Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. rosnąć
1. usypisko
Definicja
Warianty
- rzadziej naróść I
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,
KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | powiększyć się |
Połączenia
- lód, osad, śnieg; dług narósł; szadź narosła; usypisko, zgrubienie narosło; odsetki narosły
- narosło śmieci; odsetek
Cytaty
|
Nadbrzeżne czapy lodowe zlały się z lokalnymi czaszami wyżynnymi i stopniowo narósł wielki lądolód. źródło: KWSJP: Jacek Jania: Zrozumieć lodowce, 1988 |
|
|
Po chwili ustawili się w dwa rzędy, podawali cegłę za cegłą. Gdy nadszedł Jerzy, z obu stron narosły spore usypiska. źródło: KWSJP: Roman Bratny: Kolumbowie — rocznik 20, 1957 |
|
|
Prawie dwukrotnie narósł dług związany z zaciągniętymi kredytami. źródło: KWSJP: Sprawozdania stenograficzne Sejmu RP, 20-07-2004 |
|
|
Na jednej ze świec narósł grzybek i płomień wydłużył się niepomiernie. źródło: KWSJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Sława i chwała, 1962 |
|
|
Wszystko przechowywał w szafie. Po latach narosło tego tyle, że musiał kupić drugą szafę. źródło: KWSJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania i donosy 1980-1989, 1989 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
narosnę |
narośniemy |
|||
| 2 os. |
narośniesz |
narośniecie |
|||
| 3 os. |
narośnie |
narosną |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
narosłem +(e)m narósł |
narosłam +(e)m narosła |
narosłom +(e)m narosło |
narośliśmy +(e)śmy narośli |
narosłyśmy +(e)śmy narosły |
| 2 os. |
narosłeś +(e)ś narósł |
narosłaś +(e)ś narosła |
narosłoś +(e)ś narosło |
narośliście +(e)ście narośli |
narosłyście +(e)ście narosły |
| 3 os. |
narósł |
narosła |
narosło |
narośli |
narosły |
bezosobnik: narośnięto
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
narośnijmy |
|
| 2 os. |
narośnij |
narośnijcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
narósłbym bym narósł |
narosłabym bym narosła |
narosłobym bym narosło |
naroślibyśmy byśmy narośli |
narosłybyśmy byśmy narosły |
| 2 os. |
narósłbyś byś narósł |
narosłabyś byś narosła |
narosłobyś byś narosło |
naroślibyście byście narośli |
narosłybyście byście narosły |
| 3 os. |
narósłby by narósł |
narosłaby by narosła |
narosłoby by narosło |
narośliby by narośli |
narosłyby by narosły |
bezosobnik: narośnięto by
bezokolicznik: narosnąć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
narósłszy
gerundium: narośnięcie
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | narośnięcie |
narośnięcia |
| D. | narośnięcia |
narośnięć |
| C. | narośnięciu |
narośnięciom |
| B. | narośnięcie |
narośnięcia |
| N. | narośnięciem |
narośnięciami |
| Ms. | narośnięciu |
narośnięciach |
| W. | narośnięcie |
narośnięcia |
odpowiednik aspektowy: narastać
Składnia
| Rznieżywotny | + | narosnąć | + |
|
| Rznieżywotny | + | narosnąć | + |
na CZYM
|
| Ø | + | narosnąć | + |
CZEGO +
(ILE)
|
2. zjawisko
Definicja
Warianty
- rzadziej naróść I
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | nasilić się, spotęgować się, wzmóc się |
Połączenia
- bunt, chaos, deficyt, gniew, konflikt, kryzys, lęk, problem, sceptycyzm, spór narósł; agresja, bezrobocie, irytacja, presja, przestępczość, złość narosła; napięcie, niepokój, poczucie czegoś, pragnienie, przeświadczenie, wzruszenie, zniecierpliwienie narosło; emocje, kontrowersje, mity, nieporozumienia, stereotypy narosły
- narosło nieporozumień, problemów, pretensji
Cytaty
|
Zacznij rozmawiać o tym, co cię złości, niepokoi, zanim złość narośnie. źródło: KWSJP: Lidia Mieścicka-Mellibruda: Być matką dorosłych dzieci: towarzyszyć czy wspierać, 2000 |
|
|
Wprowadzenie diety mlecznej pogarszało stan zdrowia pacjentów. Kontrowersje i emocje, jakie narosły przez dziesięciolecia wokół tego zagadnienia, wynikały z braku obiektywnych narzędzi diagnostycznych. źródło: KWSJP: Danuta Myłek: Alergie, 2001 |
|
|
Wokół tej niezwykłej postaci narosło w starożytności mnóstwo legend. źródło: KWSJP: Tadeusz Kotula: Septymiusz Sewerus. Cesarz z Lepcis Magna, 1986 |
|
|
Osobnym problemem jest budowa wspólnego dla Podhala wysypiska śmieci. Wokół tej sprawy narosło już wiele kontrowersji, toczyły się zacięte spory, trwają dyskusje. źródło: KWSJP: (gram): Złoty jubileusz, Tygodnik Podhalański, 1996, nr 31 |
|
|
O pierwszych chwilach powstania narosło wiele legend mających źródło w plotkach i pogłoskach kursujących po mieście. źródło: KWSJP: Zbigniew Góralski: Stanisław August w insurekcji kościuszkowskiej, 1988 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
narosnę |
narośniemy |
|||
| 2 os. |
narośniesz |
narośniecie |
|||
| 3 os. |
narośnie |
narosną |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
narosłem +(e)m narósł |
narosłam +(e)m narosła |
narosłom +(e)m narosło |
narośliśmy +(e)śmy narośli |
narosłyśmy +(e)śmy narosły |
| 2 os. |
narosłeś +(e)ś narósł |
narosłaś +(e)ś narosła |
narosłoś +(e)ś narosło |
narośliście +(e)ście narośli |
narosłyście +(e)ście narosły |
| 3 os. |
narósł |
narosła |
narosło |
narośli |
narosły |
bezosobnik: narośnięto
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
narośnijmy |
|
| 2 os. |
narośnij |
narośnijcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
narósłbym bym narósł |
narosłabym bym narosła |
narosłobym bym narosło |
naroślibyśmy byśmy narośli |
narosłybyśmy byśmy narosły |
| 2 os. |
narósłbyś byś narósł |
narosłabyś byś narosła |
narosłobyś byś narosło |
naroślibyście byście narośli |
narosłybyście byście narosły |
| 3 os. |
narósłby by narósł |
narosłaby by narosła |
narosłoby by narosło |
narośliby by narośli |
narosłyby by narosły |
bezosobnik: narośnięto by
bezokolicznik: narosnąć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
narósłszy
gerundium: narośnięcie
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | narośnięcie |
narośnięcia |
| D. | narośnięcia |
narośnięć |
| C. | narośnięciu |
narośnięciom |
| B. | narośnięcie |
narośnięcia |
| N. | narośnięciem |
narośnięciami |
| Ms. | narośnięciu |
narośnięciach |
| W. | narośnięcie |
narośnięcia |
odpowiednik aspektowy: narastać
Składnia
| Rznieżywotny | + | narosnąć | + |
|
| Rznieżywotny | + | narosnąć | + |
wokół CZEGO
|
| Ø | + | narosnąć | + |
CZEGO +
(ILE) +
(wokół CZEGO)
|
3. rośliny
Definicja
Warianty
- rzadziej naróść I
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin
Połączenia
- narosło chwastów, trawy, zielska
Cytaty
|
Na początek wolontariusze oczyścili najbardziej widoczny, kilkudziesięciometrowy fragment fosy […]. - Usuwamy krzaki i samosiejki, których przez lata sporo tutaj narosło - tłumaczy pan Dariusz. źródło: KWSJP: Norbert Ziętal: Posprzątajmy Zniesienie!, Nowiny, 2006 |
|
|
Wczoraj, mam nadzieję ostatni raz w tym roku, kosiłam trawę. Bardzo jej dużo narosło, tempo prawie wiosenne. źródło: Internet |
|
|
Po deszczach narosło chwastów, rozhulały się dynie, niedługo nie będzie przejścia w tej dziczy. źródło: Internet |
|
|
– Co będziesz jadł? – Coś będę. To, co wszyscy: trawę, lebiodę, ziele... […] – Narwij sobie. Szczęście, że narosło tego od groma. źródło: KWSJP: Włodzimierz Pawluczuk: Judasz, 2004 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
narosnę |
narośniemy |
|||
| 2 os. |
narośniesz |
narośniecie |
|||
| 3 os. |
narośnie |
narosną |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
narosłem +(e)m narósł |
narosłam +(e)m narosła |
narosłom +(e)m narosło |
narośliśmy +(e)śmy narośli |
narosłyśmy +(e)śmy narosły |
| 2 os. |
narosłeś +(e)ś narósł |
narosłaś +(e)ś narosła |
narosłoś +(e)ś narosło |
narośliście +(e)ście narośli |
narosłyście +(e)ście narosły |
| 3 os. |
narósł |
narosła |
narosło |
narośli |
narosły |
bezosobnik: narośnięto
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
narośnijmy |
|
| 2 os. |
narośnij |
narośnijcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
narósłbym bym narósł |
narosłabym bym narosła |
narosłobym bym narosło |
naroślibyśmy byśmy narośli |
narosłybyśmy byśmy narosły |
| 2 os. |
narósłbyś byś narósł |
narosłabyś byś narosła |
narosłobyś byś narosło |
naroślibyście byście narośli |
narosłybyście byście narosły |
| 3 os. |
narósłby by narósł |
narosłaby by narosła |
narosłoby by narosło |
narośliby by narośli |
narosłyby by narosły |
bezosobnik: narośnięto by
bezokolicznik: narosnąć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
narósłszy
gerundium: narośnięcie
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | narośnięcie |
narośnięcia |
| D. | narośnięcia |
narośnięć |
| C. | narośnięciu |
narośnięciom |
| B. | narośnięcie |
narośnięcia |
| N. | narośnięciem |
narośnięciami |
| Ms. | narośnięciu |
narośnięciach |
| W. | narośnięcie |
narośnięcia |
Składnia
| Ø | + | narosnąć | + |
CZEGO +
(ILE)
|