UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

bawić

Chronologizacja

1549, SPXVI
Inne znaczenie: 'zatrzymywać kogoś, zajmować komuś czas'

Pochodzenie

psł. *baviti 'rozweselać, cieszyć; zatrzymywać się, przebywać'

1. dowcip bawi

Definicja

wywoływać czyjąś wesołość i skłaniać do śmiechu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny rozrywka

Relacje znaczeniowe

synonimy:

śmieszyć

Połączenia

humor, żart; kabaret, film bawi
bardzo, niezmiernie, szczególnie bawić
przestać bawić
śmieszy i bawi, wzrusza i bawi; uczy i bawi

Cytaty

Film bawi dobrym dialogiem i dowcipem i choć nie zwala z nóg, to daje powody do śmiechu

źródło: NKJP: Esensja dzieciom – Filmy, Esensja, 2008-06

Książki Ewy Szelburg-Zarembiny zachwycają najmłodszych i ich rodziców kolorytem uchwyconych obrazów lasu, łąki i ogrodu, wzruszają i bawią przygodami małej dziewczynki oraz jej przyjaciół.

źródło: NKJP: xx: Przedziwne historie Ewy, Dziennik Zachodni, 2008-09-27

Skoro już jesteśmy przy dowcipach, to trzeba zaznaczyć, że humor jest mocną stroną tego filmu – choć w czasie seansu zauważyłam, że młodzieżowa części widowni wybucha śmiechem dużo częściej niż ja. Zupełnie nie bawiły mnie powciskane na siłę do polskiej wersji aluzje do moherów

źródło: NKJP: Agnieszka Szady: Tylko ty możesz uratować Springfield, Esensja, 06 (LXVIII)

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	bawię	bawimy
2 os.	bawisz	bawicie
3 os.	bawi	bawią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	bawiłem +(e)m bawił	bawiłam +(e)m bawiła	bawiłom +(e)m bawiło	bawiliśmy +(e)śmy bawili	bawiłyśmy +(e)śmy bawiły
2 os.	bawiłeś +(e)ś bawił	bawiłaś +(e)ś bawiła	bawiłoś +(e)ś bawiło	bawiliście +(e)ście bawili	bawiłyście +(e)ście bawiły
3 os.	bawił	bawiła	bawiło	bawili	bawiły

bezosobnik: bawiono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę bawił będę bawić	będę bawiła będę bawić	będę bawiło będę bawić	będziemy bawili będziemy bawić	będziemy bawiły będziemy bawić
2 os.	będziesz bawił będziesz bawić	będziesz bawiła będziesz bawić	będziesz bawiło będziesz bawić	będziecie bawili będziecie bawić	będziecie bawiły będziecie bawić
3 os.	będzie bawił będzie bawić	będzie bawiła będzie bawić	będzie bawiło będzie bawić	będą bawili będą bawić	będą bawiły będą bawić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		bawmy
2 os.	baw	bawcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	bawiłbym bym bawił	bawiłabym bym bawiła	bawiłobym bym bawiło	bawilibyśmy byśmy bawili	bawiłybyśmy byśmy bawiły
2 os.	bawiłbyś byś bawił	bawiłabyś byś bawiła	bawiłobyś byś bawiło	bawilibyście byście bawili	bawiłybyście byście bawiły
3 os.	bawiłby by bawił	bawiłaby by bawiła	bawiłoby by bawiło	bawiliby by bawili	bawiłyby by bawiły

bezosobnik: bawiono by

bezokolicznik: bawić

imiesłów przysłówkowy współczesny: bawiąc

gerundium: bawienie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	bawienie	bawienia
D.	bawienia	bawień
C.	bawieniu	bawieniom
B.	bawienie	bawienia
N.	bawieniem	bawieniami
Ms.	bawieniu	bawieniach
W.	bawienie	bawienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: bawiący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	bawiący	bawiący	bawiący	bawiące	bawiąca
D.	bawiącego	bawiącego	bawiącego	bawiącego	bawiącej
C.	bawiącemu	bawiącemu	bawiącemu	bawiącemu	bawiącej
B.	bawiącego	bawiącego	bawiący	bawiące	bawiącą
N.	bawiącym	bawiącym	bawiącym	bawiącym	bawiącą
Ms.	bawiącym	bawiącym	bawiącym	bawiącym	bawiącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	bawiący	bawiący	bawiące	bawiące
D.	bawiących	bawiących	bawiących	bawiących
C.	bawiącym	bawiącym	bawiącym	bawiącym
B.	bawiących	bawiących	bawiących	bawiące
N.	bawiącymi	bawiącymi	bawiącymi	bawiącymi
Ms.	bawiących	bawiących	bawiących	bawiących

imiesłów przymiotnikowy bierny: bawiony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	bawiony	bawiony	bawiony	bawione	bawiona
D.	bawionego	bawionego	bawionego	bawionego	bawionej
C.	bawionemu	bawionemu	bawionemu	bawionemu	bawionej
B.	bawionego	bawionego	bawiony	bawione	bawioną
N.	bawionym	bawionym	bawionym	bawionym	bawioną
Ms.	bawionym	bawionym	bawionym	bawionym	bawionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	bawieni	bawieni	bawione	bawione
D.	bawionych	bawionych	bawionych	bawionych
C.	bawionym	bawionym	bawionym	bawionym
B.	bawionych	bawionych	bawionych	bawione
N.	bawionymi	bawionymi	bawionymi	bawionymi
Ms.	bawionych	bawionych	bawionych	bawionych

Składnia

bawić

(KOGO)

2. intrygi bawią

Definicja

sprawiać komuś przyjemność i wywoływać chęć dalszego zajmowania się tym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Cytaty

Zaczęłam malować WC. Cała ściana kwiatów. Bawi mnie to. Samo malowanie olejami na ścianie jest odpoczynkiem.

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Monografia grzechów z dziennika 1978-1989, 2006

Mój tata jest biznesmenem, ale w głębi ducha wciąż jest naukowcem. Bawi go tworzenie. Dawniej tworzył algorytmy, dziś tworzy firmę

źródło: NKJP: Paweł Wrabec, Profesor Zysk, Polityka, 2007-06-16

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	bawię	bawimy
2 os.	bawisz	bawicie
3 os.	bawi	bawią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	bawiłem +(e)m bawił	bawiłam +(e)m bawiła	bawiłom +(e)m bawiło	bawiliśmy +(e)śmy bawili	bawiłyśmy +(e)śmy bawiły
2 os.	bawiłeś +(e)ś bawił	bawiłaś +(e)ś bawiła	bawiłoś +(e)ś bawiło	bawiliście +(e)ście bawili	bawiłyście +(e)ście bawiły
3 os.	bawił	bawiła	bawiło	bawili	bawiły

bezosobnik: bawiono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę bawił będę bawić	będę bawiła będę bawić	będę bawiło będę bawić	będziemy bawili będziemy bawić	będziemy bawiły będziemy bawić
2 os.	będziesz bawił będziesz bawić	będziesz bawiła będziesz bawić	będziesz bawiło będziesz bawić	będziecie bawili będziecie bawić	będziecie bawiły będziecie bawić
3 os.	będzie bawił będzie bawić	będzie bawiła będzie bawić	będzie bawiło będzie bawić	będą bawili będą bawić	będą bawiły będą bawić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		bawmy
2 os.	baw	bawcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	bawiłbym bym bawił	bawiłabym bym bawiła	bawiłobym bym bawiło	bawilibyśmy byśmy bawili	bawiłybyśmy byśmy bawiły
2 os.	bawiłbyś byś bawił	bawiłabyś byś bawiła	bawiłobyś byś bawiło	bawilibyście byście bawili	bawiłybyście byście bawiły
3 os.	bawiłby by bawił	bawiłaby by bawiła	bawiłoby by bawiło	bawiliby by bawili	bawiłyby by bawiły

bezosobnik: bawiono by

bezokolicznik: bawić

imiesłów przysłówkowy współczesny: bawiąc

gerundium: bawienie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	bawienie	bawienia
D.	bawienia	bawień
C.	bawieniu	bawieniom
B.	bawienie	bawienia
N.	bawieniem	bawieniami
Ms.	bawieniu	bawieniach
W.	bawienie	bawienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: bawiący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	bawiący	bawiący	bawiący	bawiące	bawiąca
D.	bawiącego	bawiącego	bawiącego	bawiącego	bawiącej
C.	bawiącemu	bawiącemu	bawiącemu	bawiącemu	bawiącej
B.	bawiącego	bawiącego	bawiący	bawiące	bawiącą
N.	bawiącym	bawiącym	bawiącym	bawiącym	bawiącą
Ms.	bawiącym	bawiącym	bawiącym	bawiącym	bawiącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	bawiący	bawiący	bawiące	bawiące
D.	bawiących	bawiących	bawiących	bawiących
C.	bawiącym	bawiącym	bawiącym	bawiącym
B.	bawiących	bawiących	bawiących	bawiące
N.	bawiącymi	bawiącymi	bawiącymi	bawiącymi
Ms.	bawiących	bawiących	bawiących	bawiących

Składnia

Rz_abstrakcyjny

bawić

KOGO

3. dzieci

Definicja

przebywać z kimś zapewniając mu rozrywkę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia narodziny i dzieciństwo

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny rozrywka

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zabawiać

Połączenia

bawić dzieci, wnuki; gości
bawić anegdotkami, rozmową

Cytaty

Chciałem iść do klasztoru, ale mnie nie przyjęli. Pomagam siostrze i szwagrowi. Rąbię drzewo, bawię dzieci. Może dostanę jakąś rentę...

źródło: NKJP: Olga Tokarczuk tytuł Prawiek i inne czasy, 1996

Przystupa przełożyła go na talerz i podała, potem polecono jej bawić dzieci w kącie salonu [...].

źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Przystupa, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	bawię	bawimy
2 os.	bawisz	bawicie
3 os.	bawi	bawią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	bawiłem +(e)m bawił	bawiłam +(e)m bawiła	bawiłom +(e)m bawiło	bawiliśmy +(e)śmy bawili	bawiłyśmy +(e)śmy bawiły
2 os.	bawiłeś +(e)ś bawił	bawiłaś +(e)ś bawiła	bawiłoś +(e)ś bawiło	bawiliście +(e)ście bawili	bawiłyście +(e)ście bawiły
3 os.	bawił	bawiła	bawiło	bawili	bawiły

bezosobnik: bawiono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę bawił będę bawić	będę bawiła będę bawić	będę bawiło będę bawić	będziemy bawili będziemy bawić	będziemy bawiły będziemy bawić
2 os.	będziesz bawił będziesz bawić	będziesz bawiła będziesz bawić	będziesz bawiło będziesz bawić	będziecie bawili będziecie bawić	będziecie bawiły będziecie bawić
3 os.	będzie bawił będzie bawić	będzie bawiła będzie bawić	będzie bawiło będzie bawić	będą bawili będą bawić	będą bawiły będą bawić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		bawmy
2 os.	baw	bawcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	bawiłbym bym bawił	bawiłabym bym bawiła	bawiłobym bym bawiło	bawilibyśmy byśmy bawili	bawiłybyśmy byśmy bawiły
2 os.	bawiłbyś byś bawił	bawiłabyś byś bawiła	bawiłobyś byś bawiło	bawilibyście byście bawili	bawiłybyście byście bawiły
3 os.	bawiłby by bawił	bawiłaby by bawiła	bawiłoby by bawiło	bawiliby by bawili	bawiłyby by bawiły

bezosobnik: bawiono by

bezokolicznik: bawić

imiesłów przysłówkowy współczesny: bawiąc

gerundium: bawienie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	bawienie	bawienia
D.	bawienia	bawień
C.	bawieniu	bawieniom
B.	bawienie	bawienia
N.	bawieniem	bawieniami
Ms.	bawieniu	bawieniach
W.	bawienie	bawienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: bawiący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	bawiący	bawiący	bawiący	bawiące	bawiąca
D.	bawiącego	bawiącego	bawiącego	bawiącego	bawiącej
C.	bawiącemu	bawiącemu	bawiącemu	bawiącemu	bawiącej
B.	bawiącego	bawiącego	bawiący	bawiące	bawiącą
N.	bawiącym	bawiącym	bawiącym	bawiącym	bawiącą
Ms.	bawiącym	bawiącym	bawiącym	bawiącym	bawiącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	bawiący	bawiący	bawiące	bawiące
D.	bawiących	bawiących	bawiących	bawiących
C.	bawiącym	bawiącym	bawiącym	bawiącym
B.	bawiących	bawiących	bawiących	bawiące
N.	bawiącymi	bawiącymi	bawiącymi	bawiącymi
Ms.	bawiących	bawiących	bawiących	bawiących

imiesłów przymiotnikowy bierny: bawiony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	bawiony	bawiony	bawiony	bawione	bawiona
D.	bawionego	bawionego	bawionego	bawionego	bawionej
C.	bawionemu	bawionemu	bawionemu	bawionemu	bawionej
B.	bawionego	bawionego	bawiony	bawione	bawioną
N.	bawionym	bawionym	bawionym	bawionym	bawioną
Ms.	bawionym	bawionym	bawionym	bawionym	bawionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	bawieni	bawieni	bawione	bawione
D.	bawionych	bawionych	bawionych	bawionych
C.	bawionym	bawionym	bawionym	bawionym
B.	bawionych	bawionych	bawionych	bawione
N.	bawionymi	bawionymi	bawionymi	bawionymi
Ms.	bawionych	bawionych	bawionych	bawionych

odpowiednik aspektowy: zabawić

Składnia

Rz_osobowy

bawić

KOGO + (CZYM)

4. w Paryżu

Definicja

przebywać tymczasowo w jakimś miejscu

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny urlop i wypoczynek

Połączenia

cezar, królewicz bawił gdzieś
bawić na wakacjach, na wczasach
bawić w hotelu; w Paryżu, w Rzymie, w Warszawie…; w górach
bawić z wizytą
bawić za granicą

Cytaty

Chodzi o jedną z nauczycielek, która jesienią ubiegłego roku była przez kilkanaście dni nieobecna (prawdopodobnie bawiła na wczasach w Egipcie), a jednocześnie przynajmniej na papierze prowadziła lekcje.

źródło: NKJP: (o): Czy i kto sfałszował szkolny dziennik?, Życie Podkarpackie, 2009-01-21

Spędzili w Polsce pięć dni bawiąc w Warszawie i Krakowie.

źródło: NKJP: Tydzień w kraju, Polityka, 2002-07-20

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	bawię	bawimy
2 os.	bawisz	bawicie
3 os.	bawi	bawią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	bawiłem +(e)m bawił	bawiłam +(e)m bawiła	bawiłom +(e)m bawiło	bawiliśmy +(e)śmy bawili	bawiłyśmy +(e)śmy bawiły
2 os.	bawiłeś +(e)ś bawił	bawiłaś +(e)ś bawiła	bawiłoś +(e)ś bawiło	bawiliście +(e)ście bawili	bawiłyście +(e)ście bawiły
3 os.	bawił	bawiła	bawiło	bawili	bawiły

bezosobnik: bawiono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę bawił będę bawić	będę bawiła będę bawić	będę bawiło będę bawić	będziemy bawili będziemy bawić	będziemy bawiły będziemy bawić
2 os.	będziesz bawił będziesz bawić	będziesz bawiła będziesz bawić	będziesz bawiło będziesz bawić	będziecie bawili będziecie bawić	będziecie bawiły będziecie bawić
3 os.	będzie bawił będzie bawić	będzie bawiła będzie bawić	będzie bawiło będzie bawić	będą bawili będą bawić	będą bawiły będą bawić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		bawmy
2 os.	baw	bawcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	bawiłbym bym bawił	bawiłabym bym bawiła	bawiłobym bym bawiło	bawilibyśmy byśmy bawili	bawiłybyśmy byśmy bawiły
2 os.	bawiłbyś byś bawił	bawiłabyś byś bawiła	bawiłobyś byś bawiło	bawilibyście byście bawili	bawiłybyście byście bawiły
3 os.	bawiłby by bawił	bawiłaby by bawiła	bawiłoby by bawiło	bawiliby by bawili	bawiłyby by bawiły

bezosobnik: bawiono by

bezokolicznik: bawić

imiesłów przysłówkowy współczesny: bawiąc

gerundium: bawienie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	bawienie	bawienia
D.	bawienia	bawień
C.	bawieniu	bawieniom
B.	bawienie	bawienia
N.	bawieniem	bawieniami
Ms.	bawieniu	bawieniach
W.	bawienie	bawienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: bawiący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	bawiący	bawiący	bawiący	bawiące	bawiąca
D.	bawiącego	bawiącego	bawiącego	bawiącego	bawiącej
C.	bawiącemu	bawiącemu	bawiącemu	bawiącemu	bawiącej
B.	bawiącego	bawiącego	bawiący	bawiące	bawiącą
N.	bawiącym	bawiącym	bawiącym	bawiącym	bawiącą
Ms.	bawiącym	bawiącym	bawiącym	bawiącym	bawiącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	bawiący	bawiący	bawiące	bawiące
D.	bawiących	bawiących	bawiących	bawiących
C.	bawiącym	bawiącym	bawiącym	bawiącym
B.	bawiących	bawiących	bawiących	bawiące
N.	bawiącymi	bawiącymi	bawiącymi	bawiącymi
Ms.	bawiących	bawiących	bawiących	bawiących

odpowiednik aspektowy: zabawić

Składnia

Rz_osobowy

bawić

GDZIE

Frazeologizmy

ktoś/coś rozbawia do łez
ktoś/coś bawi do łez
ktoś/coś bawi do rozpuku

Data ostatniej modyfikacji: 12.03.2024