UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zakończyć

Chronologizacja

SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. kończyć

1. budowę domu

Definicja

doprowadzić dane działanie do końca

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Relacje znaczeniowe

synonimy:

dopiąć

Połączenia

zakończyć budowę, prace, remont, roboty; dyskusję, obrady, wystąpienie

Cytaty

Drogi Markizie, nie wiedziałem, że się pan tak lubuje w nonsensach - powiedział Anglik naburmuszony i zakończył rozmowę.

źródło: NKJP: Olga Tokarczuk: Podróż ludzi księgi, 1993

Widzę też, że nie docenia pan inercji systemu. Policja zakończyła śledztwo, prokuratura złożyła akt oskarżenia, sąd wydał wyrok.

źródło: NKJP: Paweł Pollak: Kanalia, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zakończę	zakończymy
2 os.	zakończysz	zakończycie
3 os.	zakończy	zakończą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakończyłem +(e)m zakończył	zakończyłam +(e)m zakończyła	zakończyłom +(e)m zakończyło	zakończyliśmy +(e)śmy zakończyli	zakończyłyśmy +(e)śmy zakończyły
2 os.	zakończyłeś +(e)ś zakończył	zakończyłaś +(e)ś zakończyła	zakończyłoś +(e)ś zakończyło	zakończyliście +(e)ście zakończyli	zakończyłyście +(e)ście zakończyły
3 os.	zakończył	zakończyła	zakończyło	zakończyli	zakończyły

bezosobnik: zakończono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zakończmy
2 os.	zakończ	zakończcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakończyłbym bym zakończył	zakończyłabym bym zakończyła	zakończyłobym bym zakończyło	zakończylibyśmy byśmy zakończyli	zakończyłybyśmy byśmy zakończyły
2 os.	zakończyłbyś byś zakończył	zakończyłabyś byś zakończyła	zakończyłobyś byś zakończyło	zakończylibyście byście zakończyli	zakończyłybyście byście zakończyły
3 os.	zakończyłby by zakończył	zakończyłaby by zakończyła	zakończyłoby by zakończyło	zakończyliby by zakończyli	zakończyłyby by zakończyły

bezosobnik: zakończono by

bezokolicznik: zakończyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zakończywszy

gerundium: zakończenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zakończenie	zakończenia
D.	zakończenia	zakończeń
C.	zakończeniu	zakończeniom
B.	zakończenie	zakończenia
N.	zakończeniem	zakończeniami
Ms.	zakończeniu	zakończeniach
W.	zakończenie	zakończenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zakończony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zakończony	zakończony	zakończony	zakończone	zakończona
D.	zakończonego	zakończonego	zakończonego	zakończonego	zakończonej
C.	zakończonemu	zakończonemu	zakończonemu	zakończonemu	zakończonej
B.	zakończonego	zakończonego	zakończony	zakończone	zakończoną
N.	zakończonym	zakończonym	zakończonym	zakończonym	zakończoną
Ms.	zakończonym	zakończonym	zakończonym	zakończonym	zakończonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zakończeni	zakończeni	zakończone	zakończone
D.	zakończonych	zakończonych	zakończonych	zakończonych
C.	zakończonym	zakończonym	zakończonym	zakończonym
B.	zakończonych	zakończonych	zakończonych	zakończone
N.	zakończonymi	zakończonymi	zakończonymi	zakończonymi
Ms.	zakończonych	zakończonych	zakończonych	zakończonych

odpowiedniki aspektowe: zakańczać , zakończać

Składnia

zakończyć

2. znajomość

Definicja

przerwać jakiś stan

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

zakończyć strajk, wojnę; znajomość

Cytaty

Niektórzy byli wspaniali, cudowni. Kochałam ich. No, cóż. Nadchodził czas, kiedy musiałam zerwać, zakończyć znajomość.

źródło: NKJP: Danuta Błaszak: Wywiad z dziewczyną z telefonicznej agencji 0-700, 2003

Według oficjalnych raportów śmierć ta była wynikiem nakazu Franza Josefa, by pierworodny zakończył niesakramentalny związek z baronówną Mary Vetserą, którą jakoby Rudolf sam pozbawił życia, zaraz potem strzelając sobie w głowę.

źródło: NKJP: Krzysztof Maćkowski: Raport Badeni, 2007

Skoro kapłanki zdecydowały się odstąpić od Ofiary, protesty powinny zostać zakończone.

źródło: NKJP: Elżbieta Hajnicz: Przekraczając światło, 1996

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zakończę	zakończymy
2 os.	zakończysz	zakończycie
3 os.	zakończy	zakończą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakończyłem +(e)m zakończył	zakończyłam +(e)m zakończyła	zakończyłom +(e)m zakończyło	zakończyliśmy +(e)śmy zakończyli	zakończyłyśmy +(e)śmy zakończyły
2 os.	zakończyłeś +(e)ś zakończył	zakończyłaś +(e)ś zakończyła	zakończyłoś +(e)ś zakończyło	zakończyliście +(e)ście zakończyli	zakończyłyście +(e)ście zakończyły
3 os.	zakończył	zakończyła	zakończyło	zakończyli	zakończyły

bezosobnik: zakończono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zakończmy
2 os.	zakończ	zakończcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakończyłbym bym zakończył	zakończyłabym bym zakończyła	zakończyłobym bym zakończyło	zakończylibyśmy byśmy zakończyli	zakończyłybyśmy byśmy zakończyły
2 os.	zakończyłbyś byś zakończył	zakończyłabyś byś zakończyła	zakończyłobyś byś zakończyło	zakończylibyście byście zakończyli	zakończyłybyście byście zakończyły
3 os.	zakończyłby by zakończył	zakończyłaby by zakończyła	zakończyłoby by zakończyło	zakończyliby by zakończyli	zakończyłyby by zakończyły

bezosobnik: zakończono by

bezokolicznik: zakończyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zakończywszy

gerundium: zakończenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zakończenie	zakończenia
D.	zakończenia	zakończeń
C.	zakończeniu	zakończeniom
B.	zakończenie	zakończenia
N.	zakończeniem	zakończeniami
Ms.	zakończeniu	zakończeniach
W.	zakończenie	zakończenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zakończony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zakończony	zakończony	zakończony	zakończone	zakończona
D.	zakończonego	zakończonego	zakończonego	zakończonego	zakończonej
C.	zakończonemu	zakończonemu	zakończonemu	zakończonemu	zakończonej
B.	zakończonego	zakończonego	zakończony	zakończone	zakończoną
N.	zakończonym	zakończonym	zakończonym	zakończonym	zakończoną
Ms.	zakończonym	zakończonym	zakończonym	zakończonym	zakończonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zakończeni	zakończeni	zakończone	zakończone
D.	zakończonych	zakończonych	zakończonych	zakończonych
C.	zakończonym	zakończonym	zakończonym	zakończonym
B.	zakończonych	zakończonych	zakończonych	zakończone
N.	zakończonymi	zakończonymi	zakończonymi	zakończonymi
Ms.	zakończonych	zakończonych	zakończonych	zakończonych

odpowiedniki aspektowe: zakańczać , zakończać

Składnia

zakończyć

3. krzyk zakończył szamotaninę

Definicja

zostać końcową częścią czegoś

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Cytaty

Krótką szamotaninę zakończył okrzyk bólu i trwogi.

źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tajemnicza wyprawa Tomka, 1963

Wojna między trzema cesarstwami zakończyła erę monarchiczną w Europie, rozpoczęła okres wyzwalania się narodów spod obcego jarzma i ludów spod jarzma społecznego.

źródło: NKJP: Henryk Wereszycki: Koniec sojuszu trzech cesarzy, 1977

Oboje księstwo podejmują właśnie najprzedniejszych ruskich bojarów z Halicza i Włodzimierza, przybyłych w charakterze swatów, a na zakończenie łowów odbyć się mają liczne dworskie gry i zabawy, zakończone wspaniałą ucztą zaręczynową.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Uczeń czarnoksiężnika, 2003

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zakończę	zakończymy
2 os.	zakończysz	zakończycie
3 os.	zakończy	zakończą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakończyłem +(e)m zakończył	zakończyłam +(e)m zakończyła	zakończyłom +(e)m zakończyło	zakończyliśmy +(e)śmy zakończyli	zakończyłyśmy +(e)śmy zakończyły
2 os.	zakończyłeś +(e)ś zakończył	zakończyłaś +(e)ś zakończyła	zakończyłoś +(e)ś zakończyło	zakończyliście +(e)ście zakończyli	zakończyłyście +(e)ście zakończyły
3 os.	zakończył	zakończyła	zakończyło	zakończyli	zakończyły

bezosobnik: zakończono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zakończmy
2 os.	zakończ	zakończcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakończyłbym bym zakończył	zakończyłabym bym zakończyła	zakończyłobym bym zakończyło	zakończylibyśmy byśmy zakończyli	zakończyłybyśmy byśmy zakończyły
2 os.	zakończyłbyś byś zakończył	zakończyłabyś byś zakończyła	zakończyłobyś byś zakończyło	zakończylibyście byście zakończyli	zakończyłybyście byście zakończyły
3 os.	zakończyłby by zakończył	zakończyłaby by zakończyła	zakończyłoby by zakończyło	zakończyliby by zakończyli	zakończyłyby by zakończyły

bezosobnik: zakończono by

bezokolicznik: zakończyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zakończywszy

gerundium: zakończenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zakończenie	zakończenia
D.	zakończenia	zakończeń
C.	zakończeniu	zakończeniom
B.	zakończenie	zakończenia
N.	zakończeniem	zakończeniami
Ms.	zakończeniu	zakończeniach
W.	zakończenie	zakończenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zakończony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zakończony	zakończony	zakończony	zakończone	zakończona
D.	zakończonego	zakończonego	zakończonego	zakończonego	zakończonej
C.	zakończonemu	zakończonemu	zakończonemu	zakończonemu	zakończonej
B.	zakończonego	zakończonego	zakończony	zakończone	zakończoną
N.	zakończonym	zakończonym	zakończonym	zakończonym	zakończoną
Ms.	zakończonym	zakończonym	zakończonym	zakończonym	zakończonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zakończeni	zakończeni	zakończone	zakończone
D.	zakończonych	zakończonych	zakończonych	zakończonych
C.	zakończonym	zakończonym	zakończonym	zakończonym
B.	zakończonych	zakończonych	zakończonych	zakończone
N.	zakończonymi	zakończonymi	zakończonymi	zakończonymi
Ms.	zakończonych	zakończonych	zakończonych	zakończonych

odpowiedniki aspektowe: zakańczać , zakończać

Składnia

zakończyć

4. rękawy mankietem

Definicja

nadać kształt końcowej części czegoś lub umieścić coś na końcu czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Połączenia

zakończony pętlą
ostro, tępo zakończony

Cytaty

	Wziął do ręki długi, ostro zakończony nóż i sprawnie ponacinał skórę w kilku miejscach. źródło: NKJP: Martyna Żandarska-Ochnik: Pan wichrów i powiewów, 2008
	Puszysty, długi, tępo zakończony ogon jest w ciemne prążki. Pokrojem przypomina kota domowego. źródło: NKJP: Rozalia ĆWIERTNIA: Żbik - samotnik, Gazeta Krakowska, 2004-02-17
	Potem oparł głowę o żelazne pręty, zakończone szpicami. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Głowa Minotaura, 2009
	Ołtarz główny zdobią kolumny i łuki zakończone wieżyczkami. źródło: NKJP: Słaboszowska świątynia, Dziennik Polski, 2000-07-18
	Możemy również zakończyć rękawy ściągaczem prążkowanym. źródło: Internet: dresowka.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zakończę	zakończymy
2 os.	zakończysz	zakończycie
3 os.	zakończy	zakończą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakończyłem +(e)m zakończył	zakończyłam +(e)m zakończyła	zakończyłom +(e)m zakończyło	zakończyliśmy +(e)śmy zakończyli	zakończyłyśmy +(e)śmy zakończyły
2 os.	zakończyłeś +(e)ś zakończył	zakończyłaś +(e)ś zakończyła	zakończyłoś +(e)ś zakończyło	zakończyliście +(e)ście zakończyli	zakończyłyście +(e)ście zakończyły
3 os.	zakończył	zakończyła	zakończyło	zakończyli	zakończyły

bezosobnik: zakończono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zakończmy
2 os.	zakończ	zakończcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakończyłbym bym zakończył	zakończyłabym bym zakończyła	zakończyłobym bym zakończyło	zakończylibyśmy byśmy zakończyli	zakończyłybyśmy byśmy zakończyły
2 os.	zakończyłbyś byś zakończył	zakończyłabyś byś zakończyła	zakończyłobyś byś zakończyło	zakończylibyście byście zakończyli	zakończyłybyście byście zakończyły
3 os.	zakończyłby by zakończył	zakończyłaby by zakończyła	zakończyłoby by zakończyło	zakończyliby by zakończyli	zakończyłyby by zakończyły

bezosobnik: zakończono by

bezokolicznik: zakończyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zakończywszy

gerundium: zakończenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zakończenie	zakończenia
D.	zakończenia	zakończeń
C.	zakończeniu	zakończeniom
B.	zakończenie	zakończenia
N.	zakończeniem	zakończeniami
Ms.	zakończeniu	zakończeniach
W.	zakończenie	zakończenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zakończony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zakończony	zakończony	zakończony	zakończone	zakończona
D.	zakończonego	zakończonego	zakończonego	zakończonego	zakończonej
C.	zakończonemu	zakończonemu	zakończonemu	zakończonemu	zakończonej
B.	zakończonego	zakończonego	zakończony	zakończone	zakończoną
N.	zakończonym	zakończonym	zakończonym	zakończonym	zakończoną
Ms.	zakończonym	zakończonym	zakończonym	zakończonym	zakończonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zakończeni	zakończeni	zakończone	zakończone
D.	zakończonych	zakończonych	zakończonych	zakończonych
C.	zakończonym	zakończonym	zakończonym	zakończonym
B.	zakończonych	zakończonych	zakończonych	zakończone
N.	zakończonymi	zakończonymi	zakończonymi	zakończonymi
Ms.	zakończonych	zakończonych	zakończonych	zakończonych

odpowiednik aspektowy: zakańczać

Inne uwagi

Zwykle imb

Składnia

zakończyć

CO + CZYM

5. powiedzieć

Definicja

powiedzieć, kończąc swoją wypowiedź

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

Cytaty

– Teraz już wszystko jasne? – zakończył pan Konstanty, unosząc wysoko brwi.

źródło: NKJP: Antoni Libera: Madame, 1998

- Mam nadzieję, że to tylko szok, który szybko minie - zakończył Norbert, gdy wychodzili już z pokoju.

źródło: NKJP: Elżbieta Hajnicz: Poza nurtem czasu, 1996

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zakończę	zakończymy
2 os.	zakończysz	zakończycie
3 os.	zakończy	zakończą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakończyłem +(e)m zakończył	zakończyłam +(e)m zakończyła	zakończyłom +(e)m zakończyło	zakończyliśmy +(e)śmy zakończyli	zakończyłyśmy +(e)śmy zakończyły
2 os.	zakończyłeś +(e)ś zakończył	zakończyłaś +(e)ś zakończyła	zakończyłoś +(e)ś zakończyło	zakończyliście +(e)ście zakończyli	zakończyłyście +(e)ście zakończyły
3 os.	zakończył	zakończyła	zakończyło	zakończyli	zakończyły

bezosobnik: zakończono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zakończmy
2 os.	zakończ	zakończcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakończyłbym bym zakończył	zakończyłabym bym zakończyła	zakończyłobym bym zakończyło	zakończylibyśmy byśmy zakończyli	zakończyłybyśmy byśmy zakończyły
2 os.	zakończyłbyś byś zakończył	zakończyłabyś byś zakończyła	zakończyłobyś byś zakończyło	zakończylibyście byście zakończyli	zakończyłybyście byście zakończyły
3 os.	zakończyłby by zakończył	zakończyłaby by zakończyła	zakończyłoby by zakończyło	zakończyliby by zakończyli	zakończyłyby by zakończyły

bezosobnik: zakończono by

bezokolicznik: zakończyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zakończywszy

gerundium: zakończenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zakończenie	zakończenia
D.	zakończenia	zakończeń
C.	zakończeniu	zakończeniom
B.	zakończenie	zakończenia
N.	zakończeniem	zakończeniami
Ms.	zakończeniu	zakończeniach
W.	zakończenie	zakończenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zakończony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zakończony	zakończony	zakończony	zakończone	zakończona
D.	zakończonego	zakończonego	zakończonego	zakończonego	zakończonej
C.	zakończonemu	zakończonemu	zakończonemu	zakończonemu	zakończonej
B.	zakończonego	zakończonego	zakończony	zakończone	zakończoną
N.	zakończonym	zakończonym	zakończonym	zakończonym	zakończoną
Ms.	zakończonym	zakończonym	zakończonym	zakończonym	zakończonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zakończeni	zakończeni	zakończone	zakończone
D.	zakończonych	zakończonych	zakończonych	zakończonych
C.	zakończonym	zakończonym	zakończonym	zakończonym
B.	zakończonych	zakończonych	zakończonych	zakończone
N.	zakończonymi	zakończonymi	zakończonymi	zakończonymi
Ms.	zakończonych	zakończonych	zakończonych	zakończonych

Składnia

zakończyć

MOWA WPROST

Data ostatniej modyfikacji: 31.01.2019