UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

łożysko

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. łoże

1. maszyny

Definicja

techn.

część maszyny umożliwiająca ruch obrotowy umieszczonego na niej elementu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny budowa urządzeń i maszyn

Połączenia

łożysko hydrodynamiczne, kulkowe, ślizgowe, toczne, wieńcowe
łożysko koła, silnika, wału korbowego
awaria, praca, uszkodzenie, wymiana łożyska
olej dla łożyska
smar do łożyska

Cytaty

Uznał on, że zatarło się łożysko mieszalnika oleju.

źródło: NKJP: R.Nadaj: Biegły o pożarze w Petrochemie: Zawiniło zatarte łożysko, Tygodnik Ciechanowski, 2007-01-28

Przy odtwarzaniu mogą występować zniekształcenia spowodowane zbyt wolnym obracaniem się talerza. Przyczyną tego zjawiska bywa zużycie lub zagęszczenie oleju na łożyskach silnika lub zużycie rolek przekładni.

źródło: NKJP: Witold Kozak: SBT UŻYTKOWANIE PŁYT I GRAMOFONÓW, Młody Technik, nr 2, 1966

Jeżeli z okolicy piasty koła podczas jazdy słychać szum lub metaliczny stukot, może to świadczyć o uszkodzeniu łożysk. Im starszy samochód, tym większe prawdopodobieństwo ich zużycia.

źródło: NKJP: Grzegorz Wojtyrowski: Łożyska i ich użytkowanie, Dziennik Zachodni, 2006-03-29

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	łożysko	łożyska
D.	łożyska	łożysk
C.	łożysku	łożyskom
B.	łożysko	łożyska
N.	łożyskiem	łożyskami
Ms.	łożysku	łożyskach
W.	łożysko	łożyska

Składnia

łożysko

CZEGO

2. ssaka

Definicja

narząd łączący płód ze ścianą macicy, którego funkcją jest pobieranie różnego rodzaju substancji z organizmu matki

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego części ciała, elementy i substancje składowe

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Połączenia

ludzkie, matczyne łożysko
łożysko kobiety; ssaka
łożysko i macica, łożysko i pępowina
niewydolność, odklejenie łożyska
płyn z łożyska
problemy z łożyskiem
łożysko odkleiło się
urodzić, rodzić łożysko
przechodzić, przenikać przez łożysko

Cytaty

	Argumentował, że tuż przed wykonaniem zabiegu cesarskiego cięcia ciężarnej odkleiło się łożysko, na co lekarze nie mieli żadnego wpływu. źródło: NKJP: R.Nadaj: Sprawa porodu nie trafi na wokandę?, Tygodnik Ciechanowski, 2008-01-18
	Związki te wnikają zarówno przez łożysko mamy myszy, jak i ze ssanym mlekiem. źródło: NKJP: Marcin Grynberg, Marcin Jamkowski: Nowotwory, Gazeta Wyborcza, 1995-09-22
	Mało tego, poprzez eliminację bólu poprawiają przepływ krwi przez łożysko, dostarczanie tlenu do płodu, a tym samym stan dziecka w momencie przyjścia na świat. źródło: NKJP: Ewa Halewska: Poród bez bólu, Nowiny Raciborskie, 2006-08-15
	Niedobór immunoglobulin klasy IgG jest tym większy, im krótszy jest czas trwania ciąży, ponieważ przechodzą one przez łożysko w końcowej fazie życia płodowego. źródło: NKJP: Andrzej Piotrowski: Niewydolność oddechowa noworodków - zapobieganie i leczenie, 1995
	Łania po porodzie zjada łożysko, aby jego zapach nie przyciągał wrogów (psy, lisy i inne). źródło: NKJP: Stanisław Godlewski: Vademecum myśliwego, 1955

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	łożysko	łożyska
D.	łożyska	łożysk
C.	łożysku	łożyskom
B.	łożysko	łożyska
N.	łożyskiem	łożyskami
Ms.	łożysku	łożyskach
W.	łożysko	łożyska

Składnia

łożysko

KOGO/CZEGO

3. rzeki

Definicja

zagłębienie w powierzchni ziemi wyżłobione przez płynącą wodę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia zbiorniki wodne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

koryto

Połączenia

kamienne, suche, szerokie, wyschłe; dawne łożysko
łożysko potoku, rzeki, strumienia
płynąć łożyskiem

Cytaty

Tunel to naturalne wyżłobione w litej skale łożysko, którym woda płynęła z Nablusu do Jerozolimy.

źródło: NKJP:Eli Barbur, Dawid Warszawski, Gazeta Wyborcza, Izrael - Autonomia Palstyńska, 1996-09-26

Całe łożysko wyściełały czarne wodorosty, ich miękkość tłumiła hałasy wody.

źródło: NKJP: Maciej Kuczyński: Czeluść, 1972

Za Wałami zaczynają się drzewa parku, jego skrajem przebiega droga, bardzo stroma, która zmienia się w czasie roztopów w łożysko potoku.

źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Dolina Issy, 1955

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	łożysko	łożyska
D.	łożyska	łożysk
C.	łożysku	łożyskom
B.	łożysko	łożyska
N.	łożyskiem	łożyskami
Ms.	łożysku	łożyskach
W.	łożysko	łożyska

Składnia

łożysko

CZEGO

4. miejsce

Definicja

miejsce w kształcie zagłębienia lub koryta, w którym coś się znajduje

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni miejsce i jego usytuowanie w przestrzeni

Cytaty

Ciężkie korpusy obrabiarek opuszczały już swoje cementowe łożyska. Dwóch inżynierów w mundurach partyjnych, Koch i Strudel, pilnowali kolejności przygotowań do transportu i popędzali robotników.

źródło: NKJP: Andrzej Zbych (Andrzej Szypulski, Zbigniew Safjan): Stawka większa niż życie, 1967

Na ekranie telewizora Kowalski widział w tym czasie duży sklep po jakimś wybuchu, policję, ludzi biegających z noszami, poprzewracane manekiny kobiet w ślubnych strojach, ruchome schody, wyrwane ze swojego łożyska, poszarpane i nienaturalnie skręcone.

źródło: NKJP: Joanna Rudniańska: Miejsca, 1999

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	łożysko	łożyska
D.	łożyska	łożysk
C.	łożysku	łożyskom
B.	łożysko	łożyska
N.	łożyskiem	łożyskami
Ms.	łożysku	łożyskach
W.	łożysko	łożyska

Frazeologizmy

łożysko przodujące

Data ostatniej modyfikacji: 28.12.2013