Chronologizacja
Pochodzenie
Od: szkoda I
1. maszynę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii
Połączenia
- uszkodzić komputer, maszynę, samochód, statek, śmigłowiec; podwozie, silnik; budynek, wieżę
- łatwo; minimalnie, poważnie; umyślnie uszkodzić
Cytaty
|
W pierwszych dniach lipca Brytyjczycy dokonali niespodziewanego nalotu na Dakar i uszkodzili torpedą leżący w porcie pancernik „Richelieu”. Cała kolonia francuska zatrzęsła się z oburzenia. źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Dziękuję Ci, Kapitanie, 1996 |
|
|
Kopnął w felgę, a potem otworzył bagażnik. Zapasowego koła nie było. Zaklął raz jeszcze. Przeszło mu przez głowę, że to pewnie sprawka Freddiego Krugera. Specjalnie wyjął koło zapasowe, pojechał za nim i uszkodził mu samochód. źródło: NKJP: Mariusz Czubaj: 21:37, 2010 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
uszkodzę |
uszkodzimy |
|||
| 2 os. |
uszkodzisz |
uszkodzicie |
|||
| 3 os. |
uszkodzi |
uszkodzą |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
uszkodziłem +(e)m uszkodził |
uszkodziłam +(e)m uszkodziła |
uszkodziłom +(e)m uszkodziło |
uszkodziliśmy +(e)śmy uszkodzili |
uszkodziłyśmy +(e)śmy uszkodziły |
| 2 os. |
uszkodziłeś +(e)ś uszkodził |
uszkodziłaś +(e)ś uszkodziła |
uszkodziłoś +(e)ś uszkodziło |
uszkodziliście +(e)ście uszkodzili |
uszkodziłyście +(e)ście uszkodziły |
| 3 os. |
uszkodził |
uszkodziła |
uszkodziło |
uszkodzili |
uszkodziły |
bezosobnik: uszkodzono
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
uszkodźmy |
|
| 2 os. |
uszkodź |
uszkodźcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
uszkodziłbym bym uszkodził |
uszkodziłabym bym uszkodziła |
uszkodziłobym bym uszkodziło |
uszkodzilibyśmy byśmy uszkodzili |
uszkodziłybyśmy byśmy uszkodziły |
| 2 os. |
uszkodziłbyś byś uszkodził |
uszkodziłabyś byś uszkodziła |
uszkodziłobyś byś uszkodziło |
uszkodzilibyście byście uszkodzili |
uszkodziłybyście byście uszkodziły |
| 3 os. |
uszkodziłby by uszkodził |
uszkodziłaby by uszkodziła |
uszkodziłoby by uszkodziło |
uszkodziliby by uszkodzili |
uszkodziłyby by uszkodziły |
bezosobnik: uszkodzono by
bezokolicznik: uszkodzić
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
uszkodziwszy
gerundium: uszkodzenie
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | uszkodzenie |
uszkodzenia |
| D. | uszkodzenia |
uszkodzeń |
| C. | uszkodzeniu |
uszkodzeniom |
| B. | uszkodzenie |
uszkodzenia |
| N. | uszkodzeniem |
uszkodzeniami |
| Ms. | uszkodzeniu |
uszkodzeniach |
| W. | uszkodzenie |
uszkodzenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: uszkodzony
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | uszkodzony |
uszkodzony |
uszkodzony |
uszkodzone |
uszkodzona |
| D. | uszkodzonego |
uszkodzonego |
uszkodzonego |
uszkodzonego |
uszkodzonej |
| C. | uszkodzonemu |
uszkodzonemu |
uszkodzonemu |
uszkodzonemu |
uszkodzonej |
| B. | uszkodzonego |
uszkodzonego |
uszkodzony |
uszkodzone |
uszkodzoną |
| N. | uszkodzonym |
uszkodzonym |
uszkodzonym |
uszkodzonym |
uszkodzoną |
| Ms. | uszkodzonym |
uszkodzonym |
uszkodzonym |
uszkodzonym |
uszkodzonej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | uszkodzeni |
uszkodzeni |
uszkodzone |
uszkodzone |
| D. | uszkodzonych |
uszkodzonych |
uszkodzonych |
uszkodzonych |
| C. | uszkodzonym |
uszkodzonym |
uszkodzonym |
uszkodzonym |
| B. | uszkodzonych |
uszkodzonych |
uszkodzonych |
uszkodzone |
| N. | uszkodzonymi |
uszkodzonymi |
uszkodzonymi |
uszkodzonymi |
| Ms. | uszkodzonych |
uszkodzonych |
uszkodzonych |
uszkodzonych |
odpowiednik aspektowy: uszkadzać
Składnia
|
+ | uszkodzić | + |
CO
|
2. ciało
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób
Połączenia
- uszkodzić ciało, kości, kręgosłup, oko, mózg, nos, rdzeń kręgowy, skórę, wątrobę
Cytaty
|
Kule gładko przebiły karoserię, przemknęły przez róg kabiny, przedziurawiły drzwi i - lekko tylko schodząc z pierwotnego toru - ugodziły mężczyznę w okolicach bioder. Ostatnia, podrzutem lufy posłana najwyżej, miała już za małą energię, by po przebiciu kevlarowej kamizelki poważnie uszkodzić ciało, lecz z czterech pozostałych dwie trafiły w cel i wdarły się wystarczająco głęboko. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004 |
|
|
Chwycił Felka Dziąsło za włosy, przycisnął jego twarz do blatu i oparł się całym ciężarem na jego głowie. Jeśli wcześniej nie uszkodził mu nosa, to zrobił to niewątpliwie teraz. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Głowa Minotaura, 2009 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
uszkodzę |
uszkodzimy |
|||
| 2 os. |
uszkodzisz |
uszkodzicie |
|||
| 3 os. |
uszkodzi |
uszkodzą |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
uszkodziłem +(e)m uszkodził |
uszkodziłam +(e)m uszkodziła |
uszkodziłom +(e)m uszkodziło |
uszkodziliśmy +(e)śmy uszkodzili |
uszkodziłyśmy +(e)śmy uszkodziły |
| 2 os. |
uszkodziłeś +(e)ś uszkodził |
uszkodziłaś +(e)ś uszkodziła |
uszkodziłoś +(e)ś uszkodziło |
uszkodziliście +(e)ście uszkodzili |
uszkodziłyście +(e)ście uszkodziły |
| 3 os. |
uszkodził |
uszkodziła |
uszkodziło |
uszkodzili |
uszkodziły |
bezosobnik: uszkodzono
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
uszkodźmy |
|
| 2 os. |
uszkodź |
uszkodźcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
uszkodziłbym bym uszkodził |
uszkodziłabym bym uszkodziła |
uszkodziłobym bym uszkodziło |
uszkodzilibyśmy byśmy uszkodzili |
uszkodziłybyśmy byśmy uszkodziły |
| 2 os. |
uszkodziłbyś byś uszkodził |
uszkodziłabyś byś uszkodziła |
uszkodziłobyś byś uszkodziło |
uszkodzilibyście byście uszkodzili |
uszkodziłybyście byście uszkodziły |
| 3 os. |
uszkodziłby by uszkodził |
uszkodziłaby by uszkodziła |
uszkodziłoby by uszkodziło |
uszkodziliby by uszkodzili |
uszkodziłyby by uszkodziły |
bezosobnik: uszkodzono by
bezokolicznik: uszkodzić
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
uszkodziwszy
gerundium: uszkodzenie
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | uszkodzenie |
uszkodzenia |
| D. | uszkodzenia |
uszkodzeń |
| C. | uszkodzeniu |
uszkodzeniom |
| B. | uszkodzenie |
uszkodzenia |
| N. | uszkodzeniem |
uszkodzeniami |
| Ms. | uszkodzeniu |
uszkodzeniach |
| W. | uszkodzenie |
uszkodzenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: uszkodzony
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | uszkodzony |
uszkodzony |
uszkodzony |
uszkodzone |
uszkodzona |
| D. | uszkodzonego |
uszkodzonego |
uszkodzonego |
uszkodzonego |
uszkodzonej |
| C. | uszkodzonemu |
uszkodzonemu |
uszkodzonemu |
uszkodzonemu |
uszkodzonej |
| B. | uszkodzonego |
uszkodzonego |
uszkodzony |
uszkodzone |
uszkodzoną |
| N. | uszkodzonym |
uszkodzonym |
uszkodzonym |
uszkodzonym |
uszkodzoną |
| Ms. | uszkodzonym |
uszkodzonym |
uszkodzonym |
uszkodzonym |
uszkodzonej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | uszkodzeni |
uszkodzeni |
uszkodzone |
uszkodzone |
| D. | uszkodzonych |
uszkodzonych |
uszkodzonych |
uszkodzonych |
| C. | uszkodzonym |
uszkodzonym |
uszkodzonym |
uszkodzonym |
| B. | uszkodzonych |
uszkodzonych |
uszkodzonych |
uszkodzone |
| N. | uszkodzonymi |
uszkodzonymi |
uszkodzonymi |
uszkodzonymi |
| Ms. | uszkodzonych |
uszkodzonych |
uszkodzonych |
uszkodzonych |
odpowiednik aspektowy: uszkadzać
Składnia
|
|
+ | uszkodzić | + |
KOGO/CO +
(CZYM)
|