UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zapalić się

Chronologizacja

1444, SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zapalę się	zapalimy się
2 os.	zapalisz się	zapalicie się
3 os.	zapali się	zapalą się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zapaliłem się +(e)m się zapalił	zapaliłam się +(e)m się zapaliła	zapaliłom się +(e)m się zapaliło	zapaliliśmy się +(e)śmy się zapalili	zapaliłyśmy się +(e)śmy się zapaliły
2 os.	zapaliłeś się +(e)ś się zapalił	zapaliłaś się +(e)ś się zapaliła	zapaliłoś się +(e)ś się zapaliło	zapaliliście się +(e)ście się zapalili	zapaliłyście się +(e)ście się zapaliły
3 os.	zapalił się	zapaliła się	zapaliło się	zapalili się	zapaliły się

bezosobnik: zapalono się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zapalmy się
2 os.	zapal się	zapalcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zapaliłbym się bym się zapalił	zapaliłabym się bym się zapaliła	zapaliłobym się bym się zapaliło	zapalilibyśmy się byśmy się zapalili	zapaliłybyśmy się byśmy się zapaliły
2 os.	zapaliłbyś się byś się zapalił	zapaliłabyś się byś się zapaliła	zapaliłobyś się byś się zapaliło	zapalilibyście się byście się zapalili	zapaliłybyście się byście się zapaliły
3 os.	zapaliłby się by się zapalił	zapaliłaby się by się zapaliła	zapaliłoby się by się zapaliło	zapaliliby się by się zapalili	zapaliłyby się by się zapaliły

bezosobnik: zapalono by się

bezokolicznik: zapalić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zapaliwszy się

gerundium: zapalenie się

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zapalenie się	zapalenia się
D.	zapalenia się	zapaleń się
C.	zapaleniu się	zapaleniom się
B.	zapalenie się	zapalenia się
N.	zapaleniem się	zapaleniami się
Ms.	zapaleniu się	zapaleniach się
W.	zapalenie się	zapalenia się

Pochodzenie

Zob. palić

1. ogień

Definicja

zacząć się palić

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zagorzeć, zapłonąć

Połączenia

zapalić się płomieniem
zapalić się i zgasnąć

Cytaty

Pewnego czasu zdarzyło się, że zapalił się w gąszczu krzewu ogień [...]

źródło: Studia mediewistyczne 1958 (books.google.pl)

Zapalił się płomień na małym palniku [niebieski] - wcześniej w ogóle się nie palił płomień w tym miejscu.

źródło: Internet: forum.karawaning.pl

2. dom

Definicja

zostać objętym ogniem

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zagorzeć, zapłonąć

Połączenia

mężczyzna; budynek, dach, internat, kościół; autobus, autokar, jacht, pojazd, samochód, samolot, wóz zapalił się; konstrukcja, stodoła, winda; ciężarówka, kolejka, lokomotywa zapaliła się; drzewo; auto zapaliło się; piwnice; okręty zapaliły się
zapalić się na ul. Młyńskiej, na ziemi
zapalić się od bomby, od iskry, od lampki, od ognia, od piecyka, od (uderzenia) pioruna, od pyłu, od świecy, od świeczki, od wybuchu, od zwarcia
zapalić się po starcie, po zderzeniu
zapalić się podczas jazdy, podczas lądowania, podczas lotu
zapalić się w tunelu, w powietrzu; w wyniku uderzenia pioruna, zwarcia...
zapalić się z powodu usterki, wadliwej instalacji elektrycznej
zapalić się nieoczekiwanie
zapalić się i doznać poparzenia; eksplodować i zapalić się, przekoziołkować i zapalić się

Cytaty

	Trzecia zapałka zapaliła się. źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Biały kruk, 1995
	Prawdopodobnie dom zapalił się od zwarcia instalacji elektrycznej. źródło: NKJP: (MIGA), Dziennik Polski, 2000-01-08
	Mężczyzna zapalił się i doznał poparzenia niemalże 100 procent powierzchni ciała. źródło: NKJP: R. Nadaj: Złota rączka - tak mówili o nim sąsiedzi, Tygodnik Ciechanowski, 2008-01-14
	Kontener, który zapalił się od pyłu powstającego podczas szlifowania drewna, miał kilkanaście metrów długości. źródło: NKJP: Zagubiony w wojennej zawierusze, Tygodnik Rybnicki, 2008-11-25
	Wiele wskazuje na to, że pożar wybuchł wewnątrz budynku, a dach zapalił się potem. źródło: NKJP: Płonęły farby i oleje, Gazeta Lubuska, 2005
	W niedzielę, 10 lutego, przy ulicy Bohaterów w Nakle zapaliły się śmieci w pojemniku na odpady. źródło: NKJP: (NZ): Pożar śmieci w Nakle, Nakielski Czas, 2008-02-14

3. świeca

Definicja

zacząć się palić, dając światło

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zagorzeć, zapłonąć

Połączenia

pochodnia zapaliła się

Cytaty

[...] gromnica się nie chce zapalić.

źródło: Marek Sołtysik, Gwałt: Horror moralny,1985 (books.google.pl)

4. lampa

Definicja

zacząć dawać światło

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

CZŁOWIEK I TECHNIKA Energia elektryczność

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zagorzeć, zapłonąć, zaświecić się

Połączenia

dioda, lampka, żarówka zapaliła się; światło zapaliło się; gwiazdy, lampy zapaliły się
zapalić się na niebie
automatycznie, nagle zapalić się
zapalić się i zgasnąć

Cytaty

	Na ul. ks. Kowalskiego i Ogrodowej zostało zamontowane oświetlenie uliczne. Lampy zapalą się jednak dopiero jesienią. źródło: NKJP: (pp): Zaświecą jesienią, Gazeta Goleniowska, 2007-09-05
	[...] pojawiła się sugestia, że pierwsze gwiazdy zapaliły się już 200-300 tys. lat po Wielkim Wybuchu. źródło: NKJP: Przemysław Berg: Świeży blask starych gwiazd, Polityka, 2006-03-25
	Na Kremlu mogą do woli naciskać przełączniki w nadziei, że gdzieś zapali się lampka. Nic z tego: prąd nie przepływa [...]. źródło: NKJP: Jaki był dla Rosji rok 1998?, Gazeta Wyborcza, 1999-01-04
	Nagle zapaliło się światło i rozległo się szczekanie psa doktora Patschkowskiego. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Koniec świata w Breslau, 2003
	Zanim jednak zapali się na niebie pierwsza gwiazdka, w domu i obejściu trwają przygotowania do świąt. źródło: NKJP: Pod jednym dachem, Tygodnik Podhalański, 1996
	Ostatniego dnia lutego latarnie zapalą się dopiero o godz. 17.45. źródło: NKJP: (EC): Latarnie sterowane zegarem astronomicznym, Dziennik Łódzki, 2002-02-20

5. do czegoś

Definicja

nabrać zapału do robienia czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Połączenia

chłopiec, MEN, rząd zapalił się; ciotka, rodzina, żona zapaliła się; uczniowie zapalili się; władze gminne zapaliły się
zapalić się do pracy; do idei, do pomysłu, do projektu, do tematu; do gór, do gry na giełdzie, do handlu, do inwestowania, do jazzu, do nauki, do sportu, do śpiewania
bardzo zapalić się

Cytaty

	Gdy dwa lata temu do gminy w Jabłonnie zgłosili się chętni do dzierżawy położonych nad Wisłą państwowych ugorów, władze gminne zapaliły się do pomysłu. źródło: NKJP: Dorota Pilot: Nie damy ziemi na pola golfowe źródło, Gazeta Wyborcza, 1992-05-12
	Tak kilka lat temu zapalił się do handlu motocyklami Harley Davidson. źródło: NKJP: Adam Grzeszak: Obszarnik, Polityka, 2006-10-07
	Ostatnio zapalono się do koncepcji tworzenia parków rodzinnych, lecz w tegorocznym budżecie program został ograniczony. źródło: NKJP: Święta wojna finansowa, Dziennik Polski, 2001-11-16
	Ja chciałem, żeby zostawił zostawił swój adres i prospekt. Ale żona bardzo zapaliła się do tego pomysłu i od razu zdecydowała się na kupno tego piecyka. źródło: NKJP: K. Kowalski: Federacja Konsumentów przestrzega przed firmami z Oleśnicy, Tygodnik Ciechanowski, 2006-12-21

Składnia

zapalić się

do CZEGO

Frazeologizmy

komuś zapaliła się czerwona lampka
komuś zapaliła się czerwona lampka ostrzegawcza

Data ostatniej modyfikacji: 07.11.2021