Chronologizacja
Pochodzenie
ogsł. *orz-pasti (sę), *orz-padǫ (sę)
Zob. paść 1-12 .
Por. rozpadać się
1. o budynku
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii
Połączenia
- budynek, dom rozpadł się; buty rozpadły się
- rozpaść się na części, na kawałki
- rozpaść się ze starości
- pęknąć i rozpaść się
Cytaty
|
Przy trzecim uderzeniu żelazkiem wisiorek rozpadł się na drobne kawałeczki. źródło: NKJP: Małgorzata Saramonowicz: Siostra, 1996 |
|
|
Skrzynia zatrzeszczała złowrogo i dosłownie rozpadła się, a oni wylądowali na ziemi. źródło: NKJP: Marek Miller: Pierwszy milion..., 1999 |
|
|
Auto, którym jechał, rozpadło się na dwie części. źródło: NKJP: K.Kowalski: Na bezdrożach prawa: Dowody na istnienie mafii, Tygodnik Ciechanowski, 2003-06-03 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
rozpadnę się |
rozpadniemy się |
|||
| 2 os. |
rozpadniesz się |
rozpadniecie się |
|||
| 3 os. |
rozpadnie się |
rozpadną się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
rozpadłem się +(e)m się rozpadł |
rozpadłam się +(e)m się rozpadła |
rozpadłom się +(e)m się rozpadło |
rozpadliśmy się +(e)śmy się rozpadli |
rozpadłyśmy się +(e)śmy się rozpadły |
| 2 os. |
rozpadłeś się +(e)ś się rozpadł |
rozpadłaś się +(e)ś się rozpadła |
rozpadłoś się +(e)ś się rozpadło |
rozpadliście się +(e)ście się rozpadli |
rozpadłyście się +(e)ście się rozpadły |
| 3 os. |
rozpadł się |
rozpadła się |
rozpadło się |
rozpadli się |
rozpadły się |
bezosobnik: rozpadnięto się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
rozpadnijmy się |
|
| 2 os. |
rozpadnij się |
rozpadnijcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
rozpadłbym się bym się rozpadł |
rozpadłabym się bym się rozpadła |
rozpadłobym się bym się rozpadło |
rozpadlibyśmy się byśmy się rozpadli |
rozpadłybyśmy się byśmy się rozpadły |
| 2 os. |
rozpadłbyś się byś się rozpadł |
rozpadłabyś się byś się rozpadła |
rozpadłobyś się byś się rozpadło |
rozpadlibyście się byście się rozpadli |
rozpadłybyście się byście się rozpadły |
| 3 os. |
rozpadłby się by się rozpadł |
rozpadłaby się by się rozpadła |
rozpadłoby się by się rozpadło |
rozpadliby się by się rozpadli |
rozpadłyby się by się rozpadły |
bezosobnik: rozpadnięto by się
bezokolicznik: rozpaść się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
rozpadłszy się
gerundium: rozpadnięcie się
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | rozpadnięcie się |
rozpadnięcia się |
| D. | rozpadnięcia się |
rozpadnięć się |
| C. | rozpadnięciu się |
rozpadnięciom się |
| B. | rozpadnięcie się |
rozpadnięcia się |
| N. | rozpadnięciem się |
rozpadnięciami się |
| Ms. | rozpadnięciu się |
rozpadnięciach się |
| W. | rozpadnięcie się |
rozpadnięcia się |
odpowiednik aspektowy: rozpadać się
Składnia
| Rznieżywotny | + | rozpaść się | + |
(na CO)
|
2. o imperium
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Połączenia
- komunizm, zespół rozpadł się; grupa, koalicja, organizacja, unia rozpadła się; imperium, królestwo, państwo, stowarzyszenie rozpadło się
- rozpaść się nagle, szybko; w proch, w pył
- rozpaść się jak domek z kart
- móc rozpaść się
Cytaty
|
Zespół rozpadł się ostatecznie dwa lata przed moim przyjazdem w 1998 roku. źródło: NKJP: Kamila Sławińska: Nowy Jork. Przewodnik niepraktyczny, 2008 |
|
|
– Jak donosi wywiad, nasze siły na Południu rozpadły się w zasadzie na oddzielne grupy i nie działają już jak jednolicie dowodzona armia. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006 |
|
|
Kraj rozpadł się na nieuznające niczyjej władzy i autorytetu księstewka rządzone, a raczej plądrowane przez przemytników, rozbójników, watażków i prowincjonalnych chanów. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2002 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
rozpadnę się |
rozpadniemy się |
|||
| 2 os. |
rozpadniesz się |
rozpadniecie się |
|||
| 3 os. |
rozpadnie się |
rozpadną się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
rozpadłem się +(e)m się rozpadł |
rozpadłam się +(e)m się rozpadła |
rozpadłom się +(e)m się rozpadło |
rozpadliśmy się +(e)śmy się rozpadli |
rozpadłyśmy się +(e)śmy się rozpadły |
| 2 os. |
rozpadłeś się +(e)ś się rozpadł |
rozpadłaś się +(e)ś się rozpadła |
rozpadłoś się +(e)ś się rozpadło |
rozpadliście się +(e)ście się rozpadli |
rozpadłyście się +(e)ście się rozpadły |
| 3 os. |
rozpadł się |
rozpadła się |
rozpadło się |
rozpadli się |
rozpadły się |
bezosobnik: rozpadnięto się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
rozpadnijmy się |
|
| 2 os. |
rozpadnij się |
rozpadnijcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
rozpadłbym się bym się rozpadł |
rozpadłabym się bym się rozpadła |
rozpadłobym się bym się rozpadło |
rozpadlibyśmy się byśmy się rozpadli |
rozpadłybyśmy się byśmy się rozpadły |
| 2 os. |
rozpadłbyś się byś się rozpadł |
rozpadłabyś się byś się rozpadła |
rozpadłobyś się byś się rozpadło |
rozpadlibyście się byście się rozpadli |
rozpadłybyście się byście się rozpadły |
| 3 os. |
rozpadłby się by się rozpadł |
rozpadłaby się by się rozpadła |
rozpadłoby się by się rozpadło |
rozpadliby się by się rozpadli |
rozpadłyby się by się rozpadły |
bezosobnik: rozpadnięto by się
bezokolicznik: rozpaść się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
rozpadłszy się
gerundium: rozpadnięcie się
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | rozpadnięcie się |
rozpadnięcia się |
| D. | rozpadnięcia się |
rozpadnięć się |
| C. | rozpadnięciu się |
rozpadnięciom się |
| B. | rozpadnięcie się |
rozpadnięcia się |
| N. | rozpadnięciem się |
rozpadnięciami się |
| Ms. | rozpadnięciu się |
rozpadnięciach się |
| W. | rozpadnięcie się |
rozpadnięcia się |
odpowiednik aspektowy: rozpadać się
Składnia
| Rznieżywotny | + | rozpaść się | + |
(na CO)
|
3. o małżeństwie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Połączenia
- związek rozpadł się; rodzina rozpadła się; małżeństwo rozpadło się
Cytaty
|
Po tym jak moje małżeństwo rozpadło się w 2005 roku, wiedziałem, że muszę utrzymywać kontakty z moją byłą żoną, ze względu na dzieci. źródło: NKJP: Ola Szatan: Płyta w kwietniu, koncerty w maju, Dziennik Zachodni, 2007-03-19 |
|
|
Nie cierpieli się z żoną serdecznie, połączeni węzłem dla zysków i prestiżu. Gdy urodziła się Jagoda, związek rozpadł się ostatecznie. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004 |
|
|
Własne gniazdo, które założył w latach siedemdziesiątych rozpadło się bardzo szybko. źródło: NKJP: A.Fidrysiak: SOS dla krótkofalowca, Tygodnik Ciechanowski, 2002-04-24 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
rozpadnę się |
rozpadniemy się |
|||
| 2 os. |
rozpadniesz się |
rozpadniecie się |
|||
| 3 os. |
rozpadnie się |
rozpadną się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
rozpadłem się +(e)m się rozpadł |
rozpadłam się +(e)m się rozpadła |
rozpadłom się +(e)m się rozpadło |
rozpadliśmy się +(e)śmy się rozpadli |
rozpadłyśmy się +(e)śmy się rozpadły |
| 2 os. |
rozpadłeś się +(e)ś się rozpadł |
rozpadłaś się +(e)ś się rozpadła |
rozpadłoś się +(e)ś się rozpadło |
rozpadliście się +(e)ście się rozpadli |
rozpadłyście się +(e)ście się rozpadły |
| 3 os. |
rozpadł się |
rozpadła się |
rozpadło się |
rozpadli się |
rozpadły się |
bezosobnik: rozpadnięto się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
rozpadnijmy się |
|
| 2 os. |
rozpadnij się |
rozpadnijcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
rozpadłbym się bym się rozpadł |
rozpadłabym się bym się rozpadła |
rozpadłobym się bym się rozpadło |
rozpadlibyśmy się byśmy się rozpadli |
rozpadłybyśmy się byśmy się rozpadły |
| 2 os. |
rozpadłbyś się byś się rozpadł |
rozpadłabyś się byś się rozpadła |
rozpadłobyś się byś się rozpadło |
rozpadlibyście się byście się rozpadli |
rozpadłybyście się byście się rozpadły |
| 3 os. |
rozpadłby się by się rozpadł |
rozpadłaby się by się rozpadła |
rozpadłoby się by się rozpadło |
rozpadliby się by się rozpadli |
rozpadłyby się by się rozpadły |
bezosobnik: rozpadnięto by się
bezokolicznik: rozpaść się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
rozpadłszy się
gerundium: rozpadnięcie się
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | rozpadnięcie się |
rozpadnięcia się |
| D. | rozpadnięcia się |
rozpadnięć się |
| C. | rozpadnięciu się |
rozpadnięciom się |
| B. | rozpadnięcie się |
rozpadnięcia się |
| N. | rozpadnięciem się |
rozpadnięciami się |
| Ms. | rozpadnięciu się |
rozpadnięciach się |
| W. | rozpadnięcie się |
rozpadnięcia się |
odpowiednik aspektowy: rozpadać się
Składnia
| Rzosobowy | + | rozpaść się | + |
|
4. o związku chemicznym
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii
Połączenia
- pierwiastek, związek chemiczny rozpadł się; witamina rozpadła się
- rozpaść się na atomy
- rozpaść się w jakiejś temperaturze
Cytaty
|
Pod wpływem coraz wyższej temperatury cząsteczki wody rozpadły się na atomy tlenu i wodoru, które zaczęły się ulatniać w kosmiczną próżnię... źródło: NKJP: WiŻ-„tajemnica za mglistą osłoną”, Usenet -- pl.sci.kosmos, 2004-05-29 |
|
|
Pewien związek w wyniku ogrzewania rozpadł się na dwa związki zgodne z poniższym schematem. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
rozpadnę się |
rozpadniemy się |
|||
| 2 os. |
rozpadniesz się |
rozpadniecie się |
|||
| 3 os. |
rozpadnie się |
rozpadną się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
rozpadłem się +(e)m się rozpadł |
rozpadłam się +(e)m się rozpadła |
rozpadłom się +(e)m się rozpadło |
rozpadliśmy się +(e)śmy się rozpadli |
rozpadłyśmy się +(e)śmy się rozpadły |
| 2 os. |
rozpadłeś się +(e)ś się rozpadł |
rozpadłaś się +(e)ś się rozpadła |
rozpadłoś się +(e)ś się rozpadło |
rozpadliście się +(e)ście się rozpadli |
rozpadłyście się +(e)ście się rozpadły |
| 3 os. |
rozpadł się |
rozpadła się |
rozpadło się |
rozpadli się |
rozpadły się |
bezosobnik: rozpadnięto się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
rozpadnijmy się |
|
| 2 os. |
rozpadnij się |
rozpadnijcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
rozpadłbym się bym się rozpadł |
rozpadłabym się bym się rozpadła |
rozpadłobym się bym się rozpadło |
rozpadlibyśmy się byśmy się rozpadli |
rozpadłybyśmy się byśmy się rozpadły |
| 2 os. |
rozpadłbyś się byś się rozpadł |
rozpadłabyś się byś się rozpadła |
rozpadłobyś się byś się rozpadło |
rozpadlibyście się byście się rozpadli |
rozpadłybyście się byście się rozpadły |
| 3 os. |
rozpadłby się by się rozpadł |
rozpadłaby się by się rozpadła |
rozpadłoby się by się rozpadło |
rozpadliby się by się rozpadli |
rozpadłyby się by się rozpadły |
bezosobnik: rozpadnięto by się
bezokolicznik: rozpaść się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
rozpadłszy się
gerundium: rozpadnięcie się
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | rozpadnięcie się |
rozpadnięcia się |
| D. | rozpadnięcia się |
rozpadnięć się |
| C. | rozpadnięciu się |
rozpadnięciom się |
| B. | rozpadnięcie się |
rozpadnięcia się |
| N. | rozpadnięciem się |
rozpadnięciami się |
| Ms. | rozpadnięciu się |
rozpadnięciach się |
| W. | rozpadnięcie się |
rozpadnięcia się |
odpowiednik aspektowy: rozpadać się
Składnia
| Rznieżywotny | + | rozpaść się | + |
(na CO)
|