Chronologizacja
Pochodzenie
Od: prowadzić
Definicja
Noty o użyciu
Wyraz używany również w znaczeniu 'ukraść jakiś pojazd', np. uprowadzić peugeota, volkswagena .
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa
Relacje znaczeniowe
synonimy: | porwać |
Połączenia
- (pijany) mężczyzna uprowadził; sekta uprowadziła; bandyci, gangsterzy, przestępcy, złodzieje; separatyści; uczniowie; funkcjonariusze uprowadzili
- uprowadzić córkę, męża, syna (polityka); dziecko; chłopca, dziewczynę; młodego mieszkańca; (zamożnego) rówieśnika; ministra; obserwatorów ONZ; biznesmena; turystów; przedsiębiorcę; notariuszkę; jednego z (czołowych) aktywistów; działacza; pracownika; zakładniczki; (opozycyjnego) dziennikarza; (swego) znajomego; pasażerskie samoloty; cielaka, konie, krowę; nocą, wieczorem
- uprowadzić dla okupu
- uprowadzić do lasu
- uprowadzić na cmentarz (parafialny)
- uprowadzić po drodze
- uprowadzić spod sklepu
- uprowadzić sprzed domu, sprzed wejścia do klatki schodowej bloku
- uprowadzić w centrum miasta, w głąb osiedla; w bagażniku; w nieznane, w odludne miejsce; w nocy
- uprowadzić z domu, z dyskoteki, z przedszkola, z rodzinnej wioski
- uprowadzić przemocą
- próbować uprowadzić
- uprowadzić i okaleczyć; uprowadzić i pobić; uprowadzić i zamordować; zwabić i uprowadzić
- uprowadzony po bandycku; przez grupę uzbrojonych ludzi, przez bandytów, przez sekty, przez terrorystów; przez ojca; uprowadzenie w celu uprawiania prostytucji, w celu wymuszenia okupu; motyw uprowadzenia; rodzina uprowadzonego
Cytaty
Po skończonych zajęciach w szkole (jest uczniem gimnazjum) wracał do domu. Sprawcy uprowadzili go dla okupu. Chłopca uwolniono 5 maja po południu. źródło: NKJP: R. Nadaj: Porwany dla okupu, Tygodnik Ciechanowski, 2003-06-18 |
|
W centrum miasta bandyci uprowadzili pracownika raciborskiej firmy ochroniarskiej, pobili go, skrępowali mu ręce, przywiązując do kierownicy i skradli przewożone przez niego 110 tys. zł. źródło: NKJP: Zagrozili, że go zabiją, Nowiny Raciborskie, 2006-06-06 |
|
W nocy z 8 na 9 bm. w Kowalewicach (gm. Świercze) nieznani sprawcy wdarli się do obory, skąd uprowadzili cielaka o wartości 500 złotych. Zapewne na ubój dla siebie lub do „zaprzyjaźnionej” ubojni. źródło: NKJP: Kronika kryminalna, Tygodnik Ciechanowski, 2002-12-01 |
|
Pół roku później arabscy straceńcy uprowadzili pasażerskie samoloty i przypuścili samobójczy atak na Waszyngton i Manhattan. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2002 |
|
W konsekwencji wiele przestępstw zostaje przesuniętych z kategorii występków do kategorii zbrodni. Dotyczy to m.in. sprowadzenia katastrofy w komunikacji, zgwałcenia ze szczególnym okrucieństwem, zgwałcenia zbiorowego, zmuszania przemocą lub groźbą bezprawną do uprawiania prostytucji, uprowadzenia w celu uprawiania prostytucji za granicą, uprowadzenia w celu wymuszenia okupu. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 12.09.2002 r. |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
uprowadzę |
uprowadzimy |
|||
2 os. |
uprowadzisz |
uprowadzicie |
|||
3 os. |
uprowadzi |
uprowadzą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
uprowadziłem +(e)m uprowadził |
uprowadziłam +(e)m uprowadziła |
uprowadziłom +(e)m uprowadziło |
uprowadziliśmy +(e)śmy uprowadzili |
uprowadziłyśmy +(e)śmy uprowadziły |
2 os. |
uprowadziłeś +(e)ś uprowadził |
uprowadziłaś +(e)ś uprowadziła |
uprowadziłoś +(e)ś uprowadziło |
uprowadziliście +(e)ście uprowadzili |
uprowadziłyście +(e)ście uprowadziły |
3 os. |
uprowadził |
uprowadziła |
uprowadziło |
uprowadzili |
uprowadziły |
bezosobnik: uprowadzono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
uprowadźmy |
|
2 os. |
uprowadź |
uprowadźcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
uprowadziłbym bym uprowadził |
uprowadziłabym bym uprowadziła |
uprowadziłobym bym uprowadziło |
uprowadzilibyśmy byśmy uprowadzili |
uprowadziłybyśmy byśmy uprowadziły |
2 os. |
uprowadziłbyś byś uprowadził |
uprowadziłabyś byś uprowadziła |
uprowadziłobyś byś uprowadziło |
uprowadzilibyście byście uprowadzili |
uprowadziłybyście byście uprowadziły |
3 os. |
uprowadziłby by uprowadził |
uprowadziłaby by uprowadziła |
uprowadziłoby by uprowadziło |
uprowadziliby by uprowadzili |
uprowadziłyby by uprowadziły |
bezosobnik: uprowadzono by
bezokolicznik: uprowadzić
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
uprowadziwszy
gerundium: uprowadzenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | uprowadzenie |
uprowadzenia |
D. | uprowadzenia |
uprowadzeń |
C. | uprowadzeniu |
uprowadzeniom |
B. | uprowadzenie |
uprowadzenia |
N. | uprowadzeniem |
uprowadzeniami |
Ms. | uprowadzeniu |
uprowadzeniach |
W. | uprowadzenie |
uprowadzenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: uprowadzony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | uprowadzony |
uprowadzony |
uprowadzony |
uprowadzone |
uprowadzona |
D. | uprowadzonego |
uprowadzonego |
uprowadzonego |
uprowadzonego |
uprowadzonej |
C. | uprowadzonemu |
uprowadzonemu |
uprowadzonemu |
uprowadzonemu |
uprowadzonej |
B. | uprowadzonego |
uprowadzonego |
uprowadzony |
uprowadzone |
uprowadzoną |
N. | uprowadzonym |
uprowadzonym |
uprowadzonym |
uprowadzonym |
uprowadzoną |
Ms. | uprowadzonym |
uprowadzonym |
uprowadzonym |
uprowadzonym |
uprowadzonej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | uprowadzeni |
uprowadzeni |
uprowadzone |
uprowadzone |
D. | uprowadzonych |
uprowadzonych |
uprowadzonych |
uprowadzonych |
C. | uprowadzonym |
uprowadzonym |
uprowadzonym |
uprowadzonym |
B. | uprowadzonych |
uprowadzonych |
uprowadzonych |
uprowadzone |
N. | uprowadzonymi |
uprowadzonymi |
uprowadzonymi |
uprowadzonymi |
Ms. | uprowadzonych |
uprowadzonych |
uprowadzonych |
uprowadzonych |
odpowiednik aspektowy: uprowadzać
Składnia
Rzosobowy | + | uprowadzić | + |
KOGO/CO
|