Chronologizacja
Pochodzenie
niem. Matrize
z łac. mātrix 'matka, samica'
1. drukarska
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca materiały i narzędzia pracy
CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł materiały używane w przemyśle
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | forma |
Połączenia
- drewniana; gotowa matryca; matryca drukarska
- matryca do produkcji czegoś
- posłużyć się matrycą
Cytaty
|
Polek schyla się, podnosi cynową tabliczkę. Widzi na niej wypukłe linie nutowe, spodem litery ukośne pieśni. Nie może ich odczytać, gdyż zatarły się trochę, poza tym wytrawiono je odwrotnie, bo to jest przecież matryca drukarska. źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Dziura w niebie, 1959 |
|
|
Matryce do zdobienia serków najczęściej wykonywane są z drzewa jaworowego i nazywane łupkami z powodu swojej dwudzielności. źródło: NKJP: Bożena Gąsienica: Renesans oscypka, Dziennik Polski - Podhale, 2001-05-21 |
|
|
[...] wprowadzono obowiązek uzyskiwania zezwolenia na wytwarzanie matryc do produkcji płyt kompaktowych oraz obowiązek ścisłego rejestrowania obrotu nimi. źródło: NKJP: PAWEŁ JANOWSKI: Państwowy pirat, Dziennik Polski - Świat, 1998-07-24 |
|
|
Funkcjonariuszom udało się zatrzymać [...] dwóch podejrzanych - przy jednym natrafiono na podrobione banknoty - produkowane metodą komputerową z wykorzystaniem programów graficznych, a przy drugim matrycę do odlewu 5-złotówek. źródło: NKJP: (MADE): Fałszywki z Krzeszowic, Dziennik Polski - Małopolska, 2001-07-24 |
|
|
[...] nasi licealiści, jako przewodnicy [...] – zaprezentowali kolegom z Niemiec najważniejsze zabytki miasta [...]. W Muzeum Pierników, na starych matrycach i blachach, wypiekali ciasto wg starej receptury. źródło: NKJP: Wiesława Szaryńska; Anna Wójcik: Łódź – Manchester, Legionowo..., Mazowieckie To i Owo, 2006-10-22 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | matryca |
matryce |
|
| D. | matrycy |
matryc |
|
| C. | matrycy |
matrycom |
|
| B. | matrycę |
matryce |
|
| N. | matrycą |
matrycami |
|
| Ms. | matrycy |
matrycach |
|
| W. | matryco |
matryce |
Składnia
|
+ | matryca | + |
(do CZEGO)
|
2. aparatu cyfrowego
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny budowa urządzeń i maszyn
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka fotografia
Połączenia
- elektroniczna matryca; matryca światłoczuła
- matryca CCD
- matryca aparatu
- matryca o rozdzielczości 3, 6... megapikseli; o przekątnej
- dane z matrycy
- aparat (cyfrowy, fotograficzny) z matrycą
- coś pochodzące z matrycy
- coś pada na matrycę; wyposażony w matrycę
- pyłki na matrycy; liczba pikseli w matrycy
Cytaty
|
Za kwotę około tysiąca złotych można kupić przyzwoity aparat cyfrowy, w którym światłoczuła elektroniczna matryca ma rozdzielczość 3 megapiksele. źródło: NKJP: Edwin Bendyk, Tomasz Grochowski: Zdjęcie do druku, Polityka, 2004-06-26 |
|
|
Aparaty cyfrowe [...] rejestrują obraz za pomocą specjalnego przetwornika nazywanego matrycą światłoczułą i zapisują go na kartach pamięci. źródło: NKJP: Internet |
|
|
W pochmurny dzień przy małym otworze przysłony matryca musi być naświetlana przez kilka sekund lub dłużej. źródło: NKJP: Witold Wrotek: Fotografia cyfrowa. Poradnik bez kantów, 2009 |
|
|
Producenci kamer internetowych nie podają na ogół liczby światłoczułych elementów, z których składa się matryca, lecz maksymalną rozdzielczość klatki filmu (przy rejestrowaniu obrazu ruchomego) lub zdjęcia. źródło: NKJP: Cezary Czerwiński: Wideo po drucie, Enter, 1, 2003 |
|
|
Ile pikseli powinna mieć matryca aparatu fotograficznego? źródło: NKJP: Jak poruszać się po cyfrowym świecie, Polityka, 2005-06-11 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | matryca |
matryce |
|
| D. | matrycy |
matryc |
|
| C. | matrycy |
matrycom |
|
| B. | matrycę |
matryce |
|
| N. | matrycą |
matrycami |
|
| Ms. | matrycy |
matrycach |
|
| W. | matryco |
matryce |
Składnia
|
|
+ | matryca | + |
(CZEGO)
|
3. LCD
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny budowa urządzeń i maszyn
Połączenia
- aktywna matryca; matryca dyskowa
- wyposażony w matrycę
Cytaty
|
Zastosowana matryca pozwala uzyskać czysty, ostry obraz o nasyconych kolorach bez efektów smużenia w czasie wyświetlania szybko zmieniających się obrazów. Maksymalna rozdzielczość ekranu wynosi 1280x1024 piksele. źródło: NKJP: JUSTYNA AŚKA, KAŚKA : MAREK SKOCZEK JAEK: MŁODZI GP, Gazeta Poznańska, 2006-08-28 , |
|
|
Podczas pokazu wiele mówiono o tym, z czego składa się komputer, podkreślając zalety szybszego procesora, napędów DVD i aktywnej matrycy. źródło: NKJP: Pomoc dla kierowców, Super Nowości, 12 -11- 1998 |
|
|
We wrześniu firmy z Tajwanu sprzedawały 15-calowe matryce dla notebooków w cenie 205-210 USD. źródło: NKJP: Krzysztof Gontarek: Za wzrost popularności zapłaci klient, Dziennik Internautów, 2003-10-01 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | matryca |
matryce |
|
| D. | matrycy |
matryc |
|
| C. | matrycy |
matrycom |
|
| B. | matrycę |
matryce |
|
| N. | matrycą |
matrycami |
|
| Ms. | matrycy |
matrycach |
|
| W. | matryco |
matryce |
4. DNA
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego części ciała, elementy i substancje składowe
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin
Połączenia
- matryca DNA
Cytaty
|
Od 25 lat wraz ze współpracownikami Kornberg prowadzi badania nad procesem transkrypcji, czyli kopiowania informacji genetycznej z DNA na bezpośrednią matrycę służącą do produkcji białek, tj. cząsteczkę RNA. źródło: NKJP: (PS): Śladami ojca, Dziennik Polski, 2006-10-05 |
|
|
[...] białko nie może stworzyć samo siebie, jest uzależnione od DNA - tylko DNA stanowi matrycę do jego syntezy. źródło: NKJP: Damian Strączek (red.): Klonowanie / na podst. rozmów z Haliną Krzanowską i Marianem Tischnerem, 1998 |
|
|
Proces ten odbywa się na rybosomach (polirybosomach) wolnych oraz związanych z siateczką śródplazmatyczną. Ten pierwszy dotyczy przede wszystkim rozpuszczalnych białek cytoplazmy, a także większości białek jądra komórkowego i mitochondriów. Po uwolnieniu z matrycy białka te odnajdują drogę do miejsca swego przeznaczenia. źródło: NKJP: Leokadia Kłyszejko-Stefanowicz: Cytobiochemia : biochemia niektórych struktur komórkowych, 1995 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | matryca |
matryce |
|
| D. | matrycy |
matryc |
|
| C. | matrycy |
matrycom |
|
| B. | matrycę |
matryce |
|
| N. | matrycą |
matrycami |
|
| Ms. | matrycy |
matrycach |
|
| W. | matryco |
matryce |