Chronologizacja
1. z chorobą
Definicja
Pochodzenie
Od: wyrażenia brać się za pasy , chodzić za pasy 'mocować się, walczyć, trzymając się za pasy' (Bor.), zob. pas (część stroju).
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | boksować się, borykać się, siłować się, zmagać się | |
| hiperonimy: | walczyć |
Połączenia
- pasować się z myślami, z problemami, z przeciwnościami, z sumieniem, z życiem, ze sobą
Cytaty
|
A tu już pasuj się z samym sobą i własnym diabłem. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Dotychczas rzekomi przedstawiciele klasy pracującej myślą o sprawie, której służą, w kategoriach starej świadomości: praca ducha musi być dokonana, muszą przyjść ludzie, którzy w bolesnej osobistej walce zrywać będą z nawyknieniami dotychczasowej myśli, pasować się ze zwątpieniem [...]. źródło: NKJP: Michał Głowiński: Ekspresja i empatia, 1997 |
|
|
Pasowanie się z problemami - zawsze trudne, wymagające sporych wysiłków. źródło: NKJP: Dziennik Polski, 1999-08-11 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
pasuję się |
pasujemy się |
|||
| 2 os. |
pasujesz się |
pasujecie się |
|||
| 3 os. |
pasuje się |
pasują się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
pasowałem się +(e)m się pasował |
pasowałam się +(e)m się pasowała |
pasowałom się +(e)m się pasowało |
pasowaliśmy się +(e)śmy się pasowali |
pasowałyśmy się +(e)śmy się pasowały |
| 2 os. |
pasowałeś się +(e)ś się pasował |
pasowałaś się +(e)ś się pasowała |
pasowałoś się +(e)ś się pasowało |
pasowaliście się +(e)ście się pasowali |
pasowałyście się +(e)ście się pasowały |
| 3 os. |
pasował się |
pasowała się |
pasowało się |
pasowali się |
pasowały się |
bezosobnik: pasowano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się pasował będę się pasować |
będę się pasowała będę się pasować |
będę się pasowało będę się pasować |
będziemy się pasowali będziemy się pasować |
będziemy się pasowały będziemy się pasować |
| 2 os. |
będziesz się pasował będziesz się pasować |
będziesz się pasowała będziesz się pasować |
będziesz się pasowało będziesz się pasować |
będziecie się pasowali będziecie się pasować |
będziecie się pasowały będziecie się pasować |
| 3 os. |
będzie się pasował będzie się pasować |
będzie się pasowała będzie się pasować |
będzie się pasowało będzie się pasować |
będą się pasowali będą się pasować |
będą się pasowały będą się pasować |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
pasujmy się |
|
| 2 os. |
pasuj się |
pasujcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
pasowałbym się bym się pasował |
pasowałabym się bym się pasowała |
pasowałobym się bym się pasowało |
pasowalibyśmy się byśmy się pasowali |
pasowałybyśmy się byśmy się pasowały |
| 2 os. |
pasowałbyś się byś się pasował |
pasowałabyś się byś się pasowała |
pasowałobyś się byś się pasowało |
pasowalibyście się byście się pasowali |
pasowałybyście się byście się pasowały |
| 3 os. |
pasowałby się by się pasował |
pasowałaby się by się pasowała |
pasowałoby się by się pasowało |
pasowaliby się by się pasowali |
pasowałyby się by się pasowały |
bezosobnik: pasowano by się
bezokolicznik: pasować się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
pasując się
gerundium: pasowanie się
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | pasowanie się |
pasowania się |
| D. | pasowania się |
pasowań się |
| C. | pasowaniu się |
pasowaniom się |
| B. | pasowanie się |
pasowania się |
| N. | pasowaniem się |
pasowaniami się |
| Ms. | pasowaniu się |
pasowaniach się |
| W. | pasowanie się |
pasowania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: pasujący się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | pasujący się |
pasujący się |
pasujący się |
pasujące się |
pasująca się |
| D. | pasującego się |
pasującego się |
pasującego się |
pasującego się |
pasującej się |
| C. | pasującemu się |
pasującemu się |
pasującemu się |
pasującemu się |
pasującej się |
| B. | pasującego się |
pasującego się |
pasujący się |
pasujące się |
pasującą się |
| N. | pasującym się |
pasującym się |
pasującym się |
pasującym się |
pasującą się |
| Ms. | pasującym się |
pasującym się |
pasującym się |
pasującym się |
pasującej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | pasujący się |
pasujący się |
pasujące się |
pasujące się |
| D. | pasujących się |
pasujących się |
pasujących się |
pasujących się |
| C. | pasującym się |
pasującym się |
pasującym się |
pasującym się |
| B. | pasujących się |
pasujących się |
pasujących się |
pasujące się |
| N. | pasującymi się |
pasującymi się |
pasującymi się |
pasującymi się |
| Ms. | pasujących się |
pasujących się |
pasujących się |
pasujących się |
Składnia
| Rzosobowy | + | pasować się | + |
z KIM/CZYM
|
2. na przywódcę
Definicja
Pochodzenie
st.pol. pasować 'dokonać pasowania, powołać do stanu rycerskiego; powoływać kogos na coś'
Zob. pas (część stroju) w specjalnym znaczeniu, stąd pasować 'obdarować pasem rycerskim' (Bor.)
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | kreować się, ogłosić się |
Cytaty
|
W ten sposób łatwiutko można się pasować na bohatera, poskramiacza niedźwiedzi, mściciela historii, cudotwórcę znad Wisły. źródło: NKJP: Ludwik Stomma: Rondo, prasa, 2005 |
|
|
Sam pasował się na ostatniego obrońcę demokratycznej twierdzy, szturmowanej przez lewicę. źródło: NKJP: Katarzyna Janowska: Dzieje pewnej inicjatywy, Gazeta Wyborcza, 1995-08-02 |
|
|
Jak każdemu, i mnie zdarzały się okazje, żeby nareszcie pasować się na mężczyznę. źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1974-1979, 1979 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany lub niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
pasuję się |
pasujemy się |
|||
| 2 os. |
pasujesz się |
pasujecie się |
|||
| 3 os. |
pasuje się |
pasują się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
pasowałem się +(e)m się pasował |
pasowałam się +(e)m się pasowała |
pasowałom się +(e)m się pasowało |
pasowaliśmy się +(e)śmy się pasowali |
pasowałyśmy się +(e)śmy się pasowały |
| 2 os. |
pasowałeś się +(e)ś się pasował |
pasowałaś się +(e)ś się pasowała |
pasowałoś się +(e)ś się pasowało |
pasowaliście się +(e)ście się pasowali |
pasowałyście się +(e)ście się pasowały |
| 3 os. |
pasował się |
pasowała się |
pasowało się |
pasowali się |
pasowały się |
bezosobnik: pasowano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się pasował będę się pasować |
będę się pasowała będę się pasować |
będę się pasowało będę się pasować |
będziemy się pasowali będziemy się pasować |
będziemy się pasowały będziemy się pasować |
| 2 os. |
będziesz się pasował będziesz się pasować |
będziesz się pasowała będziesz się pasować |
będziesz się pasowało będziesz się pasować |
będziecie się pasowali będziecie się pasować |
będziecie się pasowały będziecie się pasować |
| 3 os. |
będzie się pasował będzie się pasować |
będzie się pasowała będzie się pasować |
będzie się pasowało będzie się pasować |
będą się pasowali będą się pasować |
będą się pasowały będą się pasować |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
pasujmy się |
|
| 2 os. |
pasuj się |
pasujcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
pasowałbym się bym się pasował |
pasowałabym się bym się pasowała |
pasowałobym się bym się pasowało |
pasowalibyśmy się byśmy się pasowali |
pasowałybyśmy się byśmy się pasowały |
| 2 os. |
pasowałbyś się byś się pasował |
pasowałabyś się byś się pasowała |
pasowałobyś się byś się pasowało |
pasowalibyście się byście się pasowali |
pasowałybyście się byście się pasowały |
| 3 os. |
pasowałby się by się pasował |
pasowałaby się by się pasowała |
pasowałoby się by się pasowało |
pasowaliby się by się pasowali |
pasowałyby się by się pasowały |
bezosobnik: pasowano by się
bezokolicznik: pasować się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
pasując się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
pasowawszy się
gerundium: pasowanie się
rodzaj gramatyczny: dk, ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | pasowanie się |
pasowania się |
| D. | pasowania się |
pasowań się |
| C. | pasowaniu się |
pasowaniom się |
| B. | pasowanie się |
pasowania się |
| N. | pasowaniem się |
pasowaniami się |
| Ms. | pasowaniu się |
pasowaniach się |
| W. | pasowanie się |
pasowania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: pasujący się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | pasujący się |
pasujący się |
pasujący się |
pasujące się |
pasująca się |
| D. | pasującego się |
pasującego się |
pasującego się |
pasującego się |
pasującej się |
| C. | pasującemu się |
pasującemu się |
pasującemu się |
pasującemu się |
pasującej się |
| B. | pasującego się |
pasującego się |
pasujący się |
pasujące się |
pasującą się |
| N. | pasującym się |
pasującym się |
pasującym się |
pasującym się |
pasującą się |
| Ms. | pasującym się |
pasującym się |
pasującym się |
pasującym się |
pasującej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | pasujący się |
pasujący się |
pasujące się |
pasujące się |
| D. | pasujących się |
pasujących się |
pasujących się |
pasujących się |
| C. | pasującym się |
pasującym się |
pasującym się |
pasującym się |
| B. | pasujących się |
pasujących się |
pasujących się |
pasujące się |
| N. | pasującymi się |
pasującymi się |
pasującymi się |
pasującymi się |
| Ms. | pasujących się |
pasujących się |
pasujących się |
pasujących się |
Składnia
| Rzosobowy | + | pasować się | + |
na KOGO
|