)śmy otwierali	otwierałyśmy +(e)śmy otwierały
2 os.	otwierałeś +(e)ś otwierał	otwierałaś +(e)ś otwierała	otwierałoś +(e)ś otwierało	otwieraliście +(e)ście otwierali	otwierałyście +(e)ście otwierały
3 os.	otwierał	otwierała	otwierało	otwierali	otwierały

bezosobnik: otwierano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę otwierał będę otwierać	będę otwierała będę otwierać	będę otwierało będę otwierać	będziemy otwierali będziemy otwierać	będziemy otwierały będziemy otwierać
2 os.	będziesz otwierał będziesz otwierać	będziesz otwierała będziesz otwierać	będziesz otwierało będziesz otwierać	będziecie otwierali będziecie otwierać	będziecie otwierały będziecie otwierać
3 os.	będzie otwierał będzie otwierać	będzie otwierała będzie otwierać	będzie otwierało będzie otwierać	będą otwierali będą otwierać	będą otwierały będą otwierać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		otwierajmy
2 os.	otwieraj	otwierajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	otwierałbym bym otwierał	otwierałabym bym otwierała	otwierałobym bym otwierało	otwieralibyśmy byśmy otwierali	otwierałybyśmy byśmy otwierały
2 os.	otwierałbyś byś otwierał	otwierałabyś byś otwierała	otwierałobyś byś otwierało	otwieralibyście byście otwierali	otwierałybyście byście otwierały
3 os.	otwierałby by otwierał	otwierałaby by otwierała	otwierałoby by otwierało	otwieraliby by otwierali	otwierałyby by otwierały

bezosobnik: otwierano by

bezokolicznik: otwierać

imiesłów przysłówkowy współczesny: otwierając

gerundium: otwieranie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	otwieranie	otwierania
D.	otwierania	otwierań
C.	otwieraniu	otwieraniom
B.	otwieranie	otwierania
N.	otwieraniem	otwieraniami
Ms.	otwieraniu	otwieraniach
W.	otwieranie	otwierania

imiesłów przymiotnikowy czynny: otwierający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	otwierający	otwierający	otwierający	otwierające	otwierająca
D.	otwierającego	otwierającego	otwierającego	otwierającego	otwierającej
C.	otwierającemu	otwierającemu	otwierającemu	otwierającemu	otwierającej
B.	otwierającego	otwierającego	otwierający	otwierające	otwierającą
N.	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającą
Ms.	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	otwierający	otwierający	otwierające	otwierające
D.	otwierających	otwierających	otwierających	otwierających
C.	otwierającym	otwierającym	otwierającym	otwierającym
B.	otwierających	otwierających	otwierających	otwierające
N.	otwierającymi	otwierającymi	otwierającymi	otwierającymi
Ms.	otwierających	otwierających	otwierających	otwierających

imiesłów przymiotnikowy bierny: otwierany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	otwierany	otwierany	otwierany	otwierane	otwierana
D.	otwieranego	otwieranego	otwieranego	otwieranego	otwieranej
C.	otwieranemu	otwieranemu	otwieranemu	otwieranemu	otwieranej
B.	otwieranego	otwieranego	otwierany	otwierane	otwieraną
N.	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieraną
Ms.	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	otwierani	otwierani	otwierane	otwierane
D.	otwieranych	otwieranych	otwieranych	otwieranych
C.	otwieranym	otwieranym	otwieranym	otwieranym
B.	otwieranych	otwieranych	otwieranych	otwierane
N.	otwieranymi	otwieranymi	otwieranymi	otwieranymi
Ms.	otwieranych	otwieranych	otwieranych	otwieranych

odpowiednik aspektowy: otworzyć

Składnia

otwierać

KOGO/CO + na CO

Frazeologizmy

coś/ktoś otwiera podwoje
coś/ktoś otwiera bramy
coś/ktoś otwiera swoje/swe bramy
coś/ktoś otwiera swoje podwoje
komuś się nóż w kieszeni otwiera
komuś się scyzoryk w kieszeni otwiera
ktoś nie otwiera ust
ktoś otwiera cudzysłów
ktoś otwiera duszę przed kimś
ktoś otwiera serce przed kimś
ktoś otwiera granice
ktoś otwiera nawias
ktoś otwiera oczy
ktoś otwiera ogień
ktoś otwiera usta
ktoś otwiera buzię
ktoś/coś otwiera komuś oczy na coś
oczy otwierają się komuś

Data ostatniej modyfikacji: 12.07.2023