Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
wygarniam |
wygarniamy |
|||
2 os. |
wygarniasz |
wygarniacie |
|||
3 os. |
wygarnia |
wygarniają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
wygarniałem +(e)m wygarniał |
wygarniałam +(e)m wygarniała |
wygarniałom +(e)m wygarniało |
wygarnialiśmy +(e)śmy wygarniali |
wygarniałyśmy +(e)śmy wygarniały |
2 os. |
wygarniałeś +(e)ś wygarniał |
wygarniałaś +(e)ś wygarniała |
wygarniałoś +(e)ś wygarniało |
wygarnialiście +(e)ście wygarniali |
wygarniałyście +(e)ście wygarniały |
3 os. |
wygarniał |
wygarniała |
wygarniało |
wygarniali |
wygarniały |
bezosobnik: wygarniano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę wygarniał będę wygarniać |
będę wygarniała będę wygarniać |
będę wygarniało będę wygarniać |
będziemy wygarniali będziemy wygarniać |
będziemy wygarniały będziemy wygarniać |
2 os. |
będziesz wygarniał będziesz wygarniać |
będziesz wygarniała będziesz wygarniać |
będziesz wygarniało będziesz wygarniać |
będziecie wygarniali będziecie wygarniać |
będziecie wygarniały będziecie wygarniać |
3 os. |
będzie wygarniał będzie wygarniać |
będzie wygarniała będzie wygarniać |
będzie wygarniało będzie wygarniać |
będą wygarniali będą wygarniać |
będą wygarniały będą wygarniać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
wygarniajmy |
|
2 os. |
wygarniaj |
wygarniajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
wygarniałbym bym wygarniał |
wygarniałabym bym wygarniała |
wygarniałobym bym wygarniało |
wygarnialibyśmy byśmy wygarniali |
wygarniałybyśmy byśmy wygarniały |
2 os. |
wygarniałbyś byś wygarniał |
wygarniałabyś byś wygarniała |
wygarniałobyś byś wygarniało |
wygarnialibyście byście wygarniali |
wygarniałybyście byście wygarniały |
3 os. |
wygarniałby by wygarniał |
wygarniałaby by wygarniała |
wygarniałoby by wygarniało |
wygarnialiby by wygarniali |
wygarniałyby by wygarniały |
bezosobnik: wygarniano by
bezokolicznik: wygarniać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
wygarniając
gerundium: wygarnianie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | wygarnianie |
wygarniania |
D. | wygarniania |
wygarniań |
C. | wygarnianiu |
wygarnianiom |
B. | wygarnianie |
wygarniania |
N. | wygarnianiem |
wygarnianiami |
Ms. | wygarnianiu |
wygarnianiach |
W. | wygarnianie |
wygarniania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: wygarniający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | wygarniający |
wygarniający |
wygarniający |
wygarniające |
wygarniająca |
D. | wygarniającego |
wygarniającego |
wygarniającego |
wygarniającego |
wygarniającej |
C. | wygarniającemu |
wygarniającemu |
wygarniającemu |
wygarniającemu |
wygarniającej |
B. | wygarniającego |
wygarniającego |
wygarniający |
wygarniające |
wygarniającą |
N. | wygarniającym |
wygarniającym |
wygarniającym |
wygarniającym |
wygarniającą |
Ms. | wygarniającym |
wygarniającym |
wygarniającym |
wygarniającym |
wygarniającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | wygarniający |
wygarniający |
wygarniające |
wygarniające |
D. | wygarniających |
wygarniających |
wygarniających |
wygarniających |
C. | wygarniającym |
wygarniającym |
wygarniającym |
wygarniającym |
B. | wygarniających |
wygarniających |
wygarniających |
wygarniające |
N. | wygarniającymi |
wygarniającymi |
wygarniającymi |
wygarniającymi |
Ms. | wygarniających |
wygarniających |
wygarniających |
wygarniających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: wygarniany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | wygarniany |
wygarniany |
wygarniany |
wygarniane |
wygarniana |
D. | wygarnianego |
wygarnianego |
wygarnianego |
wygarnianego |
wygarnianej |
C. | wygarnianemu |
wygarnianemu |
wygarnianemu |
wygarnianemu |
wygarnianej |
B. | wygarnianego |
wygarnianego |
wygarniany |
wygarniane |
wygarnianą |
N. | wygarnianym |
wygarnianym |
wygarnianym |
wygarnianym |
wygarnianą |
Ms. | wygarnianym |
wygarnianym |
wygarnianym |
wygarnianym |
wygarnianej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | wygarniani |
wygarniani |
wygarniane |
wygarniane |
D. | wygarnianych |
wygarnianych |
wygarnianych |
wygarnianych |
C. | wygarnianym |
wygarnianym |
wygarnianym |
wygarnianym |
B. | wygarnianych |
wygarnianych |
wygarnianych |
wygarniane |
N. | wygarnianymi |
wygarnianymi |
wygarnianymi |
wygarnianymi |
Ms. | wygarnianych |
wygarnianych |
wygarnianych |
wygarnianych |
odpowiednik aspektowy: wygarnąć
Pochodzenie
Zob. garnąć
1. węgiel z pieca
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Połączenia
- wygarniać popiół, węgiel
- wygarniać pogrzebaczem
- wygarniać z kominka, z ogniska, z pieca
Cytaty
Nie chciałam tego słuchać ani widzieć. Zaczęłam wygarniać popiół z kominka. źródło: NKJP: Hanna Kowalewska: Tego lata w Zawrociu, 1998 |
|
Z miski z suchą karmą wygarnia na podłogę niewielką ilość ziarenek, po czym zbiera po jednym na ząb, rozgryza, połówkę zjada, a drugą wypluwa. źródło: NKJP: Maryla Weiss: Duduś Wielki, Kot, 2007-03 |
|
Wsadził rękę do wypatrzonej z dołu dziupli, wygarniając próchno i drobne gałązki. źródło: NKJP: Iwona Surmik: Talizman złotego smoka, 2002 |
|
Gorliwie waliłem kilofem i wygarniałem łopatą urobek na wał przed okopem, mimo że siódme poty na mnie biły, bo wciąż byłem osłabiony po głodnych marszach wokół góry Cergowej. źródło: NKJP: Ryszard Sługocki: Na przekór i na bakier, 2008 |
Składnia
+ | wygarniać | + |
CO +
(SKĄD) +
(CZYM)
|
2. ludzi z kryjówki
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | wyprowadzać |
Połączenia
- wygarniać ludzi, wszystkich
- wygarniać z domu, z kryjówki, z mieszkania
Cytaty
Patrole zaczęły wygarniać mężczyzn. W odwet kilku rozstrzelano, reszta na wywózkę... źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego, 1995 |
|
Któregoś dnia celnik wygarnia Darka z kolejki, bierze do biura razem z jakimiś facetami, też niby wracającymi z tamtej strony. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004 |
|
- Zajechały budy! Wygarniają z bram! Zawracajcie! źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Opowiadania drastyczne, 1966 |
|
Nie wiem, czy pani orientuje się, że w lipcu '45 roku Armia Radziecka dokonała na ziemiach przygranicznych Suwalszczyzny [...] masowej obławy, wygarniając z domów setki ludzi, przeważnie mężczyzn w różnym wieku. źródło: NKJP: Krystyna Jagiełło: Dziedzice bezprawnej wolności, 2007 |
Składnia
+ | wygarniać | + |
KOGO +
(SKĄD)
|
3. prawdę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Relacje znaczeniowe
synonimy: | rąbać |
Połączenia
- wygarniać (całą) prawdę, wszystko
- wygarniać bez ogródek, bez owijania w bawełnę, prosto z mostu, prosto w oczy, wprost
Cytaty
Byli na imieninach. Teresa mówi, że piła. Nie lubi jednego faceta. Więc mu wygarniała. źródło: NKJP: Miron Białoszewski: Donosy rzeczywistości, 1973 |
|
Wygarniasz, co masz na wątrobie. Krzyczysz, kiedy on znów mówi swoje sakramentalne: „Nie w tej chwili”. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Gdyby zamilkły kobiety, 2005 |
|
Rozwścieczona kucharka-artystka buntuje się i kiedyś wygarnia konsumentom, że nie mają pojęcia o tym, co to jest dobra kuchnia. źródło: NKJP: Krzysztof Zanussi: Takie jest pana zdanie, Polityka nr 2399, 2003 |
Składnia
+ | wygarniać | + |
KOMU +
(CO)
|
|
+ | wygarniać | + |
KOMU +
(że ZDANIE)
|
4. z karabinu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna broń
Połączenia
- wygarniać serię
- wygarniać do partyzantów, do żołnierzy
- wygarniać z karabinu, z pistoletu
Cytaty
Przeładowuję karabin maszynowy i wygarniam serię w kierunku nadbiegających policjantów. źródło: NKJP: Roman Laudański: Gry i filmy pełne krwi, Gazeta Pomorska, 2009-04-04 |
|
Wreszcie wyrzucony z pracy listonosz w desperacji kupuje półautomatyczny pistolet i wygarnia serię do swoich przełożonych. źródło: NKJP: Joanna Szczęsna: Od redakcji, Gazeta Wyborcza, 1993-11-19 |
Składnia
+ | wygarniać | + |
do KOGO +
(z CZEGO)
|