UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wyswobodzić

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyswobodzę
 wyswobodzimy
2 os. wyswobodzisz
 wyswobodzicie
3 os. wyswobodzi
 wyswobodzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyswobodziłem
+(e)m wyswobodził
 wyswobodziłam
+(e)m wyswobodziła
 wyswobodziłom
+(e)m wyswobodziło
 wyswobodziliśmy
+(e)śmy wyswobodzili
 wyswobodziłyśmy
+(e)śmy wyswobodziły
2 os. wyswobodziłeś
+(e)ś wyswobodził
 wyswobodziłaś
+(e)ś wyswobodziła
 wyswobodziłoś
+(e)ś wyswobodziło
 wyswobodziliście
+(e)ście wyswobodzili
 wyswobodziłyście
+(e)ście wyswobodziły
3 os. wyswobodził
 wyswobodziła
 wyswobodziło
 wyswobodzili
 wyswobodziły

bezosobnik: wyswobodzono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wyswobodźmy
wyswobódźmy
2 os. wyswobodź
wyswobódź
 wyswobodźcie
wyswobódźcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wyswobodziłbym
bym wyswobodził
 wyswobodziłabym
bym wyswobodziła
 wyswobodziłobym
bym wyswobodziło
 wyswobodzilibyśmy
byśmy wyswobodzili
 wyswobodziłybyśmy
byśmy wyswobodziły
2 os. wyswobodziłbyś
byś wyswobodził
 wyswobodziłabyś
byś wyswobodziła
 wyswobodziłobyś
byś wyswobodziło
 wyswobodzilibyście
byście wyswobodzili
 wyswobodziłybyście
byście wyswobodziły
3 os. wyswobodziłby
by wyswobodził
 wyswobodziłaby
by wyswobodziła
 wyswobodziłoby
by wyswobodziło
 wyswobodziliby
by wyswobodzili
 wyswobodziłyby
by wyswobodziły

bezosobnik: wyswobodzono by

bezokolicznik: wyswobodzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

wyswobodziwszy

gerundium: wyswobodzenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: wyswobodzony

odpowiedniki aspektowe: wyswobadzać , wyswabadzać

Pochodzenie

Zob.  swoboda 

1. więźniów

Definicja

książk. 
przywrócić wolność określonej grupie ludzi bądź na określonym obszarze

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa więzienie i kara

Relacje znaczeniowe

synonimy:  oswobodzić, uwolnić

Cytaty

- Kiedy wyswobodzono Polskę, Piłsudski obsadził wschodnią granicę osadnikami, swoimi żołnierzami.

źródło: NKJP: Piotr Lipiński: Pociąg przyjaźni do Lenino, Gazeta Wyborcza, 1998-11-13

Prezydent [...] będzie uczestniczył w obchodach 90. rocznicy wyswobodzenia Krakowa spod władzy zaborczej.

źródło: NKJP: M. Satała: Prezydent będzie spał w Sheratonie, Gazeta Krakowska, 2008-10-29

W kwietniu, gdy do obozu zbliżyła się armia amerykańska, więźniów prowadzono na wschód. Zostali wyswobodzeni przez wojska radzieckie.

źródło: NKJP: Internet

Zwycięska Armia Czerwona i Wojska Polskie rozbili i rozgromili Niemców na naszej ziemi, a nas wyswobodzili od hitlerowskiej tyranii.

źródło: NKJP: Internet

[...] popierał wszystkie instytucje mające na celu odrodzenie narodowe i wyswobodzenie z niewoli.

źródło: NKJP: Koleje losu aptekarza z Krążka, Bolesławskie Zeszyty Historyczne, 1997

Składnia

bez ograniczeń + wyswobodzić +
KOGO/CO + od KOGO/CZEGO | spod CZEGO | z CZEGO

2. ręce

Definicja

książk. 
usunąć coś, co uniemożliwia komuś lub czemuś swobodny ruch

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:  oswobodzić, uwolnić

Cytaty

Wyswobodziłem ostrożnie rękę z jego dłoni i przesiadłem się na swoje łóżko.

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Kamień na kamieniu, 2008

Po jakimś czasie skrępowana kobieta wyswobodziła siebie i męża.

źródło: NKJP: BZ: Napad w Ostrowsku, Tygodnik Podhalański nr 14, 1997

Kierowcy, 32-letniemu tarnowianinowi cudem udało się wyswobodzić z tonącego samochodu.

źródło: NKJP: (PACH): Jelcz w Dunajcu, Gazeta Krakowska, 2005-08-05

Tymczasem Ryszard zdołał wyswobodzić ręce z pęt i szybko skoczył do drzwi.

źródło: NKJP: S.Żagiel: Garnizon rotmistrza Kostrzewskiego, Tygodnik Ciechanowski, 2006-10-31

Raptem moja noga uwięzła w korzeniu. Schyliłam się, by ją wyswobodzić i poczułam na sobie czyjeś przeszywające spojrzenie.

źródło: NKJP: Beata Ostrowicka: Kraina kolorów: księga intryg, 1999

Składnia

bez ograniczeń + wyswobodzić +
KOGO/CO + (z CZEGO)

3. z lęków

Definicja

książk. 
uczynić wolnym od jakichś negatywnych uczuć, zjawisk lub obowiązków

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  oswobodzić, wyzwolić

Cytaty

A tylko właściwa edukacja może wyswobodzić zniewolone umysły Polaków wychowanych w czasach totalitaryzmów.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 04.11.1998

Przez wyzwolenie rozumie on działanie, którego celem jest wyswobodzenie człowieka od grzechu i zależności, która wynika z grzechu.

źródło: NKJP: Internet

Na świecie działa kilkadziesiąt szkół psychoterapeutycznych, mających podobne cele: przyjrzenie się relacjom pacjenta z otoczeniem, wyswobodzenie go z lęku i pomoc w znalezieniu wewnętrznej harmonii.

źródło: NKJP: (mei): Gdy boli dusza..., Gazeta Krakowska, 2005-07-18

Oczekujemy, że z dniem 1 stycznia 1999 r. ten bardzo ważny dział naszej gospodarki będzie wyswobodzony z mechanizmów biurokratycznych i administracyjnych, a poddany mechanizmom rynkowym [...].

źródło: NKJP: Uwolniona energetyka, Dziennik Polski, 1998-07-31

Składnia

bez ograniczeń + wyswobodzić +
(od CZEGO | z CZEGO)
Data ostatniej modyfikacji: 29.11.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN