Chronologizacja
1847, F. Bochwic: Pomysły o wychowaniu człowieka, books.google.pl
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
owładnę |
owładniemy |
|||
| 2 os. |
owładniesz |
owładniecie |
|||
| 3 os. |
owładnie |
owładną |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
owładnąłem +(e)m owładnął |
owładnęłam +(e)m owładnęła |
owładnęłom +(e)m owładnęło |
owładnęliśmy +(e)śmy owładnęli |
owładnęłyśmy +(e)śmy owładnęły |
| 2 os. |
owładnąłeś +(e)ś owładnął |
owładnęłaś +(e)ś owładnęła |
owładnęłoś +(e)ś owładnęło |
owładnęliście +(e)ście owładnęli |
owładnęłyście +(e)ście owładnęły |
| 3 os. |
owładnął |
owładnęła |
owładnęło |
owładnęli |
owładnęły |
bezosobnik: owładnięto
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
owładnijmy |
|
| 2 os. |
owładnij |
owładnijcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
owładnąłbym bym owładnął |
owładnęłabym bym owładnęła |
owładnęłobym bym owładnęło |
owładnęlibyśmy byśmy owładnęli |
owładnęłybyśmy byśmy owładnęły |
| 2 os. |
owładnąłbyś byś owładnął |
owładnęłabyś byś owładnęła |
owładnęłobyś byś owładnęło |
owładnęlibyście byście owładnęli |
owładnęłybyście byście owładnęły |
| 3 os. |
owładnąłby by owładnął |
owładnęłaby by owładnęła |
owładnęłoby by owładnęło |
owładnęliby by owładnęli |
owładnęłyby by owładnęły |
bezosobnik: owładnięto by
bezokolicznik: owładnąć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
owładnąwszy
gerundium: owładnięcie
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | owładnięcie |
owładnięcia |
| D. | owładnięcia |
owładnięć |
| C. | owładnięciu |
owładnięciom |
| B. | owładnięcie |
owładnięcia |
| N. | owładnięciem |
owładnięciami |
| Ms. | owładnięciu |
owładnięciach |
| W. | owładnięcie |
owładnięcia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: owładnięty
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | owładnięty |
owładnięty |
owładnięty |
owładnięte |
owładnięta |
| D. | owładniętego |
owładniętego |
owładniętego |
owładniętego |
owładniętej |
| C. | owładniętemu |
owładniętemu |
owładniętemu |
owładniętemu |
owładniętej |
| B. | owładniętego |
owładniętego |
owładnięty |
owładnięte |
owładniętą |
| N. | owładniętym |
owładniętym |
owładniętym |
owładniętym |
owładniętą |
| Ms. | owładniętym |
owładniętym |
owładniętym |
owładniętym |
owładniętej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | owładnięci |
owładnięci |
owładnięte |
owładnięte |
| D. | owładniętych |
owładniętych |
owładniętych |
owładniętych |
| C. | owładniętym |
owładniętym |
owładniętym |
owładniętym |
| B. | owładniętych |
owładniętych |
owładniętych |
owładnięte |
| N. | owładniętymi |
owładniętymi |
owładniętymi |
owładniętymi |
| Ms. | owładniętych |
owładniętych |
owładniętych |
owładniętych |
Pochodzenie
Zob. władać
1. o uczuciach
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka
Połączenia
- owładnąć człowiekiem, ludźmi; owładnięty emocjami, gorączką, ideą, miłością, misją, myślami, nienawiścią, obsesją, pasją, pragnieniem czegoś, szaleństwem, szałem, uczuciem tęsknoty, sympatii, ..., żądzą władzy, pieniędzy...
Cytaty
|
Magia władzy potrafi owładnąć najsilniejszym człowiekiem i zniszczyć go. źródło: NKJP: Elżbieta Banecka: Dobre wypracowania, 2008 |
|
|
Raptem owładnęła mną gwałtowna, niewytłumaczona trwoga. Dziwaczny popłoch nerwów. Podczas zbliżania się do jaskini nie szedłem do niej wprost, lecz przezornie zatoczyłem wielkie koło źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Wyspa Robinsona, 2009 |
|
|
- Byle nie zdechnąć w tej jamie... byle tu nie zdechnąć...„ Ta jedna myśl owładnęła mną bez reszty. źródło: NKJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006 |
|
|
Zakochany człowiek koncentruje się na wydarzeniach, spotkaniach, listach, piosenkach i wszelkich drobiazgach, które wiążą go w jakikolwiek, choćby najmniejszy, sposób z ukochaną osobą. Jest ona zresztą niemal ciągle obecna w myślach owładniętego miłością, [...] źródło: NKJP: (meg): Piękniejszy i lepszy, Dziennik Łódzki, 2006-04-29 |
|
|
Naraz opanował go gniew. Był wściekły, że dał się owładnąć strachowi. „Żeby mnie pchły zjadły, jeśli nie jestem największym tchórzem! - złorzeczył sobie w duchu. źródło: NKJP: Adam Bahdaj: Wakacje z duchami, 1962 |
Składnia
|
+ | owładnąć | + |
KIM
|
2. grupą ludzi
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Cytaty
|
W pewnych wypadkach działalność złego ducha może posunąć się również do owładnięcia ciałem człowieka, wtedy mówimy o opętaniu. źródło: NKJP: I.Koba: Egzorcysta o opętaniu, Tygodnik Ciechanowski, 2007-11-08 |
|
|
[...] w Kościele zielonoświątkowców zjawisko mówienia nieznanymi językami stanowi kulturową normę, związaną z obrzędem przywoływania Ducha Świętego, który ma owładnąć duszami wiernych uczestniczących w ceremonii. źródło: NKJP: Stan opętania, Dziennik Polski, 1999-09-25 |
|
|
Saul wysłał więc posłańców, aby schwytali Dawida. Ci spostrzegli gromadę proroków, którzy prorokowali, i Samuela, który był ich przywódcą. Także posłańcami owładnął duch Boży i oni też prorokowali. źródło: NKJP: Biblia Tysiąclecia, 1965 |
Składnia
|
|
+ | owładnąć | + |
KIM/CZYM
|