Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
wyrzeknę się kwestion. wyrzekę się |
wyrzekniemy się kwestion. wyrzeczemy się |
|||
| 2 os. |
wyrzekniesz się kwestion. wyrzeczesz się |
wyrzekniecie się kwestion. wyrzeczecie się |
|||
| 3 os. |
wyrzeknie się kwestion. wyrzecze się |
wyrzekną się kwestion. wyrzeką się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wyrzekłem się +(e)m się wyrzekł |
wyrzekłam się +(e)m się wyrzekła |
wyrzekłom się +(e)m się wyrzekło |
wyrzekliśmy się +(e)śmy się wyrzekli |
wyrzekłyśmy się +(e)śmy się wyrzekły |
| 2 os. |
wyrzekłeś się +(e)ś się wyrzekł |
wyrzekłaś się +(e)ś się wyrzekła |
wyrzekłoś się +(e)ś się wyrzekło |
wyrzekliście się +(e)ście się wyrzekli |
wyrzekłyście się +(e)ście się wyrzekły |
| 3 os. |
wyrzekł się |
wyrzekła się |
wyrzekło się |
wyrzekli się |
wyrzekły się |
bezosobnik: wyrzeknięto się
kwestion. wyrzeczono się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
wyrzeknijmy się kwestion. wyrzeczmy się |
|
| 2 os. |
wyrzeknij się kwestion. wyrzecz się |
wyrzeknijcie się kwestion. wyrzeczcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wyrzekłbym się bym się wyrzekł |
wyrzekłabym się bym się wyrzekła |
wyrzekłobym się bym się wyrzekło |
wyrzeklibyśmy się byśmy się wyrzekli |
wyrzekłybyśmy się byśmy się wyrzekły |
| 2 os. |
wyrzekłbyś się byś się wyrzekł |
wyrzekłabyś się byś się wyrzekła |
wyrzekłobyś się byś się wyrzekło |
wyrzeklibyście się byście się wyrzekli |
wyrzekłybyście się byście się wyrzekły |
| 3 os. |
wyrzekłby się by się wyrzekł |
wyrzekłaby się by się wyrzekła |
wyrzekłoby się by się wyrzekło |
wyrzekliby się by się wyrzekli |
wyrzekłyby się by się wyrzekły |
bezosobnik: wyrzeknięto by się
kwestion. wyrzeczono by się
bezokolicznik: wyrzec się
kwestion. wyrzeknąć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
wyrzekłszy się
gerundium: wyrzeczenie się
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | wyrzeczenie się wyrzeknięcie się |
wyrzeknięcia się wyrzeczenia się |
| D. | wyrzeknięcia się wyrzeczenia się |
wyrzeknięć się wyrzeczeń się |
| C. | wyrzeknięciu się wyrzeczeniu się |
wyrzeknięciom się wyrzeczeniom się |
| B. | wyrzeczenie się wyrzeknięcie się |
wyrzeknięcia się wyrzeczenia się |
| N. | wyrzeknięciem się wyrzeczeniem się |
wyrzeczeniami się wyrzeknięciami się |
| Ms. | wyrzeknięciu się wyrzeczeniu się |
wyrzeknięciach się wyrzeczeniach się |
| W. | wyrzeczenie się wyrzeknięcie się |
wyrzeknięcia się wyrzeczenia się |
odpowiednik aspektowy: wyrzekać się
Pochodzenie
Zob. wyrzec
1. wiary
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | wyprzeć się |
Połączenia
- wyrzec się przemocy, wiary; Boga, Chrystusa, ojca, rodziców, siebie
Cytaty
|
Wtedy chciałaś wyrzec się Boga, zrezygnować z wiary i odejść. źródło: NKJP: Andrzej Zaniewski: Król Tanga, 1997 |
|
|
Nie tylko trzeba wtedy wyrzec się publicznie swoich poglądów, ale zaleca się użyć wszelkich podstępów, byleby tylko zmylić przeciwnika. źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Zniewolony umysł, 1951 |
|
|
Wyszła za mąż za jednego z Tołłoczków. Musiała się wyrzec wiary, była wyklęta przez palestyńskich Żydów. źródło: NKJP: Marcin Rębacz, Tomasz Wiśniewski: Konkurs, Gazeta Wyborcza, 1992-10-21 |
|
|
Ten wyjątkowo nieprzyjemny i budzący mój aktywny sprzeciw osobnik, ze względu na nienormalne warunki społeczne, ze względu na państwowy antysemityzm, zdecydował się na wyjątkową obrzydliwość: dla kariery wyrzekł się własnego ojca, wymyślił nie istniejącego nigdy tatusia (...). źródło: NKJP: Jegor Gajdar: Stawka na łajdaków, Gazeta Wyborcza, 1994-06-18 |
Składnia
|
+ | wyrzec się | + |
KOGO/CZEGO
|
2. przyjemności
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- wyrzec się kariery, kobiet, miłości
- wyrzec się dobrowolnie
- gotów wyrzec się
Cytaty
|
Żeby zebrać pieniądze na bilet do teatru, wyrzekł się słodyczy, sprzedawał jajka i znalezione na strychu stare książki, zaciągał pożyczki (na weksel!) u starszych braci. źródło: NKJP: Mariusz Urbanek: Kisielewscy: Jan August, Zygmunt, Stefan, Wacek, 2006 |
|
|
Pewnych rzeczy nowicjusz wyrzec się musi: swoich ubrań, muzyki, zakupów poza najbardziej podstawowymi. źródło: NKJP: Wojciech Wanat: Rok w Monarze, 2006 |
|
|
Kościół nie pokłada swoich nadziei w przywilejach ofiarowywanych mu przez władzę państwową; co więcej wyrzeknie się korzystania z pewnych praw legalnie nabytych, skoro się okaże, że korzystanie z nich podważa szczerość jego świadectwa (...). źródło: NKJP: Ariadna Machowska: Stronniczy przegląd prasy, Gazeta Wyborcza, 1993-01-25 |
|
|
Wyrzekła się wielu kosztowności, nawet berło ze złota zamieniła na drewniane. źródło: NKJP: Agata Bazak: Konspekt katechezy dla klas IV-VI szkoły podstawowej, Wychowawca, nr 199-200, 2009 |
Składnia
|
|
+ | wyrzec się | + |
CZEGO
|