Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *groziti 'powodować grozę, straszyć czymś złym, nieprzyjemnym'
1. straszyć
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Relacje znaczeniowe
synonimy: | straszyć |
Połączenia
- napastnik, szantażysta; opozycja, rząd; desperat grozi; gangsterzy, przestępcy terroryści; demonstranci, politycy, związkowcy grożą
- grozić dziennikarzowi, konkurencji, ofierze, świadkowi
- grozić bronią, nożem, pistoletem; dymisją, karą, linczem, odebraniem czegoś, pobiciem, policją, pozbawieniem życia, prokuratorem, podpaleniem, represjami, samobójstwem, strajkiem, śmiercią, więzieniem, wojną, wyciągnięciem konsekwencji, wysadzeniem budynku
- grozić, krzyczeć i kląć; grozić i ostrzegać; grozić i podnosić głos; grozić i ubliżać; grozić i zastraszać; grozić i błagać na przemian; płakać, prosić i grozić
Cytaty
Grożąc granatem, próbował sforsować drzwi mieszkania pracownika konsulatu. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 18.11.1993 |
|
Siły zbrojne Pakistanu są gotowe na każde wyzwanie - grozi Islamabad. źródło: KJ PWN: Życie Warszawy, 2002-01-14 |
|
Prezydent Filipin grozi rebeliantom wojną, jeśli przemoc się nie skończy. źródło: KJ PWN: Gazeta Wyborcza, 2000-05-04 |
|
Szaleniec groził, że wysadzi się wraz z córką, jeżeli nie zostaną spełnione jego żądania. źródło: NKJP: osk: Expressem, Super Express, 2006 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
grożę |
grozimy |
|||
2 os. |
grozisz |
grozicie |
|||
3 os. |
grozi |
grożą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
groziłem +(e)m groził |
groziłam +(e)m groziła |
groziłom +(e)m groziło |
groziliśmy +(e)śmy grozili |
groziłyśmy +(e)śmy groziły |
2 os. |
groziłeś +(e)ś groził |
groziłaś +(e)ś groziła |
groziłoś +(e)ś groziło |
groziliście +(e)ście grozili |
groziłyście +(e)ście groziły |
3 os. |
groził |
groziła |
groziło |
grozili |
groziły |
bezosobnik: grożono
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę groził będę grozić |
będę groziła będę grozić |
będę groziło będę grozić |
będziemy grozili będziemy grozić |
będziemy groziły będziemy grozić |
2 os. |
będziesz groził będziesz grozić |
będziesz groziła będziesz grozić |
będziesz groziło będziesz grozić |
będziecie grozili będziecie grozić |
będziecie groziły będziecie grozić |
3 os. |
będzie groził będzie grozić |
będzie groziła będzie grozić |
będzie groziło będzie grozić |
będą grozili będą grozić |
będą groziły będą grozić |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
groźmy rzadziej gróźmy |
|
2 os. |
groź rzadziej gróź |
groźcie rzadziej gróźcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
groziłbym bym groził |
groziłabym bym groziła |
groziłobym bym groziło |
grozilibyśmy byśmy grozili |
groziłybyśmy byśmy groziły |
2 os. |
groziłbyś byś groził |
groziłabyś byś groziła |
groziłobyś byś groziło |
grozilibyście byście grozili |
groziłybyście byście groziły |
3 os. |
groziłby by groził |
groziłaby by groziła |
groziłoby by groziło |
groziliby by grozili |
groziłyby by groziły |
bezosobnik: grożono by
bezokolicznik: grozić
imiesłów przysłówkowy współczesny:
grożąc
gerundium: grożenie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | grożenie |
grożenia |
D. | grożenia |
grożeń |
C. | grożeniu |
grożeniom |
B. | grożenie |
grożenia |
N. | grożeniem |
grożeniami |
Ms. | grożeniu |
grożeniach |
W. | grożenie |
grożenia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: grożący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | grożący |
grożący |
grożący |
grożące |
grożąca |
D. | grożącego |
grożącego |
grożącego |
grożącego |
grożącej |
C. | grożącemu |
grożącemu |
grożącemu |
grożącemu |
grożącej |
B. | grożącego |
grożącego |
grożący |
grożące |
grożącą |
N. | grożącym |
grożącym |
grożącym |
grożącym |
grożącą |
Ms. | grożącym |
grożącym |
grożącym |
grożącym |
grożącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | grożący |
grożący |
grożące |
grożące |
D. | grożących |
grożących |
grożących |
grożących |
C. | grożącym |
grożącym |
grożącym |
grożącym |
B. | grożących |
grożących |
grożących |
grożące |
N. | grożącymi |
grożącymi |
grożącymi |
grożącymi |
Ms. | grożących |
grożących |
grożących |
grożących |
Składnia
tylko Rz osobowy | + | grozić | + |
(KOMU) +
CZYM
|
tylko Rz osobowy | + | grozić | + |
KOMU +
że +
ZDANIE
|
tylko Rz osobowy | + | grozić | + |
MOWA WPROST
|
2. zagrażać
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
ATEMATYCZNY
Relacje znaczeniowe
synonimy: | zagrażać |
Połączenia
- bankructwo, grzywna, kara, powódź, zagłada grozi komuś; konsekwencje, restrykcje, sankcje grożą komuś; brawurowa jazda, eskalacja żądań, konflikt, niefrasobliwość grozi czymś; ulewne deszcze grożą czymś
- coś grozi ludziom, miastu, środowisku, wsi, zabytkom
- coś grozi aresztem, bankructwem, epidemią, karą pozbawienia wolności, katastrofą, kompromitacją, komplikacjami, niebezpieczeństwem, sankcjami, utratą życia, upadkiem, więzieniem, wzrostem inflacji, zapaścią finansową, zawaleniem, zawałem
- coś grozi za dezercję, za łamanie prawa, za zabójstwo, za znęcanie się
Cytaty
Każde opóźnienie reformy systemu ubezpieczeń społecznych może grozić załamaniem finansów państwa. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 08.05.1997 |
|
Odetchnęliśmy z ulgą, kiedy okazało się, że nic nam nie grozi. źródło: NKJP: Na szlaku „Świetlistego szlaku”, Dziennik Polski, 2000-07-25 |
|
Schody groziły zawaleniem, przeciekał dach, wiecznie zatykała się kanalizacja, a rzadko czyszczone kominy powodowały eksplozje sadzy w nędznych dwuizbowych mieszkaniach. źródło: KJ PWN: Marek Krajewski: Koniec świata w Breslau, 2003 |
|
Warto wiedzieć, że w wielu krajach za przemyt narkotyków grozi śmierć. źródło: NKJP: Grażyna Starzak: Fantazyjne wakacje, Dziennik Polski, 2001-06-16 |
|
Czy nie grozi nam, że spora część kontynentów znajdzie się pod wodą? źródło: NKJP: Coraz cieplej, Dziennik Polski, 2002-07-30 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
grożę |
grozimy |
|||
2 os. |
grozisz |
grozicie |
|||
3 os. |
grozi |
grożą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
groziłem +(e)m groził |
groziłam +(e)m groziła |
groziłom +(e)m groziło |
groziliśmy +(e)śmy grozili |
groziłyśmy +(e)śmy groziły |
2 os. |
groziłeś +(e)ś groził |
groziłaś +(e)ś groziła |
groziłoś +(e)ś groziło |
groziliście +(e)ście grozili |
groziłyście +(e)ście groziły |
3 os. |
groził |
groziła |
groziło |
grozili |
groziły |
bezosobnik: grożono
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę groził będę grozić |
będę groziła będę grozić |
będę groziło będę grozić |
będziemy grozili będziemy grozić |
będziemy groziły będziemy grozić |
2 os. |
będziesz groził będziesz grozić |
będziesz groziła będziesz grozić |
będziesz groziło będziesz grozić |
będziecie grozili będziecie grozić |
będziecie groziły będziecie grozić |
3 os. |
będzie groził będzie grozić |
będzie groziła będzie grozić |
będzie groziło będzie grozić |
będą grozili będą grozić |
będą groziły będą grozić |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
rzadziej gróźmy |
|
2 os. |
rzadziej gróź |
rzadziej gróźcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
groziłbym bym groził |
groziłabym bym groziła |
groziłobym bym groziło |
grozilibyśmy byśmy grozili |
groziłybyśmy byśmy groziły |
2 os. |
groziłbyś byś groził |
groziłabyś byś groziła |
groziłobyś byś groziło |
grozilibyście byście grozili |
groziłybyście byście groziły |
3 os. |
groziłby by groził |
groziłaby by groziła |
groziłoby by groziło |
groziliby by grozili |
groziłyby by groziły |
bezosobnik: grożono by
bezokolicznik: grozić
imiesłów przysłówkowy współczesny:
grożąc
gerundium: grożenie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | grożenie |
grożenia |
D. | grożenia |
grożeń |
C. | grożeniu |
grożeniom |
B. | grożenie |
grożenia |
N. | grożeniem |
grożeniami |
Ms. | grożeniu |
grożeniach |
W. | grożenie |
grożenia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: grożący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | grożący |
grożący |
grożący |
grożące |
grożąca |
D. | grożącego |
grożącego |
grożącego |
grożącego |
grożącej |
C. | grożącemu |
grożącemu |
grożącemu |
grożącemu |
grożącej |
B. | grożącego |
grożącego |
grożący |
grożące |
grożącą |
N. | grożącym |
grożącym |
grożącym |
grożącym |
grożącą |
Ms. | grożącym |
grożącym |
grożącym |
grożącym |
grożącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | grożący |
grożący |
grożące |
grożące |
D. | grożących |
grożących |
grożących |
grożących |
C. | grożącym |
grożącym |
grożącym |
grożącym |
B. | grożących |
grożących |
grożących |
grożące |
N. | grożącymi |
grożącymi |
grożącymi |
grożącymi |
Ms. | grożących |
grożących |
grożących |
grożących |
Składnia
tylko Rz nieżywotny | + | grozić | + |
CZYM
|
tylko Rz nieżywotny | + | grozić | + |
KOMU/CZEMU
|
Ø | + | grozić | + |
KOMU/CZEMU +
że +
ZDANIE
|
tylko Rz nieżywotny | + | grozić | + |
(KOMU) +
za +
CO
|