UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

kończyć się

Chronologizacja

1522, SPXVI

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	kończę się	kończymy się
2 os.	kończysz się	kończycie się
3 os.	kończy się	kończą się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	kończyłem się +(e)m się kończył	kończyłam się +(e)m się kończyła	kończyłom się +(e)m się kończyło	kończyliśmy się +(e)śmy się kończyli	kończyłyśmy się +(e)śmy się kończyły
2 os.	kończyłeś się +(e)ś się kończył	kończyłaś się +(e)ś się kończyła	kończyłoś się +(e)ś się kończyło	kończyliście się +(e)ście się kończyli	kończyłyście się +(e)ście się kończyły
3 os.	kończył się	kończyła się	kończyło się	kończyli się	kończyły się

bezosobnik: kończono się

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę się kończył będę się kończyć	będę się kończyła będę się kończyć	będę się kończyło będę się kończyć	będziemy się kończyli będziemy się kończyć	będziemy się kończyły będziemy się kończyć
2 os.	będziesz się kończył będziesz się kończyć	będziesz się kończyła będziesz się kończyć	będziesz się kończyło będziesz się kończyć	będziecie się kończyli będziecie się kończyć	będziecie się kończyły będziecie się kończyć
3 os.	będzie się kończył będzie się kończyć	będzie się kończyła będzie się kończyć	będzie się kończyło będzie się kończyć	będą się kończyli będą się kończyć	będą się kończyły będą się kończyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		kończmy się
2 os.	kończ się	kończcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	kończyłbym się bym się kończył	kończyłabym się bym się kończyła	kończyłobym się bym się kończyło	kończylibyśmy się byśmy się kończyli	kończyłybyśmy się byśmy się kończyły
2 os.	kończyłbyś się byś się kończył	kończyłabyś się byś się kończyła	kończyłobyś się byś się kończyło	kończylibyście się byście się kończyli	kończyłybyście się byście się kończyły
3 os.	kończyłby się by się kończył	kończyłaby się by się kończyła	kończyłoby się by się kończyło	kończyliby się by się kończyli	kończyłyby się by się kończyły

bezosobnik: kończono by się

bezokolicznik: kończyć się

imiesłów przysłówkowy współczesny: kończąc się

gerundium: kończenie się

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	kończenie się	kończenia się
D.	kończenia się	kończeń się
C.	kończeniu się	kończeniom się
B.	kończenie się	kończenia się
N.	kończeniem się	kończeniami się
Ms.	kończeniu się	kończeniach się
W.	kończenie się	kończenia się

imiesłów przymiotnikowy czynny: kończący się

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	kończący się	kończący się	kończący się	kończące się	kończąca się
D.	kończącego się	kończącego się	kończącego się	kończącego się	kończącej się
C.	kończącemu się	kończącemu się	kończącemu się	kończącemu się	kończącej się
B.	kończącego się	kończącego się	kończący się	kończące się	kończącą się
N.	kończącym się	kończącym się	kończącym się	kończącym się	kończącą się
Ms.	kończącym się	kończącym się	kończącym się	kończącym się	kończącej się

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	kończący się	kończący się	kończące się	kończące się
D.	kończących się	kończących się	kończących się	kończących się
C.	kończącym się	kończącym się	kończącym się	kończącym się
B.	kończących się	kończących się	kończących się	kończące się
N.	kończącymi się	kończącymi się	kończącymi się	kończącymi się
Ms.	kończących się	kończących się	kończących się	kończących się

odpowiednik aspektowy: skończyć się

Pochodzenie

Od: kończyć

1. w czasie

Definicja

osiągać ostatni moment swego trwania

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Relacje znaczeniowe

antonimy:

rozpoczynać się, zaczynać się

Połączenia

dzień, rok, szkoła, urlop się kończy: święta, wakacje się kończą
wszystko się kiedyś kończy; coś się kończy, coś się zaczyna

Cytaty

My jesteśmy jak obdarci i głodni, którzy przychodzą do komnaty, gdzie właśnie kończy się uczta.

źródło: NKJP: Stanisław Mrożek: Jak zostałem filmowcem, 2004

A prócz tego rok się kończy, a żaden rok nie jest taki, żeby chciał go człowiek zatrzymać.

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Kamień na kamieniu, 2008

Dzień się kończył, słońce schowało się za urwistym przeciwnym brzegiem, plażowicze jedni po drugich zbierali swoje koce, materace i piknikowe torby, a potem, człapiąc po kamieniach, oddalali się w stronę miasta.

źródło: NKJP: Marek Harny: Zdrajca, 2007

Składnia

Rz nieżywotny

kończyć się

2. w przestrzeni

Definicja

osiągać koniec swojej rozciągłości w przestrzeni

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni miejsce i jego usytuowanie w przestrzeni

Relacje znaczeniowe

antonimy:

zaczynać się

Połączenia

droga, korytarz, las, miasto się kończy

Cytaty

Wznosząc pochodnię Starzec zstępuje po bardzo wąskich, stromych i oślizłych schodach. Czepia się ścian niedołężnie. Schody kończą się. Zaczyna się korytarz z wnękami po obu stronach.

źródło: NKJP: Stanisław Mrożek: Jak zostałem filmowcem, 2004

Zawracałem pod sklepem albo na przystanku i ruszaliśmy do głównej szosy, by zapuścić się w następną dolinę, gdzie kończy się droga.

źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Taksim, 2009

Wydawało się, że korytarz kończy się w tym miejscu, lecz rozejrzawszy się, z lewej strony spostrzegła niskie wejście do bocznego odgałęzienia

źródło: NKJP: Adam Bahdaj: Wakacje z duchami, 1962

Składnia

Rz nieżywotny

kończyć się

(GDZIE)

3. pazurami

Definicja

mieć coś, co jest postrzegane jako ostatni element w określonym układzie przestrzennym

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Cytaty

Pod szczytem była kotlinka, kończąca się tarasem.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002

Każdy tytuł kończył się obowiązkowym tego dnia wykrzyknikiem.

źródło: NKJP: Mariusz Czubaj: 21:37, 2010

Palce dłoni kończyły się szponiastymi pazurami.

źródło: NKJP: Piotr Zaremba: Plama na suficie, 2004

Składnia

Rz nieżywotny

kończyć się

CZYM

4. zwycięstwem

Definicja

osiągać skutek, o którym można powiedzieć, używając następującego rzeczownika lub przysłówka

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

kończyć się niczym; fiaskiem, klęską, ,porażką; katastrofą, wypadkiem; samobójstwem, śmiercią; sukcesem, zwycięstwem; małżeństwem, rozwodem; sądem
kończyć się na policji; w sądzie
kończyć się dobrze, źle

Cytaty

	Przecież nie każda znajomość musi się kończyć wielką miłością, związkiem i nie wiadomo czym jeszcze. źródło: NKJP: Magdalena Okoniewska: Mój świat jest kobietą, 2004
	Nagła powaga Marii mogła być wstępem do ważnej rozmowy, kończącej się zwykle niczym. źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Namiętnik, 1997
	Misiu Joe nienawidzi psów. Kiedy Antonia próbuje go lizać, ze wstrętem odwraca głowę. Czasem atakuje ze złością swój ogon. Kończy się na tym, że Nuria opatruje mu ogon, a Joe jest cały szczęśliwy. źródło: NKJP: Adam Wajrak: Nuria i kruki, Gazeta Wyborcza,1999-05-29
	Na jaw wychodzą kolejne próby wyłudzenia kredytów. Wszystkie kończą się w sądzie. źródło: NKJP: Tonęłam w długach,Nowiny Raciborskie, 2003-07-09

Składnia

+	kończyć się	+	CZYM
+	kończyć się	+	na CZYM
+	kończyć się	+	GDZIE

5. na obietnicach

Definicja

używane w celu podkreślenia, że w związku z daną sprawą nie wykonano nic więcej niż to, co jest wyrażone następującym rzeczownikiem

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

kończyć się na obiecankach, obietnicach, na planach, na zapowiedziach

Cytaty

Aleksander już kilka razy obiecywał go naprawić, tyle że na obiecankach się kończyło.

źródło: NKJP: Czarny punkt, Esensja, 2006-02

[...] książka musi wyglądać, nie zawsze przecież doczytuje się ją do końca, właściwie to najczęściej nie doczytuje się nawet do końca pierwszej strony, a bywa i tak, że lektura książki kończy się na przeczytaniu okładki i stron tytułowych[...]

źródło: NKJP: Wojciech Kuczok: Senność, 2009

Od lat MZD mówi o synchronizacji świateł na Grudziądzkiej i Szosie Lubickiej [...] - Do tej pory wszystko kończyło się na zapowiedziach. Mam nadzieję, że tym razem będzie inaczej, bo w godzinach szczytu jazda ul. Grudziądzką jest wielkim koszmarem.

źródło: NKJP: Wojciech Giedrys: Toruń: Na razie cały czas czerwone. Zielona fala na Grudziądzkiej tuż, Gazeta Pomorska, 2010-01-13

Składnia

kończyć się

na CZYM

6. zużywać się

Definicja

zużywać się i wyczerpywać

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Połączenia

czas, jedzenie, paliwo; ołówek się kończy; pieniądze, zapasy, zasoby się kończą

Cytaty

	Doskonale wiedział, czym się martwili: że kończą się zapasy, że nie ma już czym palić w piecach, że z rzeczy, za które można kupić kolejne dni i tygodnie życia, została już tylko ślubna obrączka i złoty medalion z sepiowym portrecikiem, przechowywany na dnie najgłębszej szuflady. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006
	- Mam do zakomunikowania nie najlepszą wiadomość: niestety, kończą się pieniądze. Jeszcze kilka dni i będziemy goli. źródło: NKJP: Antoni Kapelański: Wielki Koneser, 2006
	Kiedy po kilku miesiącach jedzenie się kończyło, ludność zaczynała powoli wymierać i uciekać do miast. źródło: NKJP: Konrad Piskała: Sudan: czas bezdechu, 2010
	Kończą się nam, ojcze, zapasy życiodajne ziarna, wkrótce nasze żarna nie będą miały co mleć, a na nowe kłosy daremnie nam czekać, ziemia tak wyschła i stwardniała, że nawet mój topór z nefrytu wchodzi w nią nie głębiej niż na palec. źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Teraz na ciebie zagłada, 1976

Składnia

Rz nieżywotny

kończyć się

7. o człowieku

Definicja

pot.

zbliżać się do momentu śmierci

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć

Cytaty

- O Jezu, Heniu! Coś ty, coś ty, Heniu! - Mały przemoknięty Czesiek wycofywał się wzdłuż płotu. - On się kończy. Heniek obejrzał zabrany rano bratu nóż, wytarł go ręką, złożył i schował do kieszeni.

źródło: NKJP: Janusz Głowacki: Rose Café i inne opowieści, 1997

To jest koniec, synku, chłopie, stary satyrze, to jest twój koniec, nie do wiary, że tak głupio się kończysz„ gadałem sam do siebie, wstając z łóżka i podchodząc do komputera, by zapisać te właśnie słowa, po czym na powrót kładłem się, naciągając kołdrę na głowę.

źródło: NKJP: Tomasz Jastrun: Rzeka podziemna, 2005

Składnia

Rz osobowy

kończyć się

Frazeologizmy

coś kończy się na słowach
świat się kończy
świat się nie kończy na kimś/czymś
żarty się kończą

Przysłowia

Wszystko dobre, co się dobrze kończy

Data ostatniej modyfikacji: 12.02.2018