UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zranić

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. rana

1. zadać ranę

Definicja

zadać komuś ranę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Połączenia

zranić nożem, siekierą
zranić w brzuch, w głowę, w klatkę piersiową...
ciężko, poważnie, śmiertelnie zranić

Cytaty

Mężczyzna podczas awantury zranił nożem żonę i podpalił stodołę.

źródło: NKJP: Mirosław Koźmin, Iwona Tandecka: Expressem, Super Express, 2006

W czasie bijatyki grup szkolnych dwóch uczniów w wieku 16. i 17. lat zostało zaatakowanych maczetami. Jeden został niegroźnie zraniony w plecy, drugiego [...] poddano natychmiastowej operacji i jego życiu nie zagraża już niebezpieczeństwo.

źródło: NKJP: Wojny szkolne: Dziennik Polski, 1999-04-30

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zranię	zranimy
2 os.	zranisz	zranicie
3 os.	zrani	zranią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zraniłem +(e)m zranił	zraniłam +(e)m zraniła	zraniłom +(e)m zraniło	zraniliśmy +(e)śmy zranili	zraniłyśmy +(e)śmy zraniły
2 os.	zraniłeś +(e)ś zranił	zraniłaś +(e)ś zraniła	zraniłoś +(e)ś zraniło	zraniliście +(e)ście zranili	zraniłyście +(e)ście zraniły
3 os.	zranił	zraniła	zraniło	zranili	zraniły

bezosobnik: zraniono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zrańmy
2 os.	zrań	zrańcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zraniłbym bym zranił	zraniłabym bym zraniła	zraniłobym bym zraniło	zranilibyśmy byśmy zranili	zraniłybyśmy byśmy zraniły
2 os.	zraniłbyś byś zranił	zraniłabyś byś zraniła	zraniłobyś byś zraniło	zranilibyście byście zranili	zraniłybyście byście zraniły
3 os.	zraniłby by zranił	zraniłaby by zraniła	zraniłoby by zraniło	zraniliby by zranili	zraniłyby by zraniły

bezosobnik: zraniono by

bezokolicznik: zranić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zraniwszy

gerundium: zranienie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zranienie	zranienia
D.	zranienia	zranień
C.	zranieniu	zranieniom
B.	zranienie	zranienia
N.	zranieniem	zranieniami
Ms.	zranieniu	zranieniach
W.	zranienie	zranienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zraniony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zraniony	zraniony	zraniony	zranione	zraniona
D.	zranionego	zranionego	zranionego	zranionego	zranionej
C.	zranionemu	zranionemu	zranionemu	zranionemu	zranionej
B.	zranionego	zranionego	zraniony	zranione	zranioną
N.	zranionym	zranionym	zranionym	zranionym	zranioną
Ms.	zranionym	zranionym	zranionym	zranionym	zranionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zranieni	zranieni	zranione	zranione
D.	zranionych	zranionych	zranionych	zranionych
C.	zranionym	zranionym	zranionym	zranionym
B.	zranionych	zranionych	zranionych	zranione
N.	zranionymi	zranionymi	zranionymi	zranionymi
Ms.	zranionych	zranionych	zranionych	zranionych

odpowiednik aspektowy: ranić

Składnia

Rz osobowy

zranić

KOGO + CZYM + w CO

2. skaleczyć

Definicja

spowodować skaleczenie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Połączenia

odłamek, wybuch zranił kogoś; eksplozja zraniła kogoś
zranić snajpera, żołnierza
zraniony odłamkami
lekko zranić

Cytaty

W wybuchu ucierpiał młodszy chorąży sztabowy Artur Stachowiak, którego odłamek zranił w nogę.

źródło: NKJP: (OSK): Polacy ranni w Iraku, Super Express, 2006

Młodemu pilaninowi petarda wybuchła w ręce powodując lekkie zranienie.

źródło: NKJP: (BOŻ WAK JUN ŻYR): Zaczęło się z przygodami..., Gazeta Poznańska, 2003-01-02

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zranię	zranimy
2 os.	zranisz	zranicie
3 os.	zrani	zranią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zraniłem +(e)m zranił	zraniłam +(e)m zraniła	zraniłom +(e)m zraniło	zraniliśmy +(e)śmy zranili	zraniłyśmy +(e)śmy zraniły
2 os.	zraniłeś +(e)ś zranił	zraniłaś +(e)ś zraniła	zraniłoś +(e)ś zraniło	zraniliście +(e)ście zranili	zraniłyście +(e)ście zraniły
3 os.	zranił	zraniła	zraniło	zranili	zraniły

bezosobnik: zraniono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zrańmy
2 os.	zrań	zrańcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zraniłbym bym zranił	zraniłabym bym zraniła	zraniłobym bym zraniło	zranilibyśmy byśmy zranili	zraniłybyśmy byśmy zraniły
2 os.	zraniłbyś byś zranił	zraniłabyś byś zraniła	zraniłobyś byś zraniło	zranilibyście byście zranili	zraniłybyście byście zraniły
3 os.	zraniłby by zranił	zraniłaby by zraniła	zraniłoby by zraniło	zraniliby by zranili	zraniłyby by zraniły

bezosobnik: zraniono by

bezokolicznik: zranić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zraniwszy

gerundium: zranienie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zranienie	zranienia
D.	zranienia	zranień
C.	zranieniu	zranieniom
B.	zranienie	zranienia
N.	zranieniem	zranieniami
Ms.	zranieniu	zranieniach
W.	zranienie	zranienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zraniony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zraniony	zraniony	zraniony	zranione	zraniona
D.	zranionego	zranionego	zranionego	zranionego	zranionej
C.	zranionemu	zranionemu	zranionemu	zranionemu	zranionej
B.	zranionego	zranionego	zraniony	zranione	zranioną
N.	zranionym	zranionym	zranionym	zranionym	zranioną
Ms.	zranionym	zranionym	zranionym	zranionym	zranionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zranieni	zranieni	zranione	zranione
D.	zranionych	zranionych	zranionych	zranionych
C.	zranionym	zranionym	zranionym	zranionym
B.	zranionych	zranionych	zranionych	zranione
N.	zranionymi	zranionymi	zranionymi	zranionymi
Ms.	zranionych	zranionych	zranionych	zranionych

odpowiednik aspektowy: ranić

Składnia

Rz _nieżywotny

zranić

KOGO + (w CO)

3. uczucia

Definicja

sprawić komuś przykrość

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

dotknąć, drasnąć, urazić, zadrasnąć

Połączenia

słowa zraniły
zranić matkę, żonę; uczucia
zranić do głębi, do żywego
boleśnie, głęboko zranić
zranić emocjonalnie
zranić i dotknąć; zranić i urazić

Cytaty

Wydaje mi się jednak, że Antek, boleśnie zraniony w swoich uczuciach, powinien w tej zadrażnionej niechęci do ojca posunąć się jeszcze dalej [...].

źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Miazga, 1981

Bardzo łatwo nas urazić, zranić, dotknąć. Często złościmy się z powodów, których inni ludzie nawet nie dostrzegają.

źródło: NKJP: Barbara Jakubowska: Jak mądrze kochać dzieci, 2001

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zranię	zranimy
2 os.	zranisz	zranicie
3 os.	zrani	zranią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zraniłem +(e)m zranił	zraniłam +(e)m zraniła	zraniłom +(e)m zraniło	zraniliśmy +(e)śmy zranili	zraniłyśmy +(e)śmy zraniły
2 os.	zraniłeś +(e)ś zranił	zraniłaś +(e)ś zraniła	zraniłoś +(e)ś zraniło	zraniliście +(e)ście zranili	zraniłyście +(e)ście zraniły
3 os.	zranił	zraniła	zraniło	zranili	zraniły

bezosobnik: zraniono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zrańmy
2 os.	zrań	zrańcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zraniłbym bym zranił	zraniłabym bym zraniła	zraniłobym bym zraniło	zranilibyśmy byśmy zranili	zraniłybyśmy byśmy zraniły
2 os.	zraniłbyś byś zranił	zraniłabyś byś zraniła	zraniłobyś byś zraniło	zranilibyście byście zranili	zraniłybyście byście zraniły
3 os.	zraniłby by zranił	zraniłaby by zraniła	zraniłoby by zraniło	zraniliby by zranili	zraniłyby by zraniły

bezosobnik: zraniono by

bezokolicznik: zranić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zraniwszy

gerundium: zranienie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zranienie	zranienia
D.	zranienia	zranień
C.	zranieniu	zranieniom
B.	zranienie	zranienia
N.	zranieniem	zranieniami
Ms.	zranieniu	zranieniach
W.	zranienie	zranienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zraniony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zraniony	zraniony	zraniony	zranione	zraniona
D.	zranionego	zranionego	zranionego	zranionego	zranionej
C.	zranionemu	zranionemu	zranionemu	zranionemu	zranionej
B.	zranionego	zranionego	zraniony	zranione	zranioną
N.	zranionym	zranionym	zranionym	zranionym	zranioną
Ms.	zranionym	zranionym	zranionym	zranionym	zranionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zranieni	zranieni	zranione	zranione
D.	zranionych	zranionych	zranionych	zranionych
C.	zranionym	zranionym	zranionym	zranionym
B.	zranionych	zranionych	zranionych	zranione
N.	zranionymi	zranionymi	zranionymi	zranionymi
Ms.	zranionych	zranionych	zranionych	zranionych

odpowiednik aspektowy: ranić

Składnia

zranić

KOGO

Data ostatniej modyfikacji: 02.12.2014