UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

parskać

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

psł. *pr̥skati 'kichać, prychać, parskać'

1. koń

Definicja

gwałtownie wydmuchiwać nosem lub ustami powietrze albo wypluwać wodę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Relacje znaczeniowe

synonimy:

prychać

Połączenia

chłopak, dziewczyna; koń, nosorożec, puma, ryś, zwierzę parska
parskać nozdrzami
parskać nad umywalką
parskać pod prysznicem
parskać w wannie, w wodzie
parskać głośno, gniewnie, nerwowo, wściekle
parskać i kaszleć, parskać i krztusić się, parskać i prychać, parskać i rżeć, parskać i sapać

Cytaty

	Muły poczęły rozdymać chrapy, parskać i kręcić się w miejscu. źródło: KWSJP: Maciej Kuczyński: Czeluść, 1972
	Woźnica mamrotał pod nosem pacierz, koń parskał, piasek osypywał się spomiędzy szprych, gdzieś w oddali szczekały psy. źródło: KWSJP: Marek Ławrynowicz: Diabeł na dzwonnicy, 1996
	Rodam poderwał się, kaszląc i parskając, odgarnął mokre włosy z czoła. źródło: KWSJP: Tomasz Kołodziejczak: Krew i kamień, 2003
	Szemuel wystawił lica pod deszcz lejący się strumieniami, łykał wodę, parskał i rzeźwił się, ale w sercu jego tłukł się niepokój. źródło: KWSJP: Tadeusz Kudliński: Gniew o Szoszannę, 1963
	Nagle się jeży, wciska głębiej we wnękę, otwiera szeroko swą trójkątną mordkę z ostrymi zębami i zaczyna wściekle parskać. źródło: KWSJP: Witold Szołginia: Dom pod Żelaznym Lwem, 1989

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	parskam	parskamy
2 os.	parskasz	parskacie
3 os.	parska	parskają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	parskałem +(e)m parskał	parskałam +(e)m parskała	parskałom +(e)m parskało	parskaliśmy +(e)śmy parskali	parskałyśmy +(e)śmy parskały
2 os.	parskałeś +(e)ś parskał	parskałaś +(e)ś parskała	parskałoś +(e)ś parskało	parskaliście +(e)ście parskali	parskałyście +(e)ście parskały
3 os.	parskał	parskała	parskało	parskali	parskały

bezosobnik: parskano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę parskał będę parskać	będę parskała będę parskać	będę parskało będę parskać	będziemy parskali będziemy parskać	będziemy parskały będziemy parskać
2 os.	będziesz parskał będziesz parskać	będziesz parskała będziesz parskać	będziesz parskało będziesz parskać	będziecie parskali będziecie parskać	będziecie parskały będziecie parskać
3 os.	będzie parskał będzie parskać	będzie parskała będzie parskać	będzie parskało będzie parskać	będą parskali będą parskać	będą parskały będą parskać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		parskajmy
2 os.	parskaj	parskajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	parskałbym bym parskał	parskałabym bym parskała	parskałobym bym parskało	parskalibyśmy byśmy parskali	parskałybyśmy byśmy parskały
2 os.	parskałbyś byś parskał	parskałabyś byś parskała	parskałobyś byś parskało	parskalibyście byście parskali	parskałybyście byście parskały
3 os.	parskałby by parskał	parskałaby by parskała	parskałoby by parskało	parskaliby by parskali	parskałyby by parskały

bezosobnik: parskano by

bezokolicznik: parskać

imiesłów przysłówkowy współczesny: parskając

gerundium: parskanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	parskanie	parskania
D.	parskania	parskań
C.	parskaniu	parskaniom
B.	parskanie	parskania
N.	parskaniem	parskaniami
Ms.	parskaniu	parskaniach
W.	parskanie	parskania

imiesłów przymiotnikowy czynny: parskający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	parskający	parskający	parskający	parskające	parskająca
D.	parskającego	parskającego	parskającego	parskającego	parskającej
C.	parskającemu	parskającemu	parskającemu	parskającemu	parskającej
B.	parskającego	parskającego	parskający	parskające	parskającą
N.	parskającym	parskającym	parskającym	parskającym	parskającą
Ms.	parskającym	parskającym	parskającym	parskającym	parskającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	parskający	parskający	parskające	parskające
D.	parskających	parskających	parskających	parskających
C.	parskającym	parskającym	parskającym	parskającym
B.	parskających	parskających	parskających	parskające
N.	parskającymi	parskającymi	parskającymi	parskającymi
Ms.	parskających	parskających	parskających	parskających

odpowiednik aspektowy: parsknąć

Składnia

Rz_żywotny

parskać

2. ze złością

Definicja

odzywać się nieuprzejmie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

fukać, prychać

Połączenia

parskać złością
parskać z gniewem, ze złością
parskać nieżyczliwie, pogardliwie

Cytaty

	Honor powstańca nie pozwala na tolerowanie rozboju. - Honor, honor! - parskała położna. - Akurat oni mają względem nas jakiś honor! źródło: KWSJP: Maria Jarochowska: Najgorsza chwila życia, 1959
	- Mówił ci dzisiaj o tym? - parskam nieżyczliwie. źródło: KWSJP: Ewa Nowacka: Emilia z kwiatem lilii leśnej, 1993
	Siedzi u Rosjan w kieszeni - parskali nagłą złością. - Sprzedał się za te huty, co nam budują. źródło: KWSJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966
	Ja bym, bracie, takiemu synowi, co to fabrykuje, dał z miejsca w czapę. Ludzi naraża - parskał pogardliwie, machając pomarańczową tekturką dowodu. źródło: KWSJP Roman Bratny: Kolumbowie - rocznik 20, 1957

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	parskam	parskamy
2 os.	parskasz	parskacie
3 os.	parska	parskają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	parskałem +(e)m parskał	parskałam +(e)m parskała	parskałom +(e)m parskało	parskaliśmy +(e)śmy parskali	parskałyśmy +(e)śmy parskały
2 os.	parskałeś +(e)ś parskał	parskałaś +(e)ś parskała	parskałoś +(e)ś parskało	parskaliście +(e)ście parskali	parskałyście +(e)ście parskały
3 os.	parskał	parskała	parskało	parskali	parskały

bezosobnik: parskano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę parskał będę parskać	będę parskała będę parskać	będę parskało będę parskać	będziemy parskali będziemy parskać	będziemy parskały będziemy parskać
2 os.	będziesz parskał będziesz parskać	będziesz parskała będziesz parskać	będziesz parskało będziesz parskać	będziecie parskali będziecie parskać	będziecie parskały będziecie parskać
3 os.	będzie parskał będzie parskać	będzie parskała będzie parskać	będzie parskało będzie parskać	będą parskali będą parskać	będą parskały będą parskać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		parskajmy
2 os.	parskaj	parskajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	parskałbym bym parskał	parskałabym bym parskała	parskałobym bym parskało	parskalibyśmy byśmy parskali	parskałybyśmy byśmy parskały
2 os.	parskałbyś byś parskał	parskałabyś byś parskała	parskałobyś byś parskało	parskalibyście byście parskali	parskałybyście byście parskały
3 os.	parskałby by parskał	parskałaby by parskała	parskałoby by parskało	parskaliby by parskali	parskałyby by parskały

bezosobnik: parskano by

bezokolicznik: parskać

imiesłów przysłówkowy współczesny: parskając

gerundium: parskanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	parskanie	parskania
D.	parskania	parskań
C.	parskaniu	parskaniom
B.	parskanie	parskania
N.	parskaniem	parskaniami
Ms.	parskaniu	parskaniach
W.	parskanie	parskania

imiesłów przymiotnikowy czynny: parskający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	parskający	parskający	parskający	parskające	parskająca
D.	parskającego	parskającego	parskającego	parskającego	parskającej
C.	parskającemu	parskającemu	parskającemu	parskającemu	parskającej
B.	parskającego	parskającego	parskający	parskające	parskającą
N.	parskającym	parskającym	parskającym	parskającym	parskającą
Ms.	parskającym	parskającym	parskającym	parskającym	parskającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	parskający	parskający	parskające	parskające
D.	parskających	parskających	parskających	parskających
C.	parskającym	parskającym	parskającym	parskającym
B.	parskających	parskających	parskających	parskające
N.	parskającymi	parskającymi	parskającymi	parskającymi
Ms.	parskających	parskających	parskających	parskających

odpowiednik aspektowy: parsknąć

Składnia

Rz_osobowy	+	parskać	+	MOWA WPROST
Rz_osobowy	+	parskać	+	JAK

3. śmiechem

Definicja

zaczynać się śmiać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

wybuchać

Połączenia

parskać chichotem, śmiechem, rechotem

Cytaty

	Słowo daję, zaczynam lubić tego faceta - chichocze Lilith. Ewa parska pogardliwym śmieszkiem. źródło: KWSJP: Ewa Cechnicka: Znak Anny, 1997
	Dzieci poszturchiwały się, wymieniały krótkie piskliwe uwagi, parskały nagłym śmiechem. źródło: KWSJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966
	Anda rozbawiona parska śmiechem i wskutek tego Ewita budzi się i siada na łóżku. źródło: KWSJP: Maria Krüger: Godzina pąsowej róży, 1960
	Jeden i drugi szeptali coś do ucha swoim odstrzelonym laskom i parskali razem głośnym rechotem. źródło: KWSJP: Włodzimierz Kowalewski: Bóg zapłacz!, 2000
	Pękamy z hamowanego z najwyższym wysiłkiem śmiechu. […] I nagle któryś już dłużej nie wytrzymuje: parska niepowstrzymanie na cały głos. źródło: KWSJP: Witold Szołginia: Dom pod Żelaznym Lwem, 1989

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	parskam	parskamy
2 os.	parskasz	parskacie
3 os.	parska	parskają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	parskałem +(e)m parskał	parskałam +(e)m parskała	parskałom +(e)m parskało	parskaliśmy +(e)śmy parskali	parskałyśmy +(e)śmy parskały
2 os.	parskałeś +(e)ś parskał	parskałaś +(e)ś parskała	parskałoś +(e)ś parskało	parskaliście +(e)ście parskali	parskałyście +(e)ście parskały
3 os.	parskał	parskała	parskało	parskali	parskały

bezosobnik: parskano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę parskał będę parskać	będę parskała będę parskać	będę parskało będę parskać	będziemy parskali będziemy parskać	będziemy parskały będziemy parskać
2 os.	będziesz parskał będziesz parskać	będziesz parskała będziesz parskać	będziesz parskało będziesz parskać	będziecie parskali będziecie parskać	będziecie parskały będziecie parskać
3 os.	będzie parskał będzie parskać	będzie parskała będzie parskać	będzie parskało będzie parskać	będą parskali będą parskać	będą parskały będą parskać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		parskajmy
2 os.	parskaj	parskajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	parskałbym bym parskał	parskałabym bym parskała	parskałobym bym parskało	parskalibyśmy byśmy parskali	parskałybyśmy byśmy parskały
2 os.	parskałbyś byś parskał	parskałabyś byś parskała	parskałobyś byś parskało	parskalibyście byście parskali	parskałybyście byście parskały
3 os.	parskałby by parskał	parskałaby by parskała	parskałoby by parskało	parskaliby by parskali	parskałyby by parskały

bezosobnik: parskano by

bezokolicznik: parskać

imiesłów przysłówkowy współczesny: parskając

gerundium: parskanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	parskanie	parskania
D.	parskania	parskań
C.	parskaniu	parskaniom
B.	parskanie	parskania
N.	parskaniem	parskaniami
Ms.	parskaniu	parskaniach
W.	parskanie	parskania

imiesłów przymiotnikowy czynny: parskający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	parskający	parskający	parskający	parskające	parskająca
D.	parskającego	parskającego	parskającego	parskającego	parskającej
C.	parskającemu	parskającemu	parskającemu	parskającemu	parskającej
B.	parskającego	parskającego	parskający	parskające	parskającą
N.	parskającym	parskającym	parskającym	parskającym	parskającą
Ms.	parskającym	parskającym	parskającym	parskającym	parskającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	parskający	parskający	parskające	parskające
D.	parskających	parskających	parskających	parskających
C.	parskającym	parskającym	parskającym	parskającym
B.	parskających	parskających	parskających	parskające
N.	parskającymi	parskającymi	parskającymi	parskającymi
Ms.	parskających	parskających	parskających	parskających

odpowiednik aspektowy: parsknąć

Składnia

Rz_osobowy

parskać

CZYM

4. silnik

Definicja

wydawać urywane dźwięki

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

synonimy:

prychać

Połączenia

motor, silnik parska

Cytaty

	Patefon grał, pary kołysały się sentymentalnie, parskała karbidówka. źródło: KWSJP: Janusz Krasiński: Haracz szarego dnia, 1973
	Ogromny czteromotorowy Super-Constellation linii India Air parskał niecierpliwie wszystkimi czterema motorami. źródło: KWSJP: Marian Brandys: Śladami Stasia i Nel, 1961
	Ludzie jak zwykle spieszyli się do pracy, autobusy przystawały, parskając, na przystankach. źródło: KWSJP: Mariusz Sieniewicz: Czwarte niebo, 2003
	Mrok jakoś zgęstniał dookoła, a ognisko zapłonęło świeżo podrzuconym chrustem, ogień trzaskał i parskał, sypał iskrami. źródło: KWSJP: Włodzimierz Pawluczuk: Judasz, 2004
	Daria nadziewa jabłko na widelec i wsuwa je w popiół. Jabłko zaczyna w gorącu parskać i gwizdać jak dziecinna lokomotywa. źródło: KWSJP: Elżbieta Szemplińska-Sobolewska: Potrójny ślad, 1984

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	parskam	parskamy
2 os.	parskasz	parskacie
3 os.	parska	parskają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	parskałem +(e)m parskał	parskałam +(e)m parskała	parskałom +(e)m parskało	parskaliśmy +(e)śmy parskali	parskałyśmy +(e)śmy parskały
2 os.	parskałeś +(e)ś parskał	parskałaś +(e)ś parskała	parskałoś +(e)ś parskało	parskaliście +(e)ście parskali	parskałyście +(e)ście parskały
3 os.	parskał	parskała	parskało	parskali	parskały

bezosobnik: parskano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę parskał będę parskać	będę parskała będę parskać	będę parskało będę parskać	będziemy parskali będziemy parskać	będziemy parskały będziemy parskać
2 os.	będziesz parskał będziesz parskać	będziesz parskała będziesz parskać	będziesz parskało będziesz parskać	będziecie parskali będziecie parskać	będziecie parskały będziecie parskać
3 os.	będzie parskał będzie parskać	będzie parskała będzie parskać	będzie parskało będzie parskać	będą parskali będą parskać	będą parskały będą parskać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		parskajmy
2 os.	parskaj	parskajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	parskałbym bym parskał	parskałabym bym parskała	parskałobym bym parskało	parskalibyśmy byśmy parskali	parskałybyśmy byśmy parskały
2 os.	parskałbyś byś parskał	parskałabyś byś parskała	parskałobyś byś parskało	parskalibyście byście parskali	parskałybyście byście parskały
3 os.	parskałby by parskał	parskałaby by parskała	parskałoby by parskało	parskaliby by parskali	parskałyby by parskały

bezosobnik: parskano by

bezokolicznik: parskać

imiesłów przysłówkowy współczesny: parskając

gerundium: parskanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	parskanie	parskania
D.	parskania	parskań
C.	parskaniu	parskaniom
B.	parskanie	parskania
N.	parskaniem	parskaniami
Ms.	parskaniu	parskaniach
W.	parskanie	parskania

imiesłów przymiotnikowy czynny: parskający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	parskający	parskający	parskający	parskające	parskająca
D.	parskającego	parskającego	parskającego	parskającego	parskającej
C.	parskającemu	parskającemu	parskającemu	parskającemu	parskającej
B.	parskającego	parskającego	parskający	parskające	parskającą
N.	parskającym	parskającym	parskającym	parskającym	parskającą
Ms.	parskającym	parskającym	parskającym	parskającym	parskającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	parskający	parskający	parskające	parskające
D.	parskających	parskających	parskających	parskających
C.	parskającym	parskającym	parskającym	parskającym
B.	parskających	parskających	parskających	parskające
N.	parskającymi	parskającymi	parskającymi	parskającymi
Ms.	parskających	parskających	parskających	parskających

odpowiednik aspektowy: parsknąć

Składnia

Rz_nieżywotny

parskać

Data ostatniej modyfikacji: 19.03.2011