UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dopiąć

Chronologizacja

SPXVI, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. piąć się

1. mundur

Definicja

zapiąć do końca

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

zapiąć

Połączenia

dopiąć guzik, rozporek

Cytaty

	Kirschner dopiął guziki i jednocześnie wpychał do kieszeni plik papierów. źródło: KWSJP: Zbigniew Krempf: Resztę pozostaw bogom, 1966
	Tuż przed Herrnburgiem zsiadł ze swego stalowego rumaka, dopiął kołnierz i zamyślony ruszył dalej pieszo. źródło: KWSJP: Theo Harych: Morderstwo bez kary, 1965
	Miotał się między stołem i kanapą, w oburzeniu nie mogąc dopiąć szelek [...]. źródło: KWSJP: Józef Łobodowski: Kultura nr 7-8, 1964
	Ubrany był w suknię, długą do podłogi i, nie wiedzieć czemu zalotnie z tyłu niedopiętą. źródło: KWSJP: Michał Choromański: Dygresje na temat kaloszy, 1966

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dopnę	dopniemy
2 os.	dopniesz	dopniecie
3 os.	dopnie	dopną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dopiąłem +(e)m dopiął	dopięłam +(e)m dopięła	dopięłom +(e)m dopięło	dopięliśmy +(e)śmy dopięli	dopięłyśmy +(e)śmy dopięły
2 os.	dopiąłeś +(e)ś dopiął	dopięłaś +(e)ś dopięła	dopięłoś +(e)ś dopięło	dopięliście +(e)ście dopięli	dopięłyście +(e)ście dopięły
3 os.	dopiął	dopięła	dopięło	dopięli	dopięły

bezosobnik: dopięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dopnijmy
2 os.	dopnij	dopnijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dopiąłbym bym dopiął	dopięłabym bym dopięła	dopięłobym bym dopięło	dopięlibyśmy byśmy dopięli	dopięłybyśmy byśmy dopięły
2 os.	dopiąłbyś byś dopiął	dopięłabyś byś dopięła	dopięłobyś byś dopięło	dopięlibyście byście dopięli	dopięłybyście byście dopięły
3 os.	dopiąłby by dopiął	dopięłaby by dopięła	dopięłoby by dopięło	dopięliby by dopięli	dopięłyby by dopięły

bezosobnik: dopięto by

bezokolicznik: dopiąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: dopiąwszy

gerundium: dopięcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dopięcie	dopięcia
D.	dopięcia	dopięć
C.	dopięciu	dopięciom
B.	dopięcie	dopięcia
N.	dopięciem	dopięciami
Ms.	dopięciu	dopięciach
W.	dopięcie	dopięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: dopięty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dopięty	dopięty	dopięty	dopięte	dopięta
D.	dopiętego	dopiętego	dopiętego	dopiętego	dopiętej
C.	dopiętemu	dopiętemu	dopiętemu	dopiętemu	dopiętej
B.	dopiętego	dopiętego	dopięty	dopięte	dopiętą
N.	dopiętym	dopiętym	dopiętym	dopiętym	dopiętą
Ms.	dopiętym	dopiętym	dopiętym	dopiętym	dopiętej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dopięci	dopięci	dopięte	dopięte
D.	dopiętych	dopiętych	dopiętych	dopiętych
C.	dopiętym	dopiętym	dopiętym	dopiętym
B.	dopiętych	dopiętych	dopiętych	dopięte
N.	dopiętymi	dopiętymi	dopiętymi	dopiętymi
Ms.	dopiętych	dopiętych	dopiętych	dopiętych

odpowiednik aspektowy: dopinać

Inne uwagi

zwykle imb

Składnia

Rz_osobowy

dopiąć

2. sprawę

Definicja

załatwiwszy resztę spraw, doprowadzić coś do końca

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	zakończyć
	hiperonimy:	przygotować, wykonać, załatwić

Połączenia

dopiąć budżet, plan, szczegóły

Cytaty

Wybór padł na Austriaków, ale transakcji nie udało się dopiąć przed wyborami, a następna ekipa przetarg unieważniła.

źródło: KWSJP: Adam Grzeszak: Rzut kotwicą na pokład, Polityka, 2004

Jestem umówiony na rozmowy z ojcem Janusza i mam nadzieję, że szybko dopniemy ostatnie szczegóły, jak choćby terminy przelewu pieniędzy, bo z obu stron jest wola porozumienia.

źródło: KWSJP: Kołodziej zostaje, Dziennik Polski - Sport, 2004-01-05

Co dzieje się w twoim związku? Kochanie, to twoje ostatnie podrygi jako dwudziestolatki, nie zapominaj! Rok, w którym możesz dopiąć rozmemłane sprawy, wyjechać w wymarzoną podróż do Indii, pogodzić się z matką, zmienić wreszcie mieszkanie.

źródło: KWSJP: Alina Marpiuk: Kamienie milowe twojego życia, Cosmopolitan nr 4, 1999

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dopnę	dopniemy
2 os.	dopniesz	dopniecie
3 os.	dopnie	dopną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dopiąłem +(e)m dopiął	dopięłam +(e)m dopięła	dopięłom +(e)m dopięło	dopięliśmy +(e)śmy dopięli	dopięłyśmy +(e)śmy dopięły
2 os.	dopiąłeś +(e)ś dopiął	dopięłaś +(e)ś dopięła	dopięłoś +(e)ś dopięło	dopięliście +(e)ście dopięli	dopięłyście +(e)ście dopięły
3 os.	dopiął	dopięła	dopięło	dopięli	dopięły

bezosobnik: dopięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dopnijmy
2 os.	dopnij	dopnijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dopiąłbym bym dopiął	dopięłabym bym dopięła	dopięłobym bym dopięło	dopięlibyśmy byśmy dopięli	dopięłybyśmy byśmy dopięły
2 os.	dopiąłbyś byś dopiął	dopięłabyś byś dopięła	dopięłobyś byś dopięło	dopięlibyście byście dopięli	dopięłybyście byście dopięły
3 os.	dopiąłby by dopiął	dopięłaby by dopięła	dopięłoby by dopięło	dopięliby by dopięli	dopięłyby by dopięły

bezosobnik: dopięto by

bezokolicznik: dopiąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: dopiąwszy

gerundium: dopięcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dopięcie	dopięcia
D.	dopięcia	dopięć
C.	dopięciu	dopięciom
B.	dopięcie	dopięcia
N.	dopięciem	dopięciami
Ms.	dopięciu	dopięciach
W.	dopięcie	dopięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: dopięty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dopięty	dopięty	dopięty	dopięte	dopięta
D.	dopiętego	dopiętego	dopiętego	dopiętego	dopiętej
C.	dopiętemu	dopiętemu	dopiętemu	dopiętemu	dopiętej
B.	dopiętego	dopiętego	dopięty	dopięte	dopiętą
N.	dopiętym	dopiętym	dopiętym	dopiętym	dopiętą
Ms.	dopiętym	dopiętym	dopiętym	dopiętym	dopiętej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dopięci	dopięci	dopięte	dopięte
D.	dopiętych	dopiętych	dopiętych	dopiętych
C.	dopiętym	dopiętym	dopiętym	dopiętym
B.	dopiętych	dopiętych	dopiętych	dopięte
N.	dopiętymi	dopiętymi	dopiętymi	dopiętymi
Ms.	dopiętych	dopiętych	dopiętych	dopiętych

odpowiednik aspektowy: dopinać

Składnia

Rz_osobowy

dopiąć

3. celu

Definicja

osiągnąć zamierzony skutek

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

osiągnąć

Połączenia

dopiąć celu

Cytaty

	Skorzystaj z energii wysyłanej przez ambitnego Saturna, by dopiąć postawionego sobie ostatnio celu. źródło: KWSJP: Cosmopolitan nr 03, 2000
	„Skoro teraz nie telefonowała, to znaczy, że ktoś jej w tym przeszkodził” - upierała się Jadwiga K. i dopięła tego, że oficer dyżurny polecił krążącym po mieście załogom radiowozów, by rozejrzano się po odludnych zakamarkach i uważnie przeszukano teren wokół supersamu oraz pomiędzy ulicami Kolejową, Kwiatową i Cichą. źródło: KWSJP: Stanisław Maj: Gliniarz i prokurator, Detektyw nr 2 (150), 1999
	Z jego metryki wynikało, że zwie się von Pfeil-Slupetzki, ale pragnął, by jego dzieci wróciły do rodowego nazwiska. Dopiął tego, wysyłając matkę na czas rozwiązania do Galicji, gdzie otrzymywaliśmy metryki kościelne jako Słupeccy. źródło: KWSJP: Władysław Ogrodziński: Ulica zwana Bystrą, 1985
	Batory byłby w stanie zaakceptować wyniesienie na tron swego „wielkiego poddanego”; szlachcie, mimo wołania o Piasta, szło to znacznie gorzej. Ale, by tego dopiąć, król i jego kanclerz musieli naruszyć struktury prawnopaństwowe. źródło: KWSJP: Jerzy Besala: Trochę Machiavelli, trochę Richelieu, Polityka, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dopnę	dopniemy
2 os.	dopniesz	dopniecie
3 os.	dopnie	dopną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dopiąłem +(e)m dopiął	dopięłam +(e)m dopięła	dopięłom +(e)m dopięło	dopięliśmy +(e)śmy dopięli	dopięłyśmy +(e)śmy dopięły
2 os.	dopiąłeś +(e)ś dopiął	dopięłaś +(e)ś dopięła	dopięłoś +(e)ś dopięło	dopięliście +(e)ście dopięli	dopięłyście +(e)ście dopięły
3 os.	dopiął	dopięła	dopięło	dopięli	dopięły

bezosobnik: dopięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dopnijmy
2 os.	dopnij	dopnijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dopiąłbym bym dopiął	dopięłabym bym dopięła	dopięłobym bym dopięło	dopięlibyśmy byśmy dopięli	dopięłybyśmy byśmy dopięły
2 os.	dopiąłbyś byś dopiął	dopięłabyś byś dopięła	dopięłobyś byś dopięło	dopięlibyście byście dopięli	dopięłybyście byście dopięły
3 os.	dopiąłby by dopiął	dopięłaby by dopięła	dopięłoby by dopięło	dopięliby by dopięli	dopięłyby by dopięły

bezosobnik: dopięto by

bezokolicznik: dopiąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: dopiąwszy

gerundium: dopięcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dopięcie	dopięcia
D.	dopięcia	dopięć
C.	dopięciu	dopięciom
B.	dopięcie	dopięcia
N.	dopięciem	dopięciami
Ms.	dopięciu	dopięciach
W.	dopięcie	dopięcia

odpowiednik aspektowy: dopinać

Składnia

Rz_osobowy

dopiąć

CZEGO

4. załącznik

Definicja

przymocować jeden przedmiot do drugiego, zwykle większego lub ważniejszego

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	przypiąć
	antonimy:	odpiąć
	hiperonimy:	połączyć, przymocować

Cytaty

Zwiąż włosy w gładki koński ogon, a następnie dopnij do nich wstążki.

źródło: KWSJP: Aneta Lubińska: Duża uroda, Cosmopolitan nr 02, 2001

W zależności od aktualnych potrzeb do karty możemy dopiąć i wykorzystywać pojedynczo różne moduły.

źródło: KWSJP: Marek Winter: Kreowanie muzyki, Enter nr 2, 2000

Zofia Z., właścicielka apteki pokazuje receptę, a do niej dopiętą kartkę z danymi klientki i kwotą.

źródło: KWSJP: Sylwia Malcher-Nowak: Leki na krechę, Gazeta Lubuska, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dopnę	dopniemy
2 os.	dopniesz	dopniecie
3 os.	dopnie	dopną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dopiąłem +(e)m dopiął	dopięłam +(e)m dopięła	dopięłom +(e)m dopięło	dopięliśmy +(e)śmy dopięli	dopięłyśmy +(e)śmy dopięły
2 os.	dopiąłeś +(e)ś dopiął	dopięłaś +(e)ś dopięła	dopięłoś +(e)ś dopięło	dopięliście +(e)ście dopięli	dopięłyście +(e)ście dopięły
3 os.	dopiął	dopięła	dopięło	dopięli	dopięły

bezosobnik: dopięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dopnijmy
2 os.	dopnij	dopnijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dopiąłbym bym dopiął	dopięłabym bym dopięła	dopięłobym bym dopięło	dopięlibyśmy byśmy dopięli	dopięłybyśmy byśmy dopięły
2 os.	dopiąłbyś byś dopiął	dopięłabyś byś dopięła	dopięłobyś byś dopięło	dopięlibyście byście dopięli	dopięłybyście byście dopięły
3 os.	dopiąłby by dopiął	dopięłaby by dopięła	dopięłoby by dopięło	dopięliby by dopięli	dopięłyby by dopięły

bezosobnik: dopięto by

bezokolicznik: dopiąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: dopiąwszy

gerundium: dopięcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dopięcie	dopięcia
D.	dopięcia	dopięć
C.	dopięciu	dopięciom
B.	dopięcie	dopięcia
N.	dopięciem	dopięciami
Ms.	dopięciu	dopięciach
W.	dopięcie	dopięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: dopięty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dopięty	dopięty	dopięty	dopięte	dopięta
D.	dopiętego	dopiętego	dopiętego	dopiętego	dopiętej
C.	dopiętemu	dopiętemu	dopiętemu	dopiętemu	dopiętej
B.	dopiętego	dopiętego	dopięty	dopięte	dopiętą
N.	dopiętym	dopiętym	dopiętym	dopiętym	dopiętą
Ms.	dopiętym	dopiętym	dopiętym	dopiętym	dopiętej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dopięci	dopięci	dopięte	dopięte
D.	dopiętych	dopiętych	dopiętych	dopiętych
C.	dopiętym	dopiętym	dopiętym	dopiętym
B.	dopiętych	dopiętych	dopiętych	dopięte
N.	dopiętymi	dopiętymi	dopiętymi	dopiętymi
Ms.	dopiętych	dopiętych	dopiętych	dopiętych

odpowiednik aspektowy: dopinać

Inne uwagi

zwykle imb

Składnia

Rz_osobowy

dopiąć

CO + do CZEGO

Frazeologizmy

ktoś dopiął swego
ktoś zapiął coś na ostatni guzik
ktoś dopiął coś na ostatni guzik

Data ostatniej modyfikacji: 10.09.2012