Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. wiązać
1. z obowiązków
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
| antonimy: | zawalać |
Połączenia
- firma, państwo, pracodawca, przedsiębiorstwo, rząd (nie) wywiązuje się z czegoś
- wywiązywać się z kontraktu, z obietnic, z obowiązków, z roli, z umowy, z warunków, z zadań, z zobowiązań
- dobrze, doskonale, należycie, rzetelnie, sumiennie, świetnie, terminowo, wzorowo; kiepsko, nie do końca, źle wywiązywać się z czegoś
- możliwość, sposób wywiązywania się z czegoś
Cytaty
|
Ostatecznie nie miał nic przeciwko Klossowi. Dobry, oddany oficer, na ogół bezbłędnie wywiązujący się ze wszystkich zadań. źródło: NKJP: Andrzej Zbych: Stawka większa niż życie, 1967 |
|
|
Kargul dobrze wywiązuje się z roli pośrednika. źródło: NKJP: Andrzej Mularczyk: Sami swoi, 1967 |
|
|
Państwo nie wywiązuje się z obowiązków wobec obywateli i za mało płaci na ochronę zdrowia. źródło: NKJP: Niezdrowe zdrowie, Gazeta Wyborcza, 1993-03-27 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
wywiązuję się |
wywiązujemy się |
|||
| 2 os. |
wywiązujesz się |
wywiązujecie się |
|||
| 3 os. |
wywiązuje się |
wywiązują się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wywiązywałem się +(e)m się wywiązywał |
wywiązywałam się +(e)m się wywiązywała |
wywiązywałom się +(e)m się wywiązywało |
wywiązywaliśmy się +(e)śmy się wywiązywali |
wywiązywałyśmy się +(e)śmy się wywiązywały |
| 2 os. |
wywiązywałeś się +(e)ś się wywiązywał |
wywiązywałaś się +(e)ś się wywiązywała |
wywiązywałoś się +(e)ś się wywiązywało |
wywiązywaliście się +(e)ście się wywiązywali |
wywiązywałyście się +(e)ście się wywiązywały |
| 3 os. |
wywiązywał się |
wywiązywała się |
wywiązywało się |
wywiązywali się |
wywiązywały się |
bezosobnik: wywiązywano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się wywiązywał będę się wywiązywać |
będę się wywiązywała będę się wywiązywać |
będę się wywiązywało będę się wywiązywać |
będziemy się wywiązywali będziemy się wywiązywać |
będziemy się wywiązywały będziemy się wywiązywać |
| 2 os. |
będziesz się wywiązywał będziesz się wywiązywać |
będziesz się wywiązywała będziesz się wywiązywać |
będziesz się wywiązywało będziesz się wywiązywać |
będziecie się wywiązywali będziecie się wywiązywać |
będziecie się wywiązywały będziecie się wywiązywać |
| 3 os. |
będzie się wywiązywał będzie się wywiązywać |
będzie się wywiązywała będzie się wywiązywać |
będzie się wywiązywało będzie się wywiązywać |
będą się wywiązywali będą się wywiązywać |
będą się wywiązywały będą się wywiązywać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
wywiązujmy się |
|
| 2 os. |
wywiązuj się |
wywiązujcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wywiązywałbym się bym się wywiązywał |
wywiązywałabym się bym się wywiązywała |
wywiązywałobym się bym się wywiązywało |
wywiązywalibyśmy się byśmy się wywiązywali |
wywiązywałybyśmy się byśmy się wywiązywały |
| 2 os. |
wywiązywałbyś się byś się wywiązywał |
wywiązywałabyś się byś się wywiązywała |
wywiązywałobyś się byś się wywiązywało |
wywiązywalibyście się byście się wywiązywali |
wywiązywałybyście się byście się wywiązywały |
| 3 os. |
wywiązywałby się by się wywiązywał |
wywiązywałaby się by się wywiązywała |
wywiązywałoby się by się wywiązywało |
wywiązywaliby się by się wywiązywali |
wywiązywałyby się by się wywiązywały |
bezosobnik: wywiązywano by się
bezokolicznik: wywiązywać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
wywiązując się
gerundium: wywiązywanie się
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | wywiązywanie się |
wywiązywania się |
| D. | wywiązywania się |
wywiązywań się |
| C. | wywiązywaniu się |
wywiązywaniom się |
| B. | wywiązywanie się |
wywiązywania się |
| N. | wywiązywaniem się |
wywiązywaniami się |
| Ms. | wywiązywaniu się |
wywiązywaniach się |
| W. | wywiązywanie się |
wywiązywania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: wywiązujący się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | wywiązujący się |
wywiązujący się |
wywiązujący się |
wywiązujące się |
wywiązująca się |
| D. | wywiązującego się |
wywiązującego się |
wywiązującego się |
wywiązującego się |
wywiązującej się |
| C. | wywiązującemu się |
wywiązującemu się |
wywiązującemu się |
wywiązującemu się |
wywiązującej się |
| B. | wywiązującego się |
wywiązującego się |
wywiązujący się |
wywiązujące się |
wywiązującą się |
| N. | wywiązującym się |
wywiązującym się |
wywiązującym się |
wywiązującym się |
wywiązującą się |
| Ms. | wywiązującym się |
wywiązującym się |
wywiązującym się |
wywiązującym się |
wywiązującej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | wywiązujący się |
wywiązujący się |
wywiązujące się |
wywiązujące się |
| D. | wywiązujących się |
wywiązujących się |
wywiązujących się |
wywiązujących się |
| C. | wywiązującym się |
wywiązującym się |
wywiązującym się |
wywiązującym się |
| B. | wywiązujących się |
wywiązujących się |
wywiązujących się |
wywiązujące się |
| N. | wywiązującymi się |
wywiązującymi się |
wywiązującymi się |
wywiązującymi się |
| Ms. | wywiązujących się |
wywiązujących się |
wywiązujących się |
wywiązujących się |
odpowiednik aspektowy: wywiązać się
Składnia
| Rzosobowy | + | wywiązywać się | + |
z CZEGO
|
2. zakażenie, walka
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
ATEMATYCZNY
Cytaty
|
Wojsko zaczyna szturm, wywiązuje się strzelanina, a potem walka wręcz. źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Heban, 2004 |
|
|
Konflikty, jakie na tym tle wywiązywały się między władzą świecką a hierarchią kapłańską, były więc zjawiskiem nierzadkim i zgodnym z prawidłowością procesów społecznych. źródło: NKJP: Zenon Kosidowski: Opowieści biblijne, 1996 |
|
|
Czując, że opada z sił, wydaje rozkaz swoim ludziom, aby go zostawili i szli dalej. Towarzysze broni nawet nie chcą o tym słyszeć, niosą go dłuższy czas na rękach, wywiązuje się jednak krwotok i dalszy marsz z tak ciężko rannym okazuje się niemożliwy. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Anders, 2008 |
|
|
Każdy kogut tokuje w innym miejscu (pojedynczo) i jeżeli znajdzie się tam drugi kogut, wywiązuje się między nimi walka, w której mocniejszy wypędza słabszego. źródło: NKJP: Stanisław Godlewski: Vademecum myśliwego, 1955 |
|
|
Zaczynało się od pytań i z tego wywiązywała się ogólna rozmowa, w którą wplatały się fragmenty wspomnień, obrazy tego, z czym ojciec się zetknął albo co widział na własne oczy. źródło: NKJP: Andrzej Anonimus: Nie nadaje się, przecież to jeszcze szczeniak, 1999 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
wywiązuję się |
wywiązujemy się |
|||
| 2 os. |
wywiązujesz się |
wywiązujecie się |
|||
| 3 os. |
wywiązuje się |
wywiązują się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wywiązywałem się +(e)m się wywiązywał |
wywiązywałam się +(e)m się wywiązywała |
wywiązywałom się +(e)m się wywiązywało |
wywiązywaliśmy się +(e)śmy się wywiązywali |
wywiązywałyśmy się +(e)śmy się wywiązywały |
| 2 os. |
wywiązywałeś się +(e)ś się wywiązywał |
wywiązywałaś się +(e)ś się wywiązywała |
wywiązywałoś się +(e)ś się wywiązywało |
wywiązywaliście się +(e)ście się wywiązywali |
wywiązywałyście się +(e)ście się wywiązywały |
| 3 os. |
wywiązywał się |
wywiązywała się |
wywiązywało się |
wywiązywali się |
wywiązywały się |
bezosobnik: wywiązywano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się wywiązywał będę się wywiązywać |
będę się wywiązywała będę się wywiązywać |
będę się wywiązywało będę się wywiązywać |
będziemy się wywiązywali będziemy się wywiązywać |
będziemy się wywiązywały będziemy się wywiązywać |
| 2 os. |
będziesz się wywiązywał będziesz się wywiązywać |
będziesz się wywiązywała będziesz się wywiązywać |
będziesz się wywiązywało będziesz się wywiązywać |
będziecie się wywiązywali będziecie się wywiązywać |
będziecie się wywiązywały będziecie się wywiązywać |
| 3 os. |
będzie się wywiązywał będzie się wywiązywać |
będzie się wywiązywała będzie się wywiązywać |
będzie się wywiązywało będzie się wywiązywać |
będą się wywiązywali będą się wywiązywać |
będą się wywiązywały będą się wywiązywać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
wywiązujmy się |
|
| 2 os. |
wywiązuj się |
wywiązujcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wywiązywałbym się bym się wywiązywał |
wywiązywałabym się bym się wywiązywała |
wywiązywałobym się bym się wywiązywało |
wywiązywalibyśmy się byśmy się wywiązywali |
wywiązywałybyśmy się byśmy się wywiązywały |
| 2 os. |
wywiązywałbyś się byś się wywiązywał |
wywiązywałabyś się byś się wywiązywała |
wywiązywałobyś się byś się wywiązywało |
wywiązywalibyście się byście się wywiązywali |
wywiązywałybyście się byście się wywiązywały |
| 3 os. |
wywiązywałby się by się wywiązywał |
wywiązywałaby się by się wywiązywała |
wywiązywałoby się by się wywiązywało |
wywiązywaliby się by się wywiązywali |
wywiązywałyby się by się wywiązywały |
bezosobnik: wywiązywano by się
bezokolicznik: wywiązywać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
wywiązując się
gerundium: wywiązywanie się
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | wywiązywanie się |
wywiązywania się |
| D. | wywiązywania się |
wywiązywań się |
| C. | wywiązywaniu się |
wywiązywaniom się |
| B. | wywiązywanie się |
wywiązywania się |
| N. | wywiązywaniem się |
wywiązywaniami się |
| Ms. | wywiązywaniu się |
wywiązywaniach się |
| W. | wywiązywanie się |
wywiązywania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: wywiązujący się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | wywiązujący się |
wywiązujący się |
wywiązujący się |
wywiązujące się |
wywiązująca się |
| D. | wywiązującego się |
wywiązującego się |
wywiązującego się |
wywiązującego się |
wywiązującej się |
| C. | wywiązującemu się |
wywiązującemu się |
wywiązującemu się |
wywiązującemu się |
wywiązującej się |
| B. | wywiązującego się |
wywiązującego się |
wywiązujący się |
wywiązujące się |
wywiązującą się |
| N. | wywiązującym się |
wywiązującym się |
wywiązującym się |
wywiązującym się |
wywiązującą się |
| Ms. | wywiązującym się |
wywiązującym się |
wywiązującym się |
wywiązującym się |
wywiązującej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | wywiązujący się |
wywiązujący się |
wywiązujące się |
wywiązujące się |
| D. | wywiązujących się |
wywiązujących się |
wywiązujących się |
wywiązujących się |
| C. | wywiązującym się |
wywiązującym się |
wywiązującym się |
wywiązującym się |
| B. | wywiązujących się |
wywiązujących się |
wywiązujących się |
wywiązujące się |
| N. | wywiązującymi się |
wywiązującymi się |
wywiązującymi się |
wywiązującymi się |
| Ms. | wywiązujących się |
wywiązujących się |
wywiązujących się |
wywiązujących się |
odpowiednik aspektowy: wywiązać się
Składnia
| Rznieżywotny | + | wywiązywać się | + |
(między KIM/CZYM a KIM/CZYM)
|
| Rznieżywotny | + | wywiązywać się | + |
(między KIM/CZYM[sub]pl[/sub])
|
| Rznieżywotny | + | wywiązywać się | + |
(z CZEGO)
|