UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wypełniać

Chronologizacja

XV w., SStp

Pochodzenie

Zob.  pełnić 

1. naczynie

Definicja

powodować, że coś jest całkowicie pełne

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Połączenia

  • tłumy wypełniają coś
  • wypełniać salę; basen, dół, kubły
  • wypełniać widzami; piaskiem, wodą, śmieciami; farszem

Cytaty

Flak z grubego jelita (jak na salceson) wypełniamy farszem.

źródło: NKJP: xx: Wielki powrót ojca Grande, Express Ilustrowany, 2002-09-06

Gniazda trzmieli są kuliste [...]. We wnętrzu gniazda matka buduje z wosku dużą komorę na nektar i obok kolebkę dla swoich przyszłych dzieci. Kolebkę wypełnia pyłkiem i składa w niej do 15 jaj.

źródło: NKJP: Rozalia Ćwiertnia: Żółty pasek - trzmiel, Gazeta Krakowska, 2004-07-12

Wystawę Picassa - co było do przewidzenia - wypełniają tłumy.

źródło: NKJP: Nostalgia, Gazeta Wyborcza, 1994-05-10

Rynek wypełniają stragany z choinkowymi ozdobami, grzanym winem, smakołykami z miodu i pieczonymi na grillu kasztanami.

źródło: NKJP: Jolanta Szymczyk: Szopki żywe i drewniane, Dziennik Zachodni, 2003-12-20

Te odcinki, które udrożniono, już w tej chwili wypełnia po brzegi woda, która nie ma gdzie odpływać. Jeśli jeszcze trochę popada, woda zacznie wylewać się na pola i jezdnię.

źródło: NKJP: or: Drogowa niedoróbka, Dziennik Łódzki, 2003-10-13

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wypełniam
 wypełniamy
2 os. wypełniasz
 wypełniacie
3 os. wypełnia
 wypełniają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wypełniałem
+(e)m wypełniał
 wypełniałam
+(e)m wypełniała
 wypełniałom
+(e)m wypełniało
 wypełnialiśmy
+(e)śmy wypełniali
 wypełniałyśmy
+(e)śmy wypełniały
2 os. wypełniałeś
+(e)ś wypełniał
 wypełniałaś
+(e)ś wypełniała
 wypełniałoś
+(e)ś wypełniało
 wypełnialiście
+(e)ście wypełniali
 wypełniałyście
+(e)ście wypełniały
3 os. wypełniał
 wypełniała
 wypełniało
 wypełniali
 wypełniały

bezosobnik: wypełniano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę wypełniał
będę wypełniać
 będę wypełniała
będę wypełniać
 będę wypełniało
będę wypełniać
 będziemy wypełniali
będziemy wypełniać
 będziemy wypełniały
będziemy wypełniać
2 os. będziesz wypełniał
będziesz wypełniać
 będziesz wypełniała
będziesz wypełniać
 będziesz wypełniało
będziesz wypełniać
 będziecie wypełniali
będziecie wypełniać
 będziecie wypełniały
będziecie wypełniać
3 os. będzie wypełniał
będzie wypełniać
 będzie wypełniała
będzie wypełniać
 będzie wypełniało
będzie wypełniać
 będą wypełniali
będą wypełniać
 będą wypełniały
będą wypełniać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wypełniajmy
2 os. wypełniaj
 wypełniajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wypełniałbym
bym wypełniał
 wypełniałabym
bym wypełniała
 wypełniałobym
bym wypełniało
 wypełnialibyśmy
byśmy wypełniali
 wypełniałybyśmy
byśmy wypełniały
2 os. wypełniałbyś
byś wypełniał
 wypełniałabyś
byś wypełniała
 wypełniałobyś
byś wypełniało
 wypełnialibyście
byście wypełniali
 wypełniałybyście
byście wypełniały
3 os. wypełniałby
by wypełniał
 wypełniałaby
by wypełniała
 wypełniałoby
by wypełniało
 wypełnialiby
by wypełniali
 wypełniałyby
by wypełniały

bezosobnik: wypełniano by

bezokolicznik: wypełniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wypełniając

gerundium: wypełnianie

imiesłów przymiotnikowy czynny: wypełniający

imiesłów przymiotnikowy bierny: wypełniany

odpowiednik aspektowy: wypełnić

Składnia

Rzżywotny + wypełniać +
CO + KIM/CZYM
bez ograniczeń + wypełniać +
CO

2.a zapachem

Definicja

powodować, że coś jest widzialne, słyszalne lub wyczuwalne na całej przestrzeni

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

  • wypełniać zapachem; blaskiem, światłem; gwarem, muzyką, śpiewem

Cytaty

Zaledwie jeden rozwinięty kwiat wypełnia zapachem całe pomieszczenie, w którym stoi roślina.

źródło: Internet

Wierzono, że grając na swojej fujarce wypełnia czarodziejską muzyką lasy i pastwiska. Jego imię „Pan” oznaczało zarówno „wszystko”, jak i „chleb”.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wypełniam
 wypełniamy
2 os. wypełniasz
 wypełniacie
3 os. wypełnia
 wypełniają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wypełniałem
+(e)m wypełniał
 wypełniałam
+(e)m wypełniała
 wypełniałom
+(e)m wypełniało
 wypełnialiśmy
+(e)śmy wypełniali
 wypełniałyśmy
+(e)śmy wypełniały
2 os. wypełniałeś
+(e)ś wypełniał
 wypełniałaś
+(e)ś wypełniała
 wypełniałoś
+(e)ś wypełniało
 wypełnialiście
+(e)ście wypełniali
 wypełniałyście
+(e)ście wypełniały
3 os. wypełniał
 wypełniała
 wypełniało
 wypełniali
 wypełniały

bezosobnik: wypełniano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę wypełniał
będę wypełniać
 będę wypełniała
będę wypełniać
 będę wypełniało
będę wypełniać
 będziemy wypełniali
będziemy wypełniać
 będziemy wypełniały
będziemy wypełniać
2 os. będziesz wypełniał
będziesz wypełniać
 będziesz wypełniała
będziesz wypełniać
 będziesz wypełniało
będziesz wypełniać
 będziecie wypełniali
będziecie wypełniać
 będziecie wypełniały
będziecie wypełniać
3 os. będzie wypełniał
będzie wypełniać
 będzie wypełniała
będzie wypełniać
 będzie wypełniało
będzie wypełniać
 będą wypełniali
będą wypełniać
 będą wypełniały
będą wypełniać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wypełniajmy
2 os. wypełniaj
 wypełniajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wypełniałbym
bym wypełniał
 wypełniałabym
bym wypełniała
 wypełniałobym
bym wypełniało
 wypełnialibyśmy
byśmy wypełniali
 wypełniałybyśmy
byśmy wypełniały
2 os. wypełniałbyś
byś wypełniał
 wypełniałabyś
byś wypełniała
 wypełniałobyś
byś wypełniało
 wypełnialibyście
byście wypełniali
 wypełniałybyście
byście wypełniały
3 os. wypełniałby
by wypełniał
 wypełniałaby
by wypełniała
 wypełniałoby
by wypełniało
 wypełnialiby
by wypełniali
 wypełniałyby
by wypełniały

bezosobnik: wypełniano by

bezokolicznik: wypełniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wypełniając

gerundium: wypełnianie

imiesłów przymiotnikowy czynny: wypełniający

imiesłów przymiotnikowy bierny: wypełniany

odpowiednik aspektowy: wypełnić

Składnia

bez ograniczeń + wypełniać +
CO + CZYM

2.b zapach

Definicja

stawać się widzialnym, słyszalnym lub wyczuwalnym na całej przestrzeni

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

  • blask, dym, dźwięk, muzyka, świergot, zapach wypełnia coś

Cytaty

Chata nie ma komina ani okien, dym wypełnia poddasze.

źródło: NKJP: Grzegorz Kapla: Nagi znaczy wojownik, Polityka, 2008-04-26

Turystycznym centrum Durmitoru jest Žabljak, niewielkie miasteczko u podnóża gór, ponoć zawdzięczające swoją nazwę niezwykle głośno kumkającym żabom, które upodobały sobie pobliski strumień. Wieczorem ten dźwięk wypełnia całą dolinę.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wypełniam
 wypełniamy
2 os. wypełniasz
 wypełniacie
3 os. wypełnia
 wypełniają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wypełniałem
+(e)m wypełniał
 wypełniałam
+(e)m wypełniała
 wypełniałom
+(e)m wypełniało
 wypełnialiśmy
+(e)śmy wypełniali
 wypełniałyśmy
+(e)śmy wypełniały
2 os. wypełniałeś
+(e)ś wypełniał
 wypełniałaś
+(e)ś wypełniała
 wypełniałoś
+(e)ś wypełniało
 wypełnialiście
+(e)ście wypełniali
 wypełniałyście
+(e)ście wypełniały
3 os. wypełniał
 wypełniała
 wypełniało
 wypełniali
 wypełniały

bezosobnik: wypełniano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę wypełniał
będę wypełniać
 będę wypełniała
będę wypełniać
 będę wypełniało
będę wypełniać
 będziemy wypełniali
będziemy wypełniać
 będziemy wypełniały
będziemy wypełniać
2 os. będziesz wypełniał
będziesz wypełniać
 będziesz wypełniała
będziesz wypełniać
 będziesz wypełniało
będziesz wypełniać
 będziecie wypełniali
będziecie wypełniać
 będziecie wypełniały
będziecie wypełniać
3 os. będzie wypełniał
będzie wypełniać
 będzie wypełniała
będzie wypełniać
 będzie wypełniało
będzie wypełniać
 będą wypełniali
będą wypełniać
 będą wypełniały
będą wypełniać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wypełniajmy
2 os. wypełniaj
 wypełniajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wypełniałbym
bym wypełniał
 wypełniałabym
bym wypełniała
 wypełniałobym
bym wypełniało
 wypełnialibyśmy
byśmy wypełniali
 wypełniałybyśmy
byśmy wypełniały
2 os. wypełniałbyś
byś wypełniał
 wypełniałabyś
byś wypełniała
 wypełniałobyś
byś wypełniało
 wypełnialibyście
byście wypełniali
 wypełniałybyście
byście wypełniały
3 os. wypełniałby
by wypełniał
 wypełniałaby
by wypełniała
 wypełniałoby
by wypełniało
 wypełnialiby
by wypełniali
 wypełniałyby
by wypełniały

bezosobnik: wypełniano by

bezokolicznik: wypełniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wypełniając

gerundium: wypełnianie

imiesłów przymiotnikowy czynny: wypełniający

imiesłów przymiotnikowy bierny: wypełniany

odpowiednik aspektowy: wypełnić

Składnia

Rznieżywotny + wypełniać +
CO

3. szczelinę

Definicja

wkładać coś do otworu, aby go zlikwidować

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Połączenia

  • wypełniać dziurę, szczelinę, ubytki
  • wypełniać kitem, silikonem, zaprawą cementową

Cytaty

[...] stare okna wyrwali [...], nowe przypasowują, klinami mocują, pianką dziury wypełniają.

źródło: NKJP: Marek Kochan: Plac zabaw, 2007

Następnego dnia po przyklejeniu płytek wypełniamy szczeliny nową fugą.

źródło: NKJP: Stare płytki jak nowe, Dziennik Łódzki, 2002-01-15

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wypełniam
 wypełniamy
2 os. wypełniasz
 wypełniacie
3 os. wypełnia
 wypełniają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wypełniałem
+(e)m wypełniał
 wypełniałam
+(e)m wypełniała
 wypełniałom
+(e)m wypełniało
 wypełnialiśmy
+(e)śmy wypełniali
 wypełniałyśmy
+(e)śmy wypełniały
2 os. wypełniałeś
+(e)ś wypełniał
 wypełniałaś
+(e)ś wypełniała
 wypełniałoś
+(e)ś wypełniało
 wypełnialiście
+(e)ście wypełniali
 wypełniałyście
+(e)ście wypełniały
3 os. wypełniał
 wypełniała
 wypełniało
 wypełniali
 wypełniały

bezosobnik: wypełniano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę wypełniał
będę wypełniać
 będę wypełniała
będę wypełniać
 będę wypełniało
będę wypełniać
 będziemy wypełniali
będziemy wypełniać
 będziemy wypełniały
będziemy wypełniać
2 os. będziesz wypełniał
będziesz wypełniać
 będziesz wypełniała
będziesz wypełniać
 będziesz wypełniało
będziesz wypełniać
 będziecie wypełniali
będziecie wypełniać
 będziecie wypełniały
będziecie wypełniać
3 os. będzie wypełniał
będzie wypełniać
 będzie wypełniała
będzie wypełniać
 będzie wypełniało
będzie wypełniać
 będą wypełniali
będą wypełniać
 będą wypełniały
będą wypełniać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wypełniajmy
2 os. wypełniaj
 wypełniajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wypełniałbym
bym wypełniał
 wypełniałabym
bym wypełniała
 wypełniałobym
bym wypełniało
 wypełnialibyśmy
byśmy wypełniali
 wypełniałybyśmy
byśmy wypełniały
2 os. wypełniałbyś
byś wypełniał
 wypełniałabyś
byś wypełniała
 wypełniałobyś
byś wypełniało
 wypełnialibyście
byście wypełniali
 wypełniałybyście
byście wypełniały
3 os. wypełniałby
by wypełniał
 wypełniałaby
by wypełniała
 wypełniałoby
by wypełniało
 wypełnialiby
by wypełniali
 wypełniałyby
by wypełniały

bezosobnik: wypełniano by

bezokolicznik: wypełniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wypełniając

gerundium: wypełnianie

imiesłów przymiotnikowy czynny: wypełniający

imiesłów przymiotnikowy bierny: wypełniany

odpowiednik aspektowy: wypełnić

Składnia

Rzosobowy + wypełniać +
CO + CZYM

4. weekend

Definicja

zajmować czas

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Połączenia

  • wypełniać czas, dzień
  • wypełniać czytaniem, majsterkowaniem, zabawą

Cytaty

Wolny czas wikingowie wypełniali muzyką i grami. Znali szachy oraz inne gry planszowe.

źródło: NKJP: Grabieżcy i handlarze, Dziennik Polski, 1999-11-05

Zwiedzanie, podglądanie przyrody, malowanie i szkicowanie wypełniało dni.

źródło: NKJP: Elżbieta Skirmuntt-Kufel: Malarskie wspomnienia z Antypodów, Dziennik Bałtycki, 2007-06-29

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wypełniam
 wypełniamy
2 os. wypełniasz
 wypełniacie
3 os. wypełnia
 wypełniają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wypełniałem
+(e)m wypełniał
 wypełniałam
+(e)m wypełniała
 wypełniałom
+(e)m wypełniało
 wypełnialiśmy
+(e)śmy wypełniali
 wypełniałyśmy
+(e)śmy wypełniały
2 os. wypełniałeś
+(e)ś wypełniał
 wypełniałaś
+(e)ś wypełniała
 wypełniałoś
+(e)ś wypełniało
 wypełnialiście
+(e)ście wypełniali
 wypełniałyście
+(e)ście wypełniały
3 os. wypełniał
 wypełniała
 wypełniało
 wypełniali
 wypełniały

bezosobnik: wypełniano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę wypełniał
będę wypełniać
 będę wypełniała
będę wypełniać
 będę wypełniało
będę wypełniać
 będziemy wypełniali
będziemy wypełniać
 będziemy wypełniały
będziemy wypełniać
2 os. będziesz wypełniał
będziesz wypełniać
 będziesz wypełniała
będziesz wypełniać
 będziesz wypełniało
będziesz wypełniać
 będziecie wypełniali
będziecie wypełniać
 będziecie wypełniały
będziecie wypełniać
3 os. będzie wypełniał
będzie wypełniać
 będzie wypełniała
będzie wypełniać
 będzie wypełniało
będzie wypełniać
 będą wypełniali
będą wypełniać
 będą wypełniały
będą wypełniać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wypełniajmy
2 os. wypełniaj
 wypełniajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wypełniałbym
bym wypełniał
 wypełniałabym
bym wypełniała
 wypełniałobym
bym wypełniało
 wypełnialibyśmy
byśmy wypełniali
 wypełniałybyśmy
byśmy wypełniały
2 os. wypełniałbyś
byś wypełniał
 wypełniałabyś
byś wypełniała
 wypełniałobyś
byś wypełniało
 wypełnialibyście
byście wypełniali
 wypełniałybyście
byście wypełniały
3 os. wypełniałby
by wypełniał
 wypełniałaby
by wypełniała
 wypełniałoby
by wypełniało
 wypełnialiby
by wypełniali
 wypełniałyby
by wypełniały

bezosobnik: wypełniano by

bezokolicznik: wypełniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wypełniając

gerundium: wypełnianie

imiesłów przymiotnikowy czynny: wypełniający

imiesłów przymiotnikowy bierny: wypełniany

odpowiednik aspektowy: wypełnić

Składnia

Rzosobowy + wypełniać +
CO + CZYM
Rznieżywotny + wypełniać +
(KOMU) + CO

5. lukę

Definicja

likwidować brak

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

  • wypełniać lukę, pustkę

Cytaty

Zarówno w piśmiennictwie polskim, jak i zagranicznym, brak jest całościowych pozycji traktujących o jednolitym rynku finansowym, a zwłaszcza ubezpieczeniowym. Szczególnie dotyczy to analiz o charakterze ekonomicznym. Wydana właśnie pozycja z powodzeniem wypełnia tę lukę.

źródło: NKJP: Jednolity rynek ubezpieczeń UE, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2005-03-22

Przez cały rok na rynku rosną zielone iglaki, które zimą choć częściowo wypełniają pustkę po kolorowych kwiatach zdobiących centrum miejscowości.

źródło: NKJP: Kwiatów nie da się oszukać, Dziennik Polski, 2002-08-07

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wypełniam
 wypełniamy
2 os. wypełniasz
 wypełniacie
3 os. wypełnia
 wypełniają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wypełniałem
+(e)m wypełniał
 wypełniałam
+(e)m wypełniała
 wypełniałom
+(e)m wypełniało
 wypełnialiśmy
+(e)śmy wypełniali
 wypełniałyśmy
+(e)śmy wypełniały
2 os. wypełniałeś
+(e)ś wypełniał
 wypełniałaś
+(e)ś wypełniała
 wypełniałoś
+(e)ś wypełniało
 wypełnialiście
+(e)ście wypełniali
 wypełniałyście
+(e)ście wypełniały
3 os. wypełniał
 wypełniała
 wypełniało
 wypełniali
 wypełniały

bezosobnik: wypełniano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę wypełniał
będę wypełniać
 będę wypełniała
będę wypełniać
 będę wypełniało
będę wypełniać
 będziemy wypełniali
będziemy wypełniać
 będziemy wypełniały
będziemy wypełniać
2 os. będziesz wypełniał
będziesz wypełniać
 będziesz wypełniała
będziesz wypełniać
 będziesz wypełniało
będziesz wypełniać
 będziecie wypełniali
będziecie wypełniać
 będziecie wypełniały
będziecie wypełniać
3 os. będzie wypełniał
będzie wypełniać
 będzie wypełniała
będzie wypełniać
 będzie wypełniało
będzie wypełniać
 będą wypełniali
będą wypełniać
 będą wypełniały
będą wypełniać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wypełniajmy
2 os. wypełniaj
 wypełniajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wypełniałbym
bym wypełniał
 wypełniałabym
bym wypełniała
 wypełniałobym
bym wypełniało
 wypełnialibyśmy
byśmy wypełniali
 wypełniałybyśmy
byśmy wypełniały
2 os. wypełniałbyś
byś wypełniał
 wypełniałabyś
byś wypełniała
 wypełniałobyś
byś wypełniało
 wypełnialibyście
byście wypełniali
 wypełniałybyście
byście wypełniały
3 os. wypełniałby
by wypełniał
 wypełniałaby
by wypełniała
 wypełniałoby
by wypełniało
 wypełnialiby
by wypełniali
 wypełniałyby
by wypełniały

bezosobnik: wypełniano by

bezokolicznik: wypełniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wypełniając

gerundium: wypełnianie

imiesłów przymiotnikowy czynny: wypełniający

imiesłów przymiotnikowy bierny: wypełniany

odpowiednik aspektowy: wypełnić

Składnia

bez ograniczeń + wypełniać +
CO

6. formularz

Definicja

wpisywać dane lub odpowiedzi w puste rubryki

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język pisanie

Połączenia

  • kandydat, pacjent, urzędnik wypełnia coś
  • wypełniać ankietę, dokumenty, formularz, kupon, kwestionariusz
  • wypełniać starannie

Cytaty

Wypełniając formularz rejestracyjny, należy podać prawdziwe dane (nazwisko i adres).

źródło: NKJP: Andrzej Majkowski: Targowiska pyszności, Enter, 2001

Każdy z nowych uczestników wypełnia ankietę na własny temat, która pozwala na stworzenie jego lub jej profilu towarzyskiego i nawiązywanie kontaktów z osobami o podobnych zainteresowaniach.

źródło: NKJP: Krzysztof Gontarek: Spotkania znajomych w Google, Dziennik Internautów, 2004-01-27

Pierwsza rzecz to oczywiście wywiad z pacjentem. [...] Pacjent wypełnia kwestionariusz, odpowiada na pytanie o skalę natężenia bólu.

źródło: NKJP: Monika Krężel: Ból też jest chorobą, Dziennik Zachodni, 2007-12-29

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wypełniam
 wypełniamy
2 os. wypełniasz
 wypełniacie
3 os. wypełnia
 wypełniają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wypełniałem
+(e)m wypełniał
 wypełniałam
+(e)m wypełniała
 wypełniałom
+(e)m wypełniało
 wypełnialiśmy
+(e)śmy wypełniali
 wypełniałyśmy
+(e)śmy wypełniały
2 os. wypełniałeś
+(e)ś wypełniał
 wypełniałaś
+(e)ś wypełniała
 wypełniałoś
+(e)ś wypełniało
 wypełnialiście
+(e)ście wypełniali
 wypełniałyście
+(e)ście wypełniały
3 os. wypełniał
 wypełniała
 wypełniało
 wypełniali
 wypełniały

bezosobnik: wypełniano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę wypełniał
będę wypełniać
 będę wypełniała
będę wypełniać
 będę wypełniało
będę wypełniać
 będziemy wypełniali
będziemy wypełniać
 będziemy wypełniały
będziemy wypełniać
2 os. będziesz wypełniał
będziesz wypełniać
 będziesz wypełniała
będziesz wypełniać
 będziesz wypełniało
będziesz wypełniać
 będziecie wypełniali
będziecie wypełniać
 będziecie wypełniały
będziecie wypełniać
3 os. będzie wypełniał
będzie wypełniać
 będzie wypełniała
będzie wypełniać
 będzie wypełniało
będzie wypełniać
 będą wypełniali
będą wypełniać
 będą wypełniały
będą wypełniać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wypełniajmy
2 os. wypełniaj
 wypełniajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wypełniałbym
bym wypełniał
 wypełniałabym
bym wypełniała
 wypełniałobym
bym wypełniało
 wypełnialibyśmy
byśmy wypełniali
 wypełniałybyśmy
byśmy wypełniały
2 os. wypełniałbyś
byś wypełniał
 wypełniałabyś
byś wypełniała
 wypełniałobyś
byś wypełniało
 wypełnialibyście
byście wypełniali
 wypełniałybyście
byście wypełniały
3 os. wypełniałby
by wypełniał
 wypełniałaby
by wypełniała
 wypełniałoby
by wypełniało
 wypełnialiby
by wypełniali
 wypełniałyby
by wypełniały

bezosobnik: wypełniano by

bezokolicznik: wypełniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wypełniając

gerundium: wypełnianie

imiesłów przymiotnikowy czynny: wypełniający

imiesłów przymiotnikowy bierny: wypełniany

odpowiednik aspektowy: wypełnić

Składnia

Rzosobowy + wypełniać +
CO

7. obowiązek

Definicja

wykonywać czynności wynikające z jakiegoś obowiązku

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

Połączenia

  • wypełniać misję, obowiązek, polecenie, rozkaz, zadanie, zobowiązanie
  • wypełniać dobrze, należycie, sumiennie

Cytaty

Postawiono przed nimi zadania, których nigdy wcześniej nie wypełniali.

źródło: NKJP: Anna Dziewit, Agnieszka Drotkiewicz: Teoria trutnia i inne, 2009

Chcemy wypełniać nasze obowiązki, wynikające z odpowiednich przepisów, ale prosimy o stworzenie nam takiej szansy, [...] do pana obowiązków należy zapewnienie środków na ten cel.

źródło: NKJP: Sprawozdanie z 61. posiedzenia Senatu RP część 2

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wypełniam
 wypełniamy
2 os. wypełniasz
 wypełniacie
3 os. wypełnia
 wypełniają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wypełniałem
+(e)m wypełniał
 wypełniałam
+(e)m wypełniała
 wypełniałom
+(e)m wypełniało
 wypełnialiśmy
+(e)śmy wypełniali
 wypełniałyśmy
+(e)śmy wypełniały
2 os. wypełniałeś
+(e)ś wypełniał
 wypełniałaś
+(e)ś wypełniała
 wypełniałoś
+(e)ś wypełniało
 wypełnialiście
+(e)ście wypełniali
 wypełniałyście
+(e)ście wypełniały
3 os. wypełniał
 wypełniała
 wypełniało
 wypełniali
 wypełniały

bezosobnik: wypełniano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę wypełniał
będę wypełniać
 będę wypełniała
będę wypełniać
 będę wypełniało
będę wypełniać
 będziemy wypełniali
będziemy wypełniać
 będziemy wypełniały
będziemy wypełniać
2 os. będziesz wypełniał
będziesz wypełniać
 będziesz wypełniała
będziesz wypełniać
 będziesz wypełniało
będziesz wypełniać
 będziecie wypełniali
będziecie wypełniać
 będziecie wypełniały
będziecie wypełniać
3 os. będzie wypełniał
będzie wypełniać
 będzie wypełniała
będzie wypełniać
 będzie wypełniało
będzie wypełniać
 będą wypełniali
będą wypełniać
 będą wypełniały
będą wypełniać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wypełniajmy
2 os. wypełniaj
 wypełniajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wypełniałbym
bym wypełniał
 wypełniałabym
bym wypełniała
 wypełniałobym
bym wypełniało
 wypełnialibyśmy
byśmy wypełniali
 wypełniałybyśmy
byśmy wypełniały
2 os. wypełniałbyś
byś wypełniał
 wypełniałabyś
byś wypełniała
 wypełniałobyś
byś wypełniało
 wypełnialibyście
byście wypełniali
 wypełniałybyście
byście wypełniały
3 os. wypełniałby
by wypełniał
 wypełniałaby
by wypełniała
 wypełniałoby
by wypełniało
 wypełnialiby
by wypełniali
 wypełniałyby
by wypełniały

bezosobnik: wypełniano by

bezokolicznik: wypełniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wypełniając

gerundium: wypełnianie

imiesłów przymiotnikowy czynny: wypełniający

imiesłów przymiotnikowy bierny: wypełniany

odpowiednik aspektowy: wypełnić

Składnia

Rzosobowy + wypełniać +
CO

8.a lękiem

Definicja

powodować, że ktoś intensywnie doznaje jakichś uczuć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie

Połączenia

  • wypełniać duszę, serce
  • wypełniać dumą, lękiem, nadzieją, radością

Cytaty

Otwarte ku nam dłonie, niedbale rzucone na księgę, zdają się mówić, że studia przynoszą wiedzę, która wypełnia człowieka radością i obdarza wewnętrznym spokojem.

źródło: NKJP: Ryszard Przybylski: Uśmiech Demokryta, 2009

[...] stojąc w tłumie czułem, jak w jedności z tymi wszystkimi ludźmi dokoła wzbiera we mnie obudzona siła, jak radosne uczucie wolności wypełnia moją duszę.

źródło: NKJP: Witold Zalewski: Pożegnanie twierdzy, 2000

Kiedy odkrył, że szczęście i miłość wypełniają jego serce, zaczął szukać sposobu dzielenia się tą radością.

źródło: NKJP: Joanna Kardasz: Ludzie jak bańki mydlane, Gazeta Poznańska, 2002-02-15

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wypełniam
 wypełniamy
2 os. wypełniasz
 wypełniacie
3 os. wypełnia
 wypełniają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wypełniałem
+(e)m wypełniał
 wypełniałam
+(e)m wypełniała
 wypełniałom
+(e)m wypełniało
 wypełnialiśmy
+(e)śmy wypełniali
 wypełniałyśmy
+(e)śmy wypełniały
2 os. wypełniałeś
+(e)ś wypełniał
 wypełniałaś
+(e)ś wypełniała
 wypełniałoś
+(e)ś wypełniało
 wypełnialiście
+(e)ście wypełniali
 wypełniałyście
+(e)ście wypełniały
3 os. wypełniał
 wypełniała
 wypełniało
 wypełniali
 wypełniały

bezosobnik: wypełniano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę wypełniał
będę wypełniać
 będę wypełniała
będę wypełniać
 będę wypełniało
będę wypełniać
 będziemy wypełniali
będziemy wypełniać
 będziemy wypełniały
będziemy wypełniać
2 os. będziesz wypełniał
będziesz wypełniać
 będziesz wypełniała
będziesz wypełniać
 będziesz wypełniało
będziesz wypełniać
 będziecie wypełniali
będziecie wypełniać
 będziecie wypełniały
będziecie wypełniać
3 os. będzie wypełniał
będzie wypełniać
 będzie wypełniała
będzie wypełniać
 będzie wypełniało
będzie wypełniać
 będą wypełniali
będą wypełniać
 będą wypełniały
będą wypełniać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wypełniajmy
2 os. wypełniaj
 wypełniajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wypełniałbym
bym wypełniał
 wypełniałabym
bym wypełniała
 wypełniałobym
bym wypełniało
 wypełnialibyśmy
byśmy wypełniali
 wypełniałybyśmy
byśmy wypełniały
2 os. wypełniałbyś
byś wypełniał
 wypełniałabyś
byś wypełniała
 wypełniałobyś
byś wypełniało
 wypełnialibyście
byście wypełniali
 wypełniałybyście
byście wypełniały
3 os. wypełniałby
by wypełniał
 wypełniałaby
by wypełniała
 wypełniałoby
by wypełniało
 wypełnialiby
by wypełniali
 wypełniałyby
by wypełniały

bezosobnik: wypełniano by

bezokolicznik: wypełniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wypełniając

gerundium: wypełnianie

imiesłów przymiotnikowy czynny: wypełniający

imiesłów przymiotnikowy bierny: wypełniany

odpowiednik aspektowy: wypełnić

Składnia

Rznieżywotny + wypełniać +
KOGO/CO + CZYM

8.b lęk

Definicja

stawać się intensywnie odczuwanym przez człowieka

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka

Połączenia

  • miłość, radość, żal wypełnia kogoś/coś
  • wypełniać czyjąś duszę, czyjeś serce

Cytaty

Wielki sukces! Irenę wypełniało szczęście, Darka rozpierała duma.

źródło: NKJP: Daniel Odija: Kronika umarłych, 2010

I w czasie, gdy Mietek przecierał dalej bezradnie swoje szkła, wypełniać mnie zaczęła gorycz krzywdy, bezsilna żałość człowieka, któremu rabują najdroższe pamiątki w chwili, gdy odszedł od nich i nie może się już upomnieć.

źródło: NKJP: Jan Józef Szczepański: Polska jesień, 1955

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wypełniam
 wypełniamy
2 os. wypełniasz
 wypełniacie
3 os. wypełnia
 wypełniają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wypełniałem
+(e)m wypełniał
 wypełniałam
+(e)m wypełniała
 wypełniałom
+(e)m wypełniało
 wypełnialiśmy
+(e)śmy wypełniali
 wypełniałyśmy
+(e)śmy wypełniały
2 os. wypełniałeś
+(e)ś wypełniał
 wypełniałaś
+(e)ś wypełniała
 wypełniałoś
+(e)ś wypełniało
 wypełnialiście
+(e)ście wypełniali
 wypełniałyście
+(e)ście wypełniały
3 os. wypełniał
 wypełniała
 wypełniało
 wypełniali
 wypełniały

bezosobnik: wypełniano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę wypełniał
będę wypełniać
 będę wypełniała
będę wypełniać
 będę wypełniało
będę wypełniać
 będziemy wypełniali
będziemy wypełniać
 będziemy wypełniały
będziemy wypełniać
2 os. będziesz wypełniał
będziesz wypełniać
 będziesz wypełniała
będziesz wypełniać
 będziesz wypełniało
będziesz wypełniać
 będziecie wypełniali
będziecie wypełniać
 będziecie wypełniały
będziecie wypełniać
3 os. będzie wypełniał
będzie wypełniać
 będzie wypełniała
będzie wypełniać
 będzie wypełniało
będzie wypełniać
 będą wypełniali
będą wypełniać
 będą wypełniały
będą wypełniać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wypełniajmy
2 os. wypełniaj
 wypełniajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wypełniałbym
bym wypełniał
 wypełniałabym
bym wypełniała
 wypełniałobym
bym wypełniało
 wypełnialibyśmy
byśmy wypełniali
 wypełniałybyśmy
byśmy wypełniały
2 os. wypełniałbyś
byś wypełniał
 wypełniałabyś
byś wypełniała
 wypełniałobyś
byś wypełniało
 wypełnialibyście
byście wypełniali
 wypełniałybyście
byście wypełniały
3 os. wypełniałby
by wypełniał
 wypełniałaby
by wypełniała
 wypełniałoby
by wypełniało
 wypełnialiby
by wypełniali
 wypełniałyby
by wypełniały

bezosobnik: wypełniano by

bezokolicznik: wypełniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wypełniając

gerundium: wypełnianie

imiesłów przymiotnikowy czynny: wypełniający

imiesłów przymiotnikowy bierny: wypełniany

odpowiednik aspektowy: wypełnić

Składnia

Rznieżywotny + wypełniać +
KOGO/CO
Data ostatniej modyfikacji: 03.07.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN