UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dopinać

Chronologizacja

SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. piąć się

1. mundur

Definicja

zapinać do końca

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

zapinać

Połączenia

dopinać guziki, spodnie, rozporek

Cytaty

Lewą ręką dopinał gorączkowo mundur, obcasy strzeliły w postawie na baczność.

źródło: KWSJP: Theo Harych: Morderstwo bez kary, 1965

Bo już dopinał kożuch, przepasywał się i, przebierając palcami dzwoniące w kieszeni naboje, jakby chciał je obliczyć, a nawet pomnożyć, zawiesiwszy na ramię karabin, szedł do wyjścia.

źródło: KWSJP: Włodzimierz Odojewski: Zasypie wszystko, zawieje..., 1967

Zwrotnica gorączkowo dopinał teczkę, a Jaguar w kucki nad podłogą tasował szpargały wywróconej do góry dnem szuflady, kiedy rozległ się dzwonek.

źródło: KWSJP: Janusz Krasiński: Haracz szarego dnia, 1973

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dopinam	dopinamy
2 os.	dopinasz	dopinacie
3 os.	dopina	dopinają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dopinałem +(e)m dopinał	dopinałam +(e)m dopinała	dopinałom +(e)m dopinało	dopinaliśmy +(e)śmy dopinali	dopinałyśmy +(e)śmy dopinały
2 os.	dopinałeś +(e)ś dopinał	dopinałaś +(e)ś dopinała	dopinałoś +(e)ś dopinało	dopinaliście +(e)ście dopinali	dopinałyście +(e)ście dopinały
3 os.	dopinał	dopinała	dopinało	dopinali	dopinały

bezosobnik: dopinano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę dopinał będę dopinać	będę dopinała będę dopinać	będę dopinało będę dopinać	będziemy dopinali będziemy dopinać	będziemy dopinały będziemy dopinać
2 os.	będziesz dopinał będziesz dopinać	będziesz dopinała będziesz dopinać	będziesz dopinało będziesz dopinać	będziecie dopinali będziecie dopinać	będziecie dopinały będziecie dopinać
3 os.	będzie dopinał będzie dopinać	będzie dopinała będzie dopinać	będzie dopinało będzie dopinać	będą dopinali będą dopinać	będą dopinały będą dopinać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dopinajmy
2 os.	dopinaj	dopinajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dopinałbym bym dopinał	dopinałabym bym dopinała	dopinałobym bym dopinało	dopinalibyśmy byśmy dopinali	dopinałybyśmy byśmy dopinały
2 os.	dopinałbyś byś dopinał	dopinałabyś byś dopinała	dopinałobyś byś dopinało	dopinalibyście byście dopinali	dopinałybyście byście dopinały
3 os.	dopinałby by dopinał	dopinałaby by dopinała	dopinałoby by dopinało	dopinaliby by dopinali	dopinałyby by dopinały

bezosobnik: dopinano by

bezokolicznik: dopinać

imiesłów przysłówkowy współczesny: dopinając

gerundium: dopinanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dopinanie	dopinania
D.	dopinania	dopinań
C.	dopinaniu	dopinaniom
B.	dopinanie	dopinania
N.	dopinaniem	dopinaniami
Ms.	dopinaniu	dopinaniach
W.	dopinanie	dopinania

imiesłów przymiotnikowy czynny: dopinający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dopinający	dopinający	dopinający	dopinające	dopinająca
D.	dopinającego	dopinającego	dopinającego	dopinającego	dopinającej
C.	dopinającemu	dopinającemu	dopinającemu	dopinającemu	dopinającej
B.	dopinającego	dopinającego	dopinający	dopinające	dopinającą
N.	dopinającym	dopinającym	dopinającym	dopinającym	dopinającą
Ms.	dopinającym	dopinającym	dopinającym	dopinającym	dopinającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dopinający	dopinający	dopinające	dopinające
D.	dopinających	dopinających	dopinających	dopinających
C.	dopinającym	dopinającym	dopinającym	dopinającym
B.	dopinających	dopinających	dopinających	dopinające
N.	dopinającymi	dopinającymi	dopinającymi	dopinającymi
Ms.	dopinających	dopinających	dopinających	dopinających

imiesłów przymiotnikowy bierny: dopinany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dopinany	dopinany	dopinany	dopinane	dopinana
D.	dopinanego	dopinanego	dopinanego	dopinanego	dopinanej
C.	dopinanemu	dopinanemu	dopinanemu	dopinanemu	dopinanej
B.	dopinanego	dopinanego	dopinany	dopinane	dopinaną
N.	dopinanym	dopinanym	dopinanym	dopinanym	dopinaną
Ms.	dopinanym	dopinanym	dopinanym	dopinanym	dopinanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dopinani	dopinani	dopinane	dopinane
D.	dopinanych	dopinanych	dopinanych	dopinanych
C.	dopinanym	dopinanym	dopinanym	dopinanym
B.	dopinanych	dopinanych	dopinanych	dopinane
N.	dopinanymi	dopinanymi	dopinanymi	dopinanymi
Ms.	dopinanych	dopinanych	dopinanych	dopinanych

odpowiednik aspektowy: dopiąć

Składnia

Rz_osobowy

dopinać

2. sprawę

Definicja

załatwiwszy resztę spraw, doprowadzać coś do końca

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

przygotowywać, wykonywać, załatwiać

Połączenia

dopinać budżet, sprawy

Cytaty

Trzos-Rastawiecki dopina budżet i liczy, że pierwszy klaps na planie jego produkcji padnie już latem.

źródło: KWSJP: Maja Gawrońska: Bond z nutą Soplicy, Ozon, nr 7, 2005

To wymagałoby oczywiście sporych nakładów finansowych, ale prezes [...] kursuje ostatnio między Wrocławiem a Warszawą i dopina sponsorskie umowy.

źródło: KWSJP: Wojciech Koerber: Żużel. Baron w Grudziądzu, Gazeta Wrocławska nr 13/01, 2000

Właśnie dopinamy ostatnie szczegóły związane z imprezą.

źródło: KWSJP: Przyjedzie elita, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dopinam	dopinamy
2 os.	dopinasz	dopinacie
3 os.	dopina	dopinają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dopinałem +(e)m dopinał	dopinałam +(e)m dopinała	dopinałom +(e)m dopinało	dopinaliśmy +(e)śmy dopinali	dopinałyśmy +(e)śmy dopinały
2 os.	dopinałeś +(e)ś dopinał	dopinałaś +(e)ś dopinała	dopinałoś +(e)ś dopinało	dopinaliście +(e)ście dopinali	dopinałyście +(e)ście dopinały
3 os.	dopinał	dopinała	dopinało	dopinali	dopinały

bezosobnik: dopinano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę dopinał będę dopinać	będę dopinała będę dopinać	będę dopinało będę dopinać	będziemy dopinali będziemy dopinać	będziemy dopinały będziemy dopinać
2 os.	będziesz dopinał będziesz dopinać	będziesz dopinała będziesz dopinać	będziesz dopinało będziesz dopinać	będziecie dopinali będziecie dopinać	będziecie dopinały będziecie dopinać
3 os.	będzie dopinał będzie dopinać	będzie dopinała będzie dopinać	będzie dopinało będzie dopinać	będą dopinali będą dopinać	będą dopinały będą dopinać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dopinajmy
2 os.	dopinaj	dopinajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dopinałbym bym dopinał	dopinałabym bym dopinała	dopinałobym bym dopinało	dopinalibyśmy byśmy dopinali	dopinałybyśmy byśmy dopinały
2 os.	dopinałbyś byś dopinał	dopinałabyś byś dopinała	dopinałobyś byś dopinało	dopinalibyście byście dopinali	dopinałybyście byście dopinały
3 os.	dopinałby by dopinał	dopinałaby by dopinała	dopinałoby by dopinało	dopinaliby by dopinali	dopinałyby by dopinały

bezosobnik: dopinano by

bezokolicznik: dopinać

imiesłów przysłówkowy współczesny: dopinając

gerundium: dopinanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dopinanie	dopinania
D.	dopinania	dopinań
C.	dopinaniu	dopinaniom
B.	dopinanie	dopinania
N.	dopinaniem	dopinaniami
Ms.	dopinaniu	dopinaniach
W.	dopinanie	dopinania

imiesłów przymiotnikowy czynny: dopinający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dopinający	dopinający	dopinający	dopinające	dopinająca
D.	dopinającego	dopinającego	dopinającego	dopinającego	dopinającej
C.	dopinającemu	dopinającemu	dopinającemu	dopinającemu	dopinającej
B.	dopinającego	dopinającego	dopinający	dopinające	dopinającą
N.	dopinającym	dopinającym	dopinającym	dopinającym	dopinającą
Ms.	dopinającym	dopinającym	dopinającym	dopinającym	dopinającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dopinający	dopinający	dopinające	dopinające
D.	dopinających	dopinających	dopinających	dopinających
C.	dopinającym	dopinającym	dopinającym	dopinającym
B.	dopinających	dopinających	dopinających	dopinające
N.	dopinającymi	dopinającymi	dopinającymi	dopinającymi
Ms.	dopinających	dopinających	dopinających	dopinających

imiesłów przymiotnikowy bierny: dopinany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dopinany	dopinany	dopinany	dopinane	dopinana
D.	dopinanego	dopinanego	dopinanego	dopinanego	dopinanej
C.	dopinanemu	dopinanemu	dopinanemu	dopinanemu	dopinanej
B.	dopinanego	dopinanego	dopinany	dopinane	dopinaną
N.	dopinanym	dopinanym	dopinanym	dopinanym	dopinaną
Ms.	dopinanym	dopinanym	dopinanym	dopinanym	dopinanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dopinani	dopinani	dopinane	dopinane
D.	dopinanych	dopinanych	dopinanych	dopinanych
C.	dopinanym	dopinanym	dopinanym	dopinanym
B.	dopinanych	dopinanych	dopinanych	dopinane
N.	dopinanymi	dopinanymi	dopinanymi	dopinanymi
Ms.	dopinanych	dopinanych	dopinanych	dopinanych

odpowiednik aspektowy: dopiąć

Składnia

Rz_osobowy

dopinać

3. celu

Definicja

osiągać zamierzony skutek

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

osiągać

Cytaty

Nie będę w tym miejscu wdawał się w szczegółową analizę środków, jakimi bolszewizm dopina swego celu.

źródło: KWSJP: Jerzy Malewski: Ptasznik z Wilna, 1991

Ruchy te dopinały swoich celów i kończyły się zwycięsko tylko wówczas, gdy poradziły sobie z problemem swojej wewnętrznej organizacji i nie otwierały żadnych możliwości dla niedopuszczalnej fluktuacji oraz korupcji władzy.

źródło: KWSJP: Christian Skrzyposzek: Wolna Trybuna, 1985

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dopinam	dopinamy
2 os.	dopinasz	dopinacie
3 os.	dopina	dopinają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dopinałem +(e)m dopinał	dopinałam +(e)m dopinała	dopinałom +(e)m dopinało	dopinaliśmy +(e)śmy dopinali	dopinałyśmy +(e)śmy dopinały
2 os.	dopinałeś +(e)ś dopinał	dopinałaś +(e)ś dopinała	dopinałoś +(e)ś dopinało	dopinaliście +(e)ście dopinali	dopinałyście +(e)ście dopinały
3 os.	dopinał	dopinała	dopinało	dopinali	dopinały

bezosobnik: dopinano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę dopinał będę dopinać	będę dopinała będę dopinać	będę dopinało będę dopinać	będziemy dopinali będziemy dopinać	będziemy dopinały będziemy dopinać
2 os.	będziesz dopinał będziesz dopinać	będziesz dopinała będziesz dopinać	będziesz dopinało będziesz dopinać	będziecie dopinali będziecie dopinać	będziecie dopinały będziecie dopinać
3 os.	będzie dopinał będzie dopinać	będzie dopinała będzie dopinać	będzie dopinało będzie dopinać	będą dopinali będą dopinać	będą dopinały będą dopinać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dopinajmy
2 os.	dopinaj	dopinajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dopinałbym bym dopinał	dopinałabym bym dopinała	dopinałobym bym dopinało	dopinalibyśmy byśmy dopinali	dopinałybyśmy byśmy dopinały
2 os.	dopinałbyś byś dopinał	dopinałabyś byś dopinała	dopinałobyś byś dopinało	dopinalibyście byście dopinali	dopinałybyście byście dopinały
3 os.	dopinałby by dopinał	dopinałaby by dopinała	dopinałoby by dopinało	dopinaliby by dopinali	dopinałyby by dopinały

bezosobnik: dopinano by

bezokolicznik: dopinać

imiesłów przysłówkowy współczesny: dopinając

gerundium: dopinanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dopinanie	dopinania
D.	dopinania	dopinań
C.	dopinaniu	dopinaniom
B.	dopinanie	dopinania
N.	dopinaniem	dopinaniami
Ms.	dopinaniu	dopinaniach
W.	dopinanie	dopinania

imiesłów przymiotnikowy czynny: dopinający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dopinający	dopinający	dopinający	dopinające	dopinająca
D.	dopinającego	dopinającego	dopinającego	dopinającego	dopinającej
C.	dopinającemu	dopinającemu	dopinającemu	dopinającemu	dopinającej
B.	dopinającego	dopinającego	dopinający	dopinające	dopinającą
N.	dopinającym	dopinającym	dopinającym	dopinającym	dopinającą
Ms.	dopinającym	dopinającym	dopinającym	dopinającym	dopinającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dopinający	dopinający	dopinające	dopinające
D.	dopinających	dopinających	dopinających	dopinających
C.	dopinającym	dopinającym	dopinającym	dopinającym
B.	dopinających	dopinających	dopinających	dopinające
N.	dopinającymi	dopinającymi	dopinającymi	dopinającymi
Ms.	dopinających	dopinających	dopinających	dopinających

odpowiednik aspektowy: dopiąć

Składnia

Rz_osobowy

dopinać

CZEGO

4. załącznik

Definicja

mocować jeden przedmiot do drugiego, zwykle większego lub ważniejszego

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	przypinać
	antonimy:	odpinać
	hiperonimy:	łączyć, mocować

Cytaty

Dziewczyny dopinają do kiecek kolorowe kokardki, tasiemki, sztuczne kwiaty i owoce, wstążki, fidrygały.

źródło: KWSJP: Tadeusz Zimecki: Ja, Franek..., 2001

Puchate kołnierze dopinamy do swetrów, płaszczy i sukienek.

źródło: NKJP: Agata Ubysz: Tendencje jesień-zima, Gazeta Wyborcza, 1997-09-12

Z taką książeczką wędruję do domu, robię przelew, drukuję potwierdzenie przelewu, dopinam do książeczki i zanoszę do przedszkola, żeby mieli potwierdzenie.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dopinam	dopinamy
2 os.	dopinasz	dopinacie
3 os.	dopina	dopinają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dopinałem +(e)m dopinał	dopinałam +(e)m dopinała	dopinałom +(e)m dopinało	dopinaliśmy +(e)śmy dopinali	dopinałyśmy +(e)śmy dopinały
2 os.	dopinałeś +(e)ś dopinał	dopinałaś +(e)ś dopinała	dopinałoś +(e)ś dopinało	dopinaliście +(e)ście dopinali	dopinałyście +(e)ście dopinały
3 os.	dopinał	dopinała	dopinało	dopinali	dopinały

bezosobnik: dopinano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę dopinał będę dopinać	będę dopinała będę dopinać	będę dopinało będę dopinać	będziemy dopinali będziemy dopinać	będziemy dopinały będziemy dopinać
2 os.	będziesz dopinał będziesz dopinać	będziesz dopinała będziesz dopinać	będziesz dopinało będziesz dopinać	będziecie dopinali będziecie dopinać	będziecie dopinały będziecie dopinać
3 os.	będzie dopinał będzie dopinać	będzie dopinała będzie dopinać	będzie dopinało będzie dopinać	będą dopinali będą dopinać	będą dopinały będą dopinać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dopinajmy
2 os.	dopinaj	dopinajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dopinałbym bym dopinał	dopinałabym bym dopinała	dopinałobym bym dopinało	dopinalibyśmy byśmy dopinali	dopinałybyśmy byśmy dopinały
2 os.	dopinałbyś byś dopinał	dopinałabyś byś dopinała	dopinałobyś byś dopinało	dopinalibyście byście dopinali	dopinałybyście byście dopinały
3 os.	dopinałby by dopinał	dopinałaby by dopinała	dopinałoby by dopinało	dopinaliby by dopinali	dopinałyby by dopinały

bezosobnik: dopinano by

bezokolicznik: dopinać

imiesłów przysłówkowy współczesny: dopinając

gerundium: dopinanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dopinanie	dopinania
D.	dopinania	dopinań
C.	dopinaniu	dopinaniom
B.	dopinanie	dopinania
N.	dopinaniem	dopinaniami
Ms.	dopinaniu	dopinaniach
W.	dopinanie	dopinania

imiesłów przymiotnikowy czynny: dopinający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dopinający	dopinający	dopinający	dopinające	dopinająca
D.	dopinającego	dopinającego	dopinającego	dopinającego	dopinającej
C.	dopinającemu	dopinającemu	dopinającemu	dopinającemu	dopinającej
B.	dopinającego	dopinającego	dopinający	dopinające	dopinającą
N.	dopinającym	dopinającym	dopinającym	dopinającym	dopinającą
Ms.	dopinającym	dopinającym	dopinającym	dopinającym	dopinającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dopinający	dopinający	dopinające	dopinające
D.	dopinających	dopinających	dopinających	dopinających
C.	dopinającym	dopinającym	dopinającym	dopinającym
B.	dopinających	dopinających	dopinających	dopinające
N.	dopinającymi	dopinającymi	dopinającymi	dopinającymi
Ms.	dopinających	dopinających	dopinających	dopinających

imiesłów przymiotnikowy bierny: dopinany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dopinany	dopinany	dopinany	dopinane	dopinana
D.	dopinanego	dopinanego	dopinanego	dopinanego	dopinanej
C.	dopinanemu	dopinanemu	dopinanemu	dopinanemu	dopinanej
B.	dopinanego	dopinanego	dopinany	dopinane	dopinaną
N.	dopinanym	dopinanym	dopinanym	dopinanym	dopinaną
Ms.	dopinanym	dopinanym	dopinanym	dopinanym	dopinanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dopinani	dopinani	dopinane	dopinane
D.	dopinanych	dopinanych	dopinanych	dopinanych
C.	dopinanym	dopinanym	dopinanym	dopinanym
B.	dopinanych	dopinanych	dopinanych	dopinane
N.	dopinanymi	dopinanymi	dopinanymi	dopinanymi
Ms.	dopinanych	dopinanych	dopinanych	dopinanych

odpowiednik aspektowy: dopiąć

Składnia

Rz_osobowy

dopinać

CO + do CZEGO

Frazeologizmy

ktoś dopina swego
ktoś zapina coś na ostatni guzik
ktoś dopina coś na ostatni guzik

Data ostatniej modyfikacji: 03.01.2013