UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wywalić się

Chronologizacja

SJPXVII, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wywalę się
wywalimy się
2 os. wywalisz się
wywalicie się
3 os. wywali się
wywalą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wywaliłem się
+(e)m się wywalił
wywaliłam się
+(e)m się wywaliła
wywaliłom się
+(e)m się wywaliło
wywaliliśmy się
+(e)śmy się wywalili
wywaliłyśmy się
+(e)śmy się wywaliły
2 os. wywaliłeś się
+(e)ś się wywalił
wywaliłaś się
+(e)ś się wywaliła
wywaliłoś się
+(e)ś się wywaliło
wywaliliście się
+(e)ście się wywalili
wywaliłyście się
+(e)ście się wywaliły
3 os. wywalił się
wywaliła się
wywaliło się
wywalili się
wywaliły się

bezosobnik: wywalono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wywalmy się
2 os. wywal się
wywalcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wywaliłbym się
bym się wywalił
wywaliłabym się
bym się wywaliła
wywaliłobym się
bym się wywaliło
wywalilibyśmy się
byśmy się wywalili
wywaliłybyśmy się
byśmy się wywaliły
2 os. wywaliłbyś się
byś się wywalił
wywaliłabyś się
byś się wywaliła
wywaliłobyś się
byś się wywaliło
wywalilibyście się
byście się wywalili
wywaliłybyście się
byście się wywaliły
3 os. wywaliłby się
by się wywalił
wywaliłaby się
by się wywaliła
wywaliłoby się
by się wywaliło
wywaliliby się
by się wywalili
wywaliłyby się
by się wywaliły

bezosobnik: wywalono by się

bezokolicznik: wywalić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wywaliwszy się

gerundium: wywalenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wywalenie się
wywalenia się
D. wywalenia się
wywaleń się
C. wywaleniu się
wywaleniom się
B. wywalenie się
wywalenia się
N. wywaleniem się
wywaleniami się
Ms. wywaleniu się
wywaleniach się
W. wywalenie się
wywalenia się

odpowiednik aspektowy: wywalać się

Pochodzenie

Zob. walić

1. na ziemię

Definicja

pot. 
tracąc równowagę, upaść z dużą siłą na podłoże

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przewrócić się, wygrzmocić się, wykopyrtnąć się, wykrochmalić się, wyłożyć się, wypierniczyć się, wytrąbić się, wywrócić się

Połączenia

  • wywalić się na chodnik, na podłogę, na ziemię
  • wywalić się na betonie, na chodniku, na scenie, na ulicy

Cytaty

Jerzy chciał się zerwać z krzesła, lecz uczynił to tak gwałtownie, że wywalił się na ziemię z niezmiernym hałasem.

źródło: NKJP: Kornel Makuszyński: Szaleństwa Panny Ewy, 1957

Moja siostra miała bliznę po otarciu (wywaliła się na betonie).

źródło: NKJP: Internet

Pędząc po pozłacaną statuetkę, wywalił się na scenie.

źródło: NKJP: Jacek Szczerba: Ukazały się wspomnienia Davida Nivena, Gazeta Wyborcza, 1997-07-16, nr 164

Jerzy spostrzegł, jak któryś z opóźnionych potknął się, biegł pochylony nisko, daremnie usiłując złapać równowagę, wywalił się.

źródło: NKJP: Roman Bratny: Kolumbowie — rocznik 20, 1957

Składnia

bez ograniczeń + wywalić się +
(na CZYM | na CO)

2. na zewnątrz

Definicja

pot. 
wydostać się gwałtownie z zamkniętej przestrzeni na zewnątrz

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wysypać się

Połączenia

  • tłum wywalił się; gromada, grupa wywaliła się skądś
  • wywalić się na ulicę, na zewnątrz
  • wywalić się z budynku, z sali

Cytaty

Nagle z głębi ulicy wywaliła się grupa pijanych jeńców bolszewickich.

źródło: NKJP: Roman Bratny: Kolumbowie — rocznik 20, 1957

Z knajpy „Schiffe Laterne” wywalili się gromadą pijani lotnicy niemieccy. Ryczeli i przechodząc przez sień pociągnęli za siwą brodę portiera odzianego w staropolską czamarę i konfederatkę obszytą barankiem.

źródło: NKJP: Bohdan Czeszko: Pokolenie, 1951

Z rozłupanej głowy, spomiędzy jasnych włosów, wywaliła się wielka, różowobiała gruda mózgu.

źródło: NKJP: Ewa Szkudlarek: Wskaźniki nawiązania we współczesnych tekstach polskich (na materiale współczesnej nowelistyki polskiej), 2002

Składnia

bez ograniczeń + wywalić się +
SKĄD + DOKĄD

3. o serwerze

Definicja

inform.  pot. 
przestać działać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

synonimy:  paść
hiperonimy:  zepsuć się

Połączenia

  • program, serwer się wywalił; baza danych się wywaliła

Cytaty

[...] wywaliła się procedura na serwerze/baza danych, link może być zupełnie legalny.

źródło: NKJP: Usenet.pl

Świetnie, chcę pisać tekst i chyba wywalił się serwer strony...

źródło: Internet

Przecież serwer może się wywalić niezależnie od tego, czym wyślę dane.

źródło: Internet

Składnia

Rznieżywotny + wywalić się + bez ograniczeń

4. na egzaminie

Definicja

młodz. 
nie poradzić sobie na egzaminie lub jakiejś jego części

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wyłożyć się

Połączenia

  • wywalić się na egzaminie, na matmie, na teście

Cytaty

Angielski podst.- koło 90%, angielski roz. wywaliłam się na banałach, ale ujdzie generalnie...

źródło: Internet

Jak Wam (tym w moim wieku) poszło na teście? [..] nawet okey. Ale oczywiście wywaliłam się na matmie.

źródło: Internet

Składnia

Rzosobowy + wywalić się +
na CZYM
Data ostatniej modyfikacji: 08.12.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj