Chronologizacja
Pochodzenie
ogsł. *orz-ml̥vljati
Czasownik wielokrotny do psł. *ml̥viti.
Zob. mówić
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie
Połączenia
- rozmawiać z córką, z ojcem, z przyjacielem;
- rozmawiać o dzieciach, o filmach, o interesach, o pracy, o wakacjach;
- rozmawiać przez komórkę, przez telefon
- rozmawiać grzecznie, śmiało, długo; po angielsku, po niemiecku, ...;
- chcieć, lubić, potrafić; zacząć, skończyć rozmawiać
Cytaty
Odezwał się dzwonek telefonu, co Elizabeth trochę zdziwiło. Gospodarz poszedł odebrać i dość długo z kimś rozmawiał, a potem poprosił ją do telefonu. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Powrót do Lwowa, 2008 |
|
Musieli rozmawiać po angielsku, był to jedyny język, który każdy z nich trochę znał. źródło: NKJP: Tomasz Konatkowski: Wilcza wyspa, 2006 |
|
Kiedy przychodziłem z pracy, milczałem, bo nie wiedziałem, o czym rozmawiać z żoną. źródło: NKJP: Marek Krajewski; Mariusz Czubaj: Róże cmentarne, 2009 |
|
Moglibyśmy rozmawiać o książkach, filmach i życiu do samego rana. źródło: NKJP: Bogusława Jędrasik: Gorączka opowiadania wyuzdane, 2007 |
|
Znam też jego trzynastoletniego brata. Rozmawiamy czasem w windzie. źródło: NKJP: Sonia Raduńska: Kartki z białego zeszytu, 2008 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
rozmawiam |
rozmawiamy |
|||
2 os. |
rozmawiasz |
rozmawiacie |
|||
3 os. |
rozmawia |
rozmawiają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
rozmawiałem +(e)m rozmawiał |
rozmawiałam +(e)m rozmawiała |
rozmawiałom +(e)m rozmawiało |
rozmawialiśmy +(e)śmy rozmawiali |
rozmawiałyśmy +(e)śmy rozmawiały |
2 os. |
rozmawiałeś +(e)ś rozmawiał |
rozmawiałaś +(e)ś rozmawiała |
rozmawiałoś +(e)ś rozmawiało |
rozmawialiście +(e)ście rozmawiali |
rozmawiałyście +(e)ście rozmawiały |
3 os. |
rozmawiał |
rozmawiała |
rozmawiało |
rozmawiali |
rozmawiały |
bezosobnik: rozmawiano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę rozmawiał będę rozmawiać |
będę rozmawiała będę rozmawiać |
będę rozmawiało będę rozmawiać |
będziemy rozmawiali będziemy rozmawiać |
będziemy rozmawiały będziemy rozmawiać |
2 os. |
będziesz rozmawiał będziesz rozmawiać |
będziesz rozmawiała będziesz rozmawiać |
będziesz rozmawiało będziesz rozmawiać |
będziecie rozmawiali będziecie rozmawiać |
będziecie rozmawiały będziecie rozmawiać |
3 os. |
będzie rozmawiał będzie rozmawiać |
będzie rozmawiała będzie rozmawiać |
będzie rozmawiało będzie rozmawiać |
będą rozmawiali będą rozmawiać |
będą rozmawiały będą rozmawiać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
rozmawiajmy |
|
2 os. |
rozmawiaj |
rozmawiajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
rozmawiałbym bym rozmawiał |
rozmawiałabym bym rozmawiała |
rozmawiałobym bym rozmawiało |
rozmawialibyśmy byśmy rozmawiali |
rozmawiałybyśmy byśmy rozmawiały |
2 os. |
rozmawiałbyś byś rozmawiał |
rozmawiałabyś byś rozmawiała |
rozmawiałobyś byś rozmawiało |
rozmawialibyście byście rozmawiali |
rozmawiałybyście byście rozmawiały |
3 os. |
rozmawiałby by rozmawiał |
rozmawiałaby by rozmawiała |
rozmawiałoby by rozmawiało |
rozmawialiby by rozmawiali |
rozmawiałyby by rozmawiały |
bezosobnik: rozmawiano by
bezokolicznik: rozmawiać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
rozmawiając
gerundium: rozmawianie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | rozmawianie |
rozmawiania |
D. | rozmawiania |
rozmawiań |
C. | rozmawianiu |
rozmawianiom |
B. | rozmawianie |
rozmawiania |
N. | rozmawianiem |
rozmawianiami |
Ms. | rozmawianiu |
rozmawianiach |
W. | rozmawianie |
rozmawiania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: rozmawiający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | rozmawiający |
rozmawiający |
rozmawiający |
rozmawiające |
rozmawiająca |
D. | rozmawiającego |
rozmawiającego |
rozmawiającego |
rozmawiającego |
rozmawiającej |
C. | rozmawiającemu |
rozmawiającemu |
rozmawiającemu |
rozmawiającemu |
rozmawiającej |
B. | rozmawiającego |
rozmawiającego |
rozmawiający |
rozmawiające |
rozmawiającą |
N. | rozmawiającym |
rozmawiającym |
rozmawiającym |
rozmawiającym |
rozmawiającą |
Ms. | rozmawiającym |
rozmawiającym |
rozmawiającym |
rozmawiającym |
rozmawiającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | rozmawiający |
rozmawiający |
rozmawiające |
rozmawiające |
D. | rozmawiających |
rozmawiających |
rozmawiających |
rozmawiających |
C. | rozmawiającym |
rozmawiającym |
rozmawiającym |
rozmawiającym |
B. | rozmawiających |
rozmawiających |
rozmawiających |
rozmawiające |
N. | rozmawiającymi |
rozmawiającymi |
rozmawiającymi |
rozmawiającymi |
Ms. | rozmawiających |
rozmawiających |
rozmawiających |
rozmawiających |
Składnia
Rzosobowy | + | rozmawiać | + |
z KIM +
(o KIM/CZYM)
|
Rzpl | + | rozmawiać | + |
(o CZYM)
|