UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przedni

Chronologizacja

XIV w., Bańk
XIV w., Bor

Pochodzenie

psł. *perdьnъ, *perdьnjь 'znajdujący się na przedzie, na czele, na początku; będący przed czymś, wcześniej, poprzedzający'

Zob. przód, przed

1. szyba

Definicja

znajdujący się od frontowej strony czegoś, tej strony, która jest położona przeciwnie w stosunku do tyłu czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni miejsce i jego usytuowanie w przestrzeni

Połączenia

  • przedni fotel; błotnik; przednia szyba; część; przednie siedzenie; koło; przednie kopyta, łapy

Cytaty

Na oparciu ławki, stojącej od dawien dawna na skwerku, który był niegdyś przednią częścią ogrodu, czerwienił się napis [...].

źródło: NKJP: Piotr Zaremba: Plama na suficie, 2004

Wjeżdżając na jezdnię, wymusiła pierwszeństwo na małym fiacie, który przyhamował z piskiem łysych opon. Siedzący w nim otyły mężczyzna rąbnął tułowiem w kierownicę. Na przedniej szybie autka naklejony był niebieski znak przedstawiający człowieka na wózku inwalidzkim.

źródło: NKJP: Zbigniew Górniak: Siostra i byk, 2009

Zbyt szanuję czytelnika, żeby bazować jedynie na wyrobionym już nazwisku i pomiędzy dwie okładki kolejnej powieści - przednią z nazwiskiem, a tylną z opisem, jaka to ona dobra - włożyć byle co.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Historia i fantastyka, 2005

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przedni
przedni
przedni
przednie
przednia
D. przedniego
przedniego
przedniego
przedniego
przedniej
C. przedniemu
przedniemu
przedniemu
przedniemu
przedniej
B. przedniego
przedniego
przedni
przednie
przednią
N. przednim
przednim
przednim
przednim
przednią
Ms. przednim
przednim
przednim
przednim
przedniej
W. przedni
przedni
przedni
przednie
przednia
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przedni
przedni
przednie
przednie
D. przednich
przednich
przednich
przednich
C. przednim
przednim
przednim
przednim
B. przednich
przednich
przednich
przednie
N. przednimi
przednimi
przednimi
przednimi
Ms. przednich
przednich
przednich
przednich
W. przedni
przedni
przednie
przednie

2. trunek

Definicja

książk. 
odznaczający się wysoką jakością, bardzo dobry gatunkowo

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

  • przednia oliwa; przednie jadło, piwo, wino; przednie perfumy

Cytaty

Wszystko to Szczytnik wyjaśnił łamaną mową usadzony przez dwie niewiasty za stołem, ugoszczony świeżą rybą i przednim piwem.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Uczeń czarnoksiężnika, 2003

Dabora szykowała się na przybycie Gwardii. Kupcy znosili swe towary do magazynów, karczmarze chowali co przedniejsze wina i wytaczali beczki podłych trunków, ojcowie zamykali córki w komorach, odbierali broń synom.

źródło: NKJP: Tomasz Kołodziejczak: Krew i kamień, 2003

Do popicia podano najprzedniejsze wino z crystońskich winnic.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, Ostatni smok, 2005

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przedni
przedni
przedni
przednie
przednia
D. przedniego
przedniego
przedniego
przedniego
przedniej
C. przedniemu
przedniemu
przedniemu
przedniemu
przedniej
B. przedniego
przedniego
przedni
przednie
przednią
N. przednim
przednim
przednim
przednim
przednią
Ms. przednim
przednim
przednim
przednim
przedniej
W. przedni
przedni
przedni
przednie
przednia
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przedni
przedni
przednie
przednie
D. przednich
przednich
przednich
przednich
C. przednim
przednim
przednim
przednim
B. przednich
przednich
przednich
przednie
N. przednimi
przednimi
przednimi
przednimi
Ms. przednich
przednich
przednich
przednich
W. przedni
przedni
przednie
przednie

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przedniejszy
przedniejszy
przedniejszy
przedniejsze
przedniejsza
D. przedniejszego
przedniejszego
przedniejszego
przedniejszego
przedniejszej
C. przedniejszemu
przedniejszemu
przedniejszemu
przedniejszemu
przedniejszej
B. przedniejszego
przedniejszego
przedniejszy
przedniejsze
przedniejszą
N. przedniejszym
przedniejszym
przedniejszym
przedniejszym
przedniejszą
Ms. przedniejszym
przedniejszym
przedniejszym
przedniejszym
przedniejszej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przedniejsi
przedniejsi
przedniejsze
przedniejsze
D. przedniejszych
przedniejszych
przedniejszych
przedniejszych
C. przedniejszym
przedniejszym
przedniejszym
przedniejszym
B. przedniejszych
przedniejszych
przedniejszych
przedniejsze
N. przedniejszymi
przedniejszymi
przedniejszymi
przedniejszymi
Ms. przedniejszych
przedniejszych
przedniejszych
przedniejszych

3. strzelec

Definicja

książk. 
taki, który jest najlepszy w czymś lub pod jakimś względem, znakomity, świetny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Połączenia

  • przedni myśliwy, strzelec; pomysł; żart; przedni myśl; historia; przednie rycerstwo; towarzystwo

Cytaty

Jego film bazuje przede wszystkim na przednim pomyśle: choroba dzieci głównej bohaterki wymusza pogrążenie miejsca akcji w zupełnych ciemnościach, a zakończenie sprawia, że spogląda się na całość z zupełnie nowej perspektywy.

źródło: NKJP: Esensja: Wielki Kanon Kina Grozy – wyniki, Esensja, 2008-03

Pozwolą Wasze Dostojności, że diagnozę pokrótce wywiodę: piorun w najwyższe drzewa uderza, Belzebub najprzedniejsze dusze usiłuje niemocą poniżyć i ugiąć... Któż zaś w tej krainie przedniejszym niźli wojewoda, który Cyncynata wzorem, przykładem jest cnót wszelkich, a przydomek Pius zasłużenie nosi?

źródło: NKJP: Zofia Kossak: Błogosławiona wina, 1996

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przedni
przedni
przedni
przednie
przednia
D. przedniego
przedniego
przedniego
przedniego
przedniej
C. przedniemu
przedniemu
przedniemu
przedniemu
przedniej
B. przedniego
przedniego
przedni
przednie
przednią
N. przednim
przednim
przednim
przednim
przednią
Ms. przednim
przednim
przednim
przednim
przedniej
W. przedni
przedni
przedni
przednie
przednia
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przedni
przedni
przednie
przednie
D. przednich
przednich
przednich
przednich
C. przednim
przednim
przednim
przednim
B. przednich
przednich
przednich
przednie
N. przednimi
przednimi
przednimi
przednimi
Ms. przednich
przednich
przednich
przednich
W. przedni
przedni
przednie
przednie

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przedniejszy
przedniejszy
przedniejszy
przedniejsze
przedniejsza
D. przedniejszego
przedniejszego
przedniejszego
przedniejszego
przedniejszej
C. przedniejszemu
przedniejszemu
przedniejszemu
przedniejszemu
przedniejszej
B. przedniejszego
przedniejszego
przedniejszy
przedniejsze
przedniejszą
N. przedniejszym
przedniejszym
przedniejszym
przedniejszym
przedniejszą
Ms. przedniejszym
przedniejszym
przedniejszym
przedniejszym
przedniejszej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przedniejsi
przedniejsi
przedniejsze
przedniejsze
D. przedniejszych
przedniejszych
przedniejszych
przedniejszych
C. przedniejszym
przedniejszym
przedniejszym
przedniejszym
B. przedniejszych
przedniejszych
przedniejszych
przedniejsze
N. przedniejszymi
przedniejszymi
przedniejszymi
przedniejszymi
Ms. przedniejszych
przedniejszych
przedniejszych
przedniejszych

4. głoska

Definicja

jęz. 
wymawiany z przesunięciem języka ku przedniej części jamy ustnej

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

Połączenia

  • głoska, samogłoska przednia

Cytaty

Pojawiają się realizacje, w których samogłoska przednia ulega odnosowieniu -ę- > -e- [...].

źródło: NKJP: Beata Burska-Ratajczyk: Tekst folklorystyczny w kulturze massmedialnej. Językowe środki stylizacji ludowej, 1999

Samogłoski nosowe utracił język staroruski przed połową X wieku: nosowe o zamieniło się w u, zaś ę przeszło w a, które poprzedza spółgłoska miękka (zmiękczona wcześniej przed przednim ę).

źródło: Je̜zyk rosyjski. Czasopismo dla nauczycieli, t. 31–33, 1976 (books.google.pl)

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przedni
przedni
przedni
przednie
przednia
D. przedniego
przedniego
przedniego
przedniego
przedniej
C. przedniemu
przedniemu
przedniemu
przedniemu
przedniej
B. przedniego
przedniego
przedni
przednie
przednią
N. przednim
przednim
przednim
przednim
przednią
Ms. przednim
przednim
przednim
przednim
przedniej
W. przedni
przedni
przedni
przednie
przednia
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przedni
przedni
przednie
przednie
D. przednich
przednich
przednich
przednich
C. przednim
przednim
przednim
przednim
B. przednich
przednich
przednich
przednie
N. przednimi
przednimi
przednimi
przednimi
Ms. przednich
przednich
przednich
przednich
W. przedni
przedni
przednie
przednie

Frazeologizmy

orzeł przedni
straż przednia
Data ostatniej modyfikacji: 24.04.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj