UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

budowa

Chronologizacja

SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. budować

1. budowanie

Definicja

wznoszenie obiektu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo

Połączenia

budowa autostrady, bloku, budynku, chodnika, domu, drogi, hali, kanalizacji, miasta, mostu, obwodnicy, oczyszczalni, osiedla, parkingu, stadionu, szkoły, szpitala, zakładu jakiegoś, zbiornika
harmonogram, historia, plan budowy
budowa postępuje, posuwa się
prowadzić, rozpocząć, skończyć, ukończyć, zakończyć budowę
pracować przy budowie

Cytaty

	Pomysł budowy kolejki oraz ośrodka turystyczno-narciarskiego pojawił się jeszcze w poprzedniej kadencji andrychowskiego samorządu. źródło: NKJP: Kurort z przeszkodami, Dziennik Polski, 2003-07-11
	Wybrukowano alejki, w trakcie jest budowa ogrodzenia, montaż zabytkowych lamp, rekonstrukcja parkowej zieleni. źródło: NKJP: (G): Jan Paweł II pomiędzy królami, Dziennik Polski, 2000-05-15
	Wpływ na wystąpienie katastrofy miały również błędy w ułożeniu zbrojenia w tym miejscu, a także pośpiech, z jakim była prowadzona budowa. źródło: NKJP: Wstydliwa sprawa, Dziennik Polski, 2001-06-13
	Za chwilę ruszy budowa krytego basenu, z jacuzzi, sauną, restauracją i kortami tenisowymi obok. źródło: NKJP: Jagienka Wilczak, Polityka, 2007-11-03
	Kameduli natychmiast przystąpili do budowy nowych obiektów według projektu włoskiego architekta Piotra Putiniego. źródło: NKJP: Jan Bałdowski: Warmia, Mazury, Suwalszczyzna, 1997

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	budowa	budowy
D.	budowy	budów

C.	budowie	budowom
B.	budowę	budowy
N.	budową	budowami
Ms.	budowie	budowach
W.	budowo	budowy

Składnia

budowa

CZEGO

2. teren w trakcie budowania

Definicja

teren, na którym się coś buduje wraz z urządzeniami służącymi do tego celu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

teren

Połączenia

plac budowy
wizytować budowy
wracać z budowy
jechać na budowę
pracować na budowie

Cytaty

	Na chleb zarabiał pracując na budowie. źródło: NKJP: Czarek zawodowiec, Dziennik Polski, 1999-08-26
	Udało się załatwić, że przywożono nam tu ziemie z krakowskich budów na teren boiska, tak aby stało się ono szersze i dłuższe. źródło: NKJP: Sportowe narodziny, Dziennik Polski, 2003-03-12
	Wsiadam w samochód i jadę na budowę pod Warszawą, gdzie powstaje mój klub biznesu. źródło: NKJP: Przemysław Puch: Bilionerzy, Dodatek do Gazety Wyborczej, 1994-11-10
	Niemal każdego dnia pod ich domami przejeżdżają ciężarówki jadące z budowy lub na nią. źródło: NKJP: Zakurzeni ludzie, Głos Szczeciński, 2006
	Ostatnio, 10 marca, z budowy przy ul. Komuny Paryskiej wynieśli m.in. młot pneumatyczny, zgrzewarkę do rur i szlifierkę. źródło: NKJP: O dwóch takich, którzy kradną co się da. Sposób na życie, Gazeta Wrocławska, 2000

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	budowa	budowy
D.	budowy	budów

C.	budowie	budowom
B.	budowę	budowy
N.	budową	budowami
Ms.	budowie	budowach
W.	budowo	budowy

3. struktura

Definicja

układ elementów składających się na jakąś całość

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:

struktura

Połączenia

budowa atomu, cząsteczki; narządu/narządów, oka, serca; silnika

Cytaty

	Pierwszą teorię budowy atomu, opartą na wynikach badań nad przemianami promieniotwórczymi przedstawił w 1911 r. Anglik Sir Ernest Rutherford. źródło: NKJP: Janusz Pajewski: Historia powszechna 1871-1918 , 1994
	Prostota budowy cząsteczki tlenku azotu kontrastuje z mnogością i istotnością ról, jakie ten związek pełni w organizmie. źródło: NKJP: Grzegorz Bartosz: Druga twarz tlenu, 1995
	Dwuczęściowa budowa grzejników naściennych umożliwia im przybieranie form, które mogą stać się ozdobą całego pomieszczenia. źródło: NKJP: Piękne i ciepłe, Dziennik Polski, 2001-09-05
	Nieskomplikowana budowa koła, brak dodatkowych elementów i użycie tej samej obręczy mogą spowodować, że już wkrótce opony protenza RE 040, tak jak czujniki ciśnienia, staną się opcją w wielu samochodach seryjnych. źródło: NKJP: Jacek Szymański: Bezpieczeństwo przyszłości, Dziennik Polski, 2003-05-05
	Przypadłości, jakie trafiają się noworodkom, mogą być przeróżne, ale ze względu na częstotliwość i liczbę ich występowania można wymienić: wady związane z budową serca, wady centralnego systemu nerwowego (np. przepuklina rdzeniowo-mózgowa), wady układu moczowego. źródło: NKJP: Orkiestra im pomoże, Dziennik Polski, 2002-01-15

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	budowa	budowy
D.	budowy	budów

C.	budowie	budowom
B.	budowę	budowy
N.	budową	budowami
Ms.	budowie	budowach
W.	budowo	budowy

Składnia

budowa

CZEGO

4. ciała

Definicja

kształt, wygląd i proporcje ciała

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka

Połączenia

atletyczna, krępa, mocna, potężna, silna; delikatna, drobna, szczupła budowa
budowa ciała
być jakiejś budowy
mieć jakąś budowę

Cytaty

	„Zwracał uwagę drobną budową ciała i niskim wzrostem. Natura poskąpiła mocnej budowy temu, którego hojnie obdarzyła innymi zaletami” - napisał o nim Długosz. źródło: NKJP: Alicja Dybkowska, Jan Żaryn, Małgorzata Żaryn: Polskie dzieje od czasów najdawniejszych do współczesności, 1996
	Adam nie jest atletycznej budowy. źródło: NKJP: Apoloniusz Tajner: Za rok będzie trudniej, Polityka, 2001-03-24
	Muflon ma silną budowę, jest krępy, o szyi krótkiej i silnej. źródło: NKJP: Stanisław Godlewski: Vademecum myśliwego, 1996
	Co się zaś tyczy pacjentki - zamruczał - to niechaj zanotowane zostanie, co następuje. Lat, jak się zda, około szesnastu, wysoka, budowy pomiernie szczupłej, lecz bynajmniej nie cherlawej, nie wskazującej na niedożywienie. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Wieża Jaskółki, 2001

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	budowa	budowy
D.	budowy	budów

C.	budowie	budowom
B.	budowę	budowy
N.	budową	budowami
Ms.	budowie	budowach
W.	budowo	budowy

Składnia

budowa

JAKA

5. tworzenie

Definicja

tworzenie i organizowanie czegoś

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

budowa kapitalizmu, nowego państwa, nowego społeczeństwa, socjalizmu, społeczeństwa obywatelskiego, systemu finansów publicznych

Cytaty

	Deklaracja poświęca też dużo miejsca „potrzebie budowy nowego systemu bezpieczeństwa europejskiego” [...]. źródło: NKJP: Deklaracja prezydentów, Gazeta Wyborcza, 1994-01-15
	37 lat temu, 23 października 1956 roku, zwołano w Budapeszcie ogromną manifestację dla wyrażenia sympatii i solidarności z Polską, która zdawała się wkraczać na drogę budowy socjalizmu z ludzką twarzą. źródło: NKJP: Janos Tischler: Byliśmy z wami, Gazeta Wyborcza, 1993-10-23
	Po dziesięciu latach budowy kapitalizmu doszliśmy do tego, że duże pieniądze coraz trudniej jest zarobić legalnie, lecz ciągle łatwo dorobić się na przestępstwie. źródło: NKJP: Joanna Solska: Senatorska VATolina, Polityka, 2001-05-19
	Jesteśmy za kandydaturą urzędującego burmistrza - mówią prezes Tadeusz Miśkowicz i jego zastępca Jan Grzywacz - bo jesteśmy za budową społeczeństwa obywatelskiego. źródło: NKJP: (PK): Poparcia i procenty, Dziennik Polski, 2002-11-08

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	budowa	budowy
D.	budowy	budów

C.	budowie	budowom
B.	budowę	budowy
N.	budową	budowami
Ms.	budowie	budowach
W.	budowo	budowy

Inne uwagi

Zwykle lp.

Składnia

budowa

CZEGO

Data ostatniej modyfikacji: 18.07.2011