UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rozwinąć się

Chronologizacja

SJPXVII, STR: (inne znaczenie), SL: (inne znaczenie), SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	rozwinę się	rozwiniemy się
2 os.	rozwiniesz się	rozwiniecie się
3 os.	rozwinie się	rozwiną się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozwinąłem się +(e)m się rozwinął	rozwinęłam się +(e)m się rozwinęła	rozwinęłom się +(e)m się rozwinęło	rozwinęliśmy się +(e)śmy się rozwinęli	rozwinęłyśmy się +(e)śmy się rozwinęły
2 os.	rozwinąłeś się +(e)ś się rozwinął	rozwinęłaś się +(e)ś się rozwinęła	rozwinęłoś się +(e)ś się rozwinęło	rozwinęliście się +(e)ście się rozwinęli	rozwinęłyście się +(e)ście się rozwinęły
3 os.	rozwinął się	rozwinęła się	rozwinęło się	rozwinęli się	rozwinęły się

bezosobnik: rozwinięto się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rozwińmy się
2 os.	rozwiń się	rozwińcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozwinąłbym się bym się rozwinął	rozwinęłabym się bym się rozwinęła	rozwinęłobym się bym się rozwinęło	rozwinęlibyśmy się byśmy się rozwinęli	rozwinęłybyśmy się byśmy się rozwinęły
2 os.	rozwinąłbyś się byś się rozwinął	rozwinęłabyś się byś się rozwinęła	rozwinęłobyś się byś się rozwinęło	rozwinęlibyście się byście się rozwinęli	rozwinęłybyście się byście się rozwinęły
3 os.	rozwinąłby się by się rozwinął	rozwinęłaby się by się rozwinęła	rozwinęłoby się by się rozwinęło	rozwinęliby się by się rozwinęli	rozwinęłyby się by się rozwinęły

bezosobnik: rozwinięto by się

bezokolicznik: rozwinąć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: rozwinąwszy się

gerundium: rozwinięcie się

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	rozwinięcie się	rozwinięcia się
D.	rozwinięcia się	rozwinięć się
C.	rozwinięciu się	rozwinięciom się
B.	rozwinięcie się	rozwinięcia się
N.	rozwinięciem się	rozwinięciami się
Ms.	rozwinięciu się	rozwinięciach się
W.	rozwinięcie się	rozwinięcia się

odpowiednik aspektowy: rozwijać się

Pochodzenie

ogsł. *orzvinǫti sę

Zob. wić

1. organizm

Definicja

osiągnąć odpowiedni dla swojego gatunku i wieku stopień rozwoju

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

Połączenia

układ (nerwowy, oddechowy…) rozwinął się; dziecko, młode, szczenię rozwinęło się; rośliny rozwinęły się
rozwinąć się z jaj
rozwinąć się fizycznie, intelektualnie

Cytaty

	Larwy traszek z powodu niskiej temperatury wody nie mogą odbyć metamorfozy w tym roku, w którym rozwinęły się z jaj. źródło: KWSJP: Włodzimierz Juszczak: Traszki, 1967
	Trawy rozwinęły się w drugiej połowie trzeciorzędu, gdy zapanował klimat chłodniejszy, sezonowy. źródło: KWSJP: Marcin Ryszkiewicz: Przepis na człowieka, 1996
	Dziecko również rozwinęło się i podrosło. Niedawno porzuciło właśnie ów najbezpieczniejszy sposób przenoszenia się z miejsca na miejsce, jakim bywa pełzanie na czworakach. źródło: KWSJP: Piotr Korda: Wadera, 1968
	W efekcie powstają co najmniej dwa jajeczka. Jeśli nawet pozostawione zostaną w jajnikach, po samoistnym zapłodnieniu lub sztucznej inseminacji każde z nich może się rozwinąć w zarodek. źródło: KWSJP: Marzena Sygut-Nowak: Narodziny wieloraczków, Wprost, 1999, nr 26

2. pąki

Definicja

o liściach, pąkach, kwiatach: pojawić się na roślinie lub rozchylić się

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

Połączenia

kwiaty, liście, pąki rozwinęły się

Cytaty

W praktyce opryskuje się co 37 dni wszystkie kwiatostany kwitnące danego dnia, uznając za kwitnące te, na których rozwinęła się co najmniej połowa kwiatów.

źródło: KWSJP: Leszek S. Jankiewicz (red.): Regulatory wzrostu i rozwoju roślin: zastosowanie w ogrodnictwie, rolnictwie, leśnictwie i w kulturach tkanek, 1997

Na każdym pędzie wyrasta tylko jeden kwiat. Liście są mocno powycinane, zanim w pełni się rozwiną, przypominają liście kopru.

źródło: KWSJP: Jacek Marcinkowski, Katarzyna Pruś: Byliny, Kwietnik, 1995, nr 6

Fuksjom najbardziej odpowiada miejsce półcieniste. Nadmiar słońca sprawia, że ich pędy szybko przestają rosnąć i drewnieją, liście żółkną i drobnieją, pąki kwiatowe zaś więdną, zanim się rozwiną.

źródło: KWSJP: Wiesław Gawryś: Rośliny doniczkowe. Fuksje, Kwietnik, 1995

Składnia

Rz_nieżywotny

rozwinąć się

3. handel

Definicja

osiągnąć znaczne rozmiary, znaczną intensywność lub lepszą jakość

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:

rozhulać się

Połączenia

handel, przemysł, ruch, rynek rozwinął się; dyskusja, działalność, firma, hodowla, infrastruktura, kultura, nauka, produkcja, spółka, technika, turystyka rozwinęła się; budownictwo, miasto, osiedle, rzemiosło, rolnictwo, szkolnictwo rozwinęło się
rozwinąć się na wielką skalę

Cytaty

	Przemysł węglowy rozwinął się w Gliwicach i jego najbliższej okolicy dopiero pod koniec XIX i na pocz. XX w. źródło: KWSJP: Lech Szaraniec: Górny Śląsk, 1997
	Wyrób piwa rozwinął się na Litwie i Żmudzi dopiero w czasach Jagiellonów, być może pod polskim wpływem, przedtem bowiem pijano tam wyrabiane z różnych zbóż napoje kwasowe. źródło: KWSJP: Andrzej Chwalba (red.): Obyczaje w Polsce: od średniowiecza do czasów współczesnych, 2004
	Dopiero w dobie wielkich odkryć geograficznych, w następstwie których rozwinął się handel i wzrosła ekspansja państw europejskich, dokonano wielu ważnych odkryć i obserwacji meteorologicznych. źródło: KWSJP: Alojzy Woś: Meteorologia dla geografów, 1996
	W latach okupacji Istebna, Jaworzynka, Koniaków wcielone były do III Rzeszy. Rozwinął się tu silny ruch partyzancki kierowany przez AK. źródło: KWSJP: Lech Szaraniec: Górny Śląsk, 1997
	Rynek kawowy w Polsce w ciągu ostatnich lat niezwykle się rozwinął. źródło: KWSJP: Maja Denisiuk: Aromatyczna kawa to królowa spotkań, Metropol, 2001, nr 20/02

Składnia

Rz_nieżywotny

rozwinąć się

4. sytuacja

Definicja

potoczyć się w jakiś sposób

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

sytuacja rozwinęła się; wypadki, zdarzenia rozwinęły się
rozwinąć się niepomyślnie, pomyślnie

Cytaty

	Rośnie we mnie niepokój, że sytuacja może się rozwinąć niebezpiecznie. źródło: KWSJP: Waldemar Kuczyński: Burza nad Wisłą: dziennik 1980-1981, 1981
	Ze zmartwieniem i ciekawością będę się przyglądał, jak się rozwiną stosunki Polski z Niemcami. źródło: KWSJP: Marek Ostrowski, Krzysztof Nakonieczny: Sprawy zagraniczne: razem czy osobno?, Polityka, 2005
	Jesteś w stanie przewidzieć, jak rozwinie się sytuacja? źródło: KWSJP: Jacek Dukaj: Czarne oceany, 2001
	- Czy nie warto by zaryzykować i doprowadzić do strajku? [...] - Jeśli akcja rozwinie się, to jesteście w stanie wywalczyć jakieś pieniądze - dodawał przybyły z nią związkowiec. źródło: KWSJP: (eva): Pensja pielęgniarki jak wyrobnika, Euroregio Glacensis, 2000, nr 44

Składnia

Rz_nieżywotny

rozwinąć się

(JAK)

5. talent

Definicja

o cechach i skłonnościach: ukształtować się w kimś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Połączenia

talent rozwinął się; wrażliwość rozwinęła się; zainteresowania, zdolności rozwinęły się

Cytaty

Dekoncentracja nie sprzyja rozwinięciu się ciekawości poznawczej i chęci zajmowania się trudnymi często problemami.

źródło: KWSJP: Krzysztof Szmidt: Twórczość i pomoc w tworzeniu w perspektywie pedagogiki społecznej, 2001

Rozwinął się we mnie wstręt do jakiejkolwiek działalności.

źródło: KWSJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997

Nie troszczyła się zbytnio o to, jak się rozwiną te Ignasiowe zainteresowania.

źródło: KWSJP: Stefan Henel: Spotkania nad brzegami, 1952

Składnia

Rz_nieżywotny

rozwinąć się

(w KIM)

6. choroba

Definicja

powstać i stopniowo zwiększyć swoje nasilenie lub oddziaływanie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	rozhulać się
	antonimy:	cofnąć się

Połączenia

guz, nowotwór, rak rozwinął się; astma, choroba rozwinęła się
rozwinąć się szybko

Cytaty

Australijscy uczeni alarmują, że pod wpływem fal radiowych, podobnych do tych emitowanych przez telefony, u niektórych myszy doświadczalnych rozwinął się rak węzłów chłonnych.

źródło: KWSJP: Leszek Kraskowski, Violetta Kuźniewska: Używaj komórki, ale z umiarem!, Super Express, 2006

Przebadaliśmy 12 przypadków dzieci, które wkrótce po zaszczepieniu dostały najpierw silnego rozstroju żołądka i jelit, a później rozwinął się u nich autyzm.

źródło: KWSJP: Małgorzata Lisiewicz: Czy szczepionka może wywołać upośledzenie?, Super Express, 1998

U chorych na nadciśnienie naczyniowo-nerkowe spadek ciśnienia tętniczego może być nawet przyczyną tak znacznej hipoperfuzji nerek, że może się rozwinąć ich ostra niewydolność.

źródło: KWSJP: Marek Pawlikowski: Leczenie hormonami i pochodnymi hormonów, 1988

Składnia

Rz_nieżywotny

rozwinąć się

7. spadochron

Definicja

rozłożyć się lub rozprostować

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

Relacje znaczeniowe

antonimy:

zwinąć się

Połączenia

proporzec, spadochron rozwinął się

Cytaty

Spadochron rozwinął się na wysokości około 2000 metrów.

źródło: KWSJP: Arkady Fiedler: Dywizjon 303, 1942

Proporczyki rozwinęły się z furkotem.

źródło: KWSJP: Lew Kaltenbergh: Ogień strzeżony. Opowieść o Stanisławie Wyspiańskim, 1964

Po wejściu w atmosferę i przejściu przez jej górne warstwy wokół statku rozwinęły się poduszki powietrzne, które szczelnie go otoczyły.

źródło: KWSJP: Piotr Moskal: Komputer na pokładzie, Enter, 2000, nr 1

Składnia

Rz_nieżywotny

rozwinąć się

8. batalion

Definicja

ustawić się w jakimś szyku

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

Połączenia

batalion, dywizjon, pułk rozwinął się; kolumna rozwinęła się; wojsko rozwinęło się
rozwinąć się w ławę, w tyralierę

Cytaty

[...] pierścień obławy został zamknięty. Długimi, gęstymi łańcuchami rozwinęła się niemiecka piechota na samym skraju puszczy.

źródło: KWSJP: Zbigniew Załuski: Czterdzisty czwarty, 1968

Przez jakiś czas milczeli obaj, potem odezwał się Serwiusz zwykłym głosem wodza: - Czy Kwadowie rozwinęli się po prawej stronie obozu rzymskiego?

źródło: KWSJP: Teodor Jeske-Choiński: Gasnące słońce, 1958

Kolumna rozwinęła się w szyku normalnym i szybko opuszczaliśmy miejsce postoju.

źródło: KWSJP: Tadeusz Kwiatkowski: Bohater do wynajęcia, 1956

Składnia

Rz_osobowy

rozwinąć się

(w CO)

Data ostatniej modyfikacji: 28.11.2012