Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *ědati
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | jeść I |
Połączenia
- jadać jajka, mięso, nabiał, parówki, owoce, ryby, ryż, sery, słodycze, szynkę, warzywa, wątróbkę, wędliny, wieprzowinę, wołowinę..., ziemniaki, zupy; kolację, obiad, śniadanie; posiłki, jakieś potrawy, produkty
- jadać coś nożem i widelcem; ileś razy dziennie, ileś razy w tygodniu
- jadać poza domem
- jadać przy stole
- jadać na mieście; na talerzykach, na porcelanie
- jadać w barze, w domu, w lokalu, w restauracji, w stołówce, w zajeździe
- jadać z miski, z talerza
- jadać codziennie, często, regularnie, rzadko, na co dzień; dietetycznie, dobrze, dużo, mało, niewiele, nieźle, skromnie, tłusto, zdrowo; bez opamiętania, jak należy, na surowo
- jadać jak człowiek
- lubić, móc, przestać jadać; należy jadać coś
- jadać i pijać, jadać i rozmawiać; ubierać się i jadać
Cytaty
|
W Wietnamie zdarzało mi się jadać psy. źródło: KWSJP: Piotr Krzyżanowski: Małżeństwo pod ryżową wódkę, 1998, prasa |
|
|
Wiewiórkom zarastają zęby, jeśli nie jadają orzechów. źródło: KWSJP: Marek Hłasko: Ósmy dzień tygodnia, 1956 |
|
|
Przeciętna rodzina rzadko jada w restauracji. źródło: KWSJP: W. B.: Chcemy być dobrymi gospodyniami, 1956, prasa |
|
|
Zaprowadzono mnie do pokoju gościnnego, gdzie na moje pytanie, kiedy kolacja, usłyszałem dziwną odpowiedź Leona: - Kiedy zechcesz. Nie jadamy już wspólnie. źródło: KWSJP: Tadeusz Hołuj: Raj, 1972 |
|
|
Zaczęło się im dobrze powodzić - jadali po miejsku, smacznie, tłusto i z mięsem. źródło: KWSJP: Wacław Gołembowicz: Wędrowiec, 1963 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
jadam |
jadamy |
|||
| 2 os. |
jadasz |
jadacie |
|||
| 3 os. |
jada |
jadają |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
jadałem +(e)m jadał |
jadałam +(e)m jadała |
jadałom +(e)m jadało |
jadaliśmy +(e)śmy jadali |
jadałyśmy +(e)śmy jadały |
| 2 os. |
jadałeś +(e)ś jadał |
jadałaś +(e)ś jadała |
jadałoś +(e)ś jadało |
jadaliście +(e)ście jadali |
jadałyście +(e)ście jadały |
| 3 os. |
jadał |
jadała |
jadało |
jadali |
jadały |
bezosobnik: jadano
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę jadał będę jadać |
będę jadała będę jadać |
będę jadało będę jadać |
będziemy jadali będziemy jadać |
będziemy jadały będziemy jadać |
| 2 os. |
będziesz jadał będziesz jadać |
będziesz jadała będziesz jadać |
będziesz jadało będziesz jadać |
będziecie jadali będziecie jadać |
będziecie jadały będziecie jadać |
| 3 os. |
będzie jadał będzie jadać |
będzie jadała będzie jadać |
będzie jadało będzie jadać |
będą jadali będą jadać |
będą jadały będą jadać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
jadajmy |
|
| 2 os. |
jadaj |
jadajcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
jadałbym bym jadał |
jadałabym bym jadała |
jadałobym bym jadało |
jadalibyśmy byśmy jadali |
jadałybyśmy byśmy jadały |
| 2 os. |
jadałbyś byś jadał |
jadałabyś byś jadała |
jadałobyś byś jadało |
jadalibyście byście jadali |
jadałybyście byście jadały |
| 3 os. |
jadałby by jadał |
jadałaby by jadała |
jadałoby by jadało |
jadaliby by jadali |
jadałyby by jadały |
bezosobnik: jadano by
bezokolicznik: jadać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
jadając
gerundium: jadanie
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | jadanie |
jadania |
| D. | jadania |
jadań |
| C. | jadaniu |
jadaniom |
| B. | jadanie |
jadania |
| N. | jadaniem |
jadaniami |
| Ms. | jadaniu |
jadaniach |
| W. | jadanie |
jadania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: jadający
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | jadający |
jadający |
jadający |
jadające |
jadająca |
| D. | jadającego |
jadającego |
jadającego |
jadającego |
jadającej |
| C. | jadającemu |
jadającemu |
jadającemu |
jadającemu |
jadającej |
| B. | jadającego |
jadającego |
jadający |
jadające |
jadającą |
| N. | jadającym |
jadającym |
jadającym |
jadającym |
jadającą |
| Ms. | jadającym |
jadającym |
jadającym |
jadającym |
jadającej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | jadający |
jadający |
jadające |
jadające |
| D. | jadających |
jadających |
jadających |
jadających |
| C. | jadającym |
jadającym |
jadającym |
jadającym |
| B. | jadających |
jadających |
jadających |
jadające |
| N. | jadającymi |
jadającymi |
jadającymi |
jadającymi |
| Ms. | jadających |
jadających |
jadających |
jadających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: jadany
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | jadany |
jadany |
jadany |
jadane |
jadana |
| D. | jadanego |
jadanego |
jadanego |
jadanego |
jadanej |
| C. | jadanemu |
jadanemu |
jadanemu |
jadanemu |
jadanej |
| B. | jadanego |
jadanego |
jadany |
jadane |
jadaną |
| N. | jadanym |
jadanym |
jadanym |
jadanym |
jadaną |
| Ms. | jadanym |
jadanym |
jadanym |
jadanym |
jadanej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | jadani |
jadani |
jadane |
jadane |
| D. | jadanych |
jadanych |
jadanych |
jadanych |
| C. | jadanym |
jadanym |
jadanym |
jadanym |
| B. | jadanych |
jadanych |
jadanych |
jadane |
| N. | jadanymi |
jadanymi |
jadanymi |
jadanymi |
| Ms. | jadanych |
jadanych |
jadanych |
jadanych |
Składnia
| Rzżywotny | + | jadać | + |
CO +
(CZYM)
|
| Rzżywotny | + | jadać | + |
JAK
|
| Rzosobowy | + | jadać | + |
GDZIE
|