Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. uczyć
1. wiersza
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | kształcić się, opanowywać |
Połączenia
- dzieci uczą się
- uczyć się anatomii, angielskiego, dobrych manier, dykcji, jakiegoś fachu, magii, murarstwa, pacierza, roli, rysunku, rytmiki, ślusarstwa, śpiewu, tańca, tekstu, jakiegoś zawodu, zachowania przy stole, zasad działania czegoś
- uczyć się do egzaminu, do klasówki, do kolokwium, do matury
- uczyć się na pamięć
- uczyć się o historii miasta, o początkach świata, o powstaniach, o skutkach czegoś
- uczyć się od bardziej doświadczonych, od lepszych, od najlepszych, od mistrzów; od dawna, od lat, od nowa
- uczyć się u mistrza, u najlepszego nauczyciela (trenera...), u profesora
- uczyć się w gimnazjum, w liceum, w podstawówce, w technikum, w szkole zawodowej
- uczyć się długo, intensywnie, mozolnie
- uczyć się chodzić, czytać, latać, mówić, obchodzić się czymś, pisać, pływać, stawiać litery, stawiać pierwsze kroki, śpiewać, tańczyć
Cytaty
|
Śniło mu się, że ma piętnaście lat, spędza wakacje nad morzem i uczy się pływać pod wodą. źródło: NKJP: Mariusz Czubaj: 21:37, 2010 |
|
|
Na ferie zimowe pojechali kilkuosobową grupą do podmiejskiego domku Baśki, aby uczyć się do matury. źródło: NKJP: Hanna Samson: Pułapka na motyla, 2000 |
|
|
Jako chłopiec [...] uczył się o rebelii, która pochłonęła Erdane podczas upadku wysokich rodów. źródło: NKJP: Klątwa Upiora Mgieł, Esensja, nr 01 (LIII), 2008 |
|
|
Opowiadała o makijażach, strojach i krokach baletowych, których uczyła się u najlepszego poznańskiego profesora na specjalnych lekcjach w operze. źródło: NKJP: Henryk Grynberg: Życie ideologiczne, osobiste, codzienne i artystyczne, 1998 |
|
|
Uczył się od niej angielskiego, żeby móc czytać w oryginale angielskich poetów. źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Lala, 2008 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
uczę się |
uczymy się |
|||
| 2 os. |
uczysz się |
uczycie się |
|||
| 3 os. |
uczy się |
uczą się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
uczyłem się +(e)m się uczył |
uczyłam się +(e)m się uczyła |
uczyłom się +(e)m się uczyło |
uczyliśmy się +(e)śmy się uczyli |
uczyłyśmy się +(e)śmy się uczyły |
| 2 os. |
uczyłeś się +(e)ś się uczył |
uczyłaś się +(e)ś się uczyła |
uczyłoś się +(e)ś się uczyło |
uczyliście się +(e)ście się uczyli |
uczyłyście się +(e)ście się uczyły |
| 3 os. |
uczył się |
uczyła się |
uczyło się |
uczyli się |
uczyły się |
bezosobnik: uczono się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się uczył będę się uczyć |
będę się uczyła będę się uczyć |
będę się uczyło będę się uczyć |
będziemy się uczyli będziemy się uczyć |
będziemy się uczyły będziemy się uczyć |
| 2 os. |
będziesz się uczył będziesz się uczyć |
będziesz się uczyła będziesz się uczyć |
będziesz się uczyło będziesz się uczyć |
będziecie się uczyli będziecie się uczyć |
będziecie się uczyły będziecie się uczyć |
| 3 os. |
będzie się uczył będzie się uczyć |
będzie się uczyła będzie się uczyć |
będzie się uczyło będzie się uczyć |
będą się uczyli będą się uczyć |
będą się uczyły będą się uczyć |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
uczmy się |
|
| 2 os. |
ucz się |
uczcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
uczyłbym się bym się uczył |
uczyłabym się bym się uczyła |
uczyłobym się bym się uczyło |
uczylibyśmy się byśmy się uczyli |
uczyłybyśmy się byśmy się uczyły |
| 2 os. |
uczyłbyś się byś się uczył |
uczyłabyś się byś się uczyła |
uczyłobyś się byś się uczyło |
uczylibyście się byście się uczyli |
uczyłybyście się byście się uczyły |
| 3 os. |
uczyłby się by się uczył |
uczyłaby się by się uczyła |
uczyłoby się by się uczyło |
uczyliby się by się uczyli |
uczyłyby się by się uczyły |
bezosobnik: uczono by się
bezokolicznik: uczyć się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
ucząc się
gerundium: uczenie się
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | uczenie się |
uczenia się |
| D. | uczenia się |
uczeń się |
| C. | uczeniu się |
uczeniom się |
| B. | uczenie się |
uczenia się |
| N. | uczeniem się |
uczeniami się |
| Ms. | uczeniu się |
uczeniach się |
| W. | uczenie się |
uczenia się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: uczący się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | uczący się |
uczący się |
uczący się |
uczące się |
ucząca się |
| D. | uczącego się |
uczącego się |
uczącego się |
uczącego się |
uczącej się |
| C. | uczącemu się |
uczącemu się |
uczącemu się |
uczącemu się |
uczącej się |
| B. | uczącego się |
uczącego się |
uczący się |
uczące się |
uczącą się |
| N. | uczącym się |
uczącym się |
uczącym się |
uczącym się |
uczącą się |
| Ms. | uczącym się |
uczącym się |
uczącym się |
uczącym się |
uczącej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | uczący się |
uczący się |
uczące się |
uczące się |
| D. | uczących się |
uczących się |
uczących się |
uczących się |
| C. | uczącym się |
uczącym się |
uczącym się |
uczącym się |
| B. | uczących się |
uczących się |
uczących się |
uczące się |
| N. | uczącymi się |
uczącymi się |
uczącymi się |
uczącymi się |
| Ms. | uczących się |
uczących się |
uczących się |
uczących się |
odpowiednik aspektowy: nauczyć się
Składnia
| Rzżywotny | + | uczyć się | + |
CZEGO +
(GDZIE)
|
| Rzżywotny | + | uczyć się | + |
BEZOKOLICZNIK
|
| Rzosobowy | + | uczyć się | + |
o CZYM
|
| Rzosobowy | + | uczyć się | + |
u KOGO | od KOGO +
(CZEGO)
|
| Rzosobowy | + | uczyć się | + |
do CZEGO
|
2. tolerancji
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata
Połączenia
- uczyć się cierpliwości, patriotyzmu, pokory, posłuszeństwa, jakiejś postawy, szacunku, tolerancji, wrażliwości, zaufania
Cytaty
|
Nagradzane dziecko wierzy w siebie, uczy się zaufania do własnych możliwości i utwierdza w przekonaniu, że spełnia oczekiwania rodziców. źródło: NKJP: Sylwia Palka: Dobrocią czy siłą?, Wychowawca, 2006 |
|
|
Angażując się w wolontariat, młody człowiek uczy się wrażliwości, szacunku i tolerancji wobec innych. źródło: NKJP: Stanisław Bubin: Zostań wolontariuszem!, Dziennik Zachodni, 2009-09-03 |
|
|
Garncarstwo sprawia, że się odprężam, relaksuję. Dzięki tej pasji uczę się cierpliwości i koncentracji. źródło: NKJP: (Metropol): Tak, słucham..., Metropol, nr 9/03, 2001 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
uczę się |
uczymy się |
|||
| 2 os. |
uczysz się |
uczycie się |
|||
| 3 os. |
uczy się |
uczą się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
uczyłem się +(e)m się uczył |
uczyłam się +(e)m się uczyła |
uczyłom się +(e)m się uczyło |
uczyliśmy się +(e)śmy się uczyli |
uczyłyśmy się +(e)śmy się uczyły |
| 2 os. |
uczyłeś się +(e)ś się uczył |
uczyłaś się +(e)ś się uczyła |
uczyłoś się +(e)ś się uczyło |
uczyliście się +(e)ście się uczyli |
uczyłyście się +(e)ście się uczyły |
| 3 os. |
uczył się |
uczyła się |
uczyło się |
uczyli się |
uczyły się |
bezosobnik: uczono się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się uczył będę się uczyć |
będę się uczyła będę się uczyć |
będę się uczyło będę się uczyć |
będziemy się uczyli będziemy się uczyć |
będziemy się uczyły będziemy się uczyć |
| 2 os. |
będziesz się uczył będziesz się uczyć |
będziesz się uczyła będziesz się uczyć |
będziesz się uczyło będziesz się uczyć |
będziecie się uczyli będziecie się uczyć |
będziecie się uczyły będziecie się uczyć |
| 3 os. |
będzie się uczył będzie się uczyć |
będzie się uczyła będzie się uczyć |
będzie się uczyło będzie się uczyć |
będą się uczyli będą się uczyć |
będą się uczyły będą się uczyć |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
uczmy się |
|
| 2 os. |
ucz się |
uczcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
uczyłbym się bym się uczył |
uczyłabym się bym się uczyła |
uczyłobym się bym się uczyło |
uczylibyśmy się byśmy się uczyli |
uczyłybyśmy się byśmy się uczyły |
| 2 os. |
uczyłbyś się byś się uczył |
uczyłabyś się byś się uczyła |
uczyłobyś się byś się uczyło |
uczylibyście się byście się uczyli |
uczyłybyście się byście się uczyły |
| 3 os. |
uczyłby się by się uczył |
uczyłaby się by się uczyła |
uczyłoby się by się uczyło |
uczyliby się by się uczyli |
uczyłyby się by się uczyły |
bezosobnik: uczono by się
bezokolicznik: uczyć się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
ucząc się
gerundium: uczenie się
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | uczenie się |
uczenia się |
| D. | uczenia się |
uczeń się |
| C. | uczeniu się |
uczeniom się |
| B. | uczenie się |
uczenia się |
| N. | uczeniem się |
uczeniami się |
| Ms. | uczeniu się |
uczeniach się |
| W. | uczenie się |
uczenia się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: uczący się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | uczący się |
uczący się |
uczący się |
uczące się |
ucząca się |
| D. | uczącego się |
uczącego się |
uczącego się |
uczącego się |
uczącej się |
| C. | uczącemu się |
uczącemu się |
uczącemu się |
uczącemu się |
uczącej się |
| B. | uczącego się |
uczącego się |
uczący się |
uczące się |
uczącą się |
| N. | uczącym się |
uczącym się |
uczącym się |
uczącym się |
uczącą się |
| Ms. | uczącym się |
uczącym się |
uczącym się |
uczącym się |
uczącej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | uczący się |
uczący się |
uczące się |
uczące się |
| D. | uczących się |
uczących się |
uczących się |
uczących się |
| C. | uczącym się |
uczącym się |
uczącym się |
uczącym się |
| B. | uczących się |
uczących się |
uczących się |
uczące się |
| N. | uczącymi się |
uczącymi się |
uczącymi się |
uczącymi się |
| Ms. | uczących się |
uczących się |
uczących się |
uczących się |
odpowiednik aspektowy: nauczyć się
Składnia
| Rzosobowy | + | uczyć się | + |
CZEGO
|