Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. panować
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
synonimy: | opamiętać się |
Połączenia
- opanować się szybko, trochę
- (nie) móc, (nie) potrafić, (nie) umieć, zdołać się opanować; proszę się opanować
- opanować się i powiedzieć
Cytaty
W pierwszej chwili chciałam rzucić się z pięściami na drzwi i krzyczeć, żeby je natychmiast włączyli. Na szczęście opanowałam się. źródło: NKJP: Marcin Wojciechowski: Pomarańczowy majdan, 2006 |
|
Poczuła, że narasta w niej złość. Opanowała się jednak i odpowiedziała zupełnie spokojnie [...]. źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999 |
|
Zareagowałam za ostro. Zawsze reaguję za ostro, nie umiem się opanować. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Miecz przeznaczenia, 1992 |
|
Samochód nagle skręcił na sąsiedni pas. Gdyby Marek przytomnie nie skontrował kierownicą, wpadliby czołowo na ładę. - Cholera, opanuj się! Chcesz nas pozabijać? źródło: NKJP: Krystyna Boglar: Zobaczysz, że pewnego dnia..., 1996 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
opanuję się |
opanujemy się |
|||
2 os. |
opanujesz się |
opanujecie się |
|||
3 os. |
opanuje się |
opanują się |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
opanowałem się +(e)m się opanował |
opanowałam się +(e)m się opanowała |
opanowałom się +(e)m się opanowało |
opanowaliśmy się +(e)śmy się opanowali |
opanowałyśmy się +(e)śmy się opanowały |
2 os. |
opanowałeś się +(e)ś się opanował |
opanowałaś się +(e)ś się opanowała |
opanowałoś się +(e)ś się opanowało |
opanowaliście się +(e)ście się opanowali |
opanowałyście się +(e)ście się opanowały |
3 os. |
opanował się |
opanowała się |
opanowało się |
opanowali się |
opanowały się |
bezosobnik: opanowano się
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
opanujmy się |
|
2 os. |
opanuj się |
opanujcie się |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
opanowałbym się bym się opanował |
opanowałabym się bym się opanowała |
opanowałobym się bym się opanowało |
opanowalibyśmy się byśmy się opanowali |
opanowałybyśmy się byśmy się opanowały |
2 os. |
opanowałbyś się byś się opanował |
opanowałabyś się byś się opanowała |
opanowałobyś się byś się opanowało |
opanowalibyście się byście się opanowali |
opanowałybyście się byście się opanowały |
3 os. |
opanowałby się by się opanował |
opanowałaby się by się opanowała |
opanowałoby się by się opanowało |
opanowaliby się by się opanowali |
opanowałyby się by się opanowały |
bezosobnik: opanowano by się
bezokolicznik: opanować się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
opanowawszy się
gerundium: opanowanie się
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | opanowanie się |
opanowania się |
D. | opanowania się |
opanowań się |
C. | opanowaniu się |
opanowaniom się |
B. | opanowanie się |
opanowania się |
N. | opanowaniem się |
opanowaniami się |
Ms. | opanowaniu się |
opanowaniach się |
W. | opanowanie się |
opanowania się |
odpowiednik aspektowy: opanowywać się
Składnia
Rzosobowy | + | opanować się | + |