Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. całować
1. w policzek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego seksualność
Relacje znaczeniowe
synonimy: | pocałować |
Połączenia
- ucałować ciocię, córkę, dziecko, dziewczynę, mamę, ojca, syna, ukochaną; dłoń, rękę
- ucałować na pożegnanie, na przywitanie
- ucałować w oba policzki, w policzek, w usta
- ucałować z atencją
- ucałować ceremonialnie, głośno, serdecznie
- objąć i ucałować, rzucić się na szyję i ucałować, uściskać i ucałować
Cytaty
Wdówka, klasnąwszy w dłonie, jeszcze raz objęła i ucałowała Jaśka, po czym, rozpalając ogień pod blachą, zabrała się do skubania kury. źródło: KWSJP: Tadeusz Nowak: A jak królem, a jak katem będziesz, 1968 |
|
Delikatnie ucałowała go w usta, pogłaskała po włosach. źródło: KWSJP: Andrzej Zaniewski: Król Tanga, 1997 |
|
Ucałowałem żonę ze szczęścia i czym prędzej wziąłem zaliczkę. źródło: KWSJP: Kazimierz Moczarski: Rozmowy z katem, 1977 |
|
Królewicz ucałował dłoń ojca i obiecawszy, że wróci najszybciej, jak będzie mógł, wsiadł na statek kupiecki zmierzający do Egiptu. źródło: KWSJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999 |
|
- Jak to dobrze, że wreszcie jesteś - powitała mnie ciotka. […] - Daj, niech cię ucałuję. źródło: KWSJP: Władysław Ogrodziński: Ulica zwana Bystrą, 1985 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
ucałuję |
ucałujemy |
|||
2 os. |
ucałujesz |
ucałujecie |
|||
3 os. |
ucałuje |
ucałują |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ucałowałem +(e)m ucałował |
ucałowałam +(e)m ucałowała |
ucałowałom +(e)m ucałowało |
ucałowaliśmy +(e)śmy ucałowali |
ucałowałyśmy +(e)śmy ucałowały |
2 os. |
ucałowałeś +(e)ś ucałował |
ucałowałaś +(e)ś ucałowała |
ucałowałoś +(e)ś ucałowało |
ucałowaliście +(e)ście ucałowali |
ucałowałyście +(e)ście ucałowały |
3 os. |
ucałował |
ucałowała |
ucałowało |
ucałowali |
ucałowały |
bezosobnik: ucałowano
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
ucałujmy |
|
2 os. |
ucałuj |
ucałujcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ucałowałbym bym ucałował |
ucałowałabym bym ucałowała |
ucałowałobym bym ucałowało |
ucałowalibyśmy byśmy ucałowali |
ucałowałybyśmy byśmy ucałowały |
2 os. |
ucałowałbyś byś ucałował |
ucałowałabyś byś ucałowała |
ucałowałobyś byś ucałowało |
ucałowalibyście byście ucałowali |
ucałowałybyście byście ucałowały |
3 os. |
ucałowałby by ucałował |
ucałowałaby by ucałowała |
ucałowałoby by ucałowało |
ucałowaliby by ucałowali |
ucałowałyby by ucałowały |
bezosobnik: ucałowano by
bezokolicznik: ucałować
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
ucałowawszy
gerundium: ucałowanie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | ucałowanie |
ucałowania |
D. | ucałowania |
ucałowań |
C. | ucałowaniu |
ucałowaniom |
B. | ucałowanie |
ucałowania |
N. | ucałowaniem |
ucałowaniami |
Ms. | ucałowaniu |
ucałowaniach |
W. | ucałowanie |
ucałowania |
imiesłów przymiotnikowy bierny: ucałowany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | ucałowany |
ucałowany |
ucałowany |
ucałowane |
ucałowana |
D. | ucałowanego |
ucałowanego |
ucałowanego |
ucałowanego |
ucałowanej |
C. | ucałowanemu |
ucałowanemu |
ucałowanemu |
ucałowanemu |
ucałowanej |
B. | ucałowanego |
ucałowanego |
ucałowany |
ucałowane |
ucałowaną |
N. | ucałowanym |
ucałowanym |
ucałowanym |
ucałowanym |
ucałowaną |
Ms. | ucałowanym |
ucałowanym |
ucałowanym |
ucałowanym |
ucałowanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | ucałowani |
ucałowani |
ucałowane |
ucałowane |
D. | ucałowanych |
ucałowanych |
ucałowanych |
ucałowanych |
C. | ucałowanym |
ucałowanym |
ucałowanym |
ucałowanym |
B. | ucałowanych |
ucałowanych |
ucałowanych |
ucałowane |
N. | ucałowanymi |
ucałowanymi |
ucałowanymi |
ucałowanymi |
Ms. | ucałowanych |
ucałowanych |
ucałowanych |
ucałowanych |
odpowiednik aspektowy: całować
Składnia
Rzosobowy | + | ucałować | + |
KOGO/CO +
(GDZIE)
|
2. krucyfiks
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
synonimy: | pocałować |
Połączenia
- ucałować krucyfiks, pierścień, rany Zbawiciela, rąbek sukni, relikwie, różaniec, stułę, sztandar, ziemię
- ucałować z namaszczeniem, z pokorą
- ucałować nabożnie
- uklęknąć i ucałować
Cytaty
Pielgrzymi wchodzą kolejno, by ucałować grobowy kamień. źródło: KWSJP: Mieczysław Gogacz: On ma wzrastać, 1962 |
|
Ksiądz dalej modlił się, pomrukując gorliwie w pewnych momentach, wreszcie założył kolorową wstążeczką jedną ze stron, ucałował brzeg książki i zamknął ją głośno jak wieko szkatuły. źródło: KWSJP: Tadeusz Konwicki: Bohiń, 1987 |
|
Jeden z nich, starszy siwy ksiądz, przyklęknął i ucałował pierścień kardynała [...]. źródło: KWSJP: Jan Dobraczyński: Wyczerpać morze, 1972 |
|
Ucałowała grecki krzyż relikwiarza. źródło: KWSJP: Franciszek Fenikowski: Długie morze, 1963 |
|
Po wejściu do izby proboszcz kładł na stół swój krzyż i odmawiał modlitwę. Kropił mieszkanie, a na końcu dawał wszystkim krzyż do ucałowania. źródło: KWSJP: Jolanta Flach: Jak to drzewiej pod Babią Górą bywało, Tygodnik Podhalański, 2000, nr 1 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
ucałuję |
ucałujemy |
|||
2 os. |
ucałujesz |
ucałujecie |
|||
3 os. |
ucałuje |
ucałują |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ucałowałem +(e)m ucałował |
ucałowałam +(e)m ucałowała |
ucałowałom +(e)m ucałowało |
ucałowaliśmy +(e)śmy ucałowali |
ucałowałyśmy +(e)śmy ucałowały |
2 os. |
ucałowałeś +(e)ś ucałował |
ucałowałaś +(e)ś ucałowała |
ucałowałoś +(e)ś ucałowało |
ucałowaliście +(e)ście ucałowali |
ucałowałyście +(e)ście ucałowały |
3 os. |
ucałował |
ucałowała |
ucałowało |
ucałowali |
ucałowały |
bezosobnik: ucałowano
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
ucałujmy |
|
2 os. |
ucałuj |
ucałujcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ucałowałbym bym ucałował |
ucałowałabym bym ucałowała |
ucałowałobym bym ucałowało |
ucałowalibyśmy byśmy ucałowali |
ucałowałybyśmy byśmy ucałowały |
2 os. |
ucałowałbyś byś ucałował |
ucałowałabyś byś ucałowała |
ucałowałobyś byś ucałowało |
ucałowalibyście byście ucałowali |
ucałowałybyście byście ucałowały |
3 os. |
ucałowałby by ucałował |
ucałowałaby by ucałowała |
ucałowałoby by ucałowało |
ucałowaliby by ucałowali |
ucałowałyby by ucałowały |
bezosobnik: ucałowano by
bezokolicznik: ucałować
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
ucałowawszy
gerundium: ucałowanie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | ucałowanie |
ucałowania |
D. | ucałowania |
ucałowań |
C. | ucałowaniu |
ucałowaniom |
B. | ucałowanie |
ucałowania |
N. | ucałowaniem |
ucałowaniami |
Ms. | ucałowaniu |
ucałowaniach |
W. | ucałowanie |
ucałowania |
imiesłów przymiotnikowy bierny: ucałowany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | ucałowany |
ucałowany |
ucałowany |
ucałowane |
ucałowana |
D. | ucałowanego |
ucałowanego |
ucałowanego |
ucałowanego |
ucałowanej |
C. | ucałowanemu |
ucałowanemu |
ucałowanemu |
ucałowanemu |
ucałowanej |
B. | ucałowanego |
ucałowanego |
ucałowany |
ucałowane |
ucałowaną |
N. | ucałowanym |
ucałowanym |
ucałowanym |
ucałowanym |
ucałowaną |
Ms. | ucałowanym |
ucałowanym |
ucałowanym |
ucałowanym |
ucałowanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | ucałowani |
ucałowani |
ucałowane |
ucałowane |
D. | ucałowanych |
ucałowanych |
ucałowanych |
ucałowanych |
C. | ucałowanym |
ucałowanym |
ucałowanym |
ucałowanym |
B. | ucałowanych |
ucałowanych |
ucałowanych |
ucałowane |
N. | ucałowanymi |
ucałowanymi |
ucałowanymi |
ucałowanymi |
Ms. | ucałowanych |
ucałowanych |
ucałowanych |
ucałowanych |
odpowiednik aspektowy: całować
Składnia
Rzosobowy | + | ucałować | + |
CO
|
3. od kogoś
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zwroty grzecznościowe i zachowania akceptowane społecznie
Połączenia
- ucałuj ciocię, dzieci, mamę
- ucałuj ode mnie, od nas wszystkich
Cytaty
Pozdrów ode mnie wszystkich i ucałuj panią Kazię, jak ją zobaczysz. źródło: KWSJP: Danuta Koral: Wydziedziczeni, 1997 |
|
Aniu kochana, nie martw się niepotrzebnie i ucałuj ode mnie wszystkie dzieciaki i Marka. źródło: KWSJP: Kinga Dunin: Tabu, 1998 |
|
Ucałuj od nas wszystkich swoich serdecznie. źródło: KWSJP: Hanna Ożogowska: Dziewczyna i chłopak czyli heca na 14 fajerek, 1978 |
|
Bóg Cię błogosław, synu najdroższy, Janusza ucałuj i sprawujcie się tam dobrze. źródło: KWSJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Sława i chwała, 1962 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
ucałuję |
ucałujemy |
|||
2 os. |
ucałujesz |
ucałujecie |
|||
3 os. |
ucałuje |
ucałują |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ucałowałem +(e)m ucałował |
ucałowałam +(e)m ucałowała |
ucałowałom +(e)m ucałowało |
ucałowaliśmy +(e)śmy ucałowali |
ucałowałyśmy +(e)śmy ucałowały |
2 os. |
ucałowałeś +(e)ś ucałował |
ucałowałaś +(e)ś ucałowała |
ucałowałoś +(e)ś ucałowało |
ucałowaliście +(e)ście ucałowali |
ucałowałyście +(e)ście ucałowały |
3 os. |
ucałował |
ucałowała |
ucałowało |
ucałowali |
ucałowały |
bezosobnik: ucałowano
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
ucałujmy |
|
2 os. |
ucałuj |
ucałujcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ucałowałbym bym ucałował |
ucałowałabym bym ucałowała |
ucałowałobym bym ucałowało |
ucałowalibyśmy byśmy ucałowali |
ucałowałybyśmy byśmy ucałowały |
2 os. |
ucałowałbyś byś ucałował |
ucałowałabyś byś ucałowała |
ucałowałobyś byś ucałowało |
ucałowalibyście byście ucałowali |
ucałowałybyście byście ucałowały |
3 os. |
ucałowałby by ucałował |
ucałowałaby by ucałowała |
ucałowałoby by ucałowało |
ucałowaliby by ucałowali |
ucałowałyby by ucałowały |
bezosobnik: ucałowano by
bezokolicznik: ucałować
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
ucałowawszy
gerundium: ucałowanie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | ucałowanie |
ucałowania |
D. | ucałowania |
ucałowań |
C. | ucałowaniu |
ucałowaniom |
B. | ucałowanie |
ucałowania |
N. | ucałowaniem |
ucałowaniami |
Ms. | ucałowaniu |
ucałowaniach |
W. | ucałowanie |
ucałowania |
imiesłów przymiotnikowy bierny: ucałowany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | ucałowany |
ucałowany |
ucałowany |
ucałowane |
ucałowana |
D. | ucałowanego |
ucałowanego |
ucałowanego |
ucałowanego |
ucałowanej |
C. | ucałowanemu |
ucałowanemu |
ucałowanemu |
ucałowanemu |
ucałowanej |
B. | ucałowanego |
ucałowanego |
ucałowany |
ucałowane |
ucałowaną |
N. | ucałowanym |
ucałowanym |
ucałowanym |
ucałowanym |
ucałowaną |
Ms. | ucałowanym |
ucałowanym |
ucałowanym |
ucałowanym |
ucałowanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | ucałowani |
ucałowani |
ucałowane |
ucałowane |
D. | ucałowanych |
ucałowanych |
ucałowanych |
ucałowanych |
C. | ucałowanym |
ucałowanym |
ucałowanym |
ucałowanym |
B. | ucałowanych |
ucałowanych |
ucałowanych |
ucałowane |
N. | ucałowanymi |
ucałowanymi |
ucałowanymi |
ucałowanymi |
Ms. | ucałowanych |
ucałowanych |
ucałowanych |
ucałowanych |
Inne uwagi
Zwykle 2 os. tr. rozk.
Składnia
Rzosobowy | + | ucałować | + |
KOGO +
(od KOGO)
|