Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. chodzić
1. dla pieszych
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | trotuar |
Połączenia
- szeroki, wąski; asfaltowy, betonowy, drewniany; jednostronny, obustronny; główny, miejski, osiedlowy; bezpieczny, niebezpieczny; dziurawy, nierówny, krzywy, równy, śliski, zniszczony; kielecki, krakowski, warszawski ... chodnik
- chodnik alei jakiejś, ulicy jakiejś; miasta, osiedla,
- chodnik dla dzieci, dla przechodniów, dla rowerów; chodnik od strony klasztoru, kamienic; chodnik wokół rynku; chodnik wzdłuż drogi, wzdłuż jezdni, wzdłuż posesji, wzdłuż trasy, wzdłuż ulicy jakiejś; chodnik z desek, z kamienia, z kostki (brukowej), z płyt
- chodnik między ulicą jakąś a jakąś, między ulicami jakąś i jakąś
- na długości czterystu, dziewięciuset metrów, na drodze, na estakadzie, na moście, na osiedlu, na placu, na poboczach; chodnik na ulicy jakiejś; chodnik o długości dziewięciuset, czterystu pięćdziesięciu metrów, o szerokości trzech metrów; chodnik po stronie ogródków, osiedla; chodnik przy drodze, przy ulicy jakiejś; chodnik w centrum (miasta), w mieście
- część, płyty, szerokość chodnika; nawierzchnia, stan, krawędzie, krawężniki; budowa, przebudowa, modernizacja, naprawa, oczyszczanie, odśnieżanie, remont chodników
- droga, ulice bez chodników
- czystość, porządek; handel, stragany, samochody; kałuże, kostka (brukowa), wyboje na chodnikach; chodzenie, jazda (na rowerze) po chodnikach; dziury w chodnikach
- czyszczenie, oczyszczanie, odśnieżanie, sprzątanie, zamiatanie; brukowanie, poszerzenie, remontowanie, wybudowanie chodnika; układanie chodników
- budować, naprawić/naprawiać, położyć, poszerzyć, przebudować, remontować, ułożyć, wyremontować, zbudować chodnik; oczyszczać, odśnieżyć/odśnieżać, posypać, sprzątać, zamiatać chodniki
- iść/chodzić, biec chodnikiem
- korzystać, zejść, zjechać/zjeżdżać z chodnika; usuwanie czegoś z chodnika
- kłaść kostkę; spaść, wyrzucić coś, zepchnąć kogoś; skręcić, wejść wjechać/wjeżdżać, wyjść, zjechać na chodnik; przejechać/przejeżdżać, przejść przez chodnik
- parkować, stać, zaparkować na chodniku; coś zalega na chodniku; iść/chodzić, spacerować po chodniku; handlować na chodnikach
Cytaty
|
Gdy ktoś złamie rękę na śliskim chodniku lub uszkodzi samochód na dziurawej drodze, może starać się o odszkodowanie. źródło: NKJP: (GM): Ubezpieczenie na dziury, Dziennik Polski, 2003-03-20 |
|
|
Mieszkam w domu, który został wybudowany w 1912 r. przez mojego dziadka. Najpierw chodnik przy nim czyścił mój dziadek, potem robili to moi rodzice, teraz robię to z siostrą [...]. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 11.09.1996 |
|
|
U nas jak dotąd znacznie chętniej maluje się fasadę, niż łata dziury w chodniku. źródło: NKJP: Andrzej Osęka, Gazeta Wyborcza, 1994-01-15/16 |
|
|
W takiej sytuacji wolno jechać po chodniku, ale z zachowaniem szczególnej ostrożności. źródło: NKJP: Anna Niedzielska: Na rowerze też kierownica!, Echo Dnia, 2007-04-04 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | chodnik |
chodniki |
|
| D. | chodnika |
chodników |
|
| C. | chodnikowi |
chodnikom |
|
| B. | chodnik |
chodniki |
|
| N. | chodnikiem |
chodnikami |
|
| Ms. | chodniku |
chodnikach |
|
| W. | chodniku |
chodniki |
2. dywan
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka meble i wystrój wnętrz
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | dywan |
Połączenia
- kokosowy, pluszowy, płócienny, sizalowy chodnik
- chodnik na korytarzu, na podłodze
- chodnik leży
- położyć chodnik
Cytaty
|
Na podłodze leży czerwony kokosowy chodnik i po nim poznam, że to właśnie ta piwnica, a nie inna. źródło: NKJP: Monika Żeromska, Gazeta Wyborcza, 1993-11-27/28 |
|
|
Schody prowadziły do położonego wyżej mrocznego korytarza z brudnym, wytartym chodnikiem na podłodze. źródło: NKJP: David Eddings: Ostatnia walka czarodziejów, 1995 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | chodnik |
chodniki |
|
| D. | chodnika |
chodników |
|
| C. | chodnikowi |
chodnikom |
|
| B. | chodnik |
chodniki |
|
| N. | chodnikiem |
chodnikami |
|
| Ms. | chodniku |
chodnikach |
|
| W. | chodniku |
chodniki |
3. w kopalni
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł miejsca i czynności związane z przemysłem
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | korytarz |
Połączenia
- kopalniany, podziemny, ślepy, zasypany chodnik
- chodnik kopalni
- chodnik wokół kopalni
- chodnik w kopalni
- długość, budowa chodnika
- wykuć chodnik
Cytaty
|
Długość chodników kopalni wynosiła 140 km (więcej niż łączna długość ulic miasta) [...]. źródło: NKJP: Włodzimierz Łęcki: Wielkopolska, 1997 |
|
|
Okazało się, że po uruchomieniu maszyn podziemne chodniki i szyby popękają, zagrażając nie tylko wydobyciu, ale i górnikom. źródło: NKJP: Zbigniew Bartuś: Piramida, Dziennik Polski, 1998-02-13 |
|
|
Zwyczajny ślepy chodnik - stara, nie prowadząca donikąd odnoga, jakich pełno w kopalni. źródło: NKJP: Edmund Niziurski: Księga urwisów, 1997 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | chodnik |
chodniki |
|
| D. | chodnika |
chodników |
|
| C. | chodnikowi |
chodnikom |
|
| B. | chodnik |
chodniki |
|
| N. | chodnikiem |
chodnikami |
|
| Ms. | chodniku |
chodnikach |
|
| W. | chodniku |
chodniki |