Chronologizacja
Pochodzenie
Rzeczownik abstrakcyjny z przyrostkiem -ość od dawnego opatrzny ( st.pol. też opatrny) 'oględny, ostrożny, roztropny, przezorny, przewidujący, zapobiegliwy; opatrzony, zabezpieczony, zaopatrzony', będącego przymiotnikiem odczasownikowym od opatrzyć 'zadbać, zatroszczyć się o kogoś; zapobiec, obejrzeć, spostrzec; sprawić, obmyślić, załatwić'; zob. patrzeć
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół wyznania: zasady i prawdy wiary
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | Bóg, Najwyższy, niebiosa, niebo, Stworzyciel, Stwórca, Wiekuisty, Wszechmocny |
Połączenia
- cud, dar, drogi, dzieło; działanie, interwencja, wyroki, zrządzenie; łaska, narzędzie; opieka, pomoc; dłoń, ręka; rola, wola; znak Opatrzności
- wiara w Opatrzność
- Opatrzność czuwa nad kimś, pomaga, pozwoliła komuś coś robić, sprawi coś, uchroniła kogoś przed czymś, zesłała /zsyła komuś kogoś
- być wdzięcznym, dziękować, podziękować Opatrzności
- liczyć, zdać się na Opatrzność; wierzyć w Opatrzność
Cytaty
|
[...]powołanie przez konklawe na papieża właśnie jego, stosunkowo mało znanego purpurata z „dalekiego kraju”, jak sam powiedział, zwracając się bezpośrednio po wyborze do tłumów zgromadzonych na placu św. Piotra, było dziełem Opatrzności, która powierzyła mu tę misję. źródło: NKJP: Zdzisław Morawski: Watykan bez tajemnic, 1997 |
|
|
Wychodząc z założenia, że światem rządzi Opatrzność pisarze chrześcijańscy dowodzili, że najazdy barbarzyńców były początkowo ostrzeżeniem, a gdy to nie poskutkowało - stały się karą za grzechy. źródło: NKJP: Waldemar Ceran: Historia i bibliografia rozumowan bizantynologii polskiej (1800-1998), 1999 |
|
|
Na kilka dni przed wymarszem z Krakowa pod Wiedeń, król z małżonką Marią Kazimierą uczestniczył w uroczystościach kościelnych, mających na celu uproszenie szczególnej łaski Opatrzności dla siebie, syna Jakuba i swych wojsk. źródło: NKJP: Michał Rożek: Symbolika i magia Krakowa, 2000 |
|
|
W plagach spadających z niebios dostrzegano naturalną konsekwencję ludzkiego działania i zaniechania. Wszystko to wynikało z zakorzenionego od średniowiecza interwencyjnego pojmowania roli Opatrzności, mającej moc karania i nagradzania. źródło: NKJP: Dwa trzęsienia ziemi, Dziennik Polski - Pejzaż, 2001-06-02 |
|
|
Otrzymanie nagrody zbiegło się z rozpoczęciem działalności otwartego ponownie domu rekolekcyjnego w Częstochowie. Był to dla mnie znak Opatrzności, że rekolekcje ignacjańskie są w Polsce potrzebne. źródło: NKJP: Jan Paulas, Cezary Sękalski: Oni nas stworzyli, 2002 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | Opatrzność |
Opatrzności |
|
| D. | Opatrzności |
Opatrzności |
|
| C. | Opatrzności |
Opatrznościom |
|
| B. | Opatrzność |
Opatrzności |
|
| N. | Opatrznością |
Opatrznościami |
|
| Ms. | Opatrzności |
Opatrznościach |
|
| W. | Opatrzności |
Opatrzności |
Inne uwagi
Zwykle lp