Chronologizacja
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | rzadki |
rzadki |
rzadki |
rzadkie |
rzadka |
| D. | rzadkiego |
rzadkiego |
rzadkiego |
rzadkiego |
rzadkiej |
| C. | rzadkiemu |
rzadkiemu |
rzadkiemu |
rzadkiemu |
rzadkiej |
| B. | rzadkiego |
rzadkiego |
rzadki |
rzadkie |
rzadką |
| N. | rzadkim |
rzadkim |
rzadkim |
rzadkim |
rzadką |
| Ms. | rzadkim |
rzadkim |
rzadkim |
rzadkim |
rzadkiej |
| W. | rzadki |
rzadki |
rzadki |
rzadkie |
rzadka |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | rzadcy |
rzadcy |
rzadkie |
rzadkie |
| D. | rzadkich |
rzadkich |
rzadkich |
rzadkich |
| C. | rzadkim |
rzadkim |
rzadkim |
rzadkim |
| B. | rzadkich |
rzadkich |
rzadkich |
rzadkie |
| N. | rzadkimi |
rzadkimi |
rzadkimi |
rzadkimi |
| Ms. | rzadkich |
rzadkich |
rzadkich |
rzadkich |
| W. | rzadcy |
rzadcy |
rzadkie |
rzadkie |
Stopień wyższy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | rzadszy |
rzadszy |
rzadszy |
rzadsze |
rzadsza |
| D. | rzadszego |
rzadszego |
rzadszego |
rzadszego |
rzadszej |
| C. | rzadszemu |
rzadszemu |
rzadszemu |
rzadszemu |
rzadszej |
| B. | rzadszego |
rzadszego |
rzadszy |
rzadsze |
rzadszą |
| N. | rzadszym |
rzadszym |
rzadszym |
rzadszym |
rzadszą |
| Ms. | rzadszym |
rzadszym |
rzadszym |
rzadszym |
rzadszej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | rzadsi |
rzadsi |
rzadsze |
rzadsze |
| D. | rzadszych |
rzadszych |
rzadszych |
rzadszych |
| C. | rzadszym |
rzadszym |
rzadszym |
rzadszym |
| B. | rzadszych |
rzadszych |
rzadszych |
rzadsze |
| N. | rzadszymi |
rzadszymi |
rzadszymi |
rzadszymi |
| Ms. | rzadszych |
rzadszych |
rzadszych |
rzadszych |
Pochodzenie
psł. *rědъkъ 'niegęsty, o płynnej konsystencji, złożony z odalonych od siebie elementów; pojawiający się w dużych odstępach czasu, nieczęsty'
Jest to młodsza, powstała w epoce prasłowiańskiej, postać przymiotnika ze strukturalnym przyrostkiem *-kъ, utworzona od wcz.psł. przymiotnika *rědъ, na który wskazują postaci bez przyrostka *-kъ, zwłaszcza formy stopnia wyższego, np. pol. rzadszy (czes. řidší, ros. réže) oraz wyrazy pochodne, np. dawne pol. rzedzić ‘czynić rzadkim, rozrzedzać’.
1. las
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni odległość
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin
Połączenia
- rzadki las; rzadka broda, czupryna; rzadkie drzewa, krzaki, krzewy; krople; włosy
Cytaty
|
Wiatr latał tu swobodnie pomiędzy rzadkimi domami, szamotał się w ogrodach pełnych zeschniętych słoneczników, gnijących kolb kukurydzianych, przekwitłych malw. źródło: NKJP:Tadeusz Konwicki: Wniebowstąpienie, 2006 |
|
|
Bita droga wiła się między rzadkim lasem, koślawe brzózki rosły obok kęp rozcapierzonych sosen. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego, 1995 |
|
|
Podniósł głowę i już był w ramionach jakiegoś człowieka z rzadką bródką, która nieprzyjemnie łaskotała go po policzku. źródło: NKJP: Roman Bratny: Kolumbowie — rocznik 20, 1957 |
|
|
Dziewięćdziesięciopięcioletni staruch był kompletnie łysy, jeśli nie liczyć rzadkich siwych włosów z tyłu głowy, opadających na kark brudną, paskudną kitką. źródło: NKJP: Marcin Wolski: Alterland, 2003 |
2. zupa
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy
Relacje znaczeniowe
| antonimy: | zawiesisty |
Połączenia
- rzadka glina, zupa; rzadkie błoto
Cytaty
|
Grube warstwy ulicznego kurzu zamieniły się w rzadkie błoto; przechodnie zapadali się w nim po kostki. źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Gdy owoc dojrzewa, 1958 |
|
|
[...] jadł z garnka przypaloną kaszę, rzadką papkę rozpuszczoną w rdzawej wodzie, i słuchał nawoływań z ulicy. źródło: NKJP: Bogdan Wojdowski: Chleb rzucony umarłym, 1971 |
3. przypadek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu częstotliwość
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Połączenia
- rzadki dar, okaz; przypadek; rzadka choroba, przypadłość; okazja; rzadkie chwile, momenty
Cytaty
|
Początkowo rzadkie spotkania przemieniły się w częstsze kontakty, a ich związek stawał się intymniejszy. źródło: NKJP: Czesław Karkowski: Kamienna drabina, 2008 |
|
|
Do września zostało mi jeszcze trochę czasu, by spróbować zapolować na gąsiorka z aparatem fotograficznym. Ptak to co raz rzadszy w Zachodniej Europie, tylko u nas ma się dobrze, przynajmniej do póty, dopóki zostawimy w spokoju nasze śródpolne miedze. źródło: NKJP: Grzegorz TABASZ, Dzierzbowy raj, Gazeta Krakowska, 2001-08-08 |
|
|
- Jak się panu udało tak szybko ustalić diagnozę? Agorafobia jest chyba dość rzadką chorobą - nigdy o niej nie słyszałem - a pan jest fizjologiem, nie psychiatrą. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Koniec świata w Breslau, 2003 |