Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. patrzeć
Definicja
Warianty
Wymowa
[fpatszyć sie lub pot. fpaczszyć sie]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły
Połączenia
- wpatrzyć się błagalnym wzrokiem, półprzytomnymi oczami
- wpatrzyć się w czeluść krypty, w drzwi, w jeden punkt, w migocące płomienie, w mrok, w czyjeś oczy, w okno, w przestrzeń, w sufit, w czyjąś twarz, w zamglony horyzont
- wpatrzyć się z napięciem, z wyrazem uwielbienia
- wpatrzyć się badawczo, błagalnie, dobrze, przenikliwie, uważnie
- wpatrzyć się w kogoś jak w jakąś zjawę, jak w obraz
Cytaty
Skrzypnęły drzwi łazienki i ukazała się Celestyna. Rodzice umilkli i wpatrzyli się w swoją młodszą córkę. Cesia wyglądała uroczo. źródło: KWSJP: Małgorzata Musierowicz: Szósta klepka, 1977 |
|
W ruchach jednego z niewolników było coś dziwnie znajomego. Był bez wątpienia młody, silny, zręczny. Kalias wpatrzył się w niego uważnie, czekając na moment, aż młodzieniec odwróci się twarzą w stronę drzewa i stanie w świetle ogniska. źródło: KWSJP: Halina Rudnicka: Uczniowie Spartakusa, 1951 |
|
Oparłam głowę na podkurczonych kolanach i wpatrzyłam się w ogień. źródło: KWSJP: Beata Ostrowicka: Kraina kolorów: księga intryg, 1999 |
|
Starzec przerwał i w zamyśleniu wpatrzył się w posadzkę. źródło: KWSJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006 |
|
Po drugiej stronie kanału, za ceglanym murem, panowała cisza i nie widać było żadnego ruchu. Ale gdyby ktoś bystrzej wpatrzył się z góry, mógłby tam dostrzec żołnierza w hełmie i flagę biało-czerwoną pomiędzy zielenią. źródło: KWSJP: Zbigniew Flisowski: Westerplatte, Płomyczek, 1963, nr 17 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
wpatrzę się |
wpatrzymy się |
|||
2 os. |
wpatrzysz się |
wpatrzycie się |
|||
3 os. |
wpatrzy się |
wpatrzą się |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
wpatrzyłem się +(e)m się wpatrzył |
wpatrzyłam się +(e)m się wpatrzyła |
wpatrzyłom się +(e)m się wpatrzyło |
wpatrzyliśmy się +(e)śmy się wpatrzyli |
wpatrzyłyśmy się +(e)śmy się wpatrzyły |
2 os. |
wpatrzyłeś się +(e)ś się wpatrzył |
wpatrzyłaś się +(e)ś się wpatrzyła |
wpatrzyłoś się +(e)ś się wpatrzyło |
wpatrzyliście się +(e)ście się wpatrzyli |
wpatrzyłyście się +(e)ście się wpatrzyły |
3 os. |
wpatrzył się |
wpatrzyła się |
wpatrzyło się |
wpatrzyli się |
wpatrzyły się |
bezosobnik: wpatrzono się
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
wpatrzmy się |
|
2 os. |
wpatrz się |
wpatrzcie się |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
wpatrzyłbym się bym się wpatrzył |
wpatrzyłabym się bym się wpatrzyła |
wpatrzyłobym się bym się wpatrzyło |
wpatrzylibyśmy się byśmy się wpatrzyli |
wpatrzyłybyśmy się byśmy się wpatrzyły |
2 os. |
wpatrzyłbyś się byś się wpatrzył |
wpatrzyłabyś się byś się wpatrzyła |
wpatrzyłobyś się byś się wpatrzyło |
wpatrzylibyście się byście się wpatrzyli |
wpatrzyłybyście się byście się wpatrzyły |
3 os. |
wpatrzyłby się by się wpatrzył |
wpatrzyłaby się by się wpatrzyła |
wpatrzyłoby się by się wpatrzyło |
wpatrzyliby się by się wpatrzyli |
wpatrzyłyby się by się wpatrzyły |
bezosobnik: wpatrzono by się
bezokolicznik: wpatrzyć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
wpatrzywszy się
gerundium: wpatrzenie się
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | wpatrzenie się |
wpatrzenia się |
D. | wpatrzenia się |
wpatrzeń się |
C. | wpatrzeniu się |
wpatrzeniom się |
B. | wpatrzenie się |
wpatrzenia się |
N. | wpatrzeniem się |
wpatrzeniami się |
Ms. | wpatrzeniu się |
wpatrzeniach się |
W. | wpatrzenie się |
wpatrzenia się |
odpowiednik aspektowy: wpatrywać się
Składnia
Rzżywotny | + | wpatrzyć się | + |
w KOGO/CO
|