Chronologizacja
Na podstawie indeksu haseł.
Pochodzenie
Od: musieć
Definicja
Noty o użyciu
Bezokolicznik przyłączany jest tylko przez imiesłów bierny.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Połączenia
- sytuacja zmusiła; okoliczności zmusiły kogoś do czegoś
- zmusić firmę, kierowców, ludzi, organizatorów, pracownika, prezydenta, producentów, przeciwnika, rząd, spółkę, władze, właścicieli do czegoś
- zmusić kogoś groźbami, siłą do czegoś
- zmusić kogoś do emigracji, do kapitulacji, do milczenia, do odejścia, do odwrotu, do opuszczenia (np. budynku), do posłuszeństwa, do pracy, do rezygnacji, do ucieczki, do uległości, do ustąpienia (ze stanowiska), do wyjazdu
- być zmuszonym korzystać z czegoś, opuścić (np. kraj), płacić, podnieść (np. ceny), pracować, użyć (np. siły), wystąpić skądś, zapłacić
- chcieć, móc; można; postanowić, potrafić, próbować, usiłować zmusić kogoś do czegoś
- być, zostać zmuszonym
Cytaty
Ojciec rozpaczał, klął, ale nie był w stanie zmusić syna do niczego. źródło: NKJP: Stanisław Dygat: Jezioro Bodeńskie, 1946 |
|
Okoliczności zmusiły ją do emigracji. Dopiero po dwunastu latach odwiedziła Polskę. źródło: NKJP: Sylwia Królikowska: Jestem Polką, Gazeta Wrocławska, 2003-09-16 |
|
Nożem zmusili sprzedawcę do wydania alkoholu i papierosów. źródło: NKJP: BZ: Wódka albo nóż, Tygodnik Podhalański, 1999, nr 10 |
|
Obowiązek jest, ale nie można w żaden sposób zmusić mieszkańców, by go dopełnili. źródło: NKJP:(jj), (wll), (bł): Komu azbest nie straszny?, Dziennik Łódzki, 2004-05-21 |
|
Konie będziemy zmuszeni dociążyć sakwami z prowiantem i podręcznym sprzętem. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 1996 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
zmuszę |
zmusimy |
|||
2 os. |
zmusisz |
zmusicie |
|||
3 os. |
zmusi |
zmuszą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zmusiłem +(e)m zmusił |
zmusiłam +(e)m zmusiła |
zmusiłom +(e)m zmusiło |
zmusiliśmy +(e)śmy zmusili |
zmusiłyśmy +(e)śmy zmusiły |
2 os. |
zmusiłeś +(e)ś zmusił |
zmusiłaś +(e)ś zmusiła |
zmusiłoś +(e)ś zmusiło |
zmusiliście +(e)ście zmusili |
zmusiłyście +(e)ście zmusiły |
3 os. |
zmusił |
zmusiła |
zmusiło |
zmusili |
zmusiły |
bezosobnik: zmuszono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
zmuśmy |
|
2 os. |
zmuś |
zmuście |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zmusiłbym bym zmusił |
zmusiłabym bym zmusiła |
zmusiłobym bym zmusiło |
zmusilibyśmy byśmy zmusili |
zmusiłybyśmy byśmy zmusiły |
2 os. |
zmusiłbyś byś zmusił |
zmusiłabyś byś zmusiła |
zmusiłobyś byś zmusiło |
zmusilibyście byście zmusili |
zmusiłybyście byście zmusiły |
3 os. |
zmusiłby by zmusił |
zmusiłaby by zmusiła |
zmusiłoby by zmusiło |
zmusiliby by zmusili |
zmusiłyby by zmusiły |
bezosobnik: zmuszono by
bezokolicznik: zmusić
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zmusiwszy
gerundium: zmuszenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | zmuszenie |
zmuszenia |
D. | zmuszenia |
zmuszeń |
C. | zmuszeniu |
zmuszeniom |
B. | zmuszenie |
zmuszenia |
N. | zmuszeniem |
zmuszeniami |
Ms. | zmuszeniu |
zmuszeniach |
W. | zmuszenie |
zmuszenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: zmuszony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zmuszony |
zmuszony |
zmuszony |
zmuszone |
zmuszona |
D. | zmuszonego |
zmuszonego |
zmuszonego |
zmuszonego |
zmuszonej |
C. | zmuszonemu |
zmuszonemu |
zmuszonemu |
zmuszonemu |
zmuszonej |
B. | zmuszonego |
zmuszonego |
zmuszony |
zmuszone |
zmuszoną |
N. | zmuszonym |
zmuszonym |
zmuszonym |
zmuszonym |
zmuszoną |
Ms. | zmuszonym |
zmuszonym |
zmuszonym |
zmuszonym |
zmuszonej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zmuszeni |
zmuszeni |
zmuszone |
zmuszone |
D. | zmuszonych |
zmuszonych |
zmuszonych |
zmuszonych |
C. | zmuszonym |
zmuszonym |
zmuszonym |
zmuszonym |
B. | zmuszonych |
zmuszonych |
zmuszonych |
zmuszone |
N. | zmuszonymi |
zmuszonymi |
zmuszonymi |
zmuszonymi |
Ms. | zmuszonych |
zmuszonych |
zmuszonych |
zmuszonych |
odpowiednik aspektowy: zmuszać
Składnia
+ | zmusić | + |
KOGO/CO +
do CZEGO
|
|
+ | zmusić | + |
KOGO/CO +
żeby ZDANIE
|
|
+ | zmusić | + |
KOGO/CO +
BEZOKOLICZNIK
|