UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zapiąć

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł

Pochodzenie

Zob. piąć się

1. koszulę

Definicja

połączyć dwie części czegoś za pomocą określonego rodzaju mechanizmu

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Relacje znaczeniowe

	antonimy:	odpiąć, rozpiąć
	hiperonimy:	połączyć

Połączenia

zapiąć bluzę, kieszeń, kołnierzyk, koszulę, kurtkę, marynarkę, pasek, płaszcz, rozporek, spodnie, stanik; łańcuch, narty, pasy
zapiąć starannie, szczelnie
włożyć i zapiąć

Cytaty

	Szybko zapiąłem kamizelkę i, poprawiwszy krawat, wróciłem do bufetu. źródło: KWSJP: Michał Choromański: Dygresje na temat kaloszy, 1966
	Zapnij pasy, jedziemy poznać go bliżej. źródło: KWSJP: Ewa Pągowska: Mężczyzna XXI wieku, prasa, 2000
	Wyjęła ją delikatnie i podała Jane, która z wyraźną na twarzy czcią zapięła bransoletkę na nadgarstku. źródło: Internet
	Przewodniczący, Witold Szarek, w szarym, zapiętym na ramieniu swetrze, miał wysokie czoło z odgarniętą z niego szopą roztrzęsionych włosów. źródło: KWSJP: Jerzy K. Maciejewski: Luboszyce planują zasiewy, prasa, 1953
	- Kiedy choćbym chciała, to stanik mam na agrafkę zapięty. Nie odepnę sama. źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zapnę	zapniemy
2 os.	zapniesz	zapniecie
3 os.	zapnie	zapną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zapiąłem +(e)m zapiął	zapięłam +(e)m zapięła	zapięłom +(e)m zapięło	zapięliśmy +(e)śmy zapięli	zapięłyśmy +(e)śmy zapięły
2 os.	zapiąłeś +(e)ś zapiął	zapięłaś +(e)ś zapięła	zapięłoś +(e)ś zapięło	zapięliście +(e)ście zapięli	zapięłyście +(e)ście zapięły
3 os.	zapiął	zapięła	zapięło	zapięli	zapięły

bezosobnik: zapięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zapnijmy
2 os.	zapnij	zapnijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zapiąłbym bym zapiął	zapięłabym bym zapięła	zapięłobym bym zapięło	zapięlibyśmy byśmy zapięli	zapięłybyśmy byśmy zapięły
2 os.	zapiąłbyś byś zapiął	zapięłabyś byś zapięła	zapięłobyś byś zapięło	zapięlibyście byście zapięli	zapięłybyście byście zapięły
3 os.	zapiąłby by zapiął	zapięłaby by zapięła	zapięłoby by zapięło	zapięliby by zapięli	zapięłyby by zapięły

bezosobnik: zapięto by

bezokolicznik: zapiąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zapiąwszy

gerundium: zapięcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zapięcie	zapięcia
D.	zapięcia	zapięć
C.	zapięciu	zapięciom
B.	zapięcie	zapięcia
N.	zapięciem	zapięciami
Ms.	zapięciu	zapięciach
W.	zapięcie	zapięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zapięty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zapięty	zapięty	zapięty	zapięte	zapięta
D.	zapiętego	zapiętego	zapiętego	zapiętego	zapiętej
C.	zapiętemu	zapiętemu	zapiętemu	zapiętemu	zapiętej
B.	zapiętego	zapiętego	zapięty	zapięte	zapiętą
N.	zapiętym	zapiętym	zapiętym	zapiętym	zapiętą
Ms.	zapiętym	zapiętym	zapiętym	zapiętym	zapiętej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zapięci	zapięci	zapięte	zapięte
D.	zapiętych	zapiętych	zapiętych	zapiętych
C.	zapiętym	zapiętym	zapiętym	zapiętym
B.	zapiętych	zapiętych	zapiętych	zapięte
N.	zapiętymi	zapiętymi	zapiętymi	zapiętymi
Ms.	zapiętych	zapiętych	zapiętych	zapiętych

odpowiednik aspektowy: zapinać

Składnia

zapiąć

CO + (na CO)

2. suwak

Definicja

połączyć ze sobą części określonego rodzaju mechanizmu, który służy do tworzenia całości składającej się z określonych elementów

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Relacje znaczeniowe

	antonimy:	odpiąć, rozpiąć
	hiperonimy:	połączyć

Połączenia

zapiąć guzik, suwak, zamek

Cytaty

Zamknij okno i zapnij wreszcie ten suwak - powiedział Walter.

źródło: KWSJP: Marcin Wolski: Enklawa.Neomatriarchat.Świnka, 1982

Umyślnie zapiąłem ostatni guzik w kurtce, aby widzieli, że nie zamierzam szukać dowodu osobistego.

źródło: KWSJP: Tadeusz Konwicki: Mała apokalipsa, 1979

Zawiły nawet się wyprostował, nawet na poły dziarsko zapiął sprzączkę pasa.

źródło: KWSJP: Michał Choromański: Dygresje na temat kaloszy, 1966

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zapnę	zapniemy
2 os.	zapniesz	zapniecie
3 os.	zapnie	zapną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zapiąłem +(e)m zapiął	zapięłam +(e)m zapięła	zapięłom +(e)m zapięło	zapięliśmy +(e)śmy zapięli	zapięłyśmy +(e)śmy zapięły
2 os.	zapiąłeś +(e)ś zapiął	zapięłaś +(e)ś zapięła	zapięłoś +(e)ś zapięło	zapięliście +(e)ście zapięli	zapięłyście +(e)ście zapięły
3 os.	zapiął	zapięła	zapięło	zapięli	zapięły

bezosobnik: zapięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zapnijmy
2 os.	zapnij	zapnijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zapiąłbym bym zapiął	zapięłabym bym zapięła	zapięłobym bym zapięło	zapięlibyśmy byśmy zapięli	zapięłybyśmy byśmy zapięły
2 os.	zapiąłbyś byś zapiął	zapięłabyś byś zapięła	zapięłobyś byś zapięło	zapięlibyście byście zapięli	zapięłybyście byście zapięły
3 os.	zapiąłby by zapiął	zapięłaby by zapięła	zapięłoby by zapięło	zapięliby by zapięli	zapięłyby by zapięły

bezosobnik: zapięto by

bezokolicznik: zapiąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zapiąwszy

gerundium: zapięcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zapięcie	zapięcia
D.	zapięcia	zapięć
C.	zapięciu	zapięciom
B.	zapięcie	zapięcia
N.	zapięciem	zapięciami
Ms.	zapięciu	zapięciach
W.	zapięcie	zapięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zapięty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zapięty	zapięty	zapięty	zapięte	zapięta
D.	zapiętego	zapiętego	zapiętego	zapiętego	zapiętej
C.	zapiętemu	zapiętemu	zapiętemu	zapiętemu	zapiętej
B.	zapiętego	zapiętego	zapięty	zapięte	zapiętą
N.	zapiętym	zapiętym	zapiętym	zapiętym	zapiętą
Ms.	zapiętym	zapiętym	zapiętym	zapiętym	zapiętej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zapięci	zapięci	zapięte	zapięte
D.	zapiętych	zapiętych	zapiętych	zapiętych
C.	zapiętym	zapiętym	zapiętym	zapiętym
B.	zapiętych	zapiętych	zapiętych	zapięte
N.	zapiętymi	zapiętymi	zapiętymi	zapiętymi
Ms.	zapiętych	zapiętych	zapiętych	zapiętych

odpowiednik aspektowy: zapinać

Składnia

zapiąć

3. dziecko w foteliku

Definicja

połączyć części ubrania lub mechanizmu przytrzymującego na kimś, kto nie może tego zrobić samodzielnie

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	przypiąć
	antonimy:	odpiąć, rozpiąć

Cytaty

Macie jakieś sposoby, jak skutecznie zapiąć dziecko w foteliku samochodowym?

źródło: NKJP: Internet

Do zapięcia dziecka stosuje się pasy stanowiące wyposażenie auta.

źródło: NKJP: Andrzej Kublik: Gazeta Wyborcza - Samochody, 1993-05-21

Był mocno potłuczony. Spanikowany stał w wodzie po kolana. Musieliśmy zapiąć go w specjalny gorset.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kupisz: Taniec strażaka na linie, Dziennik Łódzki, 2007-06-25

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zapnę	zapniemy
2 os.	zapniesz	zapniecie
3 os.	zapnie	zapną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zapiąłem +(e)m zapiął	zapięłam +(e)m zapięła	zapięłom +(e)m zapięło	zapięliśmy +(e)śmy zapięli	zapięłyśmy +(e)śmy zapięły
2 os.	zapiąłeś +(e)ś zapiął	zapięłaś +(e)ś zapięła	zapięłoś +(e)ś zapięło	zapięliście +(e)ście zapięli	zapięłyście +(e)ście zapięły
3 os.	zapiął	zapięła	zapięło	zapięli	zapięły

bezosobnik: zapięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zapnijmy
2 os.	zapnij	zapnijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zapiąłbym bym zapiął	zapięłabym bym zapięła	zapięłobym bym zapięło	zapięlibyśmy byśmy zapięli	zapięłybyśmy byśmy zapięły
2 os.	zapiąłbyś byś zapiął	zapięłabyś byś zapięła	zapięłobyś byś zapięło	zapięlibyście byście zapięli	zapięłybyście byście zapięły
3 os.	zapiąłby by zapiął	zapięłaby by zapięła	zapięłoby by zapięło	zapięliby by zapięli	zapięłyby by zapięły

bezosobnik: zapięto by

bezokolicznik: zapiąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zapiąwszy

gerundium: zapięcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zapięcie	zapięcia
D.	zapięcia	zapięć
C.	zapięciu	zapięciom
B.	zapięcie	zapięcia
N.	zapięciem	zapięciami
Ms.	zapięciu	zapięciach
W.	zapięcie	zapięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zapięty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zapięty	zapięty	zapięty	zapięte	zapięta
D.	zapiętego	zapiętego	zapiętego	zapiętego	zapiętej
C.	zapiętemu	zapiętemu	zapiętemu	zapiętemu	zapiętej
B.	zapiętego	zapiętego	zapięty	zapięte	zapiętą
N.	zapiętym	zapiętym	zapiętym	zapiętym	zapiętą
Ms.	zapiętym	zapiętym	zapiętym	zapiętym	zapiętej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zapięci	zapięci	zapięte	zapięte
D.	zapiętych	zapiętych	zapiętych	zapiętych
C.	zapiętym	zapiętym	zapiętym	zapiętym
B.	zapiętych	zapiętych	zapiętych	zapięte
N.	zapiętymi	zapiętymi	zapiętymi	zapiętymi
Ms.	zapiętych	zapiętych	zapiętych	zapiętych

odpowiednik aspektowy: zapinać

Składnia

	+	zapiąć	+	KOGO + (w CO)
	+	zapiąć	+	KOGO + (w CZYM)

4. kobietę

Definicja

wulg.

(będąc mężczyzną) odbyć stosunek seksualny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego seksualność

Połączenia

zapiąć dziewczynę, kobietę
zapiąć od tyłu

Cytaty

[...] wkurza mnie bo jak tylko zaczyna się do mnie dobierać to od razu przewraca mnie na brzuch, by mnie zapiąć od tyłu. Ewentualnie jeszcze na jeźdźca lubi; klasycznie dla niego jak za karę.

źródło: Internet: f.kafeteria.pl

Bądźmy szczerzy, co można innego robić w klubie, jak bawić się, tańczyć, a nieco flirtu raczej nie zabija, to jeszcze nie znaczy, że chłopak tylko czekał, by zapiąć dziewczynę na zapleczu czy zgarnąć ją na chatę.

źródło: Internet: wizaz.pl/forum

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zapnę	zapniemy
2 os.	zapniesz	zapniecie
3 os.	zapnie	zapną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zapiąłem +(e)m zapiął	zapięłam +(e)m zapięła	zapięłom +(e)m zapięło	zapięliśmy +(e)śmy zapięli	zapięłyśmy +(e)śmy zapięły
2 os.	zapiąłeś +(e)ś zapiął	zapięłaś +(e)ś zapięła	zapięłoś +(e)ś zapięło	zapięliście +(e)ście zapięli	zapięłyście +(e)ście zapięły
3 os.	zapiął	zapięła	zapięło	zapięli	zapięły

bezosobnik: zapięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zapnijmy
2 os.	zapnij	zapnijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zapiąłbym bym zapiął	zapięłabym bym zapięła	zapięłobym bym zapięło	zapięlibyśmy byśmy zapięli	zapięłybyśmy byśmy zapięły
2 os.	zapiąłbyś byś zapiął	zapięłabyś byś zapięła	zapięłobyś byś zapięło	zapięlibyście byście zapięli	zapięłybyście byście zapięły
3 os.	zapiąłby by zapiął	zapięłaby by zapięła	zapięłoby by zapięło	zapięliby by zapięli	zapięłyby by zapięły

bezosobnik: zapięto by

bezokolicznik: zapiąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zapiąwszy

gerundium: zapięcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zapięcie	zapięcia
D.	zapięcia	zapięć
C.	zapięciu	zapięciom
B.	zapięcie	zapięcia
N.	zapięciem	zapięciami
Ms.	zapięciu	zapięciach
W.	zapięcie	zapięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zapięty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zapięty	zapięty	zapięty	zapięte	zapięta
D.	zapiętego	zapiętego	zapiętego	zapiętego	zapiętej
C.	zapiętemu	zapiętemu	zapiętemu	zapiętemu	zapiętej
B.	zapiętego	zapiętego	zapięty	zapięte	zapiętą
N.	zapiętym	zapiętym	zapiętym	zapiętym	zapiętą
Ms.	zapiętym	zapiętym	zapiętym	zapiętym	zapiętej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zapięci	zapięci	zapięte	zapięte
D.	zapiętych	zapiętych	zapiętych	zapiętych
C.	zapiętym	zapiętym	zapiętym	zapiętym
B.	zapiętych	zapiętych	zapiętych	zapięte
N.	zapiętymi	zapiętymi	zapiętymi	zapiętymi
Ms.	zapiętych	zapiętych	zapiętych	zapiętych

odpowiednik aspektowy: zapinać

Składnia

zapiąć

KOGO

Frazeologizmy

ktoś zapiął coś na ostatni guzik

Data ostatniej modyfikacji: 11.07.2023