UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rozwalić się

Chronologizacja

SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	rozwalę się	rozwalimy się
2 os.	rozwalisz się	rozwalicie się
3 os.	rozwali się	rozwalą się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozwaliłem się +(e)m się rozwalił	rozwaliłam się +(e)m się rozwaliła	rozwaliłom się +(e)m się rozwaliło	rozwaliliśmy się +(e)śmy się rozwalili	rozwaliłyśmy się +(e)śmy się rozwaliły
2 os.	rozwaliłeś się +(e)ś się rozwalił	rozwaliłaś się +(e)ś się rozwaliła	rozwaliłoś się +(e)ś się rozwaliło	rozwaliliście się +(e)ście się rozwalili	rozwaliłyście się +(e)ście się rozwaliły
3 os.	rozwalił się	rozwaliła się	rozwaliło się	rozwalili się	rozwaliły się

bezosobnik: rozwalono się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rozwalmy się
2 os.	rozwal się	rozwalcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozwaliłbym się bym się rozwalił	rozwaliłabym się bym się rozwaliła	rozwaliłobym się bym się rozwaliło	rozwalilibyśmy się byśmy się rozwalili	rozwaliłybyśmy się byśmy się rozwaliły
2 os.	rozwaliłbyś się byś się rozwalił	rozwaliłabyś się byś się rozwaliła	rozwaliłobyś się byś się rozwaliło	rozwalilibyście się byście się rozwalili	rozwaliłybyście się byście się rozwaliły
3 os.	rozwaliłby się by się rozwalił	rozwaliłaby się by się rozwaliła	rozwaliłoby się by się rozwaliło	rozwaliliby się by się rozwalili	rozwaliłyby się by się rozwaliły

bezosobnik: rozwalono by się

bezokolicznik: rozwalić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: rozwaliwszy się

gerundium: rozwalenie się

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	rozwalenie się	rozwalenia się
D.	rozwalenia się	rozwaleń się
C.	rozwaleniu się	rozwaleniom się
B.	rozwalenie się	rozwalenia się
N.	rozwaleniem się	rozwaleniami się
Ms.	rozwaleniu się	rozwaleniach się
W.	rozwalenie się	rozwalenia się

odpowiednik aspektowy: rozwalać się

Pochodzenie

psł. *orzvaliti sę

Zob. walić (się) .

1. budynek

Definicja

pot.

ulec całkowitemu zniszczeniu na skutek uderzenia, zburzenia, upadku lub intensywnego używania

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo rodzaje budowli i ich cechy

Połączenia

budynek, dom, płot; laptop, telefon rozwalił się

Cytaty

Kiedy ostatkiem sił wskoczyłem na twardy grunt, most rozwalił się doszczętnie i runął w przepaść.

źródło: KWSJP: Katarzyna Ostrowska: Sny – klucz, 2000

Uderzenie wystarczyło, żeby konstrukcja rozwaliła się, jak domek z kart.

źródło: KWSJP: Roman Antoszewski: Kariera na trzy karpie morskie, 2000

Rozwaliła mi się ładowarka do laptopa.

źródło: Internet

Składnia

Rz_nieżywotny

rozwalić się

(KOMU)

2. małżeństwo

Definicja

pot.

przestać istnieć w dotychczasowym kształcie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa działalność polityczna

Połączenia

związek rozwalił się; przyjaźń rozwaliła się; małżeństwo rozwaliło się

Cytaty

	Ustalam dziennikarskie plany, które w następnym tygodniu rozwalą się całkowicie - i to wszystko może do czegoś jest potrzebne, ale dla mnie ma tylko sens ucieczki od pisania. źródło: KWSJP: Zofia Bystrzycka: Kontuzja, 1976
	I tak rozwaliła się wielka męska przyjaźń. źródło: NKJP: Internet
	Jak rozwalił się Związek Radziecki, chciałem wyjechać do innego kraju, poznać nową kulturę. źródło: NKJP: JaGA: Karykatury raciborzan, Nowiny Raciborskie, 2008-02-19
	Mój związek rozwalił się przed ślubem. źródło: Internet

Składnia

Rz_nieżywotny

rozwalić się

(KOMU)

3. w fotelu

Definicja

pot.

zająć niedbałą, wygodną dla siebie pozycję w jakimś miejscu przeznaczonym do siedzenia lub leżenia

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny urlop i wypoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:

rozłożyć się

Cytaty

	Gładkowłosa piękność usiadła przy mężu, który prowadził wóz, z prawej jej strony rozwalił się Marek. źródło: KWSJP: Anna Glińska: Powrót do Santa Cruz, 1972
	Kuzyn jak zwykle kopnięciem otworzył drzwi, rozwalił się na krześle i położył nogi na stole. źródło: KWSJP: Joanna Wilińska: Dobranoc dla dorosłych, 1977
	Tak sobie przychodzili pogapić się na innych, rozwalić się w fotelu przed telewizorem, z butelką oranżady pod ręką. źródło: KWSJP: Ryszard Lassota: Zwątpienia i nadzieje, 1966
	Wskoczył od razu na czerwoną kanapę w pobliżu pieca, rozwalił się niedbale, jak u siebie w domu, i spał aż do kolacji. źródło: KWSJP: Helena Boguszewska: Zwierzęta śród ludzi, 1965
	Alex wreszcie skończył dokładkę i rozwalił się wygodnie w fotelu. źródło: KWSJP: Max Cegielski: Apokalipso, 2004

Składnia

Rz_żywotny

rozwalić się

(GDZIE)

4. samochodem

Definicja

pot.

rozbić w wypadku pojazd lub samolot

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport

Relacje znaczeniowe

synonimy:

rozbić się

Cytaty

	Odjechali. I oczywiście rozwalili się. On wyszedł ze szpitala już po tygodniu, ale jego pasażerka miała sparaliżowane dolne kończyny. źródło: KWSJP: Max Cegielski: Apokalipso, 2004
	Pięć lat temu Kilmouth rozwalił się na drodze do Wielder Manor. Wóz do kasacji, szofer takoż. źródło: KWSJP: Jacek Dukaj: W kraju niewiernych, 2000
	Dziś w nocy ranny bombowiec, palący się jak pochodnia przeleciał nisko nad połową Paryża i rozwalił się na dachu Magazynów Luwru. źródło: KWSJP: Andrzej Bobkowski: Szkice piórkiem : (Francja 1940-1944), 1957
	Stanie się poważaną obywatelką tego przysiółka i spocznie na tutejszym cmentarzu, tuż obok okazałego grobowca słynnego lekarza, który po pijaku rozwalił się samochodem na drzewie. źródło: NKJP: Wojciech Chmielewski: Brzytwa, 2008

Składnia

Rz_osobowy

rozwalić się

(CZYM) + (GDZIE)

Data ostatniej modyfikacji: 12.03.2014