UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

pretensja

Chronologizacja

1594, SPXVI

1. wyrzut

Definicja

skierowany pod czyimś adresem wyrzut z powodu postępowania i decyzji, które zgłaszający go uważa za niewłaściwe

Wymowa

[pretensja] lub [pretęsja]

Pochodzenie

Zob. pretensja 3

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

ogromne, słuszne, wieczne, wzajemne pretensje
pretensja do autora, do człowieka, do ludzi, do mediów, do władzy, do żony...
pretensja o pieniądze
pretensje o to, że...
pretensja i żal, pretensje i skargi, pretensje i urazy, pretensje i wymówki
nie mieć cienia pretensji
list, telefony z pretensjami
pełny pretensji
mieć pretensję o coś / do kogoś
mówić, spytać, zapytać z pretensją (w głosie); dzwonić, przyjść / przychodzić z pretensjami

Cytaty

	[...] do ogólnego oburzenia doszła i pretensja, że swoim skandalicznym zachowaniem Karolina zepsuła wszystkim zabawę. źródło: NKJP: Elżbieta Hajnicz: Poza nurtem czasu, 1996
	Zaczęły się wieczne pretensje o brak tego czy owego, wypominanie, wtrącanie się we wszystko. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Wieże z kamienia, 2004
	Dzwonią do nas ludzie z pretensjami, że im zimno. źródło: NKJP: CIENKIE GRZANIE, Gazeta Wyborcza, 1993-10-04
	- Co się stało? Czy coś się stało? - Jeśli masz pretensje o ten bałagan... - Niech sobie leżą te gazety, co mi tam - odrzekł podporucznik Ziemba. źródło: NKJP: Leon Pawlik: Ankara, 1998

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	pretensja	pretensje
D.	pretensji	pretensji	neut
D.	pretensji	pretensyj	char
C.	pretensji	pretensjom
B.	pretensję	pretensje
N.	pretensją	pretensjami
Ms.	pretensji	pretensjach
W.	pretensjo	pretensje

Składnia

	+	pretensja	+	o CO + (do KOGO)
	+	pretensja	+	że ZDANIE

2. fałszywe mniemanie

Definicja

nieuzasadnione przypisywanie sobie jakichś zalet lub bycia kimś albo czymś znaczącym

Wymowa

[pretensja] lub [pretęsja]

Pochodzenie

ang. pretension

z fr. prétention

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

pretensje do wielkości
indywidualista, panna z pretensjami
nie rościć (sobie) pretensji do czegoś

Cytaty

	Miała pretensje do bycia wielką damą, stroiła serdelkowate paluchy w pierścienie z krzykliwymi klejnotami i ciasno sznurowała suknie, wyobrażając sobie, że dzięki temu wygląda powabniej. źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005
	Świadomie rezygnując z jakichkolwiek pretensji artystycznych, zaserwowali widzom zabawne, wakacyjne kino przygodowe dla całej rodziny, zrealizowane z lekkim przymrużeniem oka (bez popadania jednak w parodię). źródło: NKJP: Przemysław Pieniążek: Kroniki O’Connellów, Esensja, 2008.09
	Nie – po prostu autorzy „Życzenia…” nie rościli sobie pretensji do wielkości, mieli świadomość, że ich produkt, jakkolwiek mogący skłonić do refleksji, służy przede wszystkim rozrywce. źródło: NKJP: Piotr Dobry,Życzenie śmierci VI: Monologi waginy, Esensja , 2007-10
	Każdy z bohaterów jest tu indywidualistą z pretensjami, niedocenionym przez świat i zawiedzionym w swoich ambicjach [...]. źródło: NKJP: Aneta Kyzioł: Buszujący w teatrze, Polityka, 2005-05-14
	Była to osoba samotna, zażywna, o parę lat starsza ode mnie, ale z pretensjami; nosiła krótkie i jaskrawe sukienki oraz bardzo się malowała [...]. źródło: NKJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	pretensja	pretensje
D.	pretensji	pretensji	neut
D.	pretensji	pretensyj	char
C.	pretensji	pretensjom
B.	pretensję	pretensje
N.	pretensją	pretensjami
Ms.	pretensji	pretensjach
W.	pretensjo	pretensje

Składnia

pretensja

do CZEGO

3. roszczenie

Definicja

roszczenie zgłaszane przez kogoś do czegoś, co według tej osoby słusznie się jej należy

Wymowa

[pretensja] lub [pretęsja]

Pochodzenie

pol. dawne pretensyja 'roszczenie'

z łac. praetendĕre 'użyć czegoś jako pretekstu, wymówki; udawać'

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny typy terytoriów, podział administracyjny

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

(nie)uzasadnione pretensje; pretensje materialne, terytorialne
pretensje do spadku, do tronu; wobec Ameryki, wobec Austrii, wobec Czechosłowacji...
nie zgłaszać (żadnych) pretensji do czegoś, zrzec się pretensji do czegoś
mieć, wnieść, zgłaszać pretensje
rezygnować z pretensji do czegoś

Cytaty

	Strona polska zaakceptowała włączenie do programu konferencji sprawę odszkodowań, lecz praktycznie przekreśliła żądania litewskie, zastrzegając sobie prawo do wniesienia pretensji z tytułu strat poniesionych wskutek pogwałcenia przez Litwę neutralności w czasie wojny polsko-rosyjskiej [...]. źródło: NKJP: Waldemar Michowicz: Historia dyplomacji polskiej, 1995
	Macedończycy wykreślą też z konstytucji artykuły, które według Greków mówią o macedońskich pretensjach do greckiej prowincji o tej samej nazwie. źródło: NKJP: Piotr Paziński: Skopie bez helleńskich symboli, Gazeta Wyborcza, 1995-09-15
	Jeżeli uznamy obecne granice Polski za nienaruszalne (i nader korzystne), wypada stwierdzić, że Rosja nie zgłasza pod naszym adresem żadnych pretensji terytorialnych [...]. źródło: NKJP: Mieroszewski Juliusz: Finał klasycznej Europy, 1997
	- Na rozprawie była pani Helena - pisał mecenas - i wobec sądu zrzekła się wszelkich pretensji do zachówku, uznając w pełni wolę zmarłej. źródło: NKJP: Maciej Pinkwart: Dziewczyna z Ipanemy, 2003

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	pretensja	pretensje
D.	pretensji	pretensji	neut
D.	pretensji	pretensyj	char
C.	pretensji	pretensjom
B.	pretensję	pretensje
N.	pretensją	pretensjami
Ms.	pretensji	pretensjach
W.	pretensjo	pretensje

Składnia

pretensja

do CZEGO

Data ostatniej modyfikacji: 26.08.2018