Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. ocalić
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
ATEMATYCZNY
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | ratować |
Połączenia
- ocalać cywilizację, dorobek, duszę, dzieło, głowę, godność, honor, niepodległość, ojczyznę, pamiątki, pamięć, polskość, przyrodę, świat, Tatry, tożsamość, wolność, życie; jeńców, ludność, naród, rodzinę, skazanego, Żydów
- ocalać od niepamięci, od śmierci, od zagłady, od zapomnienia, od zniszczenia
- ocalać przed hańbą, przed ogniem, przed profanacją, przed utonięciem, przed zagładą, przed zapomnieniem, przed zniszczeniem; przed grabieżcą, przed napastnikiem
- ocalać z pogromu, z powstania, z pożaru
Cytaty
|
Spogląda na nią z pobłażliwą wyższością człowieka mającego zakodowane w genach odruchy przodków, którzy tylko dzięki przytomności umysłu w podobnych sytuacjach ocalali życie. źródło: KWSJP: Ewa Cechnicka: Znak Anny, 1997 |
|
|
Osamotniona Ifigenia żegna się z życiem bez żalu, choć pewnie z wielkim bólem zawodu... Ocala swą godność, odwracając się od świata, gdyż nie ma w nim miłości... źródło: KWSJP: Tadeusz Kudliński: Gniew o Szoszannę, 1963 |
|
|
Jarosław Sokół ocala od zapomnienia rzeczy ważne - głównie dla tych, którzy nadejdą. Współczesnym zaś podstawia lustro, by mogli przyjrzeć się sobie dokładnie. źródło: NKJP: Lucyna Kondrat, Paweł Smogorzewski, Wielkie małe rzeczy, Gazeta Poznańska, 2002-10-26 |
|
|
[...] myślisz, że to naród, kultura ocala przed nicością? źródło: NKJP: Dekatolizator - rozmowa z Barnimem Regalicą, Fronda, 1998, nr 8 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
ocalam |
ocalamy |
|||
| 2 os. |
ocalasz |
ocalacie |
|||
| 3 os. |
ocala |
ocalają |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
ocalałem +(e)m ocalał |
ocalałam +(e)m ocalała |
ocalałom +(e)m ocalało |
ocalaliśmy +(e)śmy ocalali |
ocalałyśmy +(e)śmy ocalały |
| 2 os. |
ocalałeś +(e)ś ocalał |
ocalałaś +(e)ś ocalała |
ocalałoś +(e)ś ocalało |
ocalaliście +(e)ście ocalali |
ocalałyście +(e)ście ocalały |
| 3 os. |
ocalał |
ocalała |
ocalało |
ocalali |
ocalały |
bezosobnik: ocalano
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę ocalał będę ocalać |
będę ocalała będę ocalać |
będę ocalało będę ocalać |
będziemy ocalali będziemy ocalać |
będziemy ocalały będziemy ocalać |
| 2 os. |
będziesz ocalał będziesz ocalać |
będziesz ocalała będziesz ocalać |
będziesz ocalało będziesz ocalać |
będziecie ocalali będziecie ocalać |
będziecie ocalały będziecie ocalać |
| 3 os. |
będzie ocalał będzie ocalać |
będzie ocalała będzie ocalać |
będzie ocalało będzie ocalać |
będą ocalali będą ocalać |
będą ocalały będą ocalać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
ocalajmy |
|
| 2 os. |
ocalaj |
ocalajcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
ocalałbym bym ocalał |
ocalałabym bym ocalała |
ocalałobym bym ocalało |
ocalalibyśmy byśmy ocalali |
ocalałybyśmy byśmy ocalały |
| 2 os. |
ocalałbyś byś ocalał |
ocalałabyś byś ocalała |
ocalałobyś byś ocalało |
ocalalibyście byście ocalali |
ocalałybyście byście ocalały |
| 3 os. |
ocalałby by ocalał |
ocalałaby by ocalała |
ocalałoby by ocalało |
ocalaliby by ocalali |
ocalałyby by ocalały |
bezosobnik: ocalano by
bezokolicznik: ocalać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
ocalając
gerundium: ocalanie
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | ocalanie |
ocalania |
| D. | ocalania |
ocalań |
| C. | ocalaniu |
ocalaniom |
| B. | ocalanie |
ocalania |
| N. | ocalaniem |
ocalaniami |
| Ms. | ocalaniu |
ocalaniach |
| W. | ocalanie |
ocalania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: ocalający
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | ocalający |
ocalający |
ocalający |
ocalające |
ocalająca |
| D. | ocalającego |
ocalającego |
ocalającego |
ocalającego |
ocalającej |
| C. | ocalającemu |
ocalającemu |
ocalającemu |
ocalającemu |
ocalającej |
| B. | ocalającego |
ocalającego |
ocalający |
ocalające |
ocalającą |
| N. | ocalającym |
ocalającym |
ocalającym |
ocalającym |
ocalającą |
| Ms. | ocalającym |
ocalającym |
ocalającym |
ocalającym |
ocalającej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | ocalający |
ocalający |
ocalające |
ocalające |
| D. | ocalających |
ocalających |
ocalających |
ocalających |
| C. | ocalającym |
ocalającym |
ocalającym |
ocalającym |
| B. | ocalających |
ocalających |
ocalających |
ocalające |
| N. | ocalającymi |
ocalającymi |
ocalającymi |
ocalającymi |
| Ms. | ocalających |
ocalających |
ocalających |
ocalających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: ocalany
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | ocalany |
ocalany |
ocalany |
ocalane |
ocalana |
| D. | ocalanego |
ocalanego |
ocalanego |
ocalanego |
ocalanej |
| C. | ocalanemu |
ocalanemu |
ocalanemu |
ocalanemu |
ocalanej |
| B. | ocalanego |
ocalanego |
ocalany |
ocalane |
ocalaną |
| N. | ocalanym |
ocalanym |
ocalanym |
ocalanym |
ocalaną |
| Ms. | ocalanym |
ocalanym |
ocalanym |
ocalanym |
ocalanej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | ocalani |
ocalani |
ocalane |
ocalane |
| D. | ocalanych |
ocalanych |
ocalanych |
ocalanych |
| C. | ocalanym |
ocalanym |
ocalanym |
ocalanym |
| B. | ocalanych |
ocalanych |
ocalanych |
ocalane |
| N. | ocalanymi |
ocalanymi |
ocalanymi |
ocalanymi |
| Ms. | ocalanych |
ocalanych |
ocalanych |
ocalanych |
odpowiednik aspektowy: ocalić
Składnia
|
+ | ocalać | + |
KOGO/CO +
od CZEGO | przed KIM/CZYM | z CZEGO
|