UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wyprzedzać

Chronologizacja

SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. przód

1. autobus

Definicja

przemieszczając się za jakąś osobą, zwierzęciem lub pojazdem, wysuwać się przed nie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

Połączenia

wyprzedzać kolumnę samochodów, pojazdy, rowerzystę, samochód, tira
wyprzedzać na podwójnej ciągłej linii, na przejściu dla pieszych, na skrzyżowaniu, na zakrętach
wyprzedzać na trzeciego

Cytaty

	[...] odjechał małym odkrytym samochodem, w asyście dwóch motocykli, wyprzedzając na zakurzonej drodze kolumnę bydła poganianą przez pieszych wartowników. źródło: NKJP: Paweł Huelle: Opowieści chłodnego morza, 2008
	[...] wyprzedzam spacerowiczów, lawirując brzuchem między drzewami. źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Polka, 2001
	[...] kierująca audi 50-letnia kobieta wyprzedzała na łuku drogi mazdę jadącą prawym pasem jezdni. źródło: NKJP: MSZ: Czołówka z autobusem, Życie Podkarpackie, 2006-11-22
	Przyczyną kolizji było nieprawidłowe wyprzedzanie. źródło: NKJP: 997, Nowiny Raciborskie, 2005-09-06

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wyprzedzam	wyprzedzamy
2 os.	wyprzedzasz	wyprzedzacie
3 os.	wyprzedza	wyprzedzają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyprzedzałem +(e)m wyprzedzał	wyprzedzałam +(e)m wyprzedzała	wyprzedzałom +(e)m wyprzedzało	wyprzedzaliśmy +(e)śmy wyprzedzali	wyprzedzałyśmy +(e)śmy wyprzedzały
2 os.	wyprzedzałeś +(e)ś wyprzedzał	wyprzedzałaś +(e)ś wyprzedzała	wyprzedzałoś +(e)ś wyprzedzało	wyprzedzaliście +(e)ście wyprzedzali	wyprzedzałyście +(e)ście wyprzedzały
3 os.	wyprzedzał	wyprzedzała	wyprzedzało	wyprzedzali	wyprzedzały

bezosobnik: wyprzedzano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wyprzedzał będę wyprzedzać	będę wyprzedzała będę wyprzedzać	będę wyprzedzało będę wyprzedzać	będziemy wyprzedzali będziemy wyprzedzać	będziemy wyprzedzały będziemy wyprzedzać
2 os.	będziesz wyprzedzał będziesz wyprzedzać	będziesz wyprzedzała będziesz wyprzedzać	będziesz wyprzedzało będziesz wyprzedzać	będziecie wyprzedzali będziecie wyprzedzać	będziecie wyprzedzały będziecie wyprzedzać
3 os.	będzie wyprzedzał będzie wyprzedzać	będzie wyprzedzała będzie wyprzedzać	będzie wyprzedzało będzie wyprzedzać	będą wyprzedzali będą wyprzedzać	będą wyprzedzały będą wyprzedzać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wyprzedzajmy
2 os.	wyprzedzaj	wyprzedzajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyprzedzałbym bym wyprzedzał	wyprzedzałabym bym wyprzedzała	wyprzedzałobym bym wyprzedzało	wyprzedzalibyśmy byśmy wyprzedzali	wyprzedzałybyśmy byśmy wyprzedzały
2 os.	wyprzedzałbyś byś wyprzedzał	wyprzedzałabyś byś wyprzedzała	wyprzedzałobyś byś wyprzedzało	wyprzedzalibyście byście wyprzedzali	wyprzedzałybyście byście wyprzedzały
3 os.	wyprzedzałby by wyprzedzał	wyprzedzałaby by wyprzedzała	wyprzedzałoby by wyprzedzało	wyprzedzaliby by wyprzedzali	wyprzedzałyby by wyprzedzały

bezosobnik: wyprzedzano by

bezokolicznik: wyprzedzać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wyprzedzając

gerundium: wyprzedzanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wyprzedzanie	wyprzedzania
D.	wyprzedzania	wyprzedzań
C.	wyprzedzaniu	wyprzedzaniom
B.	wyprzedzanie	wyprzedzania
N.	wyprzedzaniem	wyprzedzaniami
Ms.	wyprzedzaniu	wyprzedzaniach
W.	wyprzedzanie	wyprzedzania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wyprzedzający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wyprzedzający	wyprzedzający	wyprzedzający	wyprzedzające	wyprzedzająca
D.	wyprzedzającego	wyprzedzającego	wyprzedzającego	wyprzedzającego	wyprzedzającej
C.	wyprzedzającemu	wyprzedzającemu	wyprzedzającemu	wyprzedzającemu	wyprzedzającej
B.	wyprzedzającego	wyprzedzającego	wyprzedzający	wyprzedzające	wyprzedzającą
N.	wyprzedzającym	wyprzedzającym	wyprzedzającym	wyprzedzającym	wyprzedzającą
Ms.	wyprzedzającym	wyprzedzającym	wyprzedzającym	wyprzedzającym	wyprzedzającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wyprzedzający	wyprzedzający	wyprzedzające	wyprzedzające
D.	wyprzedzających	wyprzedzających	wyprzedzających	wyprzedzających
C.	wyprzedzającym	wyprzedzającym	wyprzedzającym	wyprzedzającym
B.	wyprzedzających	wyprzedzających	wyprzedzających	wyprzedzające
N.	wyprzedzającymi	wyprzedzającymi	wyprzedzającymi	wyprzedzającymi
Ms.	wyprzedzających	wyprzedzających	wyprzedzających	wyprzedzających

imiesłów przymiotnikowy bierny: wyprzedzany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wyprzedzany	wyprzedzany	wyprzedzany	wyprzedzane	wyprzedzana
D.	wyprzedzanego	wyprzedzanego	wyprzedzanego	wyprzedzanego	wyprzedzanej
C.	wyprzedzanemu	wyprzedzanemu	wyprzedzanemu	wyprzedzanemu	wyprzedzanej
B.	wyprzedzanego	wyprzedzanego	wyprzedzany	wyprzedzane	wyprzedzaną
N.	wyprzedzanym	wyprzedzanym	wyprzedzanym	wyprzedzanym	wyprzedzaną
Ms.	wyprzedzanym	wyprzedzanym	wyprzedzanym	wyprzedzanym	wyprzedzanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wyprzedzani	wyprzedzani	wyprzedzane	wyprzedzane
D.	wyprzedzanych	wyprzedzanych	wyprzedzanych	wyprzedzanych
C.	wyprzedzanym	wyprzedzanym	wyprzedzanym	wyprzedzanym
B.	wyprzedzanych	wyprzedzanych	wyprzedzanych	wyprzedzane
N.	wyprzedzanymi	wyprzedzanymi	wyprzedzanymi	wyprzedzanymi
Ms.	wyprzedzanych	wyprzedzanych	wyprzedzanych	wyprzedzanych

odpowiednik aspektowy: wyprzedzić

Składnia

wyprzedzać

KOGO/CO

2. pytanie

Definicja

zdarzać się wcześniej od czegoś innego

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Połączenia

wyprzedzać działania, fakty, informację, pytanie, reformę, nie wyprzedzać wypadków

Cytaty

	Wtedy był to typowy proces inkwizycyjny, w którym władza była jednocześnie oskarżycielem, sędzią i wykonawcą wyroku, a ten zresztą wyprzedzał rozprawę. źródło: NKJP: Ernest Skalski: Szansa, jakiej nie dał przeciwnikom, Gazeta Wyborcza, 1993-03-11
	Podobno do tego daru lotnicy dołożyli od siebie hojny przydział czekolady do rozdania, po tabliczce na głowę, o czym pogłoska rozniosła się szybko, wyprzedzając samo zdarzenie. źródło: NKJP: Magdalena Tulli: Skaza, 2006
	Ale o tym będzie mowa dopiero w jednym z następnych rozdziałów, na razie wiec nie wyprzedzajmy wypadków. źródło: NKJP: Marian Brandys: Śladami Stasia i Nel, 1974
	[...] gdyby pani poseł była łaskawa nie wyprzedzać swoimi sugestiami odpowiedzi pana prezesa, to bylibyśmy procedowali skuteczniej. źródło: NKJP: Stenogram z 34. posiedzenia Komisji Śledczej, w dniu 25 kwietnia 2003 r.

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wyprzedzam	wyprzedzamy
2 os.	wyprzedzasz	wyprzedzacie
3 os.	wyprzedza	wyprzedzają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyprzedzałem +(e)m wyprzedzał	wyprzedzałam +(e)m wyprzedzała	wyprzedzałom +(e)m wyprzedzało	wyprzedzaliśmy +(e)śmy wyprzedzali	wyprzedzałyśmy +(e)śmy wyprzedzały
2 os.	wyprzedzałeś +(e)ś wyprzedzał	wyprzedzałaś +(e)ś wyprzedzała	wyprzedzałoś +(e)ś wyprzedzało	wyprzedzaliście +(e)ście wyprzedzali	wyprzedzałyście +(e)ście wyprzedzały
3 os.	wyprzedzał	wyprzedzała	wyprzedzało	wyprzedzali	wyprzedzały

bezosobnik: wyprzedzano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wyprzedzał będę wyprzedzać	będę wyprzedzała będę wyprzedzać	będę wyprzedzało będę wyprzedzać	będziemy wyprzedzali będziemy wyprzedzać	będziemy wyprzedzały będziemy wyprzedzać
2 os.	będziesz wyprzedzał będziesz wyprzedzać	będziesz wyprzedzała będziesz wyprzedzać	będziesz wyprzedzało będziesz wyprzedzać	będziecie wyprzedzali będziecie wyprzedzać	będziecie wyprzedzały będziecie wyprzedzać
3 os.	będzie wyprzedzał będzie wyprzedzać	będzie wyprzedzała będzie wyprzedzać	będzie wyprzedzało będzie wyprzedzać	będą wyprzedzali będą wyprzedzać	będą wyprzedzały będą wyprzedzać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wyprzedzajmy
2 os.	wyprzedzaj	wyprzedzajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyprzedzałbym bym wyprzedzał	wyprzedzałabym bym wyprzedzała	wyprzedzałobym bym wyprzedzało	wyprzedzalibyśmy byśmy wyprzedzali	wyprzedzałybyśmy byśmy wyprzedzały
2 os.	wyprzedzałbyś byś wyprzedzał	wyprzedzałabyś byś wyprzedzała	wyprzedzałobyś byś wyprzedzało	wyprzedzalibyście byście wyprzedzali	wyprzedzałybyście byście wyprzedzały
3 os.	wyprzedzałby by wyprzedzał	wyprzedzałaby by wyprzedzała	wyprzedzałoby by wyprzedzało	wyprzedzaliby by wyprzedzali	wyprzedzałyby by wyprzedzały

bezosobnik: wyprzedzano by

bezokolicznik: wyprzedzać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wyprzedzając

gerundium: wyprzedzanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wyprzedzanie	wyprzedzania
D.	wyprzedzania	wyprzedzań
C.	wyprzedzaniu	wyprzedzaniom
B.	wyprzedzanie	wyprzedzania
N.	wyprzedzaniem	wyprzedzaniami
Ms.	wyprzedzaniu	wyprzedzaniach
W.	wyprzedzanie	wyprzedzania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wyprzedzający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wyprzedzający	wyprzedzający	wyprzedzający	wyprzedzające	wyprzedzająca
D.	wyprzedzającego	wyprzedzającego	wyprzedzającego	wyprzedzającego	wyprzedzającej
C.	wyprzedzającemu	wyprzedzającemu	wyprzedzającemu	wyprzedzającemu	wyprzedzającej
B.	wyprzedzającego	wyprzedzającego	wyprzedzający	wyprzedzające	wyprzedzającą
N.	wyprzedzającym	wyprzedzającym	wyprzedzającym	wyprzedzającym	wyprzedzającą
Ms.	wyprzedzającym	wyprzedzającym	wyprzedzającym	wyprzedzającym	wyprzedzającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wyprzedzający	wyprzedzający	wyprzedzające	wyprzedzające
D.	wyprzedzających	wyprzedzających	wyprzedzających	wyprzedzających
C.	wyprzedzającym	wyprzedzającym	wyprzedzającym	wyprzedzającym
B.	wyprzedzających	wyprzedzających	wyprzedzających	wyprzedzające
N.	wyprzedzającymi	wyprzedzającymi	wyprzedzającymi	wyprzedzającymi
Ms.	wyprzedzających	wyprzedzających	wyprzedzających	wyprzedzających

imiesłów przymiotnikowy bierny: wyprzedzany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wyprzedzany	wyprzedzany	wyprzedzany	wyprzedzane	wyprzedzana
D.	wyprzedzanego	wyprzedzanego	wyprzedzanego	wyprzedzanego	wyprzedzanej
C.	wyprzedzanemu	wyprzedzanemu	wyprzedzanemu	wyprzedzanemu	wyprzedzanej
B.	wyprzedzanego	wyprzedzanego	wyprzedzany	wyprzedzane	wyprzedzaną
N.	wyprzedzanym	wyprzedzanym	wyprzedzanym	wyprzedzanym	wyprzedzaną
Ms.	wyprzedzanym	wyprzedzanym	wyprzedzanym	wyprzedzanym	wyprzedzanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wyprzedzani	wyprzedzani	wyprzedzane	wyprzedzane
D.	wyprzedzanych	wyprzedzanych	wyprzedzanych	wyprzedzanych
C.	wyprzedzanym	wyprzedzanym	wyprzedzanym	wyprzedzanym
B.	wyprzedzanych	wyprzedzanych	wyprzedzanych	wyprzedzane
N.	wyprzedzanymi	wyprzedzanymi	wyprzedzanymi	wyprzedzanymi
Ms.	wyprzedzanych	wyprzedzanych	wyprzedzanych	wyprzedzanych

odpowiednik aspektowy: wyprzedzić

Składnia

Rz_nieżywotny

wyprzedzać

3. konkurencję

Definicja

okazywać się lepszym lub szybszym niż ktoś inny, starający się zrobić to samo lub dążący do tego samego celu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

wyprzedzać konkurencję, rywali
wyprzedzać o ileś punktów
wyprzedzać w klasyfikacji, w tabeli

Cytaty

	W renomowanym rankingu krajów uszeregowanych pod względem konkurencyjności Grecja wyprzedza Polskę o 9 miejsc, za to w odporności na korupcję - tylko o jedno miejsce. źródło: NKJP: Jacek Safuta: Asprocol spod Akropolu, Polityka, 2003-02-08
	Dynamicznie rozwijamy ofertę, wyprzedzając konkurencję. źródło: NKJP: Bożena M. Dołęgowska-Wysocka: Lubimy grać w trudnych warunkach, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2009-06-30
	Laureat wyprzedził drugiego w klasyfikacji Ryszarda Sorokę o ponad 400 głosów. źródło: NKJP: Krzysztof Mateusiak: Najlepszy kapłan, Słowo Polskie, 2006-04-08
	Radni [...] wyprzedzali się w złośliwościach. źródło: NKJP: A.S.: Ostatnia posługa, Wieści Podwarszawskie, 2001-11-11

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wyprzedzam	wyprzedzamy
2 os.	wyprzedzasz	wyprzedzacie
3 os.	wyprzedza	wyprzedzają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyprzedzałem +(e)m wyprzedzał	wyprzedzałam +(e)m wyprzedzała	wyprzedzałom +(e)m wyprzedzało	wyprzedzaliśmy +(e)śmy wyprzedzali	wyprzedzałyśmy +(e)śmy wyprzedzały
2 os.	wyprzedzałeś +(e)ś wyprzedzał	wyprzedzałaś +(e)ś wyprzedzała	wyprzedzałoś +(e)ś wyprzedzało	wyprzedzaliście +(e)ście wyprzedzali	wyprzedzałyście +(e)ście wyprzedzały
3 os.	wyprzedzał	wyprzedzała	wyprzedzało	wyprzedzali	wyprzedzały

bezosobnik: wyprzedzano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wyprzedzał będę wyprzedzać	będę wyprzedzała będę wyprzedzać	będę wyprzedzało będę wyprzedzać	będziemy wyprzedzali będziemy wyprzedzać	będziemy wyprzedzały będziemy wyprzedzać
2 os.	będziesz wyprzedzał będziesz wyprzedzać	będziesz wyprzedzała będziesz wyprzedzać	będziesz wyprzedzało będziesz wyprzedzać	będziecie wyprzedzali będziecie wyprzedzać	będziecie wyprzedzały będziecie wyprzedzać
3 os.	będzie wyprzedzał będzie wyprzedzać	będzie wyprzedzała będzie wyprzedzać	będzie wyprzedzało będzie wyprzedzać	będą wyprzedzali będą wyprzedzać	będą wyprzedzały będą wyprzedzać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wyprzedzajmy
2 os.	wyprzedzaj	wyprzedzajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyprzedzałbym bym wyprzedzał	wyprzedzałabym bym wyprzedzała	wyprzedzałobym bym wyprzedzało	wyprzedzalibyśmy byśmy wyprzedzali	wyprzedzałybyśmy byśmy wyprzedzały
2 os.	wyprzedzałbyś byś wyprzedzał	wyprzedzałabyś byś wyprzedzała	wyprzedzałobyś byś wyprzedzało	wyprzedzalibyście byście wyprzedzali	wyprzedzałybyście byście wyprzedzały
3 os.	wyprzedzałby by wyprzedzał	wyprzedzałaby by wyprzedzała	wyprzedzałoby by wyprzedzało	wyprzedzaliby by wyprzedzali	wyprzedzałyby by wyprzedzały

bezosobnik: wyprzedzano by

bezokolicznik: wyprzedzać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wyprzedzając

gerundium: wyprzedzanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wyprzedzanie	wyprzedzania
D.	wyprzedzania	wyprzedzań
C.	wyprzedzaniu	wyprzedzaniom
B.	wyprzedzanie	wyprzedzania
N.	wyprzedzaniem	wyprzedzaniami
Ms.	wyprzedzaniu	wyprzedzaniach
W.	wyprzedzanie	wyprzedzania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wyprzedzający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wyprzedzający	wyprzedzający	wyprzedzający	wyprzedzające	wyprzedzająca
D.	wyprzedzającego	wyprzedzającego	wyprzedzającego	wyprzedzającego	wyprzedzającej
C.	wyprzedzającemu	wyprzedzającemu	wyprzedzającemu	wyprzedzającemu	wyprzedzającej
B.	wyprzedzającego	wyprzedzającego	wyprzedzający	wyprzedzające	wyprzedzającą
N.	wyprzedzającym	wyprzedzającym	wyprzedzającym	wyprzedzającym	wyprzedzającą
Ms.	wyprzedzającym	wyprzedzającym	wyprzedzającym	wyprzedzającym	wyprzedzającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wyprzedzający	wyprzedzający	wyprzedzające	wyprzedzające
D.	wyprzedzających	wyprzedzających	wyprzedzających	wyprzedzających
C.	wyprzedzającym	wyprzedzającym	wyprzedzającym	wyprzedzającym
B.	wyprzedzających	wyprzedzających	wyprzedzających	wyprzedzające
N.	wyprzedzającymi	wyprzedzającymi	wyprzedzającymi	wyprzedzającymi
Ms.	wyprzedzających	wyprzedzających	wyprzedzających	wyprzedzających

imiesłów przymiotnikowy bierny: wyprzedzany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wyprzedzany	wyprzedzany	wyprzedzany	wyprzedzane	wyprzedzana
D.	wyprzedzanego	wyprzedzanego	wyprzedzanego	wyprzedzanego	wyprzedzanej
C.	wyprzedzanemu	wyprzedzanemu	wyprzedzanemu	wyprzedzanemu	wyprzedzanej
B.	wyprzedzanego	wyprzedzanego	wyprzedzany	wyprzedzane	wyprzedzaną
N.	wyprzedzanym	wyprzedzanym	wyprzedzanym	wyprzedzanym	wyprzedzaną
Ms.	wyprzedzanym	wyprzedzanym	wyprzedzanym	wyprzedzanym	wyprzedzanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wyprzedzani	wyprzedzani	wyprzedzane	wyprzedzane
D.	wyprzedzanych	wyprzedzanych	wyprzedzanych	wyprzedzanych
C.	wyprzedzanym	wyprzedzanym	wyprzedzanym	wyprzedzanym
B.	wyprzedzanych	wyprzedzanych	wyprzedzanych	wyprzedzane
N.	wyprzedzanymi	wyprzedzanymi	wyprzedzanymi	wyprzedzanymi
Ms.	wyprzedzanych	wyprzedzanych	wyprzedzanych	wyprzedzanych

odpowiednik aspektowy: wyprzedzić

Składnia

Rz_osobowy

wyprzedzać

KOGO + (w CZYM)

4. swoje czasy

Definicja

okazywać się w jakiejś dziedzinie bliższym dokonaniom następców niż twórczości, działaniom lub zachowaniom współczesnego pokolenia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka określenia człowieka ze względu na jego działalność intelektualną

Połączenia

wyprzedzać epokę, swoje czasy

Cytaty

Formułując ideę wiecznego pokoju, Kant wyprzedzał na tyle swoich współczesnych, że dopiero w naszych czasach może być w pełni rozumiany.

źródło: NKJP: Maria Szyszkowska: W poszukiwaniu sensu życia: po co nam filozofia, 1997

Taki jest jednak los twórców awangardowych, wyprzedzających swą epokę.

źródło: NKJP: Zdzisław Pietrasik: Ostatni kadr, Polityka, 2007-08-11

[...] drudzy nie mogli znaleźć słów, by wyrazić zachwyt wywołany odważną i wyprzedzającą swój czas płytą.

źródło: NKJP: Michał Raińczuk: Rap i trąbki, Słowo Polskie, 2005-03-03

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wyprzedzam	wyprzedzamy
2 os.	wyprzedzasz	wyprzedzacie
3 os.	wyprzedza	wyprzedzają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyprzedzałem +(e)m wyprzedzał	wyprzedzałam +(e)m wyprzedzała	wyprzedzałom +(e)m wyprzedzało	wyprzedzaliśmy +(e)śmy wyprzedzali	wyprzedzałyśmy +(e)śmy wyprzedzały
2 os.	wyprzedzałeś +(e)ś wyprzedzał	wyprzedzałaś +(e)ś wyprzedzała	wyprzedzałoś +(e)ś wyprzedzało	wyprzedzaliście +(e)ście wyprzedzali	wyprzedzałyście +(e)ście wyprzedzały
3 os.	wyprzedzał	wyprzedzała	wyprzedzało	wyprzedzali	wyprzedzały

bezosobnik: wyprzedzano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wyprzedzał będę wyprzedzać	będę wyprzedzała będę wyprzedzać	będę wyprzedzało będę wyprzedzać	będziemy wyprzedzali będziemy wyprzedzać	będziemy wyprzedzały będziemy wyprzedzać
2 os.	będziesz wyprzedzał będziesz wyprzedzać	będziesz wyprzedzała będziesz wyprzedzać	będziesz wyprzedzało będziesz wyprzedzać	będziecie wyprzedzali będziecie wyprzedzać	będziecie wyprzedzały będziecie wyprzedzać
3 os.	będzie wyprzedzał będzie wyprzedzać	będzie wyprzedzała będzie wyprzedzać	będzie wyprzedzało będzie wyprzedzać	będą wyprzedzali będą wyprzedzać	będą wyprzedzały będą wyprzedzać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wyprzedzajmy
2 os.	wyprzedzaj	wyprzedzajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyprzedzałbym bym wyprzedzał	wyprzedzałabym bym wyprzedzała	wyprzedzałobym bym wyprzedzało	wyprzedzalibyśmy byśmy wyprzedzali	wyprzedzałybyśmy byśmy wyprzedzały
2 os.	wyprzedzałbyś byś wyprzedzał	wyprzedzałabyś byś wyprzedzała	wyprzedzałobyś byś wyprzedzało	wyprzedzalibyście byście wyprzedzali	wyprzedzałybyście byście wyprzedzały
3 os.	wyprzedzałby by wyprzedzał	wyprzedzałaby by wyprzedzała	wyprzedzałoby by wyprzedzało	wyprzedzaliby by wyprzedzali	wyprzedzałyby by wyprzedzały

bezosobnik: wyprzedzano by

bezokolicznik: wyprzedzać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wyprzedzając

gerundium: wyprzedzanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wyprzedzanie	wyprzedzania
D.	wyprzedzania	wyprzedzań
C.	wyprzedzaniu	wyprzedzaniom
B.	wyprzedzanie	wyprzedzania
N.	wyprzedzaniem	wyprzedzaniami
Ms.	wyprzedzaniu	wyprzedzaniach
W.	wyprzedzanie	wyprzedzania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wyprzedzający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wyprzedzający	wyprzedzający	wyprzedzający	wyprzedzające	wyprzedzająca
D.	wyprzedzającego	wyprzedzającego	wyprzedzającego	wyprzedzającego	wyprzedzającej
C.	wyprzedzającemu	wyprzedzającemu	wyprzedzającemu	wyprzedzającemu	wyprzedzającej
B.	wyprzedzającego	wyprzedzającego	wyprzedzający	wyprzedzające	wyprzedzającą
N.	wyprzedzającym	wyprzedzającym	wyprzedzającym	wyprzedzającym	wyprzedzającą
Ms.	wyprzedzającym	wyprzedzającym	wyprzedzającym	wyprzedzającym	wyprzedzającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wyprzedzający	wyprzedzający	wyprzedzające	wyprzedzające
D.	wyprzedzających	wyprzedzających	wyprzedzających	wyprzedzających
C.	wyprzedzającym	wyprzedzającym	wyprzedzającym	wyprzedzającym
B.	wyprzedzających	wyprzedzających	wyprzedzających	wyprzedzające
N.	wyprzedzającymi	wyprzedzającymi	wyprzedzającymi	wyprzedzającymi
Ms.	wyprzedzających	wyprzedzających	wyprzedzających	wyprzedzających

imiesłów przymiotnikowy bierny: wyprzedzany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wyprzedzany	wyprzedzany	wyprzedzany	wyprzedzane	wyprzedzana
D.	wyprzedzanego	wyprzedzanego	wyprzedzanego	wyprzedzanego	wyprzedzanej
C.	wyprzedzanemu	wyprzedzanemu	wyprzedzanemu	wyprzedzanemu	wyprzedzanej
B.	wyprzedzanego	wyprzedzanego	wyprzedzany	wyprzedzane	wyprzedzaną
N.	wyprzedzanym	wyprzedzanym	wyprzedzanym	wyprzedzanym	wyprzedzaną
Ms.	wyprzedzanym	wyprzedzanym	wyprzedzanym	wyprzedzanym	wyprzedzanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wyprzedzani	wyprzedzani	wyprzedzane	wyprzedzane
D.	wyprzedzanych	wyprzedzanych	wyprzedzanych	wyprzedzanych
C.	wyprzedzanym	wyprzedzanym	wyprzedzanym	wyprzedzanym
B.	wyprzedzanych	wyprzedzanych	wyprzedzanych	wyprzedzane
N.	wyprzedzanymi	wyprzedzanymi	wyprzedzanymi	wyprzedzanymi
Ms.	wyprzedzanych	wyprzedzanych	wyprzedzanych	wyprzedzanych

odpowiednik aspektowy: wyprzedzić

Składnia

wyprzedzać

KOGO/CO

Data ostatniej modyfikacji: 29.08.2012